شخصيتون ۽ خاڪا

ڊاڪٽر عابد مظهر [ فن ۽ شخصيت]

باجارا جي سيد خاندان سان تعلق رکندڙ ڊاڪٽر عابد مظhر سنڌ جي نامور ڪھاڻيڪارن مان ھڪ آهي. سندس سڃاڻپ رڳو ڪھاڻيڪار نہ پر بھترين شاعر، محقق، محنتي استاد طور پڻ آهي. پاڻ معصوم، سادگي ۽  ماٺيڻي طبيعت جو مالڪ آهي. سندس ڪيل ادبي خدمت سنڌي ادب ۾ پنھنجي حيثيت ماڻي چڪي آهي. ھن ڪتاب ۾ سندس فن ۽ شخصيت بابت سنڌ جي نامور ليکڪن ۽ اديبن جا مضمون شامل ڪيا ويا آھن.

Title Cover of book ڊاڪٽر عابد مظهر  [ فن ۽ شخصيت]

پنجون درويش

پنجون درويش
- نياز پنهور

دنيا ۾ درويشن جا ڪيئي قسم آهن، هڪڙا درويش اُهي آهن جن جون وڏيون وڏيون مزارون آهن جن جا مجاور آهن، جن تي ڪڏهن ساليانا ته ڪڏهن سهائي سومر تي پيا ميلا لڳندا آهن، ماڻهن جا هجوم هوندا آهن، جيڪي مزارن تي حاضري ڀري پڙ چاڙهي پيا باسون باسيندا آهن، ڪي وري اهڙا درويش آهن، جن تي سندس جيئري ئي مريدن ۽ عقيدتمندن جا ڪٽڪ پيا گڏ ٿيندا آهن، جيڪي ماڻهن جا ڪڏهن تعويذ ۽ ڪڏهن ڌاڳي ڦيڻي سان مسئلا پيا حل ڪندا آهن، ڪي درويش وري پاڻي پڙهي ڏيندا آهن، ڪي مٽي ته ڪي خاڪ سان پيا ماڻهن جو علاج ڪندا آهن، هڪڙا درويش ته اهڙا آهن جن کي پاڻ سياسي درويش چئي سگهون ٿا، جن تي وري سياستدانن جون حاضريون پيون لڳنديون آهن، سياسي ڪارڪن ۽ اڳواڻ ٻارين ٻچي پيا انهن درويشن تي وهلور ويندا آهن، اهڙن ڪيئي درويشن کي اسان جا پڙهندڙ به چڱي طرح سڃاڻن ٿا، الائي ڪهڙي خبر پنهنجي پڙهندڙن مان ڪيترائي انهن درويشن جي حاضريءَ کي پنهنجي زندگيءَ جو ڪاروهنوار بڻائي ويٺا هجن، اسان کي اهڙن سمورن درويشن لاءِ دلي محبت ۽ احترام آهي، پاڻ کي به جتي موقعو ملندو آهي، انهن درويشن جون پيا حاضريون ڀريندا آهيون ۽ ان اميد ۽ آسري تي ته اهي الله سائين جا ويجها ٻانها آهن، جن وٽ وقت به وقت حاضري سان اسان جي زندگيءَ جون مشڪلاتون آسان ٿينديون رهنديون.
