ڊائريءَ جا ورق / نثري ٽڪرا

اندر جو آواز

ھي ڪتاب علي حسن ”احسن“ چڍڙ جي لکيل نثري ٽُڪرن ۽ نظمن جو مجموعو آھي. ھو لکي ٿو:
”اندر جو آواز، منهنجون اهي تخليقي لکڻيون آهن جيڪي مون نثري ٽڪڙن، نثري نظمن جي صورت ۾ روز مره جي زندگيءَ ۾ ڪنهن واقعي کي ڏسي يا فيس بڪ يا پنن تي لکي رکندو هيس انهن کي گڏ ڪري، مان ڪتابي شڪل ڏني آهي، جن ۾ هر هڪ حرف منهنجي اندر جو آواز آهي جيڪو اوهان تائين پهچائڻ جي ڪوشش ڪئي آهي. ايئن به ناهي ته صرف منهنجي اندر جو درد آهي پر هي هر درد مند جي دل جو آواز آهي. عام ماڻهو درد مان دانهون ڪندو آهي پر شاعر پنهنجي درد کي پني تي اڪري ان درد جي حقيقي منظر ڪشي ڪري ٿو.“
Title Cover of book اندر جو آواز

2

 هن بت کان وڏو ڪهڙو بت هوندو جنهن ووٽ وٺڻ تي اسان سان ڪوڙا واعدا ڪيا پر ووٽن کان پوءِ پٿر ٿي رهيو ۽ اسان ۾ به بت پرستي آهي پنهنجي رب ڪريم کي ڇڏي ان ۾ اميد رکون ٿا
 هي دنيا بيٺي جي آهي ڪِري کان پوءِ ڪوئي ڪنهن جو يار ناهي
 غربت رشتن ۾ به ڏار وجھي ٿي ڇڏي
 هڪ مرڪ جي قيمت سڄي عمر جو درد
 هر پاسي ڪاري رات آهي ۽ هر ڪو سج نڪرڻ جي انتظار ۾ آهي
 داناھ هميشه درد ۾ هوندو آهي
 غلط فيصلي سان ڪئي زندگيون تباھ ٿي ٿيون پون
 هي اهو دور ٿو هلي جنهن ۾ رڳو مفاد پرستي آهي
 هن زماني جي توکي پرک تڏهن پوندي جڏهن تون ڪنهن قلمڪار جي نگاھ سان ڏسندين
 قلمڪار جي نگاھ هر ڪنهنجو باريڪي سان جائزو وٺي ٿي
 هڪ قلمڪار جي طبيعت زماني کان ان ڪري الڳ هوندي آهي جو هو حساس طبيعت جو هوندو آهي، ۽ هر ڳالھ تي غور و فڪر ڪندو آهي جيڪا زماني لاءِ ڪا معنيٰ نه رکندي آهي
 عورتن جي عالمي ڏينهن تي مان هن عورت کي سلام پيش ڪيان ٿو جنهن اسان کي ماءُ جي صورت ۾ جنم ڏنو
 اي حياتي ڪجھ ساٿ ڏي هڪ ڀيرو مدينو ڏسي اچان
 اي پرين تنهنجي سڪ ۾ سينو ڦاٽي پيو، جلد پنهنجي شهر گھرايو
 منهنجي اڄ ڪيفيت عجيب آهي هر ڪنهن کي ايندي ڏسان پيو ڪو مون تي به ڪرم ٿي پوي
 جيڪي هاڻ مديني وڃن تن ۾ پنهنجو به نالو لکائي ڇڏيو
 ايڏي من ۾ تانگ آهي دل چوندي آهي جيڪر پر هجن اڏري عرب شريف پهچان پر قسمت جي گردش ۾ ڦاٿل آهيان
 اڄ ڪلھ هر ڪنهن جو هڪ ٻئي جي وارن ۾ هٿ آهي قلم جي آبرو تي وار ڪن پيا
 سڀاڻي وري هڪ ٻيو سال منهنجي زندگي جو گھٽ ٿيندوسو وار وري ايندو جنهن وار تي مون هن دنيا ۾ اکيون کوليو
 ڪڏهن هر زبان تي پنهنجا چرچا ها اڄ ڇو پرين مون کي سڄاڻين نه ٿو
 جيڪي شاعر، اديب ٻين جي حقن لاءِ قلم کڻي وڙهن ٿا جيتري هنن جي حقن جي لتاڙ ٿئي ٿي ڪو تصور به نه ٿو ڪري سگھي
 ها اڄ به اکيون آتيون آهن ڪو درشن ڏيو من نيڻ ٺرن
 سنڌو جي ڪپن تي ڪا راحت ايندي آهي ڪو چين ايندو آ
 رات ننڊ ڪونه آئي پرين تو سوا، راهون تنهنجون ٿو ڏسان، اچ ته ٿڪ لهن اکڙين جا
 جتي محبتن جو فقدان هجي اها ڌرتي دوزخ جيئان لڳندي آ
 اڪيلائپ جو درد تون ڇا ڄاڻين هر پل عذاب وانگر هوندو آ
 سکي جي نيڻن جو ڪمال آ جو اسان جون ننڊون اڏامي ويون آهن
 منهن تان نه ڪر نقاب پري چنڊ کي گرهڻ ٿو لڳي
 زماني کي زماني جي پيل يار آهي اسان کي اوهان جي ئي پچار آهي
 اڃان نيڻ آلا سڪا ڪين ها، ويو هو وڇوڙي جو ڏيئي ڏنڀ مون کي
 ڪئي طعام تنهنجي دستر خوان تي توکي ڪهڙو قدر تن جو جيڪي روئي روئي بکي پيٽ سمهن ٿا
 اسان هن ديس جا رهاڪو آهيون جتي ظلم خلاف ڳالهائڻ واري جي زبان ڪپي ويندي آهي
 اوهان تاريخ جا ورق کوليو جڏهن به سنڌ مٿان ڪاهون ٿيون انهن جا گھر ڊراهيا ويا هاڻي ڪنهنجي ڪاھ سمجھون؟
 مان، مان نه هجان ها جي تون نه هجين ها
 سنڌ اها ڌرتي آهي جنهن تي انسانيت جي اول تخليق کي لاٿو ويو
 اڄ آيو سڄڻ سنبري آڪاش ڪيو ڄڻ چنڊ پئي روشن
 تن من ڌن سڀ وار سنڌ تنهنجي عظمت مٿان
 پاڪستان سڄو اصل ۾ سنڌ آهي ته پوءِ ڪهڙي آزادي جي ٿا ڳالھ ڪريون
 آزادي جي ڳالھ ته قابل جيسلمير وارا ڪن ته اسان به سنڌ جا آهيون
 اسين ان قوم مان آهيون جتي جيئري شاعر اديب تڙپي تڙپي مري وڃي ٿو هن وٽ لڙي به نه ويندا سين متان ٻه روپيه ڏيئڻا پون
۽ مذهبي انتها پسندي هڪ ٻئي جي مسجدن ۾ نماز پڙهڻ تي تڏا ڌوتا ٿا وڃن
 جيئري پيرن تي تنقيد ميلي وقت سڀ گڏ هوندا آهن. مرڻ کان پوءِ هيرو قرار ڏين ٿا. هي ڪم ڪنهن زندھ قوم جو ناهي
 جنهن کي سنڌي ٻولي سان پيار ناهي سو سنڌي ماڻهن سان ڪهڙي وفا ڪندو
 منهنجي قربتن جا پنڌ تنهنجي ئي وجود سان جڙيل آهن
 مون کي ڏک انهن ڪجھ ڪامريڊن تي ٿيندو آهي جيڪي سرڪاري آفيسن مان ڀتو وصول ڪندا آهن
انهن کي اها خبر ناهي ته ڪامريڊ جي معنيٰ ڇا آهي، ڪامريڊ هڪ سوشل ورڪر هوندو آهي جنهن جو ڪم پنهنجي ديس جي ڏکيارن جو درد ۾ شريڪ ٿيڻ آهي
 اڄ به اکيون آتيون آهن ڪو درشن ڏيو من نيڻ ٺرن
 رات به ننڊ ڪون آئي پرين تو سوا راهون تنهنجون ٿو ڏسان اچ ته ٿڪ لهن اکڙين جا
 تون طنز ڪرين ٿو شاعر تي توکي ڇا خبر لکندي رت سڙي ٿو جگر جو هر بند تي
 اسلام جو بنياد سلفي نه پر نماز تي رکيو ويو هو
 جي زماني جي گردش کان بچڻ ٿو چاهين پاڻ کي ڪتابن ۾ گم ڪري ڇڏ
