انڊيانا ڏانھن لڏ پلاڻ
نينسي جي ويران اکين ۾ اميدن جا ستارا جڳمڳائي اٿي کڙا ٿيا ۽ ابراهم انڊيانا جي ان نئين علائقي جي حال احوال کي ان انداز سان ٻڌندو هيو جيئن هن شرارتن واري دنيا ۾ هڪڙي نئين سلطنت جو اضافو ٿيو هجي.
ٽام پنھنجي گهرواريءَ ۽ ٻارن سان اتان جي زرخيزي، خوشحالي ۽ اتان جي جنگلي هرڻن، جنگلي ڪڪڙين ۽ اُتان جي شڪاري پکين جو حال احوال وڏي مزي سان ٻڌائيندو رهيو. پر هن کان ان سڄي ڪھاڻي جي اهم ٽڪري تي روشني وجهڻ وسري وئي هئي. خبر ناهي ڇو هن کان اها ڳالھہ وسري ويئي تہ پيئڻ جي پاڻيءَ جي ويجهو کان ويجهو چشمو بہ ڪافي ميلن جي پنڌ تي هيو. نہ فقط ايترو پر اتان جي جهنگل ۾ مرغين ۽ هرڻن کان علاوہ اتي چيتا، شينھن، رڇ ۽ ٻين خوفناڪ ۽ خطرناڪ درندن جي باري ۾ ٻڌائڻ بہ هن کان وسري ويو هو. ان علاوہ ان علائقي ۾ مليريا جھڙو موذي مرض بہ شامل هيو. اتان جي واديءَ ۾ رهڻ وارا مڇر وڏي شوق سان مھمانن جي مھمان نوازي ۽ خدمتون ڪندا آهن.
ان ۾ ڪو شڪ نہ آهي تہ علائقي جي حڪومت جي ڪمن انڊيانا جي هن علائقي کي بھتر ڪرڻ جون ڪوششون شروع ڪري ڇڏيون هيون. اتان جي ڪجهہ زمين زرخيز بہ هئي ۽ ڪنٽيڪي Kentucky جي علائقي جي ڀيٽ ۾ هي بھتر بہ هيو پر هي سڄو علائقو تقريبن غيرآباد هيو. ان کان علاوہ هتان جي گهاٽي جهنگ جو علائقو رستي کي بہ گهيري ويٺو هيو. ان ڪري ٽام جھڙو سادو ماڻھو بہ هن علائقي جي سخت سردي ۾ پنھنجي خاندان کي اهڙي جڳھہ ڏانھن وٺي وڃڻ ۾ ٿورو گهٻراهٽ جو شڪار بہ ٿي ويو هو. سڄي علائقي ۾ هڪڙو بہ ڪيبن نہ هيو. جتي هو وقتي طور تي سرد هوائن جي چنگل کان پاڻ کي بچائي سگهي.
پر ٽام جي لاءِ تہ هر حال ۾ اتي پھچڻ انتھائي ضروري ٿي ويو هو. ان ڪري ٽام جڏهن سفر جو سامان ٻڌو تہ اسان جي ڊينس هينڪس Dennis Hanks بہ نڪري پوڻ جو شوق جاڳيو ۽ هن بہ دل ٻڌي. هينڪس جي لاءِ هن جي مائٽن ۾ فقط نينسي Nancy Hanks Lincoln جا ئي گهر وارا هيا. ان ڪري ان کي اها وقتي جدائي بہ محسوس ٿي رهي هئي. ان هجرت جي داستان جا ڪجهہ شروعاتي واقعا بہ توهان پڙهندا هلو. ان معاملي ۾ فقط اهو ئي چشم ديد راوي رهجي ويو آهي.
