حڪيم صالح سنڌي
هڪ ڏينهن خدا جو اهڙو ٿيو جو، بادشاهه سلامت جو سئوٽ ابراهيم پٽ صالح بيمار ٿي پيو. رات جي ماني دسترخوان تي تيار هجي بادشاهه سلامت هٿ ڌوئي ماني ڏانهن هٿ مس وڌايو ته کيس خبر پئي ته ابراهيم پوين پساهن ۾ آهي، هارون انهيءَ مهل هڪ رومي طبيب جبرئيل بختيشوع کي حڪم ڏنو ته هاڻي جو هاڻي ابراهيم کي خوش ڪيو وڃي. شاهي طبيب مريض جي طبيعت ڏسي نا اميد ٿي پيو ۽ بادشاهه کي دسترخوان تي ئي جواب ڏيئي ڇڏيائين ته همراهه جو چاڙهو ڪونهي، بس هن کان ماني وسري ويئي ۽ اونڌي منجي ڪري ويهي رهيو. صالح سنڌي بادشاهه جي اها حالت ڏسي چيو ته ”سائين مون کي مريض تپاسڻ جو موقعو ڏنو وڃي“. هارون کيس اجازت ڏني، هن بيمار کي تپاسڻ کان پوءِ چيو ته قبل جي اڄ رات ابراهيم ان بيماريءَ ۾ مري وڃي ته منهنجا سڀ غلام آزاد ڪيا وڃن. ساري ملڪيت ضبط ڪري غريبن ۾ ورهائي وڃي ۽ زالون طلاق ڏنل سمجهيون وڃن.“ اهو ٻڌي بادشاهه کي پيٽ ۾ ساهه پيو ۽ هن ماني کاڌي.
صبح جو سج اڀري سنئون ئي نه ٿيو جو روئاٽ جو آواز آيو. خبر پئي ته ابراهيم مري ويو. صالح سنڌي چيو ته ائين ٿي ئي نه ٿو سگهي. اچي جو ڏسي ته امير امراءَ بادشاهه سلامت سان گڏ بيٺا آهن. تجهيز تڪفين جو بندوبست ٿي رهيو آهي. مردي کي ڌوپ جو دونهون ڏنو پيو وڃي. صالح چيو ته ”بادشاهه سلامت ڪيڏو نه ظالم آهي جو جيئري کي دفنايو پيو وڃي، خدا جو قسم ابراهيم زندهه آهي. “ هو بادشاهه سان گڏ مردي وٽ آيا، سنڌي حڪيم نبض ڏسي ابراهيم جي پير ۾ سئي هنئي ته سندس بدن ۾ چر پر پئدا ٿي. ابراهيم چيوته سائين، ڪڏهن مردي کي به ايذاءَ جو احساس ٿيو آهي، يڪدم هن جي بدن تان موت واريون مليل خوشبوئون هٽايون ويون. سندس ڪفن لهرائي، کيس رواجي ڪپڙا پهرائي کٽ تي سمهاريو ويو ته جيئن هو هوش ۾ اچي ته پاڻ کي ڪفن ۾ ڏسي هانءُ نه ڏاري وجهي. ان کان پوءِ صالح چيو ته ”مان مريض جو علاج بادشاهه جي روبرو ڪندس“ سنڌي طبيب ڇا ڪيو جو هڪ خالص سنڌي دوا ڇڻڪڻي، گهرائي ڪٽي سنهي ڪري ڪپڙي ۾ ڇاڻي، مريض جي نڪ ۾ وجهي ڦوڪ ڏني. بس سائين ٿوري دير کان پوءِ، ابراهيم چرڻ پرڻ لڳو ۽ ٻه ڇڪون ڏيئي سنئون سڌو ٿي ويهي رهيو. بادشاهه سلامت وائڙو ٿي ويو، سندس حيرت ۽ خوشي جي حد ئي نه رهي ابراهيم کان پڇيائين ته ڇا ڳالهه آهي؟ هن چيو ته مان گهري ننڊ ۾ سمهيل هوس ته خواب ۾ هڪ جانور ڏٺم، جيڪو مون کي مارڻ لاءِ الر ڪري آيو ته مون ان کي هٿ سان روڪيو ته هن منهنجي آڱر ۾ چڪ پاتو، جنهن جو اڃا تائين ان آڱر ۾ سور اٿم“ انهيءَ واقعي کان پوءِ، ابراهيم ڪيئي سال زندهه رهيو ۽ مهدي عباسيءَ جي ڌيءَ سان، شادي ڪيائين. پڇاڙي ۾ مصر ۽ فلسطين ۾ گورنر به ٿي رهيو، سندس وفات مصر ۾ ٿي ۽ هونڏانهن خليفي هارون الرشيد سنڌي طبيب صالح جي پيشه ورانه صلاحيت کان متاثر ٿي کيس وڏو انعام ڏنو ۽ پنهنجو خاص مقرب مقرر ڪري، پاڻ وٽ شاهي طبيب ڪري رکيو.