عابد ماڻهو مکڻ آهي

عابد ماڻهو مکڻ آهي
- امر اقبال

سائين عابد مظھر سان منھنجي ملاقات 90 واري ڏھاڪي جي شروعات ۾ ٿي ھئي. ان وقت پاڻ ٽين ائجر ھياسون. ملاقات ڪٿي ٿي ھئي؟ اھو مون کي ياد ناھي. ھا، ساڻس ميل ملاقات ٻن جاين تي ٿيندي ھئي. ھڪ رمپا پلازا ۾ ھر خميس جي شام جو ٿيندڙ سنڌي ادبي سنگت جي گڏجاڻين ۾، ۽ ٻيو ڪڏھن ڪڏهن ڪراچي يونيورسٽيءَ جي سنڌي شعبي ۾، جتي پاڻ ان وقت ليڪچرار هيو، ۽ منھنجو ناول نگار دوست دوست پرويز ابڙو، سنڌي شعبي ۾ پڙھي رھيو ھيو. مان ان وقت ڪراچي يونيورسٽيءَ سان ڀت ڀت ۾، اين. اي. ڊي يونيورسٽيءَ جي سول ڊپارٽمينٽ ۾ پڙھي رھيو ھيس ۽ اتي ئي ايم بي (ڪيو ون ھاسٽل) ۾ رھندو ھيس. ٻنهي يونيورسٽين جي وچ واري ديوار ۾ ھڪ وڏو گرکو ھوندو ھيو، جتان شاگرد هيڏانهن هوڏانهن ايندا ويندا ھيا. سو، ڪڏهن پرويز پاڻ، يا پنهنجي دوستن سميت اسان ڏي ايندو هيو، ڪڏھن اسين وڃي وٽس نڪرندا ھئاسون.
انھن ڏھاڙن ۾ عابد مظھر صاحب اڃان ٻي شادي ڪونه ڪئي ھئي ۽ يونيورسٽي روڊ تي واقع ”اسلامڪ آرڪيڊ“ جي ھڪ فليٽ ۾ ڇڙو رھندو ھو. منهنجو وٽس انهيءَ فليٽ تي به ھڪ ٻه دفعا وڃڻ ٿيو. سندس فليٽ جا دروازا، سندس دل وانگر، سندس اديب دوستن لاءِ ھميشه کليل ھوندا ھئا.(انھيءَ حوالي سان ھڪ لطيفو/ٽوٽڪو به پنھنجي ادبي حلقن ۾ مشھور ٿيو، ان جو ذڪر ڪنهن ٻي جاءِ تي.) اڳتي ھلي سائين عابد مظهر جڏھن ٻي شادي ڪئي ته ڪراچي يونيورسٽيءَ ۾ ئي ايمپلائيز ڪالونيءَ ۾ ھڪ ننڍڙي خوبصورت فليٽ ۾ سگهرو رھڻ لڳو. انھيءَ فليٽ ۾ ھڪ سال ڪونڊن واري نياز جي سڏ تي، مان ۽ پرويز ابڙو به وڃي نڪتا ھياسون. حلوو، پوريون، کيرڻي ۽ مٺيون مانيون اڄ به ياد آھن. سائين عابد مريضِ محبت ته ھيو ئي، اڳتي ھلي ڊاڪٽر به ٿي ويو.
انھيءَ دؤر ۾ (سال ياد نه اٿم) سندس شاعريءَ جو ڪتاب ”وڇوڙي جو آٽو گراف“ شايع ٿيو ھو. مون کي به گفٽ ڪيو ھيائين، ۽ مون وري ڪتاب تي ھڪ تفصيلي مضمون لکي، کيس گفٽ ڪيو ھو. اھو مضمون الائي ڪاڏي گم ٿي ويو؟ مون وٽ ڪاپي به نه ھئي..( ”گم ٿيل محبتون“ سندس ڪھاڻين جو ڪتاب آھي، جيڪو شاعريءَ جي ڪتاب کان آڳاٽو ڇپيو ھو.)
اھي ئي سال ھيا، سکر ۾ مرحوم بشيرمنگيءَ سنڌي ادبي سنگت شاخ سکر پاران، نازسنائيءَ، عابد مظھر ۽ ممتاز بخاريءَ سان رهاڻ رچائي ھئي (شايد ”ڪينجهر ايوارڊ“ ملڻ جي حوالي سان) انھيءَ تقريب ۾ به مون سائين عابد جي حوالي سان مختصر مضمون پڙھيو ھيو.
پر افسوس جو اھو مضمون به ھيڏي هوڏي ٿي ويو ۽ منهنجي ھيل تائين ڇپيل ڪنهن به ڪتاب ۾ شامل ٿي نه سگهيو.
سائين عابد مظھر سڄي عمر پيار ورھايو آھي. دوست سندس سچائيءَ ۽ خلوص کي سندس سادگي سمجهي کيس رنجائيندا ۽ ايذائيندا به رھيا آھن، پر ھن ملنگ ماڻھوءَ ڪڏهن به ڪنھن سان ٻاڙو ڪونه ٻوليو. سائين ايازگل جي سٽ ”جو شخص پيار، رڳو پيار ٿو ڪرڻ ڄاڻي“ سچ پچ ته مون کي عابد مظھر صاحب جي شخصيت تي به صفا فٽ نظر ايندي آھي. رمپا پلازا ۾ دوستن سان سندس رسڻ ۽ پرچڻ، مان ڪيئن ٿو وساري سگهان؟ ڇا تہ ڏينهن ھوندا ھئا اھي. اڄ به عابد صاحب سنڌي ادبي سنگت سان ساٿ ۾ سلھاڙيو پيو اچي. ھو ڪراچيءَ ۾ سنڌي اديبن جي گڏجڻ ۽ گڏجي ويھڻ جا بھانا ڳوليندو رھندو آھي.
ڪجھ عرصو اڳ عابد صاحب جو خيرپور ڪنهن ذاتي ڪم سان اچڻ ٿيو، مون سان رابطي ۾ ھيو. مون ريڊيو خيرپور تي پنهنجي پروگرام ”ادبي سنگت“ ۾ ساڻس تفصيلي گفتگو رڪارڊ ڪرائي، پوپٽ پبلشنگ ھائوس جي آفيس ۾ اديب دوستن سان سندس ڪچھري رکرائي، پاڻ پنهنجو ڪھاڻين جو نئون ڪتاب ”محبت ۽ مايا “ گفٽ ڪيائين. ائين اھي سڀ گهڙيون يادگار بڻجي ويون. ھن نئين ڪھاڻي ڪتاب ۾ ھن بنھه مختصر ڪھاڻيون لکڻ جو تجربو ڪيو آھي. ٿورو عرصو اڳ پي ٽي وي ڪراچي مرڪز تي ڊاڪٽر غلام مصطفيٰ سولنگيءَ جي ڊائريڪشن ۾، هفتيوار ادبي پروگرام ”ادب سنسار“ جي سيٽ تي ساڻس تفصيلي ڳالھه ٻولھه ٿي، جنهن ۾ ھن دل کولي، جهانگارا، باجارا، کان وٺي سنڌ يونيورسٽي ۽ ڪراچي يونيورسٽيءَ تائين جي ڳالھين ۽ يادن کي ساريو.
عابد مظھر صاحب جو مانوارو والد صاحب سيد مظھر سيوهاڻي پنهنجي وقت جو ناميارو شاعر ھيو. سندس ڊاڪٽر عطا محمد ”حاميءَ“ سان به محبت ۽ دوستيءَ جو رستو ۽ رشتو ھيو. حامي صاحب پنهنجي ھڪ شعر ۾ سندس نالو کڻي کيس ياد ڪيو آھي. مون انھيءَ شعر واري ڳالھه جڏھن عابد صاحب کي ٻڌائي ھئي ته ڏاڍو خوش ٿيو ھيو. ھونئن به ھو ٻارن وانگر خوش ٿيندو آھي ۽ ٻارن وانگر رنج ٿيندو آھي. پاڻ ستر کي اچي لڳڻ وارو هوندو، پر من ۾ ستن سالن جو ٻار اڃان به ويٺو اٿس. علم، ادب، شاعري سائين عابد مظھر کي ورثي ۾ مليا آھن.. ھو انهيءَ ورثي جو امين رھيو آھي. رب سائين کيس صحت ۽ وڏي ڄمار عطا ڪري. اسان کي انتظار آھي، سندس لکيل آتم ڪٿا جو، جنهن جو اعلان ھو آڳاٽو ڪري چڪو آھي. ڀؤ اھو به آھي ته اھا ڪٿا اسان جي ادبي سماج کان ھضم به ٿي سگهندي الائي نه ...


شخصيتون ۽ خاڪا

ڊاڪٽر عابد مظهر [ فن ۽ شخصيت]