هڪڙا درويش وري اهڙا آهن جيڪي پاڻ کي ڪڏهن به درويش ناهن سڏائيندا، پر انهن جي معصوميت ۽ سادگي سبب وري ماڻهو انهن کي درويش سڏيندا آهن، منهنجي زندگيءَ ۾ اهڙا چار درويش آيل آهن، جن کي مان دل و جان سان درويش سمجهندو آهيان، جن مان پهريون درويش آهي سائين پروفيسر قلندر شاهه لڪياري، ٻيو سائين احمد شاهه لڪياري (نيو سعيدآباد وارو) ٽيون سائين غلام شبير شاهه (لاکڙا وارو) ۽ چوٿون دوريش آهي جنهن کي آئون درويش گهٽ ۽ مست وڌيڪ سڏيندو آهيان، سو آهي سائين محسن شاهه درويش عرف محسن شاهه مست، پر اڄ آئون انهن چئني درويشن کي ڇڏي هڪڙي پنجين درويش جو ذڪر ڪرڻ چاهيندس، جيڪو سچ پچ ته هڪڙو وڏو درويش آهي ۽ ۽ عقيدتمندن جو هڪ وڏو انگ کيس جيئري ئي درويش سڏي ٿو، لڳي ٿو ته اڳيان هلي مٿس ميلا ضرور لڳندا، اهو درويش آهي عابد مظهر شاهه.
هي درويش سنڌ جي درويشن واري ڌرتي يعني سيوهڻ کان ڪجهه ڪلوميٽرن جي فاصلي تي شهر باجارا جو رهواسي آهي، هو ٻين درويشن جيان ماڻهن لاءِ ڌاڳا ڦيڻا نه ڪندو آهي پر پاڻ سدائين ٻين جي جي ڌاڳن ڦيڻن ۾ هوندو آهي، هن جي چاهت ۽ محبت جو سڳو لوهي زنجير کان به مضبوط هوندو آهي، هو محبت جي سڳي ۾ ٻين کي گهٽ ۽ پاڻ کي وڌيڪ مضبوط ڪري ٻڌندو آهي، ان ڪري ماڻهو سندس سچائيءَ، سادگيءَ ۽ معصوميت جو فائدو وٺندي کيس ان ڌاڳي سميت اڪيلو ڪري هليا ويندا آهن، پر کيس ان جي ذري به پرواهه نه هوندي آهي ۽ هو وري ڪنهن ٻئي جي محبت جو سڳو پنهنجي ٻانهن ۽ ٽنگ ۾ ٻڌي پيو گهمندو آهي.
کيس ڄامشورو ڇڏي لڳ ڀڳ ٽيهارو سال ٿي ويا آهن پر اسان سان سندس نينهن جو ناتو ڪڏهن به ڪمزور ناهي ٿيو، ملون يا نه ملون، ڳالهايون يا نه ڳالهايون، دل هڪٻئي لاءِ سدائين پئي ڌڙڪندي آهي، مون هن سان دوستيءَ ۾ ڪڏهن انصاف ڪيو آهي الائي نه پر هن ڪڏهن به مون سان حساب ناهي ڪيو ، اگر حساب ڪتاب ڪري ها ته منهنجي پاڇيءَ ۾ وڃي صرف ٻڙي بچي ها، مون کي لڳي ٿو ته هن درويش وٽ ڪا اهڙي ڪاپي آهي جنهن ۾ ساڻس ٺڳي ۽ چالاڪي ڪندڙن جو حساب تحرير هوندو ئي ناهي، هو صرف پنهنجي محبتن جو ذڪرڪندو رهي ٿو ۽ ان ۾ سرشار ۽ خوش آهي، هن جي سڃاڻپ جي حوالن ۾ رڳو ”درويش“ هئڻ وارو ئي اڪيلو حوالو ناهي پر هو شاعري، ڪهاڻين، تحقيق ۽ تنقيد جي 6 ڪتابن جو مصنف هئڻ سميت ڪراچي يونيورسٽيءَ جي سنڌي ڊپارٽمينٽ جي چيئرمين ۽ پروفيسر جو عهدو ماڻي هاڻي رٽائرمينٽ واري زندگي گذاري رهيو آهي.
چون ٿا ته پروفيسر ڪڏهن به رٽائر ناهي ٿيندو، ان ڪري آئون سرڪار جي 60 سالن واري نوڪري جي مدت جو ذڪر ڇو پيو ڪريان، باقي هو نوڪري کان اڳ به ليکڪ، ڪهاڻيڪار ۽ شاعر هو ۽ سرڪاري نوڪري جي خاتمي کانپوءِ به هو ليکڪ، ڪهاڻيڪار،شاعر ۽ پروفيسر آهي، هو سن 1975-19974ع ڌاري پنهنجي ڳوٺ باجارا مان نڪتو هو ڪراچي يونيورسٽي لاءِ نه پر سنڌ يونيورسٽي لاءِ ۽ سنڌ يونيورسٽيءَ ۾ اچي پهتو هو ۽ اتي کيس ڪلارڪي به ملي وئي، هو ان ڪلارڪي دوران ايترو ته خوش ۽ مطئمن هو جو هن شايد ڪڏهن پنهنجي زندگي ۾ وڌيڪ خوشي لاءِ سوچيو به نه هو، سنڌ يونيورسٽي ۽ حيدرآباد جا ادبي پروگرام، ادبي سنگت، ادبي دوست هن جي چپ چاپ زندگيءَ ۾ ٽهڪن جو سبب بڻجي ويا هئا، نه کيس پگهار جو فڪر هو ۽ نه وري ترقي جي تمنا، هن جي پگهار ته هن جي مهيني گذرڻ کان اڳ ئي خرچ ٿي ويندي هئي، سنڌ يونيورسٽي ۾ هو ڇڙو رهندو هو، سائين پيرل شاهه بادشاهه سندس دوست به هو ته شايد ڳوٺائي به هو، عابد ان جي ڪوارٽر ۾ رهندو هو، سائين پيرل شاهه کيس ٻن ڪمرن واري ڪوارٽر مان هڪڙو ڪمرو ڏئي ڇڏيو هو، پر سائين عابد شاهه جي دوستن جو وڌندڙ تعداد، واندن ۽ مفت خورن جي مستقل موجودگيءَ سبب ڪڏهن ڪڏهن ته سائين پيرل شاهه به پنهنجو ڪوارٽر عابد مظهر ۽ سندس دوستن جي حوالي ڪري پاڻ الائي ڪيڏانهن هليو ويندو هو ۽ الائي ڪٿي وڃي رهندو هو.
پر عابد شاهه کي چوندو ڪجهه به نه هو، انهن ڏينهن ۾ سنڌ يونيورسٽي ڪالونيءَ ۾ ٻروچ جي هڪڙي هوٽل هوندي هئي، جتي اوڌر به وڏي پئماني تي جاري هئي، عابد مظهر ان ٻروچ کي اسان جو ٻوٿ ڏيکاري چيو هو ته ”هي منهنجا دوست آهن، جيڪو چاهين کائين ۽ پيئن منهنجي کاتي ۾ لکي ڇڏجائين“، اهڙي طرح مهينو پورو ٿيڻ کان اڳ ئي عابد مظهر پنهنجي مهيني جو سڄو پگهار ان ٻروچ کي حوالي ڪري وري نئين سر اوڌر جو کاتو کولي ڇڏيندو هو، باجارا ۾ بابا اڃا حيات هو ۽ عابد جي گهر وارن جي ذميواري شايد ان تي هئي، اسان عابد کي سندس ان محبت ۽ فراخدلي سبب پنهنجو مستقل قائد به بڻائي ڇڏيو هو، هو رڳو ان هوٽل جي حساب ڪتاب سان اسان جو قائد نه هو پر اسان جي سنڌي ادبي سنگت جي يونيورسٽي واري شاخ جو ڪيئي ڀيرا سيڪريٽري به رهيو، هو سنگت جو سيڪريٽري به هو خزانچي به هو.
سندس ڪوارٽر اوطاق به هئي ۽ سنڌي ادبي سنگت جي آفيس به هئي، سنگت جون هفتيوار گڏجاڻيون به اتي ئي ٿينديون هيون، جنهن ۾ چانهه بسڪوٽ ته لازمي آئٽم هوندا هئا، پر اگر ڪو اديب پري کان پهتل هوندو هو سو عابد مظهر جي گهر کي ”پنهنجو گهر“ سمجهي ٿڪ ڀڃي پوءِ ڳوٺ روانو ٿيندو هو، گهر عابد مظهر جو، کٽ عابد مظهر جي ۽ ماني ٻروچ جي هوٽل جي، عابد ڪڏهن به ان تي پنهنجو منهن نه گهنجايو، هو سدائين ٽهڪ پيو ڏيندو هو، اهو ئي سبب هو جو ڪيئي غير مقامي اديب هڪ طرف عابد جي مهمان نوازي جو ناجائز فائدو وٺندا هئا ته ٻئي طرف کيس دل ئي دل ۾ چوندا به هئا ته ”هي همراهه آهي درويش.“
سو عابد جي ان درويشيءِ واري معنى جي مون کي تڏهن خبر نه هئي، پر جڏهن هاڻي پوڙهو ٿيڻ لڳو آهيان ته درويشي واري ان معنيٰ کي سمجهڻ لڳو آهيان، عابد ۾ اها سادگي آهي، يا درويشي آهي ته هو دوستن تي اکيون پوري اعتماد ڪندو آهي ۽ انهن جي جي صلاحن تي هلندو آهي ۽ نتيجي ۾ سدائين مشڪلاتن ۽ عذابن ۾ هوندو آهي، کيس پوءِ به خبر نه پوندي آهي ته هو دوستن جي هٿان ڪڏهن ۽ ڪيئن استعمال ٿي ويو، هو شاعر ته هو ئي ان ڪري شاعري به ڪندو هو، هڪ ڀيرو دوستن کيس چيو ته”تنهنجي شاعري ۾ نه درد آهي نه گداز آهي ۽ نه نکار آهي، ان ۾ ته ڪي احساس به ناهن“، همراهه کي لڳو ته دوست شايد صحيح چوندا هوندا، ان ڪري هن معصوميت مان دوستن کان پڇيو ته ڀلا اهو درد ۽ گداز ڪيئن ايندو، نکار ڪٿان ملندو، دوستن چيو اهو تمام آسان ڪم آهي، تون گهٽ ۾ گهٽ ۾ هڪڙو عشق ضرور ڪر، بنا عشق جي نه درد ملنديءَ نه شاعريءَ ۾ نکار ايندئي، پياري عابد اها صلاح رکي پنهنجي اکين تي ۽ عشق لاءِ حامي ڀري ورتائين ۽ ٻه ٽي ڏينهن ”ٽارگيٽ“ جي ڳولا شروع ڪيائين ۽ آخرڪار دوستن کيس عشق جي لاءِ ماڻهو به ڳولي ڏنو.
اها شخصيت هئي سنڌ يونيورسٽي ۾ رهندڙ هڪ ليکڪ جي ويجهي مائيٽياڻي، عابد صبح جو سوير پينٽ شرٽ پائي خوشبوءِ سان وهنجي ان شخصيت جي رستي تي اچي بيهي رهندو هو، ڪجهه ڏينهن ڳالهه اشارن ڪنائين ۾ هلائڻ جي ڪوشش ڪيائين پر سندس اها ڪوشش ڪامياب نه ٿي، کيس سامهون کان ڪا هاڪاري موٽ ته نه ملي پر کيس ناراضگي وارا اشارا ملڻ شروع ٿي ويا، هو ٻڌائي ٿو ته دوستن کيس چيو ته خاتون اگر تنهنجن اشارن کي نه ٿي سمجهي ته پوءِ هاڻي لک هڪڙو خط، پياري عابد کي خط به انهن دوستن لکي ڏنو، عابد رڳو پنهنجن هٿن اکرن سان ان کي فيئر ڪيو ۽ اهو خط ان محترمه تائين پهچايو، پوءِ ڇا ٿيڻو هو اهو ته اوهان سمجهي ويا هوندو.
