ڪالم / مضمون

آمريڪا جو نئون پنڌ

فريد ڀُٽو بنيادي طرح ڪهاڻيڪار آهي، پر زندگيءَ جي خَفن کيس لکڻ جي لاڳيتي عمل کان پري ڪري ڇڏيو. هِنَ وقت جڏهن هُو پنهنجي ڪٽنب سميت آمريڪا ۾ رهي ٿو، تڏهن مصروف ترين وقت مان گهڙيون ڪڍي آمريڪا جي سياست، ويجھڙائيءَ واري اليڪشن ۽ ٻين گهڻن موضوعن تي هي ڪالم/مضمون لکي ورتا اٿائين. هي سڀئي لکڻيون تحقيق، ترتيبَ ۽ تجزيي جو مرڪب آهن ۽ نهايت سؤلڙي ٻوليءَ ۾ لکيل آهن. ان ڪري نهايت اهم آهن.
  • 4.5/5.0
  • 1595
  • 550
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • فريد ڀٽو
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book آمريڪا جو نئون پنڌ

آمريڪا جي تڪراري صدر جي تڪراري ڪابينا

چوندا آهن ته، ”ڄٽ پڙهيو، ملڪ اڙيو“. خيرن سان مهينو اچي ٿيو آهي جو ڊونالڊ ٽرمپ کي آمريڪا جو پنجيتاليهون صدر چونڊيو ويو آھي. لڳي ائين ٿو ته ٽرمپ صاحب کي پاڻ تي يقين ئي نه پيو اچي، ۽ وتي پيو ڳائيندو ”تون ڇا هئين، ڇا مان ڇا ٿي وئين!“.... سندس بيان ۽ افعال اڃان به اھڙي جو اھڙا! اڃان تائين هتان جي روشن خيال برقي ۽ رابطن جي ادارن کي، هُن جي چونڊجڻ تي يقين ئي ڪونه پيو اچي؛ ڪن ته وڃي وري ڪيس ڪيا آهن ته مشيگن، وسڪانسن ۽ پينسلوانيا رياستن ۾ ڌانڌلي ٿي آهي، تنهنڪري ٻيهر گڻپ ٿيڻ گهرجي! توڙي جو ٿيندو ڪجهه به ڪونه، بس منهن جي پڪائي! چونڊيل صدر ٽرمپ، پنھنجي ڪابينا مڪمل ڪرڻ ۾ مصروف آھي ۽ گھڻي ڀاڱي اھڙا ماڻھو وفاقي وزارتن ۽ ٻين اهم عهدن تي ڳولھي ڳولهي پيو چونڊي جو في الحال ته روشن خيال ماڻهن، ڇاپي ۽ برقي رابطن جي ادارن ؛ ۽ خاص طور تي ڊيموڪريٽڪ پارٽيءَ وارن جون وايون بتال ٿي ويون آهن. هنن جا ته ٻه به ويا ته ڇهه به ويا. ھوڏانهن موجوده صدر باراڪ اوباما جي حالت ڪا چڱي ڪونهي، جو کيس پنهنجي اٺن سالن جي ڪيل محنت تي پاڻي ڦرندو نظر پيو اچي. اهو صاف نظر پيو اچي ته سندس صحت، تعليم، واپار ۽ ويندي بين الااقوامي تعلقات متعلق حڪمت عمليون نه فقط تبديل ٿي وينديون پر مِٽجي ميسارجي ڪنهن نئين روپ ۾ اينديون. لڳي ڪونه ٿو ته ڪو چونڊيل صدرٽرمپ، موجوده صدراوباما جي ڪا ميراث يا ورثو يادگار طور رهڻ ڏيندو.
مون ”عوامي آواز“ مئگزين جي 4 ڊسمبر واري شماري ۾ چونڊيل صدر ڊونالڊ ٽرمپ پاران ان وقت تائين اهم عهدن ۽ وزارتن تي چونڊيل يا کنيل ماڻهن جو ذڪر ڪيو هو.اڄ پاڻ وڌيڪ اهم عهدن ۽ وزارتن تي کنيل ماڻهن جو حال احوال اوريون ٿا:


