نقاد
هڪ رات جو ذڪر آهي:
هڪ مسافر، گهوڙي سوار، ساحل طرف وڃي رهيو هو. رستي ۾ هڪ مسافرخانو ڏسي هو گهوڙي تان لهي پيو ۽ پاڻ جهڙن سمنڊ طرف سفر ڪندڙ ٻين مسافرن جيان رات ۽ انسان تي ڀروسو ڪندي، گهوڙي کي مسافرخاني جي ٻاهرين دروازي جي سامهون هڪ وڻ سان ٻڌي ڇڏيو. انهيءَ کان پوءِ هو ٻين ماڻهن سان گڏ مسافرخاني ۾ داخل ٿي ويو.
آڌيءَ رات جو، جڏهن مسافر خاني جو هر ماڻهو بي خبر ستو پيو هو، هڪ چور آيو ۽ مسافر جو گهوڙو چورائي ويو. ڪنهن کي به هن جي کڙڪ نه پئي.
صبح جو مسافر جڏهن ننڊ مان اٿيو، ته هڪدم انهيءَ جاءِ تي پهتو، جتي هن پنهنجو گهوڙو ٻڌو هو، پر گهوڙو اتي ڪو نه هو.
هيڏانهن هوڏانهن تلاش ڪرڻ بعد کيس معلوم ٿيو ته رات ڪو چور هن جو گهوڙو چورائي ويو آهي. هن کي پنهنجي گهوڙي جي چوري ٿيڻ جو ڏک ته هو، پر ان کان وڌيڪ غم کيس ان ڳالهه جو هو ته ڪي اهڙا انسان به آهن جيڪي شيطان جي ورغلائڻ تي چوري ڪري ٿا ويهن.
جڏهن ٻين مسافرن کي هن واقعي جي خبر پئي ته هو هن جي چوڌاري جمع ٿي ويا ۽ مٿس ٽوڪون ۽ ٺٺوليون ڪرڻ لڳا.
هڪ شخص کيس چيو: ”تون به ڪيترو نه بيوقوف آهين! پنهنجو گهوڙو طبيلي کان ٻاهر ٻڌو ئي ڇو هيئي؟“
ٻئي چيو: ”مون کي تعجب آهي ته تو گهوڙي کي ٻڌڻ مهل، هن جي پيرن ۾ زنجير ڇو ڪو نه ٻڌو؟“
ٽئين پنهنجي ساٿيءَ کي چيو: ”گهوڙن جي پٺيءَ تي سمنڊ جو سفر ڪرڻ ئي بنيادي طور تي هڪ بيوقوفي آهي.“
۽ چوٿون وري هيئن چوڻ لڳو: ”منهنجو ته خيال آهي ته گهوڙا ڌاريندا ئي اهي ماڻهو آهن جيڪي بيوقوف، سست ۽ ڪانئر هوندا آهن.“
مسافر انهن نصيحت ڪندڙن جي بي مهلي نصيحتن تي ڏاڍو حيران ٿيو ۽ ڪاوڙ ۾ ڳاڙهو ٿي، کين چوڻ لڳو: ”صاحبو! جڏهن منهنجو گهوڙو چوري ٿي ويو، تڏهن توهان جي ذهنن تي چڙهائي ڪري منهنجين غلطين ۽ ڪوتاهين کي ڳڻائڻ شروع ڪيو، مگر مون کي حيرت ان ڳالهه تي آهي ته توهان مان ڪنهن به ان شخص جي باري ۾ هڪ لفظ به ڪو نه ڳالهايو جنهن منهنجو گهوڙو چورايو آهي.“