پر پڙهندڙن جي اصرار تي ٻڌائيندو هلان ته محترمه اهو خط پنهنجي ليکڪ مائٽ حوالي ڪيو ۽ ان ليکڪ کي سخت ڪاوڙ لڳي ۽ هو سچي پچي ڀنگ گهوٽڻ وارو ڏنڊو کڻي پياري عابد جي گهر اچي پهتو، دروازو کڙڪائين، عابد دروازي جو هڪ تاڪ کولي ٻاهر آيو، سندس ٻيا دوست ماٺيڻو اوٺو، طارق عالم، قيس عالم ۽ اخلاق انصاري بند دروازي جي پويان بيهي رهيا، انهن جو خيال هو ته اگر ڳالهه اڳيان هلي جهيڙي ۾ تبديل ٿئي ٿي ته هو عابد جي مدد لاءِ ٻاهر اچي ويندا، ليکڪ دوست عابد تي ڏنڊو اولاريندي چيو ته ”هي ڇا آهي“، عابد چيو ته ”دل جو داستان آهي، مون کي عشق ٿي ويو آهي“.
ان تي ليکڪ چيس ”عشق ائين ڪبو آ“، عابد وراڻيو ”جيئن توهان عشق ڪندا آهيو مون به ائين ڪيو آ“، ليکڪ دوست کيس “وات ڳاڙهو ڇوڪرو“ چوندي ڏنڊو هڻڻ جي ڪوشش ڪئي، ايئن در پويان لڪيل مددگار فورس ٻاهر اچي وئي ۽ انهن اسان جي شاعر تي ان قاتلانه حملي کي ناڪام بڻائي ڇڏيو، ان کانپوءِ عابد ۽ ان ليکڪ جي وچ ۾ سالن تائين جهيڙو ڪاوڙ ۽ ناراضگي هلندي رهي، پر عابد چواڻي شاعري ۾ ان عشق جي ناڪامي سبب ٿورو ٿورو درد اچي ويو هو ۽ شاعري ٿوري نکري وئي ۽ ان ۾ ٿورو گداز به اچڻ لڳو، ان ليکڪ ۽ عابد وچ ۾ اهو جهيڙو سنڌي ادبي سنگت جي گڏجاڻين تائين به اچي پهتو.
هڪ ڀيرو ته ان ليکڪ عابد جي ڳچيءَ ۾ هٿ به وڌا، جنهن کي ان ڏينهن گڏجاڻي جي صدارت ڪندڙ دادو کان آيل شاعر دوست اطهر منگي ۽ سائين ظفر حسن وچ ۾ پئي ٽاريو ۽ ڇڏرايو، عابد اڄ به چوي ٿو نور جو قسم مون اهو عشق پاڻ نه ڪيو هو،دوستن مون کي زوري ڪرايو هو، بهرحال عابد ان خاتون سان بعد ۾ هڪ موقعي تي ملاقات ڪري پنهنجي پوزيشن واضح ڪئي ته سڄي ڳالهه ۾ سندس پنهنجو ڪو ڏوهه ناهي، کيس دوستن خط لکرايو ۽ انهن زوري عشق ڪرايو، بهرحال هن کيس چيو تون مون کي سٺي ضرور لڳندي هئنيءَ.
عابد مظهر سنڌ يونيورسٽيءَ نه ڇڏي ها ته ڪراچي يونيورسٽي ۾ پروفيسر به نه ٿئي ها، ڊاڪٽر به نه ٿئي ها، سندس سنڌ يونيورسٽي ڇڏڻ وارو فيصلو به درد ۽ غم سان ڀريل آهي، هو ٻڌائي ٿو ته مرحوم ماٺيڻي اوٺي جي آپگهات بعد سنڌ ادبي سنگت جي تعزيتي گڏجاڻي ۾ سڀني جي راءِ ۽ تجزيو هو ته ماٺيڻي کي خودڪشي لاءِ مجبور ڪيو ويو آهي ۽ ان خودڪشي ۾ ماٺيڻي جي ”صاحب“ جو به سڌو سنئون هٿ آهي، ان گڏجاڻي ۾ امداد حسيني به تقرير ڪندي چيو هو ته اگر ڪنهن جا هٿ ماٺيڻي جي رت ۾ ٻڏل ناهن ته پوءِ انهن هٿن کي هر هر صاف ڪرڻ جي به ڪهڙي ضرورت آهي.
