ڪالم / مضمون

آمريڪا جو نئون پنڌ

فريد ڀُٽو بنيادي طرح ڪهاڻيڪار آهي، پر زندگيءَ جي خَفن کيس لکڻ جي لاڳيتي عمل کان پري ڪري ڇڏيو. هِنَ وقت جڏهن هُو پنهنجي ڪٽنب سميت آمريڪا ۾ رهي ٿو، تڏهن مصروف ترين وقت مان گهڙيون ڪڍي آمريڪا جي سياست، ويجھڙائيءَ واري اليڪشن ۽ ٻين گهڻن موضوعن تي هي ڪالم/مضمون لکي ورتا اٿائين. هي سڀئي لکڻيون تحقيق، ترتيبَ ۽ تجزيي جو مرڪب آهن ۽ نهايت سؤلڙي ٻوليءَ ۾ لکيل آهن. ان ڪري نهايت اهم آهن.
  • 4.5/5.0
  • 1595
  • 550
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • فريد ڀٽو
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book آمريڪا جو نئون پنڌ

ڊاڪٽر آصف محمود سان ملاقات

پاڪستان ڇڏي پرڏيهه ويل پاڪستانين دنيا جي مختلف ملڪن ۾ زندگيءَ جي مختلف شعبن ۾ پاڻ ملهايو آهي. ڊاڪٽريءَ جي شعبي کان ويندي انجنيئرنگ، آءِ ٽي، واپار، صحافت توڙي سياست جي ميدان ۾ نمايان ڪاميابيون حاصل ڪيون آهن. برطانيا جي پارليامينٽ ۾ پاڪستانين جي ميمبر ٿيڻ واري ڳالهه پراڻي ٿي وئي آهي ۽ تازو صادق خان جو لنڊن جو ميئر چونڊجڻ هڪ روشن مثال آهي.
برطانيا کانپوءِ آمريڪا ۾ به پاڪستانين کي هيٺئين سطح تي سياست جا موقعا ته مليا آهن، پر مٿئين سطح تي پاڪستانين کي سياست جا گهٽ موقعا مليا آهن. پاڪستان ڄائو آمريڪي ڊاڪٽر آصف محمود هن وقت نه رڳو پاڪستان پر آمريڪي ميڊيا تي به ڇانيل آهي. هو 2018 ۾ ٿيندڙ چونڊن ۾ ڊيموڪريٽڪ پارٽيءَ پاران ڪيليفورنيا جي ليفٽيننٽ گورنر جو اميدوار آهي. ڇاپي ۽ برقي رابطن جي ادارن جي اندازن ۽ تجزين موجب ڊاڪٽر آصف محمود جي پرائمري چونڊن ۾ پوزيشن مضبوط آهي، ۽ جي هو پرائمري چونڊون کٽي ٿو وڃي ته سندس فتح يقيني آهي. ڇاڪاڻ ته روايتي طور تي ڪيليفورنيا ڊيموڪريٽ رياست ليکي وڃي ٿي، جتي هن پارٽيءَ جا اميدوار چونڊن ۾ آسانيءَ سان سوڀارا ٿين ٿا. ڊاڪٽر آصف محمود آمريڪا ملڪ کي دل و جان سان پنهنجو وطن سمجهي ٿو، جتي هُن کي هن جي محنت سبب طب جي دنيا ۾ بي تهاشا ڪاميابيون مليون، جتي هن جي ٻارن کي برابري ۽ قابليت جي بنياد تي پنهنجن پنهنجن شعبن ۾ اڳتي وڌڻ جو موقعو ملي ٿو. ڊاڪٽر آصف محمود شڪر گذار آهي آمريڪا وطن، جو جتي هن جا اڻپورا خواب ساڀيان ٿيا ۽ هن کي اڪيچار ڪاميابيون مليون.