نينسي Nancy سڄي گهر کي ٻھاري ڏيئي صاف سٿرو ڪري ڇڏيو هو. ٻہ ٿيلھا ٿلھي ڪپڙي جا تيار ڪري ڇڏيا، هن ۾ سڄو سامان ڀري ڇڏيو. ٽام نوان پلنگ، ميزون ۽ ڪرسيون آساني سان ٺاهي سگهندو هيو، ان ڪري هن اهو سامان هتان، پاڻ سان، گڏ کڻي هلڻ مناسب نہ سمجهيو. ٻن گهوڙن تي هنن پنھنجو سڄو سامان لڏيو. ابراهم بندوق پنھنجي ڪلھي تي لڙڪائي ڇڏي ۽ سڀ نڪري پيا. اهڙي طرح اهو مختصر قافلو پنھنجي نئين سفر لاءِ روانو ٿي ويو. ٻن ڏينھن جي مسلسل سفر کان پوءِ، اهي اوهيو درياءُ جي اولھہ ڪناري تي پھچي ويا. اهو حصو اندرسن ڪريڪ (Anderson Creek is a census-designated place located in the Anderson Creek Township of Harnett County, North Carolina) جي ڀيٽ ۾ انڊيانا جي ويجهو هيو. هنن باربرادري کان هڪڙي ٻيڙي ڪرائي تي ورتي ۽ اوهيو درياءُ کي پار ڪري، ٻي ڪناري تي پھچي ويا. ان پاسي پوزي نالي شخص جون زمينون هيون.
ٿوري دير لاءِ اتي بيھي هنن ساهي پٽي. پر انھن جي نصيب ۾ آرام جھڙي شيءَ ڪٿي لکيل هئي. هنن کي اڃان پنھنجين زمينن تائين پھچڻ جي لاءِ 16 ميلن جو رستو ٺاهڻو هيو. ڇو تہ سڄو رستو مڪمل طور تي وڻن جي ٽارين، ڪانڊيرن، ڊڀن ۽ ٻين ديوي جي وڻن سان ڍڪيل/ڀريل هيو.
خزان جي موسم شروع ٿي چڪي هئي. ڪن وڻن تي اڃان تائين پن بچيل هيا. وڏن وڻن جي ٽارين تي ڦڪي رنگ جي ڄار/ڄال ڪٿي ڪٿي خزان جي موسم کي خوبصورت بڻائي رهي هئي. ائين لڳي رهيو هو جو سون جا ڪي ورق محفوظ ٿي ويا هجن. شاھہ بلوط جي وڻ جا پن تمام سخت هوندا آهن ۽ اهي سڀني کان آخر ۾ پٽ تي ڇڻندا آهن. ان ڪري شاھہ بلوط جي وڻن جو ويڙهو ئي ڳاڙهاڻ نما ۽ ڀوري ۽ گهاٽي عنابي رنگ ۾ ٽٻي ڏنل هيا. جيڪي تمام سٺا لڳي رهيا هيا. صنوبر ۽ چنار جا صدين پراڻا وڻ نيري آسمان ڏانھن سر کڻي انڊيانا جي هن گهاٽي جهنگل جي قديمي عظمت جا ساکي هيا. شهتوت ۽ انجير جا وڻ جهنگلي چشمن جي ڪنارن سان بيجا ڦٽيل هيا. اکروٽ، بادام ۽ کاڄن جا وڻ اهڙي ريت پاڻ ۾ ملي جلي ويا ها جو سڄي جنگل جي زمين تي ڄڻ تہ ميوون جا ڍير لڳي ويا هجن. کونئر، پستن ۽ ٻين ميون وارن وڻن تي انگور جون وليون ويڙهيل هيون ڄڻ تہ سڪل پنن جو ڪو فرش وڇايل هجي. جنگلي انگورن جا وڏا وڏا ڇڳا، ولين جي وڏن پنن سان ويڙهيل عجيب پربھار لڳي رهيا هيا. قديمي وڻن جون پاڙون صدين کان هن زمين ۾ کتل هيون. اهي انساني تاريخ جي پڪڙ کان آزاد هيا. ائين محسوس ٿي رهيو هو ڄڻ تہ اهي وڻ ھميشہ کان اتي ئي آهن ۽ اتي ئي رهندا.