 منهنجي ڳچي ۾ غلامي جو طوق آهي هاڻي ان مان نڪرڻ ٿو چاهيان
 اسان جو رخ ڪاڏي آهي اهو اسان کي به خبر ناهي
 پرائيوٽ دڪانن ۾ پڙهائڻ سان اسان کي هڪ وڏو نقصان پهتو آهي نه صحيح طرح انگلش اچي ٿي نه سنڌي
 جسم کي ته آزادي ڪڏهن جي ملي وئي پر ذهن اڃان به انهن وٽ قيدي آهي
 حوصلن کي بلند رکو منزل پاڻ ئي آسان ٿي پوندي
 ڪالھ هوٽل تي ويهڻ خراب ڪم هو اڄ فيشن عجيب دستور آ سان جو
 غربت رشتن ۾ به ڏار ٿي وجھي
 يا رب مون ۾ هزارين عيب آهن تون ڪريم آهين جي پنهنجو ڪرم ڪرين ته مون لاءِ سانگ بڻجي پوي
 هو قهار آهي جالوت جهڙي دلير کي دائود عليه السلام جهڙي ڪمزور جسم واري کان به مارائي سگھي ٿو
 تون ماکي جي مک تي غور ڪر جيڪا ذخيرو پاڻ لاءِ نه پر ٻين لاءِ ڪري ٿي
 جي مالڪ جل جلاله پنهنجو ٻاجھ ڪري ته رستا آسان ٿي پوندا آهن
 ان مالڪ ڪريم جل جلاله کان گھر جيڪو عطا ڪري ٿو هر ڪنهن کي
 ڪڏهن اهو غور ڪيو اٿئي ته ٻانهو ڪيڏو به گنهگار هجي پوءِ به صبح اٿڻ سان ئي ان کي روزي ڏي ٿو،ان ڪريم جون ڪهڙيون ڪهڙيون نعمتون ڳڻيدين
 هو ايترو ته ڪرم ڪري ٿو جو منهنجي قلم ۾ ايتري طاقت ناهي جي هڪ نعمت کي لکي سگھان هو ارپي ٿو جو ڪجھ گھران ٿو
 مونکي انهن تي حيرت ايندي آهي جيڪي ٻين کي حقارت سان ٿا ڏسن
 هتي هر ڪو عهدن کي سلام ڪندو آهي ڪردار کي نه
 وفائون به نسل دارن تي هونديون آهن بي نسل کان دغائون ئي ٿينديون آهن
 قدر ڪردار جو نه پر پيسي جو آهي ڀل ڪيڏو هو به بدڪار هجي
 اسان وٽ ڀلين ڪيترو به مال هجي پر ديد ٻين جي مال ۾ هوندي آهي
 هو قهار آهي جي ڪنهن کي به چاهي ته اميري مان غريبي جو سفر ڪرائي ٿو سگهي
 مون هن جي لاش تي انهن کي به روئيندي ڏٺو جيڪي جيئري ڪڏهن هن وٽ لڙي به ڪون آيا
 هن دور ۾ جيتري سائنس ترقي ڪئي آهي اوترو ئي محبتن جو فقدان وڌيو آهي
 جيئري انسان جو ڪو به قدر ناهي مرڻ کانپوءِ يادن جا تاج محل ٺهي ٿا وڃن
 عشق جو افسانو نه ڪنهن کي به سمجھ آيو تڏهن ته ڀٽڪيل آهيون
 سچ جي راھ تي بيهي مخالفت ڀلين ڪر پر ڪنهن سان منافقت نه ڪجان
 جي سچ سوري آهي ته مان چرهڻ لاءِ تيار آهيان
 ڪير چوي ٿو ته ڪربلا ۾ امام اڃايل ها؟ هي جيڪو پاڻي ملي ٿو حسنين ۽ ان جي ناني جي صدقي ملي ٿو جي هو چاهين ها ته آب ڪوثر جون نديون وهي پون ها
 هي راز حسين ڄاڻي ۽ هن جو رب ڄاڻي هي تو اسان جي عقل جي ڳالھ ناهي جيڪي جنت جا شهزادا آهن هو پاڻي جا محتاج نه هئا پاڻي هنن جو محتاج هيو