لاس اينجلس ۾ ”عوامي آواز“ مئگزين سان هڪ ملاقات ۾ هن ٻڌايو ته سندس تعلق پنجاب جي شهر ”کاريان“ جي هڪ ڳوٺ سان آهي. سندس والد هڪ پورهيت هو، جنهن جو خواب هو ڊاڪٽر ٿيڻ پر ڪجهه خانداني مجبورين سبب پڙهائي ڇڏي کيس خاندان جو سهارو ٿيڻو پيو ۽ هو ڊاڪٽر نه ٿي سگهيو. پنهنجي پيءُ جو خواب پورر ڪرڻ لاءِ آصف محمود کي پهرين پنهنجي ڳوٺ کاريان ۾، ۽ پوءِ ڪراچيءَ ۾ تمام گهڻي محنت ڪرڻي پئي. هن ٻڌايو ته، هن 1987ع ۾ سنڌ ميڊيڪل ڪاليج مان ايم بي بي ايس جي ڊگري حاصل ڪئي. ”ميڊيڪل جي تعليم حاصل ڪندڙ مان پنهنجي ڳوٺ جو پهريون شاگرد هئس، جنهن کانپوءِ مان اعليٰ تعليم لاءِ آمريڪا هليو آيس ۽ پوءِ هتي جو ئي ٿي ويس.“ ڊاڪٽر آصف ٻڌايو آمريڪا اچڻ بابت پنهنجون يادگيريون ٻڌائيندي آصف چيو،”مان يونيورسٽي آف ڪينٽڪي مان پنهنجي طب جي سکيا پوري ڪئي.“ هن مسڪرائيندي وڌيڪ چيو ته،” ۽ پوءِ پاڪستاني روايتن موجب وڏي ڌوم ڌام سان، ليگزنگٽن ڪينٽڪي ۾ ئي نوشابا سان شاديءَ جي، ٻنڌڻن ۾ ٻڌجي ويس. منهنجي شاديءَ جي خاص ڳالھه ته منهنجن مسلمان، عيسائي، يهودي ۽ هندو دوستن انهيءَ ۾ وڏي تعداد ۾ شرڪت ڪئي.“ سن 2000ع ۾ ڊاڪٽر آصف محمود رياست ڪيليفورنيا لڏي آيو ۽ تڏهن کان هتي ڊاڪٽريءَ جي پيشي سان وابستا آهي، جنهن کي هو خدمتِ خلق به چئي ۽ سمجهي ٿو.
”اوهان کي اوچتو سياست ڪرڻ جو خيال ڪيئن آيو؟“ واري سوال جي جواب ۾ هن چيو ته ”ٽرمپ جي نفرت واري رويو (خاص طور تي مسلمانن ڏانهن) مون کي مجبور ڪيو ته مونکي اڳتي اچڻ کپي. نه فقط مسلمانن لاءِ پر سڀن آمريڪين لاءِ! ڇاڪاڻ ته ٽرمپ جو پيغام ۽ ڪم بنيادي آمريڪي اصولن خلاف آهي، تنهنڪري سڀن باشعور، پڙهيل لکيل ۽ سٺن ماڻهن کي اڳتي اچڻ کپي. مونکي خاص طور تي ڪيليفورنيا جي ماڻهن تي وڏو ڀروسو آهي، جيڪي روشن خيال آهن ۽ هنن ڌارين ۽ محنتي ماڻهن کي جيءَ ۾ جايون ڏيئي برابر جا موقعا فراهم ڪيا آهن.“ سياست، خدمت ۽ ڊاڪٽريءَ جي پيشي جي حوالي سان ڳالهائيندي هن چيو ته، ”مان گهڻي عرصي کان ڊاڪٽريءَ سان گڏ عوامي خدمت سان به لاڳاپيل رهيو آهيان، خاص طور تي مون صحت ۽ تعليم جي حوالي سان ڪم ڪيو آهي. مون بنا ڪنهن رنگ ۽ نسل جي هتان جي ماڻهن جي خدمت ڪئي آهي. مان اوباما جي صحت سنڀال قانون جو حمايتي آهيان. جڏهن کان وٺي صدر ڊونالڊ ٽرمپ نفرتون وڌائڻ لاءِ اڳتي آيو آهي ۽ هن مختلف مذهبن وچ ۾ تڪرار وڌائڻ جي ڳالهه ڪئي آهي، تڏهن مون فيصلو ڪيو ته مان محبتون وڌائڻ لاءِ اڳتي وڌان ۽ مان اڳتي وڌيس.“
