نئون قلندر

نئون قلندر
- ڊاڪٽر شير مھراڻي

اصل ۾ قلندر نالو آهي ڪيفيت جو، اها ڪيفيت جنهن ۾ فرد دنيا مافيها کان بي نياز، پنهنجي ڌن ۾ مگن، نه ڪنهن جي آئي ۾ نه وئي ۾ ڪٿان اڀريو ڪٿان لٿو، ان صورتحال کان به لا تعلق ۽ لا تمع .ڪنهن کي ڏک ڏنو ڪنهن ڌڪ هنيو خوشي ڏني، مرهم رکيو، ڪو رٺو، ڪو پرچيو،انهن ڳالهين کان جهڙو ڪر پري، ڪڏهن دل چويس ته نمازون پڙهي تهجد پڙهي اگر نه پڙهي ته عيد جي نماز به نه پڙهي، دل چويس ته ڪوڙي پاڻي سان روزو کولي، دل چويس ته پيرن ۾ گهنگهرو ٻڌي وجد ۾ اچي نچڻ لڳي، اهي سڀيئي ڪيفيتون حقيقت ۾ قلندرانا آهن، عام ماڻهو کان اهي ڳالهيون زور آهن، سچ پڇو ته اهي مڙئي ڪيفيتون اسان جي نئين قلندر پروفيسر عابد مظهر ۾ موجود آهن دل جو اهڙو صاف جو صوفي هجي ته خدا ڏسي وٺي، آءُ جڏهن سائين عابد مظهر تي لکڻ لاء ويٺس ته سوچ جي سمنڊ ۾ ٻڏي ويس ته سندس ڪهڙي پهلو تي لکان. هو جيڪو هڪ ئي وقت تمام سٺو شاعر بلڪ شاعر ابن شاعر به آهي ته بهترين ڪهاڻيڪار، بي باڪ محقق به آهي ته ادب جو سٺو پارکو به ۽ تجزيه ڪار پڻ آهي. منهنجو استاد ۽ سٺو دوست پڻ آهي.
اُهي يا اڃا ٻيا ڪيترا پهلو آهن جن تي ڀرپور لکي سگهجي ٿو، اهو پڻ لکي سگهجي ٿو ته عابد مظهر جڏهن ڪراچي يونيورسٽيءَ اسٽنٽ پروفيسر هو تڏهن به هو اسان شاگردن سان گڏ يونيورسٽيء جي ڪينٽن۾ سرن ۽ سيمنٽ جي ننڍڙن بلاڪن تي ويهي ڪچهري ڪندي چانھه جو سرڪيون به پيو ڀريندو هو اهو سلسلو تڏهن به جاري رهيو جڏهن هو ڪراچي يونيورسٽي جي سنڌي شعبي جو چيئرمين هو. الائي ڪيتريون يادون واڳيل آهن هن قلندر صفت انسان سان هڪ ڏينهن سندس آفيس ويس ته هن کلي کيڪاري چيو ته ڪا گاڏي آهي مون چيو سائين گاڏي ته ڪانهي پر بائيڪ آهي جيڪو ڪم گاڏيءَ کان وٺي سگهجي ٿو اهو بائيڪ کان به وٺي سگهجي ٿو.