عابد چواڻي اها گڏجاڻي سندس لاءِ سنڌ يونيورسٽي ڇڏرائڻ جو سبب بڻي کيس نياپو ڏنو ويو ته ”عابد، ماٺيڻي کانپوءِ هاڻي آپگهات لاءِ تنهنجو وارو آهي“، عابد جا ملائڪ زور هئا هو آپگهات کان ته پاڻ بچائي ويو، پر کيس 523 رپيا 25 پئسا ڪرپشن ڪرڻ جي الزام هيٺ نوڪريءَ مان ڊس مس ڪيو ويو، عابد مظهر ٻڌائي ٿو ته ان جاچ جو آفيسر ان وقت سنڌ يونيورسٽي ءَ جو اعليٰ عملدار ۽ سنڌالاجي جو ڊائريڪٽر ڊاڪٽر غلام علي الانا هو، جنهن کيس صرف 523 رپيا 23 پئسا خرد برد ڪرڻ جي الزام هيٺ نوڪريءَ تان ئي ڊس مس ڪري ڇڏيو.
عابد چئي ٿو ته مون کي چيو ويو ته آئون پئسا ڀري ڏيان، مون چيو ته اگر ڀري ڏيندس ته به ڏوهي ليکبس، اگر نه ڀري ڏيندس ته به ڏوهاري ڪائونٽ ٿيندس، ان ڪري عابد ان فيصلي خلاف ليبر ڪورٽ ۾ ويو ۽ ليبر ڪورٽ عابد جي حق ۾ فيصلو ڏيندي، سندس نوڪري تي بحالي جو حڪم ڏنو، عابد مظهر انهيءَ ڏينهن نوڪري جوائن ڪئي ۽ ساڳئي ڏينهن استعيفا ڏئي ڪراچي يونيورسٽي ۾ اچي سنڌي شعبي ۾ داخلا ورتي، هن اتي ماسٽرس به ڪئي ـ ليڪچرار به ٿيو، ترقي ڪندو پروفيسر تائين پهتو، پي ايڇ ڊي به ڪيائين ۽ ڊپارٽمينٽ جي هيڊ طور 2011ع ۾ رٽائرمينٽ ورتائين.
پاڻ سنڌ يونيورسٽي مان نوڪري ڇڏڻ ۽ ڪراچي اچڻ کي پنهنجي لاءِ خوش نصيبي سمجهي ٿو، هو چوي ٿو ته اگر ڊاڪٽر الانا مون کي نوڪريءَ مان نه ڪڍي ها ته پوءِ مان ڪلارڪ ئي هجان ها ۽ اتان ئي رٽائر ٿيان ها، هو ڊاڪٽر الانا کي اڄ به روبرو چوندو آهي ته ڊاڪٽر صاحب اوهان مون کي ڊس مس نه ڪريو ها ته مان پروفيسر ئي نه ٿيا ها.
عابد جو ڪراچي يونيورسٽي ۾ نوڪري لاءِ اچڻ کان وٺي سندس رٽائر ٿيڻ تائين وارو سفر به سنڌ يونيوسٽي جي اڙانگن پيچرن واري سفر کان گهٽ يا آسان سفر نه هو، ڄام شوري ۾ سندس چواڻي هڪڙيون هچايون هيون ته ڪراچي يونيورسٽي وري ٻيون، خبر ناهي انهن هڪٻئي جي اوبر کاڌي هئي يا عابد مظهر کين هڪ آسان ٽارگيٽ ٿي مليو هو، جنهن تي انهن پنهنجي ظلم ۽ جبر جا نوان نوان تجربا پئي ڪيا، بهرحال هو ان سڄي سفر دوران پروفيسر نواز علي شوق جي محبتن کي ياد ڪري ٿو، جنهن کيس يونيورسٽيءَ ۾ رکرايو، حملن کان بچايو ۽ آخر ۾ رٽائرمينٽ تائين ساٿ ڏنو.