ان جهنگل ۾ قديمي انڊين ماڻھو رهندا هيا. انڊيانا جي هن علائقي ۾ ڪو بہ قبيلو 1816ع تائين نہ پھتو هيو. ابراهم پنھنجي بندوق کي وڏي احتياط سان سنڀالي ڪلھي تي کنيو پيو اچي. درياءَ پار ڪرڻ وقت هن خاص طور تي ان ڳالھہ جو خيال رکيو تہ بارود آلو نہ ٿي وڃي ۽ جنگل پار ڪرڻ مھل بہ هي تمام گهڻو هوشيار رهيو. شايد هن جي ذهن ۾ ننڍپڻ واريون ٻڌل ڳالھيون هلي رهيون هيون. هن کي ياد هو تہ هن جو نالو ابراهم لنڪن اصل ۾ هن جي ڏاڏي جي نالي تي رکيو ويو هو ۽ هن کان اهو بہ نہ وسريو هو تہ هن جي ڏاڏي کي انھن قديمي ماڻھن ڪنيٽڪي Kentucky ۾ ماري وڌو هو.
ابراهم پنھنجي پيءَ کان اهو واقعو ڪيترائي ڀيرا ٻڌي چڪو هو. هاڻي هو هڪدفعو ٻيھر جنگل ۾ پھچي، سج لھڻ کان پوءِ، باھہ ٻاري ويھي رهيا تہ هڪ دفعو ٻيھر هن اهو ساڳيو قصو کنيو.
ابراهم جو ڏاڏو ابراهم لنڪن ورجينا Virginia کان هجرت ڪري ڪنٽيڪي Kentucky جي جبلن ڏانھن نڪري ويو هو. ڏاڏي ابراهم پنھنجي زال بيپٿيشيبا Bathsheba Herring Lincoln ٽن ڇوڪرن ۽ ٻن ڇوڪرين جي مختصر خاندان سان ڪنٽيڪي ۾ گرين رور The Green River جي پاسي ۾ اچي آباد ٿيو ۽ هتي اچي هو ڪيترن ئي ايڪڙن تي مشتمل زمين تي قبضو ڪري ويھي رهيو.
اها مئي سن 1786ع جي ڳالھہ آهي تہ ابراهم جو ڏاڏو (ابراهم لنڪن سينيئر (1744ع کان 1788ع تائين. جنھن چاسو ايڪٽر زمين Hughes Station جي اوڀرين پاسي جعفرسن ڪائونٽي سال 1780ع ۾ خريد ڪئي. ان کان پوءِ هو ڪينٽڪي کان ورجينيا 1782ع ۾ لڏي ويو.
پنھنجي زمين تي ڪم ڪري رهيو هو ۽ هن جا ٽي پٽ بہ ڪم ڪري رهيا هيا. ابراهم جو پيءُ ٽام ٽنھي کان ننڍو هيو. ان وقت هن جي عمر تقريبن اٺ سال کن ٿيندي. چارئي پيءُ پٽ پنھنجي ڪم ۾ محو هيا. جو اوچتو جهنگل کان فائر جو آواز آيو ۽ اوڏي مھل ئي ڏاڏو ابراهم زمين تي ڦھڪو ڪري ڪِري پيو ۽ پنھنجي حقيقي خالق سان وڃي مليو. ٽيئي ڀائر اچرج ۾ پئجي ويا تہ هي ڇا ٿي ويو هن کي. اهو سڀ ڪجهہ ايڏو تڪڙي ٿيو جو، ڪنھن کي بہ ڳالھہ سمجهہ ۾ نہ پئي آئي. پر ٿوري دير کان پوءِ هنن کي سڄي معامرو سمجهہ ۾ اچي ويو. ٻہ وڏا ڀاءُ هڪدم جتان فائر ٿيو نڪري پيا، ان طرف ڊوڙڻ لڳا ۽ اٺن سالن جي عمر جو ٽام پنھنجي پيءُ جي لاش مٿان بيھي روئڻ لڳو. ڀائرن جي وڃڻ کان پوءِ ٽام ڏٺو تہ هڪڙو ڪاري رنگ جو باندر/بن مانس پنھنجي جاءِ کان نڪتو ۽ تيزي سان، وڏيون ٻرانگهون پائيندي زمين کي اورانگهيندي، هن ڏانھن اچي رهيو رهيو آهي. هن جي ذهن ۾ خيال آيو تہ ڇا هي وحشي جانور هن کي پڪڙي کڻي ويندو؟ يا وري هن کي ماري ڇڏيندو؟ ٽام جي نظر هن جي سيني تي پئي، جتي هڪڙو سونو پتلو لٽڪي رهيو هو. هاڻي هو هن جي ڪافي ويجهو اچي چڪو هو تہ اوچتو پويان هڪڙي ٻي گولي جي هلڻ/اچڻ جو آواز آيو. نشانو بلڪل هن کي صحيح جاءِ تي لڳو ۽ ٿوري دير ٿيڙ کائي، ڌڙام سان اچي هيٺ پٽ تي پيو، رت هن جي جسم مان ڦوهاري وانگي نڪري رهيو هيو. ٽام جا ڀاءُ تمام سٺا نشانيباز هيا. هو نوريئڙي جي اک جو نشانو وٺي ان تي فائر ڪندا هيا تہ اهو بہ اتي ئي اچي ڦھڪو ڪندو هو. هنن جو ڪو بہ وار خالي نہ ويندو هو.
ڏاڏي لنڪن جي موت کان پوءِ سڄو خاندان ڇڙ وڇڙ ٿي ويو هو. جنھن کي جاڏي وڻيو، اوڏانھن نڪري پيو. ٽام جو خاندان بہ ان ساڳي هجرت ۾ اڃان تائين بہ هيو.
ابراهم جڏهن هڪدفعو ٻيھر اهو قصو ٻڌو تہ هن کي اچي ڊپ ورايو ڇو تہ هڪڙي پاسي گهاٽو جهنگ، ٻيو تہ رات جي اوندھہ انڌوڪار، ٽيون مٿان وري ڇتو سيءُ. هاڻي تہ باھہ بہ وسامي ويئي هئي. پري کان گدڙن ۽ بگهڙن جي اوناين جو آواز ڪنن تي پئي پيو. مٿان وري رکي رکي ڪو چيتو بہ خوفناڪ رڙ ڪري هنن کي ڊيڄاري پيو، جيڪو آواز جنگل جي سرد ۽ تيز هوائن سان ملي جلي ڪري ڪافي دير تائين جنگل ۾ گوجندي پئي رهي ۽ ابراهم کي ڊپ اچي ورايو هو.
...
جڏهن هو پنھنجي نئين زمين جي ويجهو پھتا تہ هنن کي سڃاڻپ ڪرڻ ۾ گهڻي تڪليف نہ ٿي. ڇو تہ ٽام 1160 ايڪڙن جي زمين تي چئن پاسن کان لوڙهو ڏيئي آيو هو. ان لوڙهي جي ڪري ان زمين کي ڳولھڻ ۾ هاڻي هنن کي ڪا دشواري نہ ٿي. ابراهم پنھنجي پيءُ سان گڏجي تڪڙ تڪڙ ۾ هڪڙي جهوپڙي تيار ڪري ورتي. اهو منھہ تقريبن 20 ڦٽ ڊگهو ۽ 18 ڦٽ ويڪرو بہ هيو. هن جي ڇت ۾ ڪاٺيون، وڻن جا پن ۽ جانورن جون کلون وڌيون ويون. ان گهر جي اولھہ پاسي کان ڪا بہ ڀت نہ هئي. ان ڪري ان پاسي ڏينھن رات باھہ پئي ٻرندي هئي. اهو گهر جنھن کي جهوپڙي بہ نہ چئي سگهجي، ان جي پٽ تي وڻن جا سڪل پن هنن جي بسترن ۽ هنڌ وهاڻي جو ڪم ڪن پيا. جھڙي ريت نوريئڙا سڪل وڻن تي رهندا آهن، اهڙي ريت هي ماڻھو بہ اتي رهندا هيا. برسات ۽ برف باري کان بہ بچڻ جو ڪو بہ چارو نہ هيو.
