سفرناما

پرديس ٿيو ديس پنھنجو

ھي ڪتاب ٽنڊي الھيار ڀرسان ھڪ ڳوٺڙي ڪاماري شريف جي علمي ادبي گهراڻي جي مانواري شخصيت ۽ آمريڪا جي رياست مِشيگن ۾ رھندڙ ليکڪ، سياحت جو ذوق رکندڙ مانواري پير تاج محمد قريشي جو آمريڪا جي مختلف شھرن بابت آھي. ھي ڪتاب سادي ٻوليءَ ۾ نھايت ئي سلوڻي انداز واري نثر ۾ لکيل آھي ۽ معلومات سان گڏ مزيدار ڳالھين جي مٺاس بہ منجهس شامل آھي. ڪتاب ۾ آمريڪا جي رياست مشيگن ۽ ڪيناڊا جي رياست اونٽاريو ۾ ڪيل مختصر سفرن جو حال أحوال آھي. ڪتاب ۾ خوبصورت منظرن، ماڻھن، تاريخي حوالن، مختلف سياحتي ھنڌن جي حال أحوال ٻيٽن ۽ شھرن جي دلچسپ تاريخ تي مشتمل آھي. 

Title Cover of book پرديس ٿيو ديس پنھنجو

جاڏي پير تاڏي خير

اسان ميڪنا شهر ۾ ماني کائي واندا ٿياسين ته رات پئجي رهي هئي. سو ويچار ڪيوسين ته هن شهر ۾ ئي هوٽل ۾ ڪمرو وٺي رات جا ٽي پهر گذارجن يا وري اڳتي سفر شروع ڪجي. سو اڳتي جو سفر شروع ڪندي اسان ميڪنا برج ڪراس ڪري، برج جي اترئين ڇيڙي تي قائم ’سينٽ اگنس‘ شهر پهتاسين. ميڪنا سٽي جو شهر ’هيوران ليڪ‘ جي ڏاکڻي ڇيڙي تي آهي ته سينٽ اگنس جو شهر وري ليڪ جي اترئين ڪپ تي آهي. هي شهر به هڪ تفريحي مقام آهي، پر ميڪنا سٽي ان کان زور آهي.
اسان ميڪنا سٽي کان سينٽ اگنس سٽي ۾ ميڪنا برج جي ذريعي اچي پهتا هئاسين. هي ميڪنا برج آمريڪا جي رياست مشيگن جي هيٺئين ۽ مٿئين ڇيڙن کي پاڻ ۾ ملائي ٿي. هي سسپينشن برج 1957ع ۾ کولي وئي. هن برج جي هيٺ هيوران ليڪ ۽ مشيگن ليڪ پاڻ ۾ اچي ملن ٿيون. انهي برج کان پهريائين مشيگن جي هنن ڇيڙن جي وچ ۾ ڏهاڪن تائين رڳو فيري يا بوٽ جي ذريعي سان ئي سفر ڪيو ويندو هو.
اسان ٿورو گهڻو سينٽ اگنس سٽي جو ڦيرو ڪري وري ايندڙ منزل مينيسٽڪ سٽي ڏانهن روانا ٿيا سين جتي اسان فون تي اڳواٽ ئي هوٽل بڪ ڪرائي ڇڏي هئي.
اسان سينٽ ايگنس سٽي کان ايندڙ منزل ’مينيسٽڪ سٽي‘ لاءِ هائي وي نمبر 2 تي اوڀر طرف سفر شروع ڪيو. هتان مفاصلو تقريبن 86 ميل يعني ته 138 ڪلوميٽر آهي، جيڪو عام رواجي سفر ۾ وڏي آرام سان تقريبن ڏيڍ ڪلاڪ کن ۾ ڪري سگهجي ٿو، پر اسان جيئن ته گهمڻ ۽ قدرت جا نظارا ڪرڻ جي موڊ ۾ هئاسين تنهن ڪري اسان کي ٿورو وڌيڪ وقت لڳڻو هو. مٿان وري هي ننڍو اسٽيٽ هائي وي جنهن کي هائي وي 2 جو نالو ڏنو ويو آهي سو آهي به مشيگن ڍنڍ جي اترئين ڪناري سان، سو ظاهر آهي خوبصورت نظارا اسان جي اسپيڊ ۾ رڪاوٽ بڻيا. هي جيڪو هائي وي 2 آهي تنهن جي ٽوٽل ڊيگهه 92 ميل يعني 148 ڪلوميٽر آهي. هي هائي وي مشيگن ۾ تازو ٺاهيو ويو آهي. خاص ڳالهه اها آهي ته هي روڊ قديم آمريڪي قومن جن کي ’نيٽِوِ آمريڪن‘ قوم چيو ويندو آهي. تن جي قديم پيچرن تي ٺاهيو ويو آهي. پوري ڪوشش ڪئي وئي آهي ته قديم قومن جي قديم نشانين کي بحال رکيو وڃي. شڪر آهي جو هتي ڪو’مَلڪ‘ يا ٻيو ڪو وڏو ’رئيس‘ نه رسيو آهي.
هن هائي وي تي سفر ڪندي توهان کي ڪيترائي وڻندڙ نظارا نظر ايندا جو هن رستي جي هڪ هٿ تي مشيگن ليڪ ۽ ٻئي هٿ تي گهاٽا ٻيلا، ننڍيون وڏيون ٽڪريون، ميدا ۽ ننڍيون وڏيون ڍنڍون، ٽائون ۽ ڳوٺ آهن. هن رستي تي وري جيڪڏهن سرءُ جي مند ۾ سفر ڪجي ته نظارو ئي ڪجهه ٻيو آهي، جو وڻن جا پن جيڪي ڪٿي پِيلا ته ڪٿي ڳاڙها، پنهنجي پر ۾ عجيب منظر پيش ڪري رهيا هوندا آهن. هن رستي تي ڪيترائي ڪيمپ گرائونڊ آهن، جتي شوقين حضرات اچي ڪيمپنگ ڪندا آهن.
اسان هن رستي تي سينٽ اگنس شهرکان اوڀر طرف سفر ڪندي ڪيترن ئي ننڍن ڳوٺن مان لنگهياسين. هن روڊ تي ڪٿي ڪٿي گاڏين وارن لاءِ قدرت جي نظارن کي ڏسڻ لاءِ روڊسائيڊ ’ويو ٽرن ارائونڊ‘ ٺهيل آهن جتي گاڏين وارا ڪجهه دير لاءِ گاڏي بيهاري قدرت جي نظارن کي انجوائي ڪري وري اڳتي سفر تي روانا ٿيندا آهن. اسان به اهڙين ڪجهه مقامن تي بيٺاسين پر جيئن ته رات پئجي رهي هئي ۽ مٿان وري اسان هئاسين به سڄي ڏينهن جا ٿڪايل سو ٿورو گهڻو هرجاءِ تي بيهندي اچي ٻن اڍائي ڪلاڪن ۾ پنهنجي منزل مينيسٽڪ سٽي پهتاسين، جتي اسان اڳواٽ ئي فون تي ڪمرو بڪ ڪرائي ڇڏيو هو. اسان هوٽل پهچي، هوٽل جي انتظاميه کان پنهنجي ڪمري جو چارج وٺي، گاڏي مان ضروري سامان لاهي اچي پنهنجي ڪمري ۾ آرامي ٿياسين.
صبح جو سڀ کان پهرين هوٽل جي طرفان ڏنل ڪامپليمينٽري ’مفت وارو‘ ناشتو ڪري جلدي جلدي تيار ٿي هوٽل مان نڪتاسين ته سوير سوير مشيگن ڍنڍ جي ڪناري تي پهچي قدرت مان لطف اندوز ٿيون. قدرت به اسان تي مهربان هئي جو اڄ موسم به ڏاڍو وڻندڙ هو جون نه گهڻي گرمي ۽ نه وري سردي، مٿان وري مشيگن ڍنڍ جو ڪنارو، ڇا لکي ڇا لکجي. اسان سڀ کان پهريان هن مشيگن ڍنڍ جي ڪناري تي موجود ليڪ سائيڊ پارڪ ۾ آياسين. جتي ڪجهه مرد ۽ مايون اڳئي آيل هئا ۽ پنهنجي پنهنجي طريقي سان موسم، ڍنڍ، ۽ پارڪ کي انجوئي ڪري رهيا هئا. ڪجهه افراد پارڪ ۾ ورزش ۾ مصروف هئا ته ڪي وري سائيڪلنگ وغيره ۾ مصروف هئا. اسان مشيگن ليڪ جي هن ڪناري تي ٿورو وقت گذاري، ليڪ جي ڪناري تي پريان ٺهيل هڪ ڪاٺي جي تختن تي ٺهيل بورڊ واڪ تي آياسين ته جيئن هتي ٺهيل لائيٽ هائوس ٽاور جو چڪر ڏئي سگهون.
توهان کي مشيگن ليڪ جي ڪنارن تي ٺهيل قديم لائيٽ هائوسن جي باري ۾ اڳ ئي معلومات ڏئي چڪو آهيان. اسان هن شهر جي ليڪ مشيگن جي ڪناري تي ڪجهه وقت گذارڻ کان پوءِ هن قديم شهر جنهن کي ڳوٺ چئجي ته غلط نه ٿيندو جو هن شهر جي آبادي ٽي هزار کن ٿيندي. مون واري ڳوٺ ڪاماروشريف جي آبادي ئي ست سو کن ۽ ڳوٺ ڪامارو شريف جي آس پاس جي آبادي ئي ٽي هزار کن ٿيندي. سو آبادي جي لحاظ کان هي شهر هڪ ٽائون کان وڌيڪ نه آهي.
اسان ٿورو وقت هن علائقي ۾ گذاري اڳيان پنهنجي منزل طرف روانا ٿيا سين جنهن کي ’پيڪچرڊ راڪ نيشنل ليڪ شورز‘ چيو ويندو آهي.
ان ۾ ڪو به شڪ شُبو نه آهي ته پنهنجي سنڌ جي سامونڊي پٽيءَ تي به ڪجهه اهڙيون جبل جون ٽڪريون موجود آهن، جيڪي شايد منهوڙي جي علائقي ۾ آهن پر بدقسمتي سان اسان جي حڪومتن ان تي اهڙو ڪو ڌيان نه ڏنو، ڪو اهڙن مقامن کي هٿي وٺرائي، اتي سياحتي سهولتون ڏنيون وڃن. ويتر ڌارين اهڙن مقامن ۽ اسان جي ٻيٽن تي قبضو ڪرڻ جي ڪوشش جاري رکي آهي.
اسان مينيسٽيڪ سٽي کان مشيگن پيڪچرڊ راڪ نيشنل ليڪ شور ڏسڻ لاءِ نڪتاسين ته اسان جو رخ هائي وي 94 تي اتر طرف هو. ’پيڪچرڊ راڪ ليڪ شور‘ مينيسٽڪ سٽي کان تقريبن 50 ميل کن اتر ۾ ’ليڪ سُپيريَر‘ جي ڏاکڻي ڪپ تي آهي. اسان آرام سان گاڏي ڊوڙائيندي ڪلاڪ کن ۾ پيڪچرڊ راڪ ليڪ شور نيشنل پارڪ پهچي وياسين.
اسان پيڪچرڊ راڪ نيشنل پارڪ جو نظارو ڪري، اتي گهمي ڦري واپس پنهنجي شهر ڊيٽرائِٽ مشيگن لاءِ روانا ٿياسين. رستي ۾ ايندڙ ننڍا وڏا شهر ڳوٺ ۽ جهر جهاڳيندا، ڪجهه ڏينهن ۾ پنھنجي شھر وارن سٽي خير سان واپس پهتاسين. واپسيءَ ۾ جيڪي قديم شھر ۽ ڳوٺ ڏسڻ ۽ گھمڻ جو موقعو مليو ان جو تفصيلي ذڪر ڪنهن ٻئي موقعي تي ڪبو.