تاثر : رولاڪي ڪنهن جي روح جي!
سو پنهنجي ڌرتيءَ ديس ۽ قوم جو اصل ۾ انوا دڪ ٿئي ٿو. عالمي ادب جي هڪ پارکو عالمه اديب جي سولزي نٽشن چيو هو ته ڪهاڻي ڪاڳر تي پَنڌُ ڪندي ايندي آهي، مسافتون طئي ڪندي ساهه پٽيندي وڌندي آهي پر شاعري نچندي ڪڏندي هلندي اهي، جنهن ۾ صدين جا سور پور ۽ خوشين سرهاين جا بيان سموئجي وڃن ٿا! سو شاعر شاعري اهڙا پيغمبر آهن جيڪي ماضيءَ، حال ۽ ايندڙ وقتن جا گس پيشنگويون ڏين ٿا!
شاعري هڪ جنون آهي ۽ تخليقڪار مجنون ڪوتا ڪار لاءِ ڏات هن جي محبوبه جو درجو رکي ٿي، اهڙو ئي هڪڙو ڏات ڌڻي، جيڪو پنهنجي روح جي صحرا جو سيلاني آهي.
جنهن جي ذات ۾ خلقڻهار اهڙا هنر پوکيا جيڪي وڌي وڻ ٿيا، جن جو فني پورهيو لوڪ تائين رسي انهن جي روح جي خوراڪ بڻيو اهي، يگاني طبيعت توڪل جا ترها تاڻي رکندڙ محمد صالح عباسي ادب جي کيتر ۾ صالح عباسي جي نالي فني ڪِرتِ ۾ رڌل آهي.
صالح عباسي، جيڪو هر ڌاتيو ماڻهو آهي، جنهن جي زندگيءَ جو پس منظر به شانائتو آهي، جو هن کي فن وارثت به مليو سنڌ جي هن سهڻي خطي ۾ سگهڙي سخنوريءَ جو بي تاج بادشاهه سگهڙن جو منهندار محمد ملوڪ عباسي مرحوم پنهنجي فن جا ڏيئا اهڙا ٻاري ويو جنهن جي روشنيءَ مان ڪيئي ٻيا سخنور سر جي نڪتا، تن منجهان صالح عباسي هن جو ڀائيٽيو به آهي ۽ پڻ سريلو شاگرد آهي، اهڙي وارثت ۽ خون خمير مان جڙيل صالح عباسي مٿي لکيم ته هر ڌاتيو فنڪار آهي، جنهن ڊرامه آرٽ، جي فن ۾ فني اداڪاري کان وٺي ڊائريڪٽر، هدايتڪار، لوڪ ادب جي ڪلاسيڪل فن سگهڙ شاعري ۾ سگهڙائپ جي هر صنف تي سگهارو لکيو ۽ هاڻي ٿوري عرصي کان جديد سنڌي شاعريءَ ۾ پير پاتو ۽ سنڌي شاعريءَ جي موبي صنف غزل تي طبع آزمائي ڪئي ۽ هن بيحد خوبصورت غزل سرجيا جيڪي پرنٽ ميڊيا تي لوڪ آڏو عام ٿيا ۽ اڄ جي جديد ۽ نرالي دنيا فيس بوڪ تي به خوب هليا ۽ هلن پيا، صالح عباسي هونءَ ته رڳو غزل تي ئي پنهنجي ڏات ۽ قلم کي محدود ڪونه رکيو پر هن جديد ۽ پرسَليس سادي ٻولي ۽ پنهنجي لهجي ۽ انداز ۾ نثراڻا نظم، آزاد نظم، نظم ۽ پنهنجي ڌرتيءَ جي سٻاجهڙي ٻوليءَ ۾ لوڪ رنگ ۽ ڪجهه سگهڙي رنگ ڍهنگ به ندرت ڀرين خيالن سان هم آهنگ ۽ ٻنهين امترزاجن ۾ خوب وايون به لکيون! صالح عباسي جي شاعري نه فقط عشق پيار ۽ ڪنهن جي حسناڪيءَ تي موهجي ساراهي سٽيون ئي ڪونه لکيون هن، پر هي سڀائن ئي ڌرتيءَ جو درد به سيني سانڍيو وتي ٿو! هن پنهنجي ماتر ڀوميءَ جي محبت ۾ به پاڻ موکيو آهي، جن جون ڪيئي هن جون شاعراڻيون سٽون ساکي آهن.
