ڪالم / مضمون

آمريڪا جو نئون پنڌ

فريد ڀُٽو بنيادي طرح ڪهاڻيڪار آهي، پر زندگيءَ جي خَفن کيس لکڻ جي لاڳيتي عمل کان پري ڪري ڇڏيو. هِنَ وقت جڏهن هُو پنهنجي ڪٽنب سميت آمريڪا ۾ رهي ٿو، تڏهن مصروف ترين وقت مان گهڙيون ڪڍي آمريڪا جي سياست، ويجھڙائيءَ واري اليڪشن ۽ ٻين گهڻن موضوعن تي هي ڪالم/مضمون لکي ورتا اٿائين. هي سڀئي لکڻيون تحقيق، ترتيبَ ۽ تجزيي جو مرڪب آهن ۽ نهايت سؤلڙي ٻوليءَ ۾ لکيل آهن. ان ڪري نهايت اهم آهن.
  • 4.5/5.0
  • 1595
  • 550
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • فريد ڀٽو
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book آمريڪا جو نئون پنڌ

ڊونالڊ ٽرمپ کي ساٿين جي گرفتاريءَ سبب آيل وڏو سياسي جھٽڪو !

سومر 30 آڪٽوبر تي ڊونالڊ ٽرمپ جي چونڊ مهم جو اڳوڻو چيئرمين پال مينافرٽ ۽ رچرڊ گيٽس ايف بي آءِ ( FBI) آفيس واشنگٽن ڊي سي ۾ پيش پيا. انصاف جي اداري پاران مقرر ڪيل رابرٽ مُلر (Robert Mueller ) اسپيشل ڪائونسل هنن ٻنهي تي ملڪ خلاف سازش، غير قانوني پئسن جي هيرا ڦيري ۽ ڪجھ ٻين سنگين ڏوھن جو الزام مڙهيو. ياد ڪرائيندو هلان ته 17 مئي تي انصاف واري اداري رابرٽ مُلر کي اسپيشل ڪائونسل مقرر ڪيو ته هو گذريل صدارتي چونڊن ۾ روسي مداخلت بابت جاچ ڪري. هوڏانهن صدر ڊونالڊ ٽرمپ چونڊن ۾ روسي مداخلت کي بڪواس ۽ ان بابت جاچ کي ڏائڻ يا ڌوتي پڪڙڻ سان تشبيهه ڏيندي چوندو رهيو آهي ته هو، يا هن جو ڪوبه ساٿي روسين سان ڪنهن به قسم جي ساز باز ۾ ملوث ناهي رهيو، پر ھاڻي آهستي آهستي سچاين جي ظاهر ٿيڻ سان گڏ ڪجھ ڌوتين ۽ ڏائڻين جون شڪليون به چٽيون ٿي رهيون آهن.
28 مئي 2017 تي ”عوامي آواز“ جي سنڊي مئگزين ۾ ڇپيل مضمون ۾ مون لکيو هو ته:
”بس لڳي ائين ٿو هڪ واپاري ملڪ جي صدارت ماڻڻ لاءِ پنهنجا ذاتي مفاد ۽ فائدا حاصل ڪرڻ خاطر روس سان ساز باز ڪئي. جي ڊونالڊ ٽرمپ پاڻ نه ته هن جا ڪجهه ويجها ساٿي يقينن روس سان لڳ لاڳاپن ۾ شريڪ رهيا. خاص طور تي رٽائرڊ جنرل مائيڪل فلن. جيڪڏهن روسين سان اھا ساز باز يا ڳجهو ٺاھ، حقيقت آهي، ته هتان جا ادارا ايترا مظبوط ضرور آهن جو هو جاچ ڪندي ڪنهن جو به لحاظ ڪونه ڪندا. پوءِ اهو ملڪ جو صدر ڇو نه هجي. ۽ڪنهن الزام، ساز باز يا ڳجهي معاملي جو اڇو ڪارو ضرور پڌرو ڪندا“.