 ضمير جن جو زندھ حسين عليه السلام تن کي مليو
 نيڻ ٿا برسيو پون مينهن ساوڻ جيئان ياد ايندي آهي جڏهن ڪربلا جي
 ماڻهو به ڪيڏا ظالم آهن محبتن جي پکي جا پر پٽي نفرتن جي پڃري ۾ واڙي ڇڏن ٿا
 موسم رم جھم رم جھم بوندا باري مست موسم ۾ ڪي امنگون ٿيون جاڳن من پڪاري هاڻي ته هلي آ او پرين
 هي اڪيلائي ۽ يادون تنهنجون مٺا ٻئي ڪاسائي ڪار ڪن ٿيون
 اڄ هي انڌيرا روشني لاءِ سڪن ٿا ساڙي گھر پنهنجو تن کي روشني ڏني مون
 تنظيم يا ڪوبه ڪم ناني ويڙهي سان هلي ته ان جون جڙون جلد ڪمزور ٿي پوندين آهن
 اداس زندگي ۾ لطف ڀري وڃ پرين اچڻ جي هاڻي مون ڏي ڪيو ڪا
 زماني جون بندشون ٽوڙي به ان اڳيان حاضر ٿيئڻو پوندو
 سوڙ اندر پير هجڻ بهتر آ ٻاهر نڪرندڙ پير سردي جي تيزي ۾ پنهنجو پاڻ ئي نقصان ڪري ٿو
 زندگي جي هر نئين موڙ تي هڪ نئون تجربو ٿيندو آهي
 اي ڪاش منهنجو سفر سجايو ٿي پوي هر طرف بس تون ئي تون
 درِ يار هڪ ڏينهن لڳندي حاضري ٿيندي آس منهنجي به پوري
 هر چيز ۾ فنا آهي بس ان کي ئي بقا آهي
 فرش تي ياد ڪر تون رب کي جيئن توکي عرش تي ياد ڪري
 هي ڌنڌ تنهنجا دل تي نقش ٺاهي ٿي او پرين
 مون کي حيرت آ هن قوم جي حال تي جنهن جي هر شيءِ تباھ هجي ۽ آواز نه اٿاري
 جڏهن ٿر تي ڏڪار جا ڪڪر ڇانيل هوندا آهن ته ڪو به اهڙو ناهي جو وڃي هنن جي زخمن تي مرحم رکي
 اسان پنهنجي لائبرري ۾ هڪ تفسير ۽ معنيٰ واري قرآن پاڪ جو اضافو ڪريون
هر روز هڪ پيج کان مطالعو شروع ڪريون پاڻ ئي راهون هموار ٿي وينديون
 هو منهنجو پهريون پيار نه وساري سگھيس ڪڏهن به
 جام اکڙين مان پيالا ڪري پر ڏي پرين، مان به اڄ پيارا وٺان ڪو مزو برسات جو
 هي دل اداس اداس هاڻ ته اڄ او پرين
 جڏهن ڪامريڊ وڏيرا ٿي پنهنجن تي داٻو ڄمائڻ لاءِ هنن کي ڪارو ڪري ۽ وري هنن جو پاڻ ئي فيصلو ڪري ڏنڊ پنهنجي جيب ۾ وجھن، ته ڪيڏو نه ڀوائتو منظر هوندو
 جڏهن ماروئڙن جي اکڙين مان ڪرندڙ لڙڪ ڏسان ٿو مونکي ايئن محسوس ٿئي ٿو، ته سنڌو جا ٻئي ڪپ ٽٽي پيا آهن ظلمت جي هن وجود کي ٻوڙي ناس ڪري ڇڏيندا
 تنهنجو شان عالي شان ميان، رب عليٰ ڪيو تنهنجو مان ميان
 لالچ اها بري بلا آهي جيڪا احمد پور شرقيا ۾ 160 ماڻهو کائي وئي
 مان ۽ منهنجي تنهائي ٻئي بارش ۾ ڀڄون ٿا
 عوام بک تي هجي ۽ حڪمران ٻاهرين ملڪ هجن عيش پرستي تي، اهڙي عوام جو مقدر ڪيڏو نه ڀيانڪ هوندو
 تنهنجي ديد بنا ڏس ڪهڙي منهنجي ٿيندي عيد
 مون جهڙا کوڙ اهڙا هوندا آهن جيڪي روزو هڪ به نه ٿا رکن ۽ خوشي ٻيڻ تي ٿا ڪن
