آمريڪا ۾ هلندڙ صدارتي چونڊون
آمريڪي معاشري جي ٻين گهڻين سٺين ڳالهين مان هڪ اها به آهي ته هتي هر ماڻهوءَ کي پنهنجا خواب ساڀيان ڪرڻ لاءِ برابر جو موقعو ملي ٿو ۽ ان جو زندهه مثال موجوده آمريڪي صدر باراڪ حسين اُباما جو آهي، جنهن ڦوهه جوانيءَ کان آمريڪي صدر ٿيڻ جو خواب ڏٺو ۽ پنهنجي مسلسل محنت سان پنهنجو خواب ساڀيان ڪري ڏيکاريو. توڙي جو هن جو پيءُ ڪينيا جو رهاڪو هو ۽ هو هت پڙهڻ بهاني آيو هو ۽ شاديءَ کانپوءِ پٽ کي هت ڇڏي واپس هليو ويو هو. اُباما جو هيٺين وچولي طبقي سان تعلق هيو، هو پنهنجي محنت ۽ ڏاهپ سان اڳتي وڌيو ۽ ٻه ڀيرا آمريڪا جو صدر چونڊيو، جيڪا ڳالهه بنياد پرست اڇن آمريڪين کان هضم ڪونه ٿي آهي. منهنجي خيال ۾ ٻين گهڻن سببن سان گڏ اهو به هڪ سبب آهي جو ٽرمپ جهڙو بيوقوف، بي ايمان، ڇڙواڳ ۽ عورت کي گهٽ سمجهندڙ ماڻهو، پارٽيءَ جون پرائمري چونڊون کٽي هينئر صدارتي چونڊ پيو وڙهي.
عام طور تي سياست ۾ اچڻ لاءِ هتان جا ٻار ۽ نوجوان، ننڍپڻ ۽ نوجوانيءَ کان گهربل تعليم ۽ تجربو حاصل ڪرڻ بعد؛ سچائي ۽ لڳاتار محنت سان اڳتي اچي ڪانگريس، سينيٽ يا وري رياستن جي ايوانن ۾ پنهنجو سياسي ڪردار ادا ڪن ٿا. صدارتي مهم دوران اميدوار پنهنجي تجربي، صلاحيتن، سياسي سوجهه ٻوجهه کان علاوه صحت، تعليم، معاشي ۽ اقتصادي منصوبن تي تفصيل سان ڳالهائيندي، پنهنجا پنهنجا عمل جوڳا منصوبا پيش ڪن ٿا، جنهن جي بنياد تي عوام پرک ڪري پنهنجي ووٽ ڏيڻ لاءِ راءِ جوڙي ٿو.
تاريخي روايتن جي ابتڙ، هن ڀيري ريپبلڪن پارٽيءَ جي صدارتي اميدوار ڊونالڊ ٽرمپ سڀ سياسي، سماجي ۽ اخلاقي ماپا ٽوڙي، پنهنجو راڳ آلاپڻ لڳو آهي، هن عجيب و غريب نعرن سان چونڊ مهم شروع ڪئي جنهن تي گهڻن ئي سياستدانن، پروفيسرن ۽ تجربيڪار صحافين منهن مٿو پٽيو ته هي ماڻهو آمريڪي معاشري کي مضبوط نموني اڳتي وڌڻ بجاءِ ڪيئي صديون پوئتي پيو ڌڪي. جيئن هتان جي صدارتي چونڊ مهم دوران ڪنهن جي عقيدي يا مذهب، رنگ ۽ نسل تي نه ڳالهايو ويندو هو؛ ٽرمپ نه فقط مسلمانن کي پر هسپانوي ڳالهائيندڙ آباديءَ سان گڏ هتان جي ڪاري نسل جي ماڻهن کي به گهٽ وڌ ڳالهائيندو رهيو آهي، خاص طور تي هن جي هيٺين چڙ ڏياريندڙ ڳالهين ۽ بيانن، هن جي ساڙيلي ۽ بنياد پرست طبيعت کي وائکو ڪيو آهي.