معاملو رڳو چونڊ مهم جي اڳوڻي چيئرمين پال مينافرٽ ۽ سندس ساٿي رچرڊ گيٽس جو ايف بي آءِ آڏو پيش پوڻ تائين ناهي بيٺو. ڳالھ ان کان اڳتي وڌي چڪي آهي. صدر ڊونالڊ ٽرمپ ۽ وائيٽ هائوس جي وزيرن وڪيلن جو وايون بتال تڏهن ٿيون جو ساڳي ڏينهن تي رابرٽ مُلر اسپيشل ڪائونسل صدارتي چونڊ مهم ۾ پرڏيهي پاليسي جي رڪن جارج پاپاڊوپولس (George Papadopoulos) تي الزامن جي فهرست پيش ڪئي ۽ سون تي سهاڳو ته الزام هيٺ آيل جارج پاپاڊوپولس الزامن کي قبول ڪندي پاڻ کي ڏوهي مڃيو ۽ اهو به اقرار ڪيو ته هن کي جڏهن پهريون ڀيرو گرفتار ڪيو ويو هو ته هن سرڪار سان ڪوڙ ڳالهايو هو، جيڪا سندس غلطي هئي.
عدالت ۾ پيش ڪيل ڪاغذن موجب شڪاگو جي رهاڪو 30 ورهين جي جارج ٻڌايو آهي ته لنڊن ۾ رهندڙ هڪ روسي پروفيسر ساڻس ملڻ لاءِ رابطو ڪيو، جنهن جو اطلاع هن چونڊ مهم جي اڳوڻي چيئرمين پال مينافرٽ کي برقي ٽپال ذريعي ڏنو. چونڊ مهم جي اعلى قيادت جي منظوريءَ بعد هو اپريل 2016ع ۾ لنڊن ويو ۽ روسي پروفيسر سان هڪ هوٽل ۾ ملاقات ڪئي. جنهن هن کي ٻڌايو ۽ يقين ڏياريو ته روسي حڪومت وٽ صدارتي اميدوار هيلري ڪلنٽن خلاف هزارين برقي ٽپالون موجود آهن، جيڪي هن جي صدارتي اميدوار ڊونالڊ ٽرمپ کي وڏو فائدو پهچائي سگھن ٿيون. چونڊ مهم دوران اسان ڏٺو ته ڊونالڊ ٽرمپ روسي حڪومت کي وڏي واڪي گذارش ڪئي ته هو هيلري ڪلنٽن جون برقي ٽپالون ظاهر ڪرڻ ۾ مدد ڪن...! ۽ پوءِ اسان ڏٺو ته جولاءِ 2016ع کانپوءِ هر مهيني وڪي ليڪس ذريعي هزارن جي انگ ۾ برقي ٽپالون ظاهر ڪيون ويون. ڪڙي ڪڙيءَ سان ملائجي ته ڳالھ سمجھ ۾ اچي ٿي....!!
جارج پاپاڊوپولس جو معاملو سامهون اچڻ کانپوءِ، صدر ڊونالڊ ٽرمپ ۽ سندس ساٿي سمورو ڏينهن پنهنجن سرڪاري ۽ خانگي وڪيلن سان مشورا ڪندا رهيا. هنن جي وهم گمان ۾ به نه هو ته ڪو ٽيون ماڻهو به سامهو ايندو، ڇاڪاڻ ته ڇاپي ۽ برقي رابطن جي ادارن ذريعي ايترو ته معلوم ٿي چڪو هو ته هڪ يا ٻن ماڻهن کي سومر ڏهاري گرفتار ڪيو ويندو، جنهن لاءِ اندازا لڳايا پئي ويا ته اُهي ڪير ٿي سگھن ٿا!؟ ٻه نالا سامهون آيا، هڪ اڳوڻي جنرل مائيڪل فلن ۽ ٻيو پال مينافرٽ جو. پاڙي ۾ ننڍي هوندي هڪ پهاڪو ٻڌندا هياسون ته، ”سڏ ڪيم صدوري کي، نڪري آئي باليءَ ماءُ“...... سو نه فلن، نه مينافرٽ، پر نڪري آيو جارج.
اها ٻي ڳالھ آهي ته مينافرٽ پيش ضرور پيو آهي، پر هن ڪنهن به الزام جي صحت مڃڻ کان انڪار ڪيو آهي. صدر ڊونالڊ ٽرمپ جي وائيٽ هائوس ۾ سموري ڏينهن جي صلاح مشورن کانپوءِ وائيٽ هائوس ترجمان بيان جاري ڪيو ته جارج پاپاڊوپولس ڪوڙو آهي، چونڊ مهم ۾ هو رضاڪاراڻي نموني شريڪ ٿيو هو....!! هي هڪ سفيد پوش ڏوھ (White Collar Crime) آهي، ۽ اڄ جي جديد دؤر ۾ ڪڙيون ڪڙيءَ سان ملائي اصل سچائيءَ تائين پهچڻ يا ڏوھ ثابت ڪرڻ ڪو ڏکيو ڪم ڪونهي، جيئن هيٺيون ڪجھ اهم ڪڙيون ثبوتن سان موجود آهن:

1. جارج جو ڊونالڊ ٽرمپ سان اهم گڏجاڻي دوارن فوٽو.
2. ڊونالڊ ٽرمپ جو اهو بيان ته پرڏيهي ڪميٽيءَ ۾ جارج تمام هوشيار ۽ سٺو ماڻهو آهي.
3. جارج جون پال مينافرٽ کي موڪليل برقي ٽپالون (emails).
4. جارج جون روسي پروفيسر ڏانهن موڪليل برقي ٽپالون.
5. جارج جو لنڊن ۾ روسي پروفيسر سان ملڻ.
6. ۽ سڀ کان وڏي ڳالھ ته جارج جو پاڻ مڃڻ ته هن روسين سان ساز باز ڪئي آهي.

صدر ڊونالڊ ٽرمپ ڪيئي ڀيرا اهو بيان ڏئي چڪو آهي ۽ وري اڄ ٽوئٽر ذريعي دُھرايائين ته چونڊ مهم دوران روسين سان ڪابه ساز باز ( Collusion) ناهي ڪئي. خبر ناهي صدر ٽرمپ ساز باز ( Collusion) ڇا کي ٿو سمجھي..!؟
هينئر ڪجھ ذڪر ڪيون ٿا چونڊ مهم جي اڳوڻي چيئرمين پال مينافرٽ جي ايف بي آءِ ( FBI) آڏو پيش پوڻ جو ۽ سندس مٿان لڳايل الزامن جو. جيئن مٿي ڄاڻايو اٿم ته هن تي تمام سخت ۽ سنجيده الزام آهن، جيڪي واشنگٽن ڊي سي جي ڪورٽ ۾ هن کي پيش ڪري ٻڌايا ويا. ڪورٽ سڳوري پال مينافرٽ جو 10 ملين ڊالرن جو ۽ سندس ساٿي رچرڊ گيٽس جو 5 ملين ڊالرن جو ضامن منظور ڪري ٻنهي کي گھر اندر گرفتار رهڻ جو حڪم ڏيندي، سندن پاسپورٽ پڻ ظبط رکڻ جو حڪم جاري ڪيو (معنا ٻيئي پاڪستاني ECL تي رکيا ويا) عام طور تي سفيد پوش ڏوھ (White Collar Crime) ۾ ايڏي ڳري ظمانت، گھر ۾ نظربندي ۽ پاسپورٽ قابو ناهن ڪيا ويندا، تنهنڪري هنن جي ملوث هئڻ ۽ مامري جي سخت ۽ سنجيده نوعيت جو اندازو لڳائي سگھجي ٿو. رابرٽ مُلر (Robert Mueller ) اسپيشل ڪائونسل تفصيلي جاچ بعد، پال مينافرٽ ۽ رچرڊ گيٽس تي 12 الزام هنيا آهن جن مان ڪجھ اهم ۽ خطرناڪ الزام هيٺ ڏجن ٿا:

1. آمريڪا خلاف سازش.
2. پئسن جي غير قانوني منتقلي.
3. غير قانوني نموني ڌارين ملڪن لاءِ اثر انداز (Lobbying) ٿيڻ.
4. ست مختلف ڀيرن تي ڌارين ملڪن جي بئنڪن جا کاتا ظاهر نه ڪرڻ (ست الزام).
5. ٻين ملڪن جي نمائندي طور ڪوڙا ۽ گمراھ بيان ڏيڻ.
6. وفاقي جاچ ڪندڙن آڏو ڪوڙا بيان ڏيڻ.

