آتم ڪٿا / آٽوبايوگرافي

ابراهم لنڪن (سوانح حيات)

ابراهم لنڪن جي زندگي جدوجھد، حوصلي ۽ اصولن تي بيھڻ جي هڪ شاندار ڪھاڻي آهي، جيڪا نہ رڳو آمريڪي تاريخ ۾، پر پوري دنيا ۾ جمھوريت ۽ انساني حقن جي حوالي سان هڪ مشعلِ راھہ بڻيل آهي. هي ڪتاب ان عظيم اڳواڻ جي سوانح حيات تي تفصيل سان روشني وجهي ٿو، جيڪو هڪ عام غريب خاندان مان اڀري، آمريڪا جي 16هين صدر طور تاريخ رقم ڪرڻ ۾ ڪامياب ويو. لنڪن جي قيادت جو سڀ کان اهم ڪارنامو غلاميءَ جو خاتمو آڻڻ هيو، آمريڪي گهرو ويڙھہ دوران قومي اتحاد کي برقرار رکڻ ۽ جمھوريت جي بنيادي اصولن کي مضبوط ڪرڻ هو. هي رڳو هڪ عام ترجمو ٿيل ڪتاب ناهي، پر اسان جي نوجوانن جي لاءِ جاڳرتا جو هڪ اهم باب پڻ آهي. هن ڪتاب ۾ لنڪن جي قيادت، سندس سياسي حڪمت عملي، ۽ جمھوريت لاءِ ڏنل قربانين جو تفصيلي ذڪر آهي.

Title Cover of book Abraham Lincoln

ولي لنڪن جو موت

وائيٽ هائوس جي هڪ خوبصورت مھمان خاني ۾، ابراهم ۽ ميري لنڪن جو 11 ورهين جو پٽ هڪ وڏي تراشيل گلاب جي بيڊ تي بيمار پيو هو، جيڪو هاڻي لنڪن بيڊ جي نالي سان مشھور آهي. شام پنجين وڳي 20 فيبروري 1862ع تي ولي لنڪن "Willie" Lincoln وفات ڪئي. ايلزبيٿ، اڳوڻي غلام، جنھن مسز لنڪن جي خوبصورت الماري ٺاهي هئي، هن کي وهنجاري ڪپڙا پارايا. صدر جڏهن هن ڏانھن نھاريو تہ هن ماتم ڪندي چيو تہ،“منھنجو معصوم ٻارڙو، هن ڌرتيءَ لاءِ ڏاڍو سٺو هو، خدا هن کي پنھنجي گهر سڏيو آهي. مون کي خبر آهي تہ هو هتان کان جنت ۾ گهڻو بھتر آهي، پر پوءِ بہ اسان هن سان ايترو پيار ڪيو، جو اهو ڏکيو آهي. هن جي مرڻ کي قبول ڪرڻ ڏکيو آهي!"
هن هن کي پنھنجي هٿن سان دفن ڪندي ڏٺو، "هن جو ڊگهو فريم جذبات سان ڀريل هو." بيڊ جي پيرن تي هوءَ بيٺي هئي ”خاموش، حيرانگي واري انداز ۾،“ حيران ٿي وئي تہ ايڏو مضبوط بيٺل ٻارڙو ايترو جلدي اسان کي ڇڏي هليو ويو. ”آئون انھن عظيم لمحن کي ڪڏهن بہ وساري نہ سگهندس- ذهانت ۽ عظمت محبت جي گم ٿيل بت تي روئي رهي هئي. صدر لنڪن پوءِ هال کان هيٺ پنھنجي سيڪريٽري جي آفيس ڏانھن هليو ويو. هن اڌ ننڊ پيل سيڪريٽري کي اها موت جي خبر ٻڌائي حيران ڪندي چيو تہ: ”نڪولي!، منھنجو پٽ گذاري ويو آهي- هو اصل ۾ اسان کي ڇڏي هليو ويو آهي!
جان نڪولي پنھنجي آفيس ۾ داخل ٿيڻ کان اڳ پنھنجي باس کي ڳوڙها ڳاڙيندي ڏسي سمجهي ويو هو.
ميري لنڪن پنھنجي دادلي پٽ جي اچانڪ موت وارو ناقابل تلافي نقصان کي برداشت نہ ڪري سگهي. ان پريشاني ۾ ويتر اضافو تڏهن ٿيو، جڏهن، ٽيڊ، سندس ننڍو پٽ، ٻئي ڪمري ۾ سخت بيمار ٿي پيو. هي ٻار بہ بظاهر ٽائيفