معصوم ٻارڙن جي مرڪ جهڙو شخص

معصوم ٻارڙن جي مرڪ جهڙو شخص

- غوث پيرزادو

گلشن حديد جنهن جي عربي معنيٰ لوهه جو باغ آهي، ڪراچيءَ جو اهڪڙو علائقو قائم ڪيو ويو هو جنهن کي بعد ۾ مني اسلام آباد به چيو ويو. گلشن حديد سمنڊ ڪناري پهاڙي تي ٺهيل هڪ اهڙو خوبصورت علائقو آهي جتان جي شام هوائن جي هڳساڻ سان ڀري ڇڏيندي آهي ورلي سنڌ ۾ ڪو اهڙو علائقو هجي جيڪو گلشن حديد جي طرز جو هجي. ٿورو ٿورو مونکي ميڊم رخسانه لغاريءَ جو جيمس آباد (ڪوٽ غلام محمد) مون کي هن سان ميل کائيندي نظر ايندو آهي.
ان زماني ۾ پٿرن جي باغ يعني گلشن حديد ۾ هڪ چريو يگانو، اميچوئر ۽ ٻارڙن جهڙو شاعر، ڪهاڻيڪار، محقق، نقاد ۽ تعليمدان سائين عابد مظهر به رهندو هو. ان جو هن علائقي کي هن رومانوي انداز ۾ جڙندي ڏٺو ته کيس اچي اڻ تڻ لڳي ته ڇونه هتي ادبي سنگت جو بنياد وجهجي. ڇوته تن ڏينهن ۾ اسانجو پرين محبوب ماڻهو راز شر، ڊاڪٽر غفورميمڻ ،فيض جوڻيجو، لڄپت راءِ، سلطان سنديلو ۽ ٻيا دوست هتي رهندا هئا پوءِ هن جي اڻ تڻ ۽ بيقراريءَ کيس ادبي سنگت جو بنياد وجهڻ تي مجبور ڪيو. ۽ سنگت جون سرگرميون زور شور سان ٿيڻ لڳيون سال ٻن کان پوءِ اياز جاني به اچي سندن سٿ ۾ شامل ٿيو. ۽ سنگت کي چار چنڊ لڳي ويا.
سماج کي بيقرار شخص ئي تبديلي ڏانهن وٺي ويندا آهن، اڻ تڻ ئي بيٺل پاڻي ۾ پهرين پٿر جو ڪردار ادا ڪندي آهي سو عابد جهڙا بيقرار شخص ۽ دنيا جو تقديرون بدلائي سگهندا آهن.
خوبصورت اکين جي ٻيڙين تان نظمن جا هنج اڏاريندڙ ويڪري منهن وارو هي عابد بنيادي طور تي عاشق آهي. ستر سالن کي پهچندي به سندس وجود مان عشق جي اساٽ ختم نه ٿي آهي، هميشه ليئا پائيندي نظر ايندي آهي. هو پوڙهو ئي نه ٿو ٿئي عشق جي آڳ کيس سدائين جوان پئي رکي. هو عاشق آهي ان ڪري ئي سندس مٽيءَ جي من ۾ ڪوبه مير نه آهي. هو دوکي باز ڪلچر جو حصو نه آهي. سچ جو واپار ڪندي زندگي گذاري اٿائين ڪوڙ جي ڪچ سان دوست نه رکي اٿائين، پلئه ۾ سچ جو وکر کڻي هن ڪوڙي سماج جي اڳيان اوچي ڳاٽ سان بيٺو آهي. هن مڪاري ۽ فريب کان پري هڪ اهڙي زندگي گذاري آهي جو دوستن جي حلقن ۾ ته ڇا ڪڏهن ڪڏهن پنهنجو پاڻ کي اوپرو محسوس ڪندو هوندو.
عابد مظهر ڪراچي جي ادبي حلقي جي جان رهيو آهي. هن نه رڳو سنگت گلشن حديد جو بنياد وڌو پر هن ڪراچي سنگت جي تاريخ ۾ پڻ روشنين جا نوان رنگ ڀريا ۽ جڏهن به تاريخ جي اندر ڪراچي سنگت جو ذڪر نڪرندو ته اها تاريخ عابد جي ذڪر کانسواءِ اڌوري ليکي ويندي. هن سنگت کي هلائيندي جيتروڀوڳيو هوندو شايد ئي ڪنهن ٻئي اديب ايترو سٺو هجي. هن کي پل پل ڪسارن جملن کي منهن ڏيڻو پيو آهي. هن پل پل پنهنجن جي چهرن کي بدلجندي ڏٺو آهي. پر هڪ ڳالهه جيڪا انسان ۾ هجي ته خامي ۽ فرشتي جي خوبي ليکي ويندي آهي ته هو ڳل تي چماٽ کائيندڙن کي ورائي ٻيوڳل ڏيندو آهي، پر هو ليڪوڪڍي نه ٿو ويهي. هو نڀائي ڄاڻندو آهي ايتري تائين جو جن سندس هٿ مان گرهه کسيو آهي انهن سان به هن دوست سمجهي نڀايو آهي.
ڪڏهن ڪڏهن مان سوچيندو آهيان ته هي هيڏو معصوم شخص ڀلا هن سماج ۾ ڪيئن ٿو جي سگهي، جهرڪي جهڙي ڪنئوري دل رکندڙ عابد، ايڏين تلخين ۽ بيوفائين جي باوجود به پنهنجي ٽهڪڙن کي ڪيئن بچائڻ ۾ ڪامياب ويو آهي اها ڳالهه نه رڳو پريشان ڪندڙ پر ڳڻتي ۾ وجهڻ جهڙي به آهي.
اصل ۾ جڏهن ڪنهن فرد جي شخصيت جي ڪٿ ڪجي ته ان مهل ماڻهو کي پنهنجي ذات کي باهر ڦٽي ڪري ڇڏڻ گهرجي. تڏهن ئي توهان هڪ ماڻهو جي ذات سان انصاف ڪري سگهو ٿا. عابد مظهر توڙي جو منهنجو دوست نه آهي. توڙي جو منهنجون ساڻس ڪي گهڻيون ملاقاتون به نه رهيون آهي پر منهنجي حال ۽ ماضيءَ جي دوستن جو هو دوست رهيو آهي ان ڪري مون کي به لڳندو آهي ته مون ساڻس ڪو چڱو خاصو وقت گڏ گذاريو آهي. توڙي جي سندس ڪتاب مارڪيٽ ۾ ايندا رهندا آهن، پر اهي مون تائين نه پهچي سگهندا آهن نه وري مون ڪي ٻه اکر سندس ڪتابن تي لکيا آهن، نه وري ڪو سيڙجي مون وٽ ايندو آهي نه وري ڪراچي ۾ رهندي آئون ساڻس ملندو رهندو آهيان، پر مهنجي ادبي سنگت جي سيڪريٽري شپ واري دؤر ۾ آئون کيس پروگرامن ۾ گهرائيندو رهندو هيس ۽ سنگت حديد جي فائونڊر جي حيثيت سان کيس مان ڏيندو رهندو هيس.
هي هڪڙو ئي شخص آهي جنهن کي ڪراچي جي ادبي حلقي ۾ جُهڙَ جي ڪڪريءَ سان ڀيٽيو ويندو آهي ڪڏهن ته اوڙڪون ڪري وسي پوندو آهي ته وري ڪڏهن صفا غائب ٿي ويندو آهي. هي دشمنيون ۽ منافقيون رکي گهر ۾ ويهي نه ٿو رهي، پر دوستين ۾ درياهه جيان اٿلي پوندو آهي. هن زندگي پنهنجي حساب سان گذاري آهي ان ڪري هن جا ادب جي دنيا ۾ دشمن گهٽ ۽ دوست وڌيڪ آهن.
شاعري هن جي روح ۾ شامل آهي. شاعري کيس ورثي ۾ ملي آهي، سندس والد صاحب شاعر هو تنهنڪري کيس فطري شاعر چئي سگهجي ٿو پر جڏهن نثر لکي ٿو ته پنهنجي ڊڪشن ۾ نمايان ۽ نروار ٿي بيهي رهي ٿو. هن جي نثر جي ٻولي پنهنجي ۽ جدا آهي هو ٻين ليکڪن جي تقليد نه ٿو ڪري سگهي. پر سندس نثر جا حسناڪ پاسا اهو چوڻ تي مجبور ڪندا آهن ته سندس نثر به شاعراڻو آهي.
هن سان منهنجي گهٽ لڳندي آهي. پر هي هو مون سان شديد پيار ڪندو آهي. ان ڪري اڄ تائين پنهنجي اليڪ سليڪ هلندي پئي اچي.


شخصيتون ۽ خاڪا

ڊاڪٽر عابد مظهر [ فن ۽ شخصيت]