ڪوه اچي ڇتي ٿي آهين...
مٿي ذڪر ڪيل ملڪن ۾ ته اڙدو يا هندي سمجهڻ وارا تمام گهڻا رهن ٿا پر هتي اڙدو يا هندي ڳالهائڻ وارا آڱرين تي ڳڻڻ جيترا آهن. سڄي ملاڪا رياست ۾ جيڪا خيرپور ڊويزن جيتري مس ٿيندي، ڪل اسان پنج ڇهه (فئملين سميت) ڪئپٽن ۽ چيف انجنيئر پاڪستاني آهيون_جيڪي اڙدو/ هندي سمجهيون ۽ ڳالهايون ٿا ۽ اهڙيون هندستان جون پنجاهه کن فئمليون هندي ۽ پنجابي ڳالهائڻ واريون ۽ ٽي چار هندو سنڌي فئمليون آهن. باقي پنج ڇهه هزار انڊين فئمليون مدراس ۽ ڪيرالا پاسي (ڏکڻ هندستان) جون تامل، مليالم، ڪاناڊا ۽ تيلگو زبانون ڳالهائڻ واريون هتي رهن ٿيون جيڪي هندي فلمون ڏسڻ کان وڌيڪ پنهنجين زبانن جي فلمن کي ترجيح ڏين ٿيون. ملائيشيا ۽ سنگاپور جي ٽي ويءَ تي به هندي فلمن کان وڌيڪ تامل فلمون اچن ٿيون يا مليالم ۽ تيلگو، ٽي ويءَ تي مهيني ۾ چار پنج کن هندي فلمون اينديون ته ٻارهن کن تامل. هن سال پاڻ هندي فلمون ڪجهه وڌيڪ آيون ۽ ڪجهه آهستي آهستي جهڙوڪر وڌي رهيون آهن.
هڪ ڪئسٽ جي دوڪاندار کان پڇيم ته ڇا هندي فلمن جي ايڏي کپت آهي؟ وٺي ڪير ٿو؟
وراڻيائين: “ملئي ماڻهن ۾ روز روز هندي فلمون ڏسڻ جو شوق وڌندو وڃي.”
واقعي ٽي وي تان هندي فلم هلڻ مهل گهٽين مان لنگهبو ته ويندي ڪاٺ جي ڳوٺاڻن (ڪمپونگ) گهرن مان به فل آواز تي هندي فلم جا ڊئلاگ پيا ايندا آهن ۽ ٽنهي تان هڪ کان هڪ سٺا پروگرام اچن ٿا ته به ماڻهو ٻيا پروگرام ڇڏي هندي فلمون وڌيڪ ڏسڻ لڳا آهن. حڪومت جي پاليسي موجب جڏهن هڪ چئنل تي هندي، تامل يا ڪوسٺو چيني پروگرام ايندو آهي ته باقي ٻين ٻن ملئي جا بهترين پروگرام رکيا ويندا آهن جيئن هتي جا اصل رهاڪو_ڀومي پترا (ڌرتي جا پٽڙا)_يعني ملئي ماڻهن لاءِ ڌارين جي زبان بدران پنهنجي ئي زبان جا پروگرام ڏسڻ لاءِ هجن. پر گذريل ٻن سالن ۾ انڊيا جي هندي فلمن ملئي ماڻهن جي دل چڱي جاءِ پئدا ڪري ورتي آهي. اها ٻي ڳالهه آهي ته ملئي ماڻهو هندي يا اڙدو سمجهن نٿا پر فلم دوران ملئي ۾ ايندڙ ترجمو پڙهي مطلب ڪڍيو وٺن. پر هنن جو مطلب سان به گهڻو واسطو ناهي. ڇو جو اها ڳالهه هجي ها ته پوءِ انڊيا جي ٻين زبانن جون فلمون_خاص ڪري تامل ۽ مليالم پڻ کين وڻن ها_ جن جو پڻ ترجمو اچي ٿو. ۽ پاڪستاني اڙدو ۽ پنجابي پڻ. پر هندي فلمن جي ڪهاڻين کان وڌيڪ انهن جا سيٽ، اداڪار، گانا، ناچ، ڪجهه ڪجهه اوگهڙ، قدرتي نظارا وغيره کين ٻين فلمن کان وڌيڪ پسند آهن. ان ڪري هندي فلمن جي پرستار_ملئي ماڻهن جي وات تي اڪثر اميتاڀ، رشي، راج ببر جهڙن هيرن ۽ سميتا پاٽل، جياپرادا، رتي اگني هوتري ۽ ريکا جهڙين هيروئنن جا نالا آهن. گذريل سال ته خبر ناهي ڪهڙي حساب ۽ ليکي ۾ ديوانند جهڙو پوڙهو ۽ پٻو ائڪٽر هتي جي ملئي ماڻهن کي سڀ کان گهڻو وڻڻ لڳو هو جو هن جي فلمن جي واکاڻ ۾ اخبارن ۾ خط اچڻ لڳا ته ديوانند جون گهڻي کان گهڻيون فلمون هلايون وڃن. ۽ واقعي هڪ ٻئي پويان لڳاتار چار مهينا ملائيشيا جي ٽي ويءَ تان سندس ئي فلمون اينديون رهيون. نوجوان ڇوڪرا ديوانند وانگر قميص جي گلي جو آخري بٽڻ به لڳائي هلڻ لڳا.
ديوانند بعد ششي ڪپور ٽاپ تي هو. پوءِ ڪجهه عرصي لاءِ هتي جي ماڻهن کان رشيءَ جي به تعريف ٻڌيسين. ان بعد چار پنج مهينا راجيش کنا هتي جي ماڻهن جي دلين تي راڄ ڪندو رهيو. پر هاڻ اهو مانُ ۽ مرتبو اميتاڀ بچن کي مليل آهي جو آفيس جون ملئي ڇوڪريون به چانهه تي ان جو ذڪر ڪنديون آهن. اڄ صبح به آفيس ٽائيم تي جهڙو ڪارڊ پنچ ڪرڻ لاءِ “ڪلاڪ_مشين” وٽ گڏياسين ته اسسٽنٽ اڪائوٽنٽ آفيسرياڻي سيتي فاطما بنتي يونس ۽ ٽائيپسٽ ڇوڪري حاجا بصران (هتي حاجاڻيءَ کي حاجا چون ٿا) اخبار لوڏيندي خوشبري ٻڌائي ته اڄ ٽي ويءَ تان ٻي چئنل تي اميتاڀ بچن جي هندي فلم “قسمين وعدي” اچي پيئي.
ڪئپٽن عرفان فاروقيءَ مون کي ڪن ۾ شوڪارو هڻندي چيو: “حاجاڻين جا هي حال! باقي پنهنجي ملڪ ۾ ڪو دلپسند فلم ائڪٽريس جو نالو کڻي ته هر ڪو مٿس آڱر کڻي”. پوءِ ٿڌو ساهه کڻندي چيائين: “اها ٻي ڳالهه آهي ته پنهنجي ته حسرت ئي رهجي ويئي ته ڪڏهن پنهنجي ملڪ جي سدا بهار فلم انڊسٽريءَ جي ڪا سدا بهار فلم ائڪٽريس: آسيه زمرد، انجمن، مسرت شاهين، سنگيتا_يا ڪا ٻي ڀٽاري ڪنهن اهري تهڙي فلم ۾ به سٺي ائڪٽنگ ڪري ته کيس کڻي “فئورٽ اداڪارا” سڏيون.
انهيءَ ئي ڏينهن شام جو هڪ پاڙيسري ملئي عورت مسز رابع بنتي بحرالدين ملي. پاڻ انشورنس ڪمپنيءَ ۾ ڪم ڪري ٿي. سندس مڙس اسان جي ئي آفيس ۾ ڊاڪٽر آهي. کيس پنجن سالن اندر هتي جي حساب موجب ٻارن جي فل ڪوٽا يعني پنج ٻار ڄمي چڪا آهن. هتي آدمشماري گهٽ هجڻ ڪري حڪومت ٻن ٻارن بدران پنجن ٻارن جي همٿ افزائي ڪري ٿي ۽ ايترن جي صحت ۽ پڙهائي وغيره جو ذمو پڻ کڻي ٿي. پاڻ به اخبار ۾ اميتاڀ جي فلم جو پڙهي آئي هئي ۽ گجراتي ڪئسٽن واري دوڪاندار جي پڻ ٻڌي گراهڪ آهي. خوشيءَ مان کڳيون هڻندي چيائين: “اڄ اميتاڀ جي فلم پيئي اچي. مون کي اميتاڀ ايڏو ٿو وڻي جو مڙس کي چيم ته هڪ ٻيو به ٻار ڪريون. اميتاڀ جا فوٽو گهر ۾ هڻي ڇڏينديس جيئن ان کي ڏسڻ سان ان جهڙو ٻار ڄمي.”
“پوءِ مڙس ڇا چئي_؟” ڪنهن پڇيس.
کلندي وراڻيائين: “ڪوهه اچي ڇتي ٿي آهين.”