[b]1. ڊاڪٽر بن ڪارسن (Dr.Ben Carson) Housing and Urban Development :
[/b]عجب دنيا جا عجيب رنگ آهن. ھي ساڳيو جڳ مشھور نيورو سرجن بن ڪارسن آھي، جنهن مٿي ڳنڍيل جاڙن ٻارن جو پهريون ڪامياب آپريشن ڪري سائنس ۽ طب جي دنيا ۾ ٿرٿلو مچائي ڇڏيو هو. سندس جادوئي هٿ، مرندڙ معصومن کي نئين زندگي ڏيو ڇڏين! ھا هي ساڳيو ئي ته بن ڪارسن آھي، جنهن تي طب جي دنيا جي جڳ مشهور فلم (Gifted Hands) ٺھي هئي؛ اها فلم ڏسڻ کانپوءِ ڪارسن منهنجو ۽ منهنجي پٽ دانيال جو هيرو بڻيو هو. بن ڪارسن، ريپبلڪن پارٽيءَ طرفان صدارتي اميدوار لاءِ پرائمري چونڊون وڙهيون؛ جنهن ۾ ايڏو ته خوار خراب ٿيو، جو سڄي دنيا کي سندس مذهبي ۽ بنياد پرستيءَ تي ٻَڌل خيال ٻُڌي، ڏندين آڱريون اچي ويون. ڀلا هڪ ايڏي وڏي ۽ اعلى پائي جي سرجن جو سياست سان ڪهڙو ڪم؛ جنهن کي نه معاشيات جي ”ميم“ جي خبر، نه وري سياست جي ”سين“ جي. ڊيموڪريٽڪ پارٽيءَ وارا ڪانگريس ۾ عددي اڪثريت نه هئڻ ڪري، ڪارسن جو رستو ته روڪي نه ٿا سگهن؛ البته هن تي تمام گهڻي تنقيد پيا ڪن ته هڪ ڊاڪٽر جو شهري منصوبابندي ۽ ترقيءَ ۾ ڇا وڃي؟ تنهن ڪري سندن اها خواهش آهي ته ڪارسن پاڻ ئي اها وزارت قبول ڪرڻ کان انڪار ڪري.

[b]2. ريڪس ٽلرسن (Rex Tillerson) : Secretary of State
[/b]چونڊيل صدر ڊونالڊ ٽرمپ، ريڪس ٽلرسن کي پرڏيهي معاملن جو وزير (سيڪريٽري آف اسٽيٽ) چونڊڻ جو اعلان ڪري، روڊي جوليياني ۽ مٽ رامني کي ته مايوس ڪيو ئي آھي، پر ان کان وڌيڪ جهونن سياستدانن ۽ ڪجهه فارغ ٿيل جنرلن کي تمام گھڻو ڪاوڙائي وڌو آھي؛ جو ريڪس لاءِ چيو پيو وڃي ته هي همراھ روسي صدر پيوٽن جي ڪافي ويجهو آھي ۽ روسي حڪومت کان 2012ع ۾ ”دوستيءَ جو تمغو“ چڪو آھي. ٽرمپ هن جي حق ۾ اھي دليل پيو ڏئي ته ريڪس دنيا جي تمام وڏي تيل ڪمپني ”ايڪسان موبل“ جو ڪامياب سربراھ آھي، جنهن سبب ھو ڪيترن ئي ملڪن سان لھه وچڙ ۾ رھيو آھي. هن جا مخالف وري اھا ڳالهه پيا ڪن ته ڪاڏي تيل جو ڪاروبار ته ڪاڏي آمريڪا جھڙي ملڪ جي حڪومت ھلائڻ! ڪاڏي منهن مريم جو، ڪاڏي ٽنڊوالهيار! بهرحال، ريڪس جو ڪانگريس ڪميٽيءَ کان پڪو ٿيڻ ڏکيو ٿو لڳي ۽ هُن لاءِ ڪميٽيءَ کي سوالن جا جواب ڏيندي مطمئن ڪرڻ لوھ جا چڻا چٻاڙڻ برابر ھوندو. ھوڏانهن ھاڻي کان ئي، ڊونالڊ ٽرمپ پنهنجن ڇاڙتن کي ڇوڙي ڇڏيو آ ته ريڪس ٽلرسن جي حق ۾ بيان بازي ڪري سندس لاءِ ماحول سازگار بڻايو وڃي! ريڪس ٽلرسن کي پڪي ٿيڻ لاءِ، سينيٽ جي سادي اڪثريت کپي. جهوني سياستدان سينيٽر جان مڪين ۽ سينيٽر مارڪو روبيو پنهنجن بيانن ذريعي ٽلرسن جي چونڊ جي مخالفت ڪئي آهي ۽ دانهون ڪوڪون پيا ڪن ته هي روس جي صدر پيوٽن جو ساٿاري آھي، جنهن تي انساني حقن جي ڀڃڪڙي، جنگي ڏوھ ۽ خونن جا الزام آهن، جي نه هڪ اڌ ٻيو به ريپبلڪن سينيٽر هنن سان مليو ته ريڪس ٽلرسن جي رستا روڪ ٿي سگهي ٿي، ڇاڪاڻ ته ڊيموڪريٽڪ پارٽيءَ جا اٺيتاليھه ووٽ آهن ۽ ٽلرسن جي چونڊ کي رد ڪرڻ لاءِ ايڪونجاھ ووٽ گهربل آھن.
لڳي ائين ٿو ته ريڪس جي چونڊ، هتان جي اسٽيبلشمينٽ کان به برداشت ڪانه ٿيندي؛ پر جي هي همراه آيو ئي هنن جي مرضي ۽ مهربانيءَ سان آهي۽ پڪوٿي ٿو وڃي ته آمريڪا جي تاريخ ۾ پهريون ڀيرو نظر ايندو ته روس سان تعلقات بهتر ٿيڻ ڏانهن وڃي رھيا آھن.