 جي پنهنجن کي پنهنجا ئي لٽن ٻين تي ڪهڙي ميار جيڪي قلمڪار پاڻ ۾ ڄنڊا پٽ ڪن اسان جي حقن لاءِ ڇا آواز اٿاريندا
 مون ۾ دنيا جون نظرون ۽ منهنجو نظرون تو ۾
 ڪنهن مڪتب ۾ ڪتاب رکڻ صدقه جاريه آهي، ڪنهن نه ڪنهن مڪتب ۾ ڪتاب رکڻ فرض سمجھو
 دل چوي ٿي ته يار جي گھٽي هجي، هن جي ديد ٿئي ۽ منهنجي عيد ٿئي
 مون لکيو درد پنهنجو شاعري روئي ڏنو
 هن کان وڌيڪ ڪير بي رحم هوندو، جيڪو پنهنجي حق وٺڻ لاءِ جاکوڙ نه ڪري
 مان ڪيئن روزو کوليان منهجي سنڌ جا ٻچڙا بک تي آهن
 حياتي هي هٿن ۾ آ اسان جي ڇو ڪنهن ٻئي جي، رڳو لاشا پيل آهن جتي به بم ڦاٽو آهي
 لڪي وئين چنڊ ڇو تون اڄ بادلن ۾ پري ڪيو جڏهن پرين نقاب چهري تان
 مون کي ماه رمضان جي چنڊ جون مبارڪون ڏيڻ وارن هڪ به روزو ڪونه رکيو
 هي اسان وارا مسلمان زور آهن، هنن چنڊ کي به ڪونه سٺو انهن جي نڪرڻ تي ان مٿان فائر ڪيا
 بزدل اوهان سان هميشه وڙهڻ جي پهل ڪندو مگر همت واري ۽ سلجھيل جو وار ڪنهن بزدل کانپوءِ هوندو آهي هن جي سٽ سهڻ لاءِ شينهن جو جگر هجڻ لازمي آهي.
 سنڌين کي ڦرڻ جا ٻه آسان طريقا هڪ هوٽل ٻيو پرائيوٽ اسڪول
 ڪاڏي ويا سي دوست منهنجا جيڪي زخمن تي مرحم لائيندا ها سڏي پنهنجي “احسن” کي جيڪي گڏ ويهاريندا ها هاڻي صرف يادون ئي رهجي ويون آهن
روئي مون هن کي چيو ڇڏ نه مون کي ايئن يار “احسن” جو تو بن نه ڪوئي هتي
 دشمن پاڻ ئي خوار ٿي پنهنجي پگھر ۾ ٻڏن پيا، فتح هميشه حق ۽ سچ جي هوندي آهي
 جيت هميشه حق جي هوندي آهي دشمن ڪيڏو به پاور فل هجي
 ڪڏهن اچڻ ۾ دير ٿي ويندي آهي ته سڀ دروازا بند ڪري سمهي پوندا آهن پر جنهن کي منهنجو انتظار هوندو آهي اها صرف منهنجي ماءَ آهي
 هو ڇا مون سان رٺو رقيب، رفيق بڻجي منهنجي گھر پهچي ويا
 هي ادائون تنهنجون ڇا ته ڪمال آ، اي يار اسان ڪنهن ڪم جا نه رهيا سين
 جا نظر ديوانو ڪري وئي مون کي ان نظر جو يارو ڪمال ته ڏسو
 هي جيڪو زمانو ناانصافي جو درد ڀوڳي پيو، اچو هن کي صبر جي گوري پيار جي پاڻي سان کارايون شال هي سور ختم ٿي پون
 غمن سان گڏ رهڻ ڏي، هي ڳوڙها اڄ وهڻ ڏي، نه روڪ هن کي “احسن”جو چوڻو ٿس چوڻ ڏي
 چنڊ ٿو شرمائي کولين جي نقاب بنا جام جي سڀ مدهوش ڇو؟
 توکي ڇا جو غرور آهي توکان به وڌ ڪنڌار، خاڪ ۾ مٽجي ويا
 مون کي پنهنجي حال تي پاڻ کي رحم نه ٿو اچي پوءِ ٻئي ۾ رحم جي اميد ڪهڙي رکان.
 ڪنهن به دين کي اپنائڻ سولو آهي ماڻهو کي انسان ٿيڻ ڏکيو آهي.