پال مينافرٽ ۽ سندس ساٿيءَ تي الزام آهي ته هنن ڳجھي نموني يوڪرين ۾ روس ڏانهن مائل ڌرين لاءِ ڪم ڪندي 75 ملين ڊالرن جي غير قانوني رقم وصول ڪئي. توڙي جو هنن ٻنهي تي ڊونالڊ ٽرمپ جي چونڊ مهم ۽ روسين جي وچ ۾ ڪو ساز باز جو سڌو الزام ناهي لڳايو ويو پر هنن مٿان اهي الزام ضرور ثبوتن سان پيش ڪيا ويا آهن ته هنن گھڻي وقت کان روسي مفادن لاءِ ڪم پئي ڪيو ۽ جنهن جي عيوض هنن ٻنهي تمام گھڻي رقم به وصول ڪئي. تنهنڪري اهو اڻ سڌيءَ طرح ڊونالڊ ٽرمپ جي چونڊ مهم جو روس سان ساز باز ڏانهن اشارو آهي.
جڏهن به هتان جي اخبارن ۽ برقي رابطن جي ادارن 2016ع واري صدارتي چونڊن ۾ روسي مداخلت جي ڳالھ ڪئي آهي ته صدر ڊونالڊ ٽرمپ ان کي ڪوڙو، بيڪار ۽ بي معنى بحث ۽ الزام قرار ڏنو آهي. نه رڳو ايترو پر پنهنجي ۽ پنهنجن ساٿين جي جان بچائڻ لاءِ هيلري ڪلنٽن تي ابتا سبتا الزام هڻندو رهيو آهي. اهڙين ڳالهين سان ٿي سگھي ٿو ته هو بنياد پرست گورن آمريڪين ۽ پنهنجن حامين کي پاڻ ڏانهن ڌيان ڇڪائيندي پاڻ کي بي ڏوهي ثابت ڪرڻ ۾ ڪنهن حد تائين ڪامياب ٿي وڃي، پر هن جي ڳالهين جو صدارتي چونڊ متعلق هلندڙ جاچ تي ڪو اثر ڪونه ٿيندو. صدر ڊونالڊ ٽرمپ جي ويجھن ٽن ساٿين خلاف تازي ظاهر ڪيل الزامن واري رپورٽ، ڪورٽ ۾ پيشي ۽ هڪ ڄڻي جو اعترافي بيان، وائيٽ هائوس ۽ ريپبلڪن پارٽي لاءِ تمام وڏو جھٽڪو آهي.