مون سندس آفيس ۾ هيڏانهن هوڏانهن نهاريو ته منهنجي نظر الماري تي پيل نفيس مصلي تي وڃي پئي چيم سائي ڪپڙو ته ڪونهي باقي مصلو آهي کلي چيائين مصلي کي لاھ ته هلون پوءِ مصلو کڻي سائين سان گڏ پارڪنگ ايريا ۾ بهاريل بائيڪ ڏي وياسين ، بائيڪ تي ويهڻ کان پوء به مونکي خبر نه هئي ته سائين ڪيڏانهن ٿو وٺي وڃي پوءِ پاڻ ئي چيائين موسميات واري پاسي هل اتي هلي هڪ سوڙهي گهٽيءَ وٽ اچي بيهاريائين،کيسي مان ٻڪ پئسن جو ڪڍي سلاخن جي پويان ٺهيل ڪائونٽر تي ويٺل ٿلهي متي همراھ کي ڏنائين ۽ هن موٽ ۾ هڪ ٿلهي متاري ٿيلهي ڏني جنهن ۾ شايد بوتلون هيون سائين اها ٿيلهي اسان ٻنهي جي وچ تي بائيڪ تي رکي مصلي سان ڍڪي ڇڏيائين. آفيس ۾ اچي اها ٿيلهي الماري ۾ رکي سائين چيو دنيا ايڏي ڏکي ۽ مفاد پرست ٿي وئي اهي جو ان کي سمجهي نٿو سگهجي. مون سوچيو هو ته چيئرمين ٿيڻ کان پوءِ سڀني استادن کي کير کنڊ ڪري ويهاريندس پر هنن اهڙي چال چلي جو سڄي عمر رهندڙ گروپ کان هنن جدا خلاف پريس ڪانفرنس ڪرائي مونکان هو ڪاوڙائي ڇڏيائون. هي گروپ اڳئي منهنجو مخالف هو هاڻي هن گروپ کان به پري ڪري ڇڏيائون هاڻ نه هنن جا رهياسين نه هنن جا..
ڊاڪٽر شير دنيا ايڏي مفاد پرست آهي جو هن کي اسان جهڙا سادا ماڻهو سمجهي نٿا سگهن ماڻهو ماڻهو جو ماس پيو کائي دوست نما دشمن جي مون لاء سڃاڻپ ڏاڍي ڏکي آهي ان اوکي صورتحال ۾ رهڻ پنهنجي وس جي ڳالھه ناهي سو ڪوڙو پاڻي ضروري آهي. مون ڳالھه ٻڌي مٿو کنهيو؛ اهو سڀ ڪجھه سائين پنهنجي منهن پئي ڳالهايو.
منهنجي وري ڪوڙي پاڻي کان ڪل وڃي. پوءِ سائين لاءِ غالب جو شعر ياد آيو.
يه مسائل تصوف يه تيرا بيان غالب
تمهين هم ولي سمجهتي جو نه باد خار هوتا.
يا لطيف سائين فرمائي ٿو..
م ڪر سڌ سري جي،جي ٽارئين ٽوھ،
پئي جنهن پاسي ٿئي، منجهان رڳن روح،
ڪاٿي چڪ ڪڪوھ، لاهي سر لطيف چئي.
يا
سڌڙيا شرابن جون،ڪه پچارون ڪن.
حه ڪات ڪلالن ڪڍيا،ته موٽيو پوءِ وڃن،
پڪون سي پين،سر جن جا سٽ ۾.
پاڻ شايد ٽارئين ٽوھ سڌڙيا آهيون جو اهو امرت نٿو اڪلي، پر سائين عابد مظهر ته جهڙوڪر پراڻو يا گڻنگ پياڪ.
قمر شهباز ، تاج بلوچ لاء لکيو آهي ته هو انگور ۽ آدم جي ڌيءَ جو گڻنگ پياڪ آهي پر اسانجو عابد مظهر آدم جي ڌيءَ کي ست قران سمجهي باقي انگور جي ڌي سندس اکين تي.
وٽ وٽ وٽيءَ ۾، مٽ مٽ منڌ ٻيو،
قدرڪيف ڪلال جو، پياڪن پيو،
اچن درس دڪان تي ڪنڌ قبول ڪيو،
سرها سر ڏيو، چکن سرڪ سيد چئي.
اسان جي دوست قدير ڪانڌڙي لاءِ سائين عابد مظهر اڪثر چوندو آهي ته هي منهنجو مرشد آهي، هڪ سانوري شام جو سچل ڳوٺ ۾ پٺاڻ جي هوٽل تي گڏ چانھه پئي پيتي سين ته سائين عابد مظهر، قدير کي چيو: ابا مونکي به فيض جو ونڊ ڏي.