 ڪاميابي حاصل ڪرڻ لاءِ هٽلر جهڙو دماغ گھرجي.
 ڏاڍو ڏک ٿيندو آهي “احسن” حسن کي بازار ۾ وڪامندي ڏسي.
 هي مطلب پرستي ڇو جڏهن ته هي جسم فنا ٿيڻو آهي
 او پرين تنهنجا ڏنل زخم مون کي هميشه ياد رهندا.
 هڪ گھر ۾ ٻه ڀاتي اهي به عليعده اي زمانه توکي ڇا ٿي ويو آهي.
 منهنجي لڙڪن کي ڏسي ڪوڙو دلاسو ڏئي چئي ويو مان تنهنجو آهيان.
 هي ڪهڙي دلدل ۾ ڦاٿل آهيون جتي رشتن کان وڌيڪ پيسه عزيز آهن
 جنگ جذبن جي ٿي هلي ڏسون ٿا ڪير ٿو هارائي.
 او چنڊ پرين کي چئجان سوا تو پل ستو ناهيان منهنجي سڏڪن تي منهجا رقيب به روئي پيا.
 هن بکايل ٻار ۽ سڪل ماءُ جي ڇاتي دانهون ڪري چوي ٿي ته انسانيت ڪاڏي وئي.
 اڄ “احسن” آس لاهي ڇڏي توسان گڏ جو سهڻا غير آهن.
 اڄ مون ڏٺو ته هڪ استاد پنهنجي ٻارن کي پرائيوٽ اسڪول کنيو پئي ويو اهو استاد مون جهڙن غريبن جا ٻار ڇا پڙهائيندو.!
 هي جسم ڀل آزادي جا نغما ڳائي پر هي ذهن اڃان تائين قيد آهن.
 مان رنم هر ستم توتي ڏسي اي سنڌ امڙ
 پيٽ شعرن سان نه ٿو ڀرجي هل ته هلي ڪجھ ڪمائجي.
 لڳي سيني سان تنهنجي سڀ سلڻ سور ٿو چاهيان.
 يارب ڪريم ڪريم جل جلاله منهنجي گناهن ڏي ڏسندي ته ما وڏو بدڪار آهيان ڪو عمل ڪونهين، بس پنهنجي ڪريمي ڏي ڏس ڪرم ڪر پنهنجي محبوب ڪريم ﷺ جي صدقي عطا ڪر.
 هاڻي ته تون سڌر “احسن” وڃي ٿو وقت موڪلايون.
 پيار جو ملڻ به قسمت جي ڳالھ آ هي هرڪنهن جي نصيب ۾ ناهي هوندو.
 انسان خود آئينو آهي هن کي خبر آهي ته منهنجي نيت ڇا آهي پر اهو تسليم نه ٿوڪري.
 اسان سڀ انڌا، ٻوڙا ۽ گونگا آهيون، اسان ڪنهن ۾ به همت ناهي جو ظلم خلاف ڳالهائي سگھون.
 منهنجي جسم تي ڀل تشدد ڪريو پر منهنجي زبان تي تالا نه ٿا هڻي سگھو.
 مون سچ جو زهر پيتو آهي مونکي چپ واري مٺاڻ نه ٿي وڻي ڀلين سر لهي وڃي مان سچ ڳالهائيندس.
 اسان جو فرض آهي ڀلين ڪهڙي قبيلي مان هجون، ڪهڙي به ٻولي ڳالهايون، مگر پاڻ کي سنڌي سڏائي سنڌ جي سچي سپوت هئڻ جو حق ادا ڪيون.
 پاڪ پويتر قلم کي خدارا ميرو نه ڪريوحق سچ لکو.
 جن رشتن تي پاڻ کان وڌ اعتماد هوندو آهي ڪڏهن ڪڏهن اُهي به گهرو زخم رسائي ويندا آهن.
 رشتن جي ڏور ايتري ته ڪچي آهي هڪ جاءِ کان ڳنڍيان ٿو ٻئي جاءِ کان ٽٽي ٿي پوي.
 جيڪي سر وکيرن ٿا اسٽيج تي سازيگر ۽ فنڪار جي جنگ رهندي آهي.
 مون چيو ڪيئن ٿي گذري هن چيو سمجھ ۾ نه ٿو اچي ته ڪيئن جيئان پيو.