[b]3. جان ايف ڪيلي (John F. Kelly ): Homeland Security
[/b]جان ڪيلي، فارغ ٿيل سامونڊي فوج جو چار ستارن وارو جرنيل آھي، جنهن کي چونڊيل صدر ڊونالڊ ٽرمپ گهرو حفاظت واري وزارت لاءِ چونڊيو آھي، جيڪا هڪ تمام اهم وزارت آھي. جان ڪيلي جو پٽ 2010 ۾ افغانستان جي جنگ ۾ مري ويو هو، جنهن سبب عوام کي هن لاءِ خاص همدردي آهي، هونئن به تجربي ۽ مهارت جي لحاظ کان هي وڏو قابل ماڻهو آهي. چونڊيل صدر ڊونالڊ ٽرمپ پاران جان ڪيليءَ جي چونڊ کي اهم سمجهيو وڃي ٿو، ڇاڪاڻ ته جان ڪيلي ئي ٽرمپ پاران چونڊ مهم دوران ڪيل واعدن جو پورائو ڪري سگهي ٿو. جنهن ۾ خاص طور تي دهشتگرديءَ جي روڪٿام، ملڪ جي سرحدن جي حفاظت، غير قانوني هجرت ڪري آيل ماڻهن کي ڌڪي ڪڍڻ ۽ ميڪسيڪو ملڪ سان ملندڙ سرحد سان ڀت اڏڻ اچي وڃن ٿا.

[b]4. جيمس اين ميٽِس (James Mattis) : Secretary of Defence
[/b]چونڊيل صدر ڊونالڊ ٽرمپ رياست اوهائيو جي سِنسِناٽِي شھر ۾ هڪ جلسي دوران، عجيب ۽ واهيات طريقي سان دفاع جي سيڪريٽري ( وفاقي وزير) جو اعلان ڪيو. ٽرمپ جلسي دوران تقرير ڪندي اعلان ڪيو ته مان توهان کي توهان جو پسنديده ڇتو ڪُتو جيمس ميٽِس دفاع جي سيڪريٽري طور ڏيان ٿو. جيمس ميٽِس فارغ ٿيل جرنيل آھي، جيڪو 2003ع ۾ عراق جي جنگ دوران مئرين ڊويزن جي اڳواڻي ۽ 2013ع – 2010ع دوران گڏيل رياستن جي مرڪزي ڪمان جي به قيادت ڪري چڪو آھي. جنرل ميٽِس کي ھڪ ڇتو، ويڙھو، چالاڪ، ھوشيار ، تجربيڪار ۽ ڪامياب جنرل تصور ڪيو ٿو وڃي ۽ عوام ۾ هن ڪاڻ ڪافي عزت ۽ احترام آھي.
جنرل ميٽِس، اوباما حڪومت جي فوجي پاليسين تي ڇتي تنقيد ڪندو رھيو آھي ۽ هو عرب رياستن ۾ بچاءَ واري پاليسين بجاءِ نئين حڪمت عمليءَ موجب اڳرائيءَ واري پاليسيءَ تحت وڃڻ گهري ٿو. اھو سمجهيو پيو وڃي ته جنرل ميٽِس داعش سان هڪ هڪاڻيءَ لاءِ نئين سر جنگ جوٽيندو، جنهن جو ذڪر چونڊيل صدر ٽرمپ پنهنجي چونڊ مهم دوران ڪندو رهيو هو.