[b]ٻيو ڪير؟
[/b]الزامن جي فهرست ۽ ڏنل مواد ظاهر ڪري ٿو ته جاچ آفيسر، رابرٽ مُلر کي تمام وڏا اختيار ۽ ذريعا مهيا ٿيل آهن. لڳي ائين ٿو ته اهي گرفتاريون رڳو ڏيکاءُ آهن. آزمائش لاءِ ڪجھ ماڻهن کي وائکو ڪيو ويو آهي. ايندڙ وقت ۾ تمام وڏا نالا، صدر جي ويجھن ساٿين ۽ عزيزن کان ويندي صدر ڊونلڊ ٽرمپ کي پاڻ به اهڙن الزامن کي سرڪاري طور منهن ڏيڻو پوندو. ڪجھ اهم ماڻهن جو ذڪر هيٺ ڪجي ٿو:
1. اڳوڻو جنرل مائيڪل فلن: جيڪو وائيٽ هائوس ۾ صرف 24 ڏينهن چيف سِڪيورٽي جي عهدي تي رهيو. تنهن کي صدر ڊونالڊ ٽرمپ پاران بنا دير هٽائڻو پيو ڇو ته سندس ڪڌن ڪمن جا ڪيئي ثبوت سامهون اچي ويا.
2. ڊونالڊ جان ٽرمپ جونيئر: صدر ٽرمپ جو پڳدار پٽ آهي. هن خلاف ڪيترا ئي ثبوت مليا آهن ته هُو روسي سفير ۽ ٻين سال ملاقاتون ڪري هيلري ڪلنٽن جي چونڊ مهم ۽ سندس ڪردار کي نقصان پڄائڻ لاءِ اڳيان اڳيان هو.
3. جيرالڊ ڪوشنر: صدر ٽرمپ جو نياڻو آهي. هو اقرار ڪري چڪو آهي ته هو گھٽ ۾ گھٽ چار ڀيرا 2016ع ۾ روسين سان مليو. رابرٽ مُلر کي اهي ثبوت آڻڻا پوندا ته هو روسين سان ڪنهن ساز باز ۾ شريڪ هو.
4. ڪارٽر پيج: چونڊ مهم ۾ صدر ٽرمپ جو پرڏيهي پاليسيءَ جو صلاحڪار هو. هي همراه 2016ع ۾ ايف بي آءِ جي واچ لسٽ تي هيو، ڪيئي ڀيرا روس وڃي چڪو آهي ۽ هن جو جھڪاءُ ماسڪو پاسي رهيو آهي.
5. سينيٽر جيف سيشن: آمريڪا جو اٽارني جنرل آهي. هن تي به روسي سفير سان ملڻ ۽ چونڊن ۾ ساز باز جا الزام آهن جن کي هو وڏي زور شور سان رد ڪندو رهيو آهي.
6. ڊونالڊ ٽرمپ: آمريڪا جو صدر به اسپيشل ڪائونسل رابرٽ مُلر (Robert Mueller ) طرفان هلندڙ جاچ جو حصو آهي. صدر ڊونالڊ ٽرمپ تي اهو به الزام آهي ته هُن هڪ سازش تحت ايف بي آءِ جي ڊائريڪٽر جيمس ڪوميءَ کي هٽايو، جو کيس خطرو هو ته جيمس ڪومي صدارتي چونڊن ۾ روسي ساز باز جي جاچ ڪندي کين ڪا به رعايت نه ڏيندو.
جيڪڏهن مٿي نشاندهي ڪيل ڪنهن هڪ اڌ ماڻهوءَ تي الزام مڙهي گرفتار ڪيو ٿو وڃي ته اهو صدر ڊونالڊ ٽرمپ لاءِ تمام وڏو سياسي جھٽڪو هوندو. هوڏانهن اهو به محسوس ٿئي ٿو ته الزام هيٺ آيل صدر ٽرمپ جي ٽن ساٿين کي تمام جلد ڪورٽ ذريعي سزا ايندي، ڇاڪاڻ ته ايف بي آءِ ايترا ته ثبوت گڏ ڪري هنن ۾ هٿ وڌو آهي؛ جو هنن همراهن جي سزا کان بچڻ لاءِ ڪا گنجائش باقي نه ٿي رهي.
هاڻي ان ڳالھ ۾ ڪو به شڪ ناهي رهيو ته روس هڪ سازش تحت آمريڪا جي صدارتي چونڊن کي تڪراري بڻائي پنهنجا مقصد حاصل ڪرڻ ۾ ڪابه ڪثر ناهي ڇڏي. روس پنهنجا مقصد ماڻڻ لاءِ واپارين، سياستدانن، سفارتڪارن ويندي سوشل ميڊيا جو استعمال ڪندي بي پناھه پئسو خرچ ڪيو آهي. صرف فيس بوڪ ذريعي 126 ملين آمريڪين کي ڪجھ خاص رياستن ۾ رابطو ڪيو ويو جنهن جو سمورو خرچ، روسي ڪمپنين برداشت ڪيو.
سوال اهو آهي ته ڇا آمريڪي سرڪار اهڙا قدم کڻندي ۽ هنن وٽ اهڙا ذريعا موجود آهن، جن سان ايندڙ چونڊن ۾ ڪنهن ڌارئي ملڪ جي مداخلت کي روڪي صاف ۽ شفاف چونڊون ڪرائي سگھجن..؟

(05 نومبر 2017)