عابد ٻه شادي ڪيون، پهرين زال ۽ عابد وچ ۾ معاملات ڪيئن هئا، اها خبر ته باجارا وارن ۽ حويلي ۾ ويٺل ٻين بي بين سڳورين کي هوندي پر ڪراچي ۾ ڪيل سندس محبت واري ٻي شاديءَ جا داستان، واقعات، حادثات، معاملات ۽ حالات ايئن ئي هئا، جيئن ٻي شادي ڪرڻ وارن سان ٿيڻ گهرجن، آپگهات کان بچڻ جو هڪڙو واقعو ته ڄام شوري ۾ ماٺيڻي اوٺي جي موت کانپوءِ ٿيو ۽ آپگهات جا ٻيا حالات، عابد جي ٻي شادي کانپوءِ ٿيا، هو رب سائين جو تمام گهڻو احسان مند آهي ته کيس سلجهيل، سلڇڻا ٻارڙا ٿيا، جن ڪڏهن به پنهنجي هن دوريش پيءُ جي اکين ۾ لڙڪ اچڻ نه ڏنا.
ڊاڪٽر عابد مظهر پاڻ شاعر ته هو پر سندس والد به ان دؤر جو هڪ وڏو شاعر هو ۽ مستند شاعر هو، جيڪو مظهر سيوهاڻي جي نالي سان پاڻ غضب جا غزل لکندو هو، عابد مظهر ننڍي هوندي ڪافي شرارتي هو، هو پنهنجو واقعو ٻڌائي ٿو ته ننڍي هوندي اسڪول ۾ ساڻس ڇوڪريون به پڙهنديون هيون، بعد ۾ ڇوڪرين کي ڌار ڪلاس ۾ ويهاريو ويو، عابد ڪلاس ۾ ديوار ۾ هڪ سوراخ ڪري ڇڏيو، اتان ويهي ڇوڪرين کي ڏسندو هو جنهن تي کيس ننڍپڻ ۾ مارون به مليون.
هڪ قومپرست ذهن ۽ سوچ رکندڙ عابد سنڌ جي اڄوڪين حالتن کي ڏسي ڪڙهندو رهي ٿو، سندس خيال آهي ته سنڌ جا قومپرست ڌرتي سان سچا هجن ها ته انقلاب ڪڏهوڪو اچي چڪو هجي ها، سندس خيال آهي ته سنڌ سان ڪو به سچو ناهي،تقريرن سان انقلاب ناهي ايندو، هو چوي ٿو ته اهي وڏا قومپرست جيڪي اڳ ڪجهه به نه هئا، اڄ ڪروڙ پتي ۽ هائوسنگ سوسائيٽيز جا مالڪ بڻيل آهن.
کيس لطيف سائين سان اٿاهه پيار آهي، هو ڳالهين ڳالهين ۾ هن جي فڪر تي ڳالهائيندو رهي ٿو، کيس ڳالهه تي اڄ به ڏک آهي ته علامه آءِ آءِ قاضي ۽ ڊاڪٽر نبي بلوچ، شاهه جي رسالي مان سُر ڪيڏارو کي ڪڍي ڌار ڪري ڇڏو هو.
پر هو ڀٽائيءَ کي ئي پنهنجو سونهون ۽ رهبر سمجهي ٿو، هن جو در اڄ به دوستن لاءِ کليل آهي،
”هلو هلو ڪورئين، نازڪ جنين نينهن،
ڳنڍين سارو ڏينهن، ڇنڻ مُور نه سکيا“