1. مسلمانن کي مڪمل طور تي آمريڪا ۾ اچڻ نه ڏجي.
2. هسپانوي جيڪي ميڪسيڪو ملڪ مان هت چوري اچن ٿا، سي ڏوهاري، زاني ۽ نشي جا ڪاروباري آهن.
3. هسپانوي جج سٺو فيصلو نه ٿو ڏئي سگهي، ڇاڪاڻ ته هن جا پيءُ ماءُ ميڪسيڪو ملڪ جا آهن.
4. اڳوڻو صدارتي اميدوار جان مڪين فقط گرفتار ٿيڻ سان ويٽنام جنگ جو هيرو بڻيو.
5. هُو (ٽرمپ) جي ڪنهن ماڻهو کي گولي سان اڏائي ڇڏي ته به عوام هن کي ووٽ ڏيندو.
6. اسلام (مسلمان) اسان کان نفرت ڪري ٿو.
7. شهيد ڪيپٽن همايون خان جي والده غزالا کي ڊيمو ڪريٽڪ ڪنوينشن ۾ هن جي مڙس نه ڳالهائڻ ڏنو ڇاڪاڻ جو هو مسلمان آهن.
8. آمريڪي آئين جي ٻي ترميم جي عزت ڪندڙ ماڻهو، هيلري ڪلنٽن کي روڪي سگهن ٿا. (ڪن صحافين ان جو مطلب ڪڍيو ته هٿيارن جي زور تي هيلري جو رستو روڪيو وڃي)
9. روسي صدر پيوٽن آمريڪي صدر باراڪ اُباما کان بهتر اڳواڻ آهي.
صدارتي اميدوار ڊونالڊ ٽرمپ مٿيون ۽ اهڙي قسم جون اڪيچار ڳالهيون ڪري نه فقط پڙهيل لکيل ۽ سلجهيل ماڻهن جي وڏي تعداد جي ناراضگي کنئين، پر هن پنهنجي ريپبلڪن پارٽي ۽ ان جي اڳواڻن جي لاءِ اهڙي صورتحال پيدا ڪئي جو هو پنهنجي لاءِ ٽرمپ جو دفاع ڪرڻ ۽ چونڊ مهم هلائڻ نامناسب ۽ ڏکيو ٿا سمجهن. هاڻ سوال اهو ٿو پيدا ٿئي ته هڪ صدارتي اميدوار اهڙي راهه ڇو ورتي ۽ اهڙيون ڳالهيون ڇو ٿو ڪري، يا ورجائي جو سندس پارٽي جا اڳواڻ به هن جو ساٿ ڏيڻ لاءِ تيار نه آهن؟ ان ڳالهه جو سڌو ۽ سادو جواب اهو آهي ته واپاري ڊونالڊ ٽرمپ هيو ئي اهڙو! نه هو اعليٰ تعليم يافته آهي ۽ نه وري هن کي ڪو سياست يا سرڪار جو تجربو آهي! ڊونالڊ ٽرمپ اهڙيون ئي ڳالهيون ڪيون ۽ ڪري ٿو پيو، جيڪي هن جا خاص بنياد پرست حامي ٻڌڻ چاهين ٿا ۽ جن هن کي اهڙين ڳالهين ڪرڻ جي ڪري اڳتي آندو آهي. اميد ٿي ڪجي ته آمريڪا ۾ اهڙن بنياد پرستن جي اڪثريت نه هوندي جيڪي ٽرمپ جهڙي صدارتي اميدوار کي صدارتي چونڊن ۾ چونڊي آمريڪا جهڙي ملڪ جو صدر بڻائي سگهن.
ايندڙ ڪالم ۾ راءِ عامه جي انگن اکرن جي پرک ڪندي صدارتي اميدوار جي کٽڻ جي اڳڪٿي تي ڄاڻ ڏيندس.
(18 آڪٽوبر 2016ع)