”صدر ٽرمپ جي نفرت نه رڳو مسلمانن پر پاڪستانين خلاف به آهي، پوءِ اوهان ڪهڙيءَ ريت ڪامياب ٿي سگهندا“؟ جي موٽ ۾ ڊاڪٽر آصف محمود جو چوڻ هو ته ”سڀ آمريڪي ٽرمپ جا حمايتي ناهن، هتان جا عام ۽ پڙهيل لکيل آمريڪي ماڻهو نفرت جي خلاف آهن، مذهبن کي ويڙهائڻ واري سوچ سبب هتان جا ماڻهو ٽرمپ جا مخالف آهن، مان اها ڳالهه کڻي اڳتي آيو آهيان. مون کي پڪ آهي ته هتان جا ماڻهو مون کي ڪامياب ڪندا. صدر ٽرمپ پناهگيرن جي به خلاف آهي. هو لڳاتار پناهگيرن تي حملا ڪري رهيو آهي، هو رنگ ۽ نسل جي بنياد تي نفرت پکيڙي رهيو آهي، پر عام آمريڪي ماڻهو پناهگيرن جا حمايتي آهن. منهنجي خيال ۾ ٽرمپ غلط آهي، ڪيليفورنيا مان ئي ٽرمپ جي نفرت خلاف مزاحمت شروع ڪئي آهي. مذهب جو سياست سان ڪو به واسطو نه هئڻ گهرجي.“ سياست ۾ اچڻ تي هن ڳالهائيندي چيو ته، ”محنت ۽ قابليت ئي معيار هئڻ کپي، جيئن چوندا هن ته محنت ۾ عظمت آهي، اسان ماڻهن هتي اچي محنت ڪئي آهي، جنهن جو ڦل اسان کي ۽ اسان جي اولاد کي مليو آهي، هينئر اسان تي به فرض آهي ته اسان هن سماج ۽ معاشري کي ڪجهه واپس ڏيون. مان سياست ۾ اچي، ڪنهن پبلڪ آفيس جي ڪرسيءَ تي خدمت جي جذبي سان اچڻ چاهيان ٿو، نه ته ڊاڪٽريءَ جي پيشي ۾ پئسا ڪمائڻ جا خوب موقعا موجود آهن.“
”عام آمريڪي اوهان کي ووٽ ڏيندا؟“ واري سوال جي جواب ۾ هو چوي ٿو ته، ”مان آمريڪا ۾ گهڻي عرصي کان خيراتي ڪم ڪندو رهيو آهيان، بغير ڪنهن لالچ يا لوڀ جي. کوڙ ادارن سان واڳيل آهيان، خيراتي اسپتالون هلائڻ سان گڏ مختلف شعبن ۾ مان ماڻهن جي مدد ڪندو رهيو آهيان، مون هتان جي غريبن جي بنا رنگ نسل جي خدمت ڪئي آهي. مان دعوا سان چوان ٿو ته منهنجي اسپتال مان ڪڏهن ڪو مريض صحت پاليسي نه هئڻ ڪري، بنا علاج جي واپس ناهي ويو. اهي عام ماڻهو منهنجي چونڊ مهم هلائي رهيا آهن. مان اوباما جي هيلٿ ڪيئر بل جو حمايتي آهيان. صحت جون مفت سهولتون هر آمريڪيءَ جو حق آهي. مان ڪيليفورنيا ۾ هيلٿ ڪيئر بل جاري رکڻ چاهيان ٿو.“
”ڪاميابيءَ جي صورت ۾ اوهان جي ايجنڊا ڇا هوندي“؟ ان سلسلي ۾ سندس چوڻ هو ته، ”صحت سان گڏ تعليم منهنجي اوليتن ۾ شامل آهي، اعليٰ تعليم جي شعبي ۾ سڌارن سان گڏ ڪميونٽي ڪاليجن ۾ فيون گهٽائڻ سان گڏ منهنجي ڪوشش هوندي ته اهڙي ڪميونٽي ڪاليج قائم ڪريان، جتي تعليم مفت مهيا ڪئي وڃي. منهنجي نظر ۾ ڪنهن به قوم جو سڀ کان وڏو اثاثو تعليم آهي ۽ اڄ جي ترقي يافته ۽ مقابلي واري دور ۾ معياري ۽ بهتر تعليم سان ئي آمريڪي نوجوان پنهنجو خواب پورو ڪري سگهي ٿو.“ پنهنجي ايجنڊا تي ڳالهائيندي ڊاڪٽر آصف چيو ته مان سمجهان ٿو ۽ اهو منهنجو نعرو آهي ته ميڊيڪيئر (آمريڪا جي سرڪاري صحت پاليسي) سڀن لاءِ، جڏهن ته صدر ٽرمپ وفاقي ۽ رياستن طرفان مهيا ڪيل صحت پاليسين جا پئسا (فنڊس) ڪٽي محصولن ۾ ڇوٽ ڏيئي سرمائيدارن ۽ اميرن کي فائدو ڏيڻ چاهي ٿو، جنهن جي مان هر هنڌ تي مخالفت ڪندس، ۽ خوش آئينده ڳالھه اها آهي ته ڪيليفورنيا جا ماڻهو اها ڳالھه سمجهن ٿا، جنهنڪري مان اميد ٿو ڪريان ته هو مون کي ووٽ ڏيئي ڪامياب ڪندا.“