[b]5. اسٽيوين مِنوَچن (Steven Mnuchin): Secretary of Treasury
[/b]چونڊيل صدر ٽرمپ، گولڊمين ساڪس جي اڳوڻي سربراھ اسٽيوين مِنوَچن کي خزاني جو وزير چونڊيو آھي. اسٽيوين مِنوَچن، ٽرمپ جي چونڊ مهم جو ناڻي وارو چيئرمين ھيو، جنهن مان صاف ظاھر آهي ته هي همراهه ٽرمپ جو خاص ماڻهو ھو ۽ انهيءَ سبب کيس خاص وزارت به ملي آھي.

[b]6. ٽام پرائس Health and Human Services : (Tom Price)
[/b]ٽام پرائس، رياست جارجيا کان ڇهه ڀيرا ڪانگريس جو ميمبر چونڊجي چڪو آھي ۽ پيشي جي لحاظ کان ھڏن جو سرجن ڊاڪٽر آھي. چونڊيل صدر ڊونالڊ ٽرمپ ڪنهن اھڙي ماڻھوءَ کي صحت جو وزير آڻڻ پئي چاھيو، جيڪو اچڻ سان موجوده صدر اوباما جي صحت پاليسيءَ کي رد ڪري ڇڏي، ان لاءِ ٽام پرائس ئي موزون ماڻهو ٿو ڏسجي، جيڪو منڍ کان صدر اوباما جي صحت پاليسيءَ جي مخالفت ڪندو رهيو آھي ۽ ھينئر به هن اعلان ڪيو آھي ته ھو پھرين ڏينهن ئي صدر اوباما جي ڏنل صحت پاليسيءَ کي ختم يا تبديل ڪندو، جيڪو ممڪن ته ناھي پر سياسي ڊاڙ هڻڻ ۾ ڇا آھي!
مٿين خاص وزارتن کان علاوه، چونڊيل صدر ٽرمپ ڪجهه ٻين وزارتن / سيڪريٽرين جو به اعلان ڪيو آھي، جن جا نالا ھيٺ ڏجن ٿا:

[b]نالو وزارت
[/b]1 راين ذنڪي Ryan Zinke گهرو وزارت
2 رِڪ پيري Rick Perry توانائي
3 اينڊريو پُزڊر Andrew Puzder پورهيو
4 اسڪاٽ پريوٽ Scott Pruitt ماحوليات
5 ايلين چائو Elaine Chao آمدورفت
6 وِلبر راس Wilbur Ross واپار
7 لِنڊا مِڪماهن Linda McMahon ننڍو واپار
چونڊيل صدر ڊونالڊ ٽرمپ پنهنجن وزيرن سفيرن کڻڻ ۾ پورو آهي ته ھوڏانهن وري وائيٽ ھائوس، ڊيموڪريٽڪ پارٽي، ڇاپي ۽ برقي رابطن جي ادارن روسي صدر پيوٽن خلاف باھ ٻاري ڏني آ ته ھن آمريڪا جي چونڊن تي اثرانداز ٿيڻ لاءِ ڪمپيوٽرن تي موجود ڄاڻ چوري ڪرائي، پنهنجا مقصد ماڻڻ جي ڪوشش ڪئي آھي. ايندڙ ڪالم ۾ ان موضوع تي تفصيل سان بحث ڪبو.

(25 ڊسمبر2017ع)