 اي چنڊ پرين کي چئجان تنهنجي هجر ۾ پل به ستو ناهيان.
 غريب جي لڙڪ جو خيال رکجان هي لڙڪ طوفان برپا ڪري ڇڏيندا آهن.
 ڪجھ ماڻهو ٽروه وانگر ٿيندا آهن ڏسڻ جا سهڻا ڳالهائڻ جا تيز ڪئوڙا.
 نه اسان ڪنهن جا ٿيا سين نه ڪو اسان جو ٿي سگھيو.
 پنهنجا جذبا پهاڙن جيڏا رک ڪاميابي پاڻ اچي قدم چمندي.
 رشتن جي ترازيءُ ۾ منهنجو وزن ڳورو هو تڏهن ئي ته مان اڪيلو رهجي ويس.
 مان هجان نه هجان منهنجي ڌرتي سلامت رهي.
 منهنجي وس ۾ ناهي ته مان ڪجھ لکي سگھان رب ڪريم جي رضا ٿئي ٿي ۽ الفاظ پاڻ جڙندا وڃن ٿا.
 منهنجي قلم منهنجو ساٿي آهي مان جو به آهيان ان جي ئي ڪري آهيان.
 ڪاش ننڍپڻ جا ڏينهن موٽي اچن جڏهن وڏڙن سان نخرا ڪندا ها سين اڄ ايتري مهگائي آ جو ڪمائي ڪمائي پيٽ به نه ٿو پلي.
 ڪاش ڳوٺ وسندا رهن ها ۽ اسان شهر جي شور ۾ نه ڦاسون ها.
 هل دولت جي نشي ۾ ايترو اڳتي نڪري ويا سين پنهنجن کي به وساري ويٺاسين.
 جيڪي ڪک نه سهندا ها جڏهن جهان ڇڏيو سين تن مٿان مڻ مٽي جا سٽيا.
 تنهنجو ڳاٽ ڀلين ايترو مٿي ٿي وڃي جو آسمان تائين پهچين مگر هڪ ڳالھ جو خيال رکجان ته مظلوم جي آھ کان بچجان ڇو ته هي آسمان کان به مٿي ويندي آهي ۽ هي آھ چڱا ڀلا ويڙها ويران ڪري ڇڏيندي آهي.
 مان تنهنجي واٽن تي سڄي عمر لاءِ نه ٿو ويهي سگھان ڇو ته زماني ۾ ٻيا به گھڻا ڪم ڪرڻا آهن.
 اسان جي جدائي ۾ به وڏو راز رکيل هو جي عمر ڀر لاءِ ملي وڃون ها ته پيار جو قدر نه ڪري سگھون ها.
 انسان کي پاڻ کي رب اهو پاور ڏنو آهي ته هو پنهنجي عقل مطابق پاڻ لاءِ جنت جي تجويز ڪري ٿو يا دوزخ.
 مون گھڻن دودن جي قبرن تي ڏٺو ته ڊرڀ ڄايل آهن پر جن سچائي جو ساٿ ڏنو سي دلين ۾ زندھ رهيا
 قسمت تي ڀاڙي ويهڻ به سٺو ناهي ڪاميابي هن جا قدم چمندي آهي جيڪو جستجو ڪندو آهي.
 اهو ضروري ناهي جنهن کي تون چاهين اهو توکي ملي وڃي پر جيڪو توکي چاهي ان جي جذباتن جو قدر ضرور ڪجان.
 جڏهن پري ها ته ويجھو لڳندا ها هاڻ جڏهن ويجھو آهن ته ڏور لڳن ٿا.
 مون کان ڪنهن پين گھري لکڻ لاءِ نه پر آڳٺ وجھڻ لاءِ اهڙن جي مقدر تي افسوس ٿو ٿئي.
 لڳي ٿو ڪنهن جھنگ ۾ آهيون هي ڪامورا بگھڙ وانگر اسان کي ڪو جانور سمجھي کائين پيا.
 اسان اڄ به قيدي آهيون ڪنهن ڏاڍي جي قيد ۾ آزاد ڌرتي ٿي، انسان نه جڏهن ذهنن مان ڪيچڙ ڦٽو ڪندا سين تڏهن ترقي ڪندا سين هي تڏهن ٿيندو جڏهن اسان اکين مان غلامي واري چادر لاهيندا سين ۽ ظالم کي ظالم چوندا سين.