پنهنجي چونڊ مهم جي ايجنڊا تي وڌيڪ ڳالهائيندي ڊاڪٽر آصف محمود چيو ته صحت پاليسي، تعليم کانپوءِ منهنجو ٽيون نقطو برابري آهي. هن زور ڏيندي چيو ته، ”برابري سڀن لاءِ…!“ ڊاڪٽر آصف پنهنجو تعلق ڪيليفورنيا سان هئڻ تي فخر ڪري ٿو ڇاڪاڻ ته هيءَ نيري رياست (Blue State) آهي جيڪا زمانن کان ڊيموڪريٽڪ پارٽيءَ جي رياست ليکجي ٿي. هن آمريڪي رياست ۾ سڀن کان وڌيڪ ڌاري آبادي لڏ پلاڻ ڪري اچي آباد ٿي آهي، هو چوي ٿو، ”تنهنڪري مان ڪيليفورنيا جي رهاڪن طرفان صدر ٽرمپ جي، هجرت ڪري آيلن تي نسلي حملن جو جواب ڏيندس، ۽ هن جي نفرت ڀرئي پيغام کي سختيءَ سان رد ڪريان ٿو.“
هڪ سوال جي جواب م هن چيو ته، ”مان صدر ٽرمپ لاءِ ٽيڻو خطرو آهيان. هڪ ته مان مسلمان آهيان، ٻيو ته مون کي مسلمان هئڻ تي فخر آهي، ٽيون ته منهنجو تعلق ڪيليفورنيا رياست سان آهي“.
”توهان جي ڊيموڪريٽڪ پارٽي ڪيتري طرفداري ڪري ٿي؟“ ان سوال جو جواب ڏيندي هن چيو ته منهنجو سڄو خاندان ڊيموڪريٽڪ پارٽيءَ سان گڏ آهي، هن خاص طور تي پنهنجي نياڻي ماعدا محمود جو ذڪر ڪيو جنهن ھيلري ڪلنٽن جي صدارتي چونڊ مهم دوران رضاڪار هوندي تمام گهڻو ڪم ڪيو. هن وڌيڪ چيو ته ڊيموڪريٽڪ پارٽيءَ جو اصل ڪم منهنجي پرائمري چونڊن کٽڻ بعد ئي شروع ٿيندو، جنهن جي مونکي پڪ آهي ته پارٽي مون سان گڏ هوندي، في الحال منهنجو مقصد (Target) ليفٽيننٽ گورنر جون پرائمري چونڊون کٽڻ آهي، جنهن بعد اصل مقابلو شروع ٿيندو. ڇاڪاڻ ته ڪيليفورنيا آمريڪا جي وڏين رياستين مان، پکيڙ جي لحاظ کان ٽيون نمبر رياست آهي“؛ ڊاڪٽر آصف محمود سڀن گهڻ گهرن ۽ دوستن ڪي چوي ٿو ته، ” ڪيليفورنيا رياست تمام وڏي آهي، تنهنڪري مان هر هنڌ نه ٿو پڄي سگهان؛ اوهان سڀن کي، خاص طور تي ڪيليفورنيا ۾ رهندڙ دوستن کي اپيل ٿو ڪريان ته منهنجي مدد لاءِ ٻاهر نڪرو، پرائمريءَ ۾ پاڻ به ووٽ ڏيو، پاڙي وارن کي به چئو ۽ پنهنجي دوستن کي به گذارش ڪريو.“
آخر ۾ مون ڊاڪٽر آصف جا ٿورا مڃيا جو هو پنهنجي چونڊ مهم مان وقت ڪڍي اسان سان سانا ڪنوينشن دوران ملڻ آيو ۽ پنهنجي شهر لوئيول ڪينٽڪي رياست جي دوست ڊاڪٽر مرزا آفتاب احمد جو شڪر گذار آهيان، جنهن هن ملاقات لاءِ خاص ڪوششون ورتيون؛ جواب ۾ ڊاڪٽر آصف محمود ”عوامي آواز“ جو شڪريو ادا ڪيو.

(23 جولاءِ 2017ع)