صالح عباسي نه فقط هڪ سڌو سنئون ڪوتا ڌڻي ۽ ٻٽي فن جو فنڪار آهي پر هي يارن جو يار دلبري نڀائيندڙ يار ويس کرو ماڻهو ۽ دوست پڻ آهي، تعريف ۽ توضيع ڪرڻ ڪان ته ججهي ڪري سگهجي ٿي، پر اصل هن جي ڏات ۾ جا فني فڪري شعوري لاشعوري شاعراڻي سگهه ۽ ڏانءَ ڏات وارو راڪ آهي، سو هن کي ادب ۾ هڪ اڇوتي جاءِ آڇي ٿو.
مُهڙ ۾ مون ذڪر ڪيو ته شاعري هڪ عشق آهي، جنون آهي ۽ ڏات ڌڻي عاشق مجنون آهي، ته اهو ڪو غلط نه آهي، پر سچ اهو آهي ته ان ڏس ۾ آءُ صالح کي هر وقت پنهنجي فن ۾ محومگن ڏٺو آهي! جو ملندي ئي ڪجهه نه ڪجهه سٽون ٻڌائي وٺندو آهي، هون به منهنجي ذاتي اها راءِ رهي آهي جيڪا اڪثر دوستن سان ونڊ ڪندو آهيان ته شاعري وقتي ۽ وقت جي شئي ناهي يا هو شاعر آهي، يا ناهي، صالح جذ وقتي شاعر نه پر مون کي ڪل وقتي شاعر ڀاسندو آهي، هو ذاتي پنهنجي پيٽ پالڻ واري ڪرت ڪاريءَ سان هوندي به مون کي سدائين اتي شاعري جون سٽون سلجهائيندي نظر آيو آهي، هڪ ٻي ڳالهه ته صالح جيتري سٺي شاعري تخليق ڪري ٿو اوترو ڀلو نثر به لکي ڄاڻي ٿو. سٺيون ادبي ڊائريون، تاثر ۽ ڪهاڻيون به هن جي ڪريڊٽ تي پيل آهن، مون هن کي هر ڌاتيو غلط ڪونه چيو جو هو فن جي کيتر ۾ مختلف شعبن ۾ ڪم ڪري سڀ سان سُٺو انصاف ڪرڻ جي ڪوشش ڪري چڪو آهي، هن پورهيو هي ڪيتري سڦلتا ماڻي آهي، اهو دوستن جي هٿ ۾ سندس تازو هي ڪتاب جيڪو هن جي روح جي رولاڪي ته آهي پر هن ۾ هي شاعري ديس، جي دکن ڏوجهرن مسڪين مارن جي حال ڪٿا ۽ پيغام سان پر به آهي ته حَسنَين جي دل لڳڻ جو داستان ۽ ان سونهن وارن لاءِ سڏڪا به آهن، جن هن جي روح کي رولاڪيون بخشيون ته اندر جي آهن کي هي شاعراڻو حُسن به ڏنو، ڇو ته هِن دل دکيءَ جي روح کي ڪائي رهڙ نٿي اچي ته اندر منجهان قيمتي ڪيميا شاعري جو روپ نٿي وٺي سگهي، صالح جي هن پهرين مجموعي ۾ اهو سڀ ڪجهه آهي جنهن کي هڪ شاعر جي پختي اک پڙهي ۽ پرجهي صالح جي هن ذهني پورهيو جو تدارڪ هڪ فن ڌڻيءَ جو داد پڙهڻ واري جي قدر داني آهي ۽ اهو ئي وڏو هڪ لکاريءَ لاءِ انعام آهي، ان جي سهي سڦلتا ئي آهي، سائين سرمد مهاڳ عنوان سروم دکم دکم به ڏنو آهي، جيڪو صالح جي من جي ٺيڪ ترجماني، صالح جو هي پهريون شعري مجموعو سکن، دکن، المين ۽ جيون جي ڀٽڪندڙ ساهن جو حسين سنگم آهي، اميد ته پڙهندڙ قدر شناسي جو ثبوت اوس ڏيندا ۽ پنهنجي دعا آهي، صالح سرنيون سٽون پنهنجي ساهن سان سرجيندو رهي.
سڪندر شيخ
2016-11-12
لاهوري محلو لاڙڪاڻو