قدير ڪانڌڙي جو لهجو سچ به پهتل پير جهڙو ٿي ويو هڪدم چيائين. آدم جي ڌيءَ ۽ انگور پياڪ کي ونڊ نه ملندو جي واقعي به ونڊ کپئي ته آدم جي ڌيء ۽ انگور مان هٿ ڪڍ. سائين عابد چيو دعا آ ته ان جي پچر ڇڏيم ، همراھ جهٽوڪر ستين آسمان تي وڃي پڳو ، آءُ چپ چاپ ٻنهي کي ٻڌندو رهيس نيٺ قدير کي چيم جي واقعي تون بزرگ آهين تنهنجي دعا اگهاڻي آهي ته پوءِ بوتل گهراءِ ته جي سائين پيگ نه ٺاهيو ته تنهنجي دعا اگهاڻي، تون ولي ته سائين عابد به پهتل اسان جهڙا آهيون تهڙا ٺيڪ آهيون اسان کي ولايت نٿي کپي. قدير جا ڪرتوت مون کي سجهيا پئي سو چيائين تڪڙ نه ڪر بوتل آئي ته سائين عابد نه مڙندو. ٽهڪن جا ٽاڙها ٿي ويا قدير چيو وڏو استاد آهين گهڙي کن ته ولايت وارو پير رهڻ ڏين هان.
ايئن سائين عابد جون کوڙ يادون آهن جيڪي سائين عابد سان واڳيل آهن ساڻس پيار ڪندڙ شاگردن جو وڏو حلقو سائين سان گڏ هوندو آهي جيڪو شاگرد پڙهڻ ۾ پوئتي هوندو۽ کيس ناپاس ٿيڻ جو ڊپ هوندو هو ته سائين وٽ ڊوڙي ويندو هو، سائين جي اڳيان شاگردن جا به پنهنجا ناٽ چوندس سائين توهان ته پاس ڪري ڇڏيندا پر ٻين استادن کان به پاس ٿيڻ جون مارڪون وٺي ڏيو پوءِ سائين جا ٻين استادن جي آفيس جا چڪر جيڪي به سائين جا شاگرد هوندا هئا... سائين توهان به نااهل شاگردن جي سفارش ٿا ڪيو. چوندو هئن جي اهل هجن ها ته سفارش ڇو ڪيان هان.. مارڪون ڏيون ته وڃي روزگار سان لڳن ڊاڪٽر انجنيئر ٿيڻ جهڙا هجن هان ته ميڊيڪل ۽ انجنيئرنگ يونيورسٽين ۾ هجن هان هت داخلا ڇو وٺن هان استاد به سندن ڳالھه رکندا هئا.
ادب جي ميدان ۾ پروفيسر ڊاڪٽر عابد مظهر جي نالي سان سڃاتو ويندڙ هي نئون قلندر انتهائي جاکوڙي ڪردار ڪيترن ئي ڪتابن جو مصنف آهي. پڪا ۽ پيرون،وڇوڙي جو آٽو گراف،گم ٿيل محبتون، شاھ جي دؤر ۾ تصوف جا سلسلا سندس اهم تصنيفون آهن، والد سيد مظهر سيوهاڻي جو ڪتاب به ڇپرايو اٿس بزم غزل جي نالي سان.
تان ڪي ساڻن اور، جان آهن اوطاقن ۾،
ڏھ ڏھ ڀيرا ڏينهن ۾ پاڻ مٿائن گهور،
ويا جي هنگلور ته ڪر م ملندئي ڪاپڙي.
(شاھ)


شخصيتون ۽ خاڪا

ڊاڪٽر عابد مظهر [ فن ۽ شخصيت]