ٽام Thomas Lincolnتڪڙ تڪڙ ۾ ڪاٺ جو گهر ٺاهڻ شروع ڪيو. پر سڄو سيارو هن جي گهرواري سارا Sarah Bush Johnston Lincoln ۽ هن جو ننڍڙو ابراهم ان بنا در ۽ ديوار جي گهر ۾ ڏڪندا رهيا.
خوش قسمتيءَ سان شڪار هنن کي آساني سان ملي ويندو هو. نہ تہ هو بکون ڪاٽين ها. جنگلي پکين ۽ هرڻين جي گهڻائي هئي. پر هنن کي پاڻي جي وڏي تڪليف هئي. پيئڻ جي پاڻي جو چشمو هنن جي گهر کان هڪ ميل جي پنڌ تي هيو. ويچاري ابراهم کي پاڻي ڀرڻ لاءِ، ڏينھن جو ڪيترا ڀيرا هن چشمي تي اچڻو پوندو هو. پر هن جي ذمي ۾ فقط هي پاڻي ڀرڻ وارو هڪڙو ئي ڪم تہ نہ هيو. گهر ٺاهڻ لاءِ ڪاٺ جي ڪٽائي ۾ هن کي پنھنجي پيءَ جو هٿ ونڊرائڻو پوندو هو. هڪڙي دفعي تہ هو جهنگلي مرغي بہ ماري آيو هو.
تمام گهڻي پراڻي تحرير ۾ ابراهم پنھنجو ذڪر وڏي دلچسپ انداز ۾ ڪيو آهي. ابراهم ڪٿي بہ پنھنجو نالو نہ ورتو پر اهو قصو اهڙي ريت بيان ڪيو جو ڄڻ تہ هو ڪنھن ٻي ڇوڪري جو ذڪر ڪندو هجي. هو لکي ٿو :
”جيتوڻيڪ ابراهم اڃان ننڍڙي عمر جو هيو. پر پنھنجي عمر کان بہ وڏا وڏا ڪم ڪري ايندو هو. هن ننڍپڻ کان ئي ڪھاڙي سنڀالي ورتي هئي ۽ 23 سالن جي عمر تائين ان کي مستقل استعمال ڪندو رهيو. فقط فصل پوکڻ ۽ لاباري وقت هو ان ۾ مصروف ٿي ويندو هو. نہ تہ هو هيو ۽ هن جي ڪھاڙي. ان ئي عمر ۾ هن شڪار ڪرڻ جي شروعات بہ ڪئي هئي. پر نشانيبازي تي هو گهڻو ڌيان نہ ڏيئي سگهيو.
هڪ دفعي جڏهن هو پنھنجي عمر جو اٺون سال پورو ڪري رهيو هو تہ هن سان هڪڙو دلچسپ واقعو پيش آيو. هن جو پيءُ ڪٿي ويل هو. هن جي غيرموجودگي ۾ جهنگلي مرغين جو هڪڙو ميڙ هن جي گهر جي ويجهو اچي نڪتو. هن بندوق کنئي ۽ گهر جي ڪنھن ڪنڊ جي سوراخ مان انھن مرغين تي فائر ڪيو. انھن مان هڪڙي مرغي کي هن ماري وڌو. ان کان پوءِ هن ان کان وڏو ڪو ٻيو شڪار نہ ڪيو.
آخرڪار اپريل جو مھينو بہ اچي ويو. موسم بھار پنھنجي مستي ۽ جوڀن سان سڄي علائقي ۾ ڇانئجي ويئي. مسي سي پي Mississippi، اوهيوOhio ۽ پوءِ پيجن ڪريڪ Pigeon Creek جا علائقا بہ خودرو ٻوٽن، رنگين گلن ۽ خوبصورت وڻن جي پنن سان سينگارجي ويو. سڄو علائقو ڄڻ تہ رنگ ۽ خوشبو جي ٻن پڙن ۾ لڙهي رهيو هو. ڪڻڪ ۽ ٻيو فصل پوکيو ويو هو ۽ ان کان پوءِ هنن سک جو ساھہ کنيو. پر هاڻي بہ ائين ٿيندو هو جو رات جو رڇ ايندا هيا ۽ لنڪن جا پالتو جانور کڻي ويندا هيا.
سن 1817ع جي موسم ۾ يعني لنڪن جي گهر وارن جي اچڻ کان تقريبن هڪ سال کان پوءِ هڪڙو ٻيو خاندان هنن جي تنھانين ۾ شامل ٿي ويو. هي ماڻھو ٿامس، بيٽسي اسپيرو Betsi Sparrow ۽ اسان جي زندہ دل دوست هينڪس هيا. ٿامس بيٽسيءَ ۽ نينسي جي پالنا ڪئي هئي. ان ڪري هن علائقي ۾ اهي ٻيئي نينسي جي ماءُ ۽ پيءُ جي نالي سان ڄاتا سڃاتا پئي ويا. اسپيرو جو خاندان بہ اچي هن اڌ کليل گهر ۾ شامل ٿي ويو. جيڪو ان مھل خالي پيل هو. ڇو تہ لنڪن پنھنجي ڪاٺ وارو گهرتيار ڪري ڇڏيو هو ۽ اهي ان گهر ۾ شفٽ ٿي ويا هئا. اهو ڪيبن 20 ڦٽ ڊگهو ۽ 18 ڦٽ ويڪرو هيو. نينسيءَ ان ۾ ڪاٺ جا بيڊ لڳايا هيا. هڪڙي پاسي ڪاٺ جو چرخو پڻ لڳايل هيو. ڪجهہ اسٽول ۽ ميز بہ گهر ۾ رکي ڇڏيا هيا. پر ڪيبن جي حالت اڃان تائين ٺيڪ نہ ٿي هئي. فرش خالي پٽ جو هيو.
ڇت اڄ بہ کليل هئي. ديوارن ۾ اڄ بہ ڏارون پيل هيون. سردين ۾ انھن ڏارن مان هوا اندر ايندي هئي. گهر ڇا هيو بس رڳو سر لڪائڻ جو هڪڙو اجهو هيو. شايد ان مصيبت واري زندگيءَ جي ڪري ئي انھن ڏينھن ۾ ماڻھو وڏي عمر جيئندا هيا. ڊينس هنيڪس پنھنجا تاثرات هن ريت پيش ڪيا:
”اسان اڪثر ڪري شڪار ڪرڻ ويندا هياسين. خاص ڪري تڏهن جڏهن اسان ڪمن ڪارين جي ڪري گهڻو ٿڪجي پوندا هياسين ۽ ايئن ئي اڪثر ٿيندو رهندو هيو“.
سن 1817ع ۽ 1818ع جي سردين ۾ ٻيئي خاندان ڏڪندا رهندا هيا. لنڪن پنھنجي نامڪمل ڪيبن ۾ ۽ اسپيرو پنھنجي اڌ کليل جهوپڙي ۾ رهندا هيا. انھن ٻنھي خاندانن گڏجي محنت ڪري 116 ايڪڙ جي زمين کي مڪمل صاف ڪري آبادي ڪرڻ جي لائق بڻايو. سن 1818ع جي موسم ۾ هنن ان ۾ فصل پوکيو. هن کان اڳ ۾ خاندان جو اڪثر گذر بسر جهنگلي پکين، خشڪ ميوون ۽ ڦروٽ تي هوندو هيو.
Abraham Lincoln said:
"I have stepped out upon this platform that I may see you, and that you may see me, and in the arrangement, I have the best of the bargain."
"The demon of intemperance ever seems to have delighted in sucking the blood of genius and of generosity."
"This is a world of compensations; and he who would be no slave, must consent to have no slave. Those who deny freedom to others, deserve it not for themselves; and, under a just God, can not long retain it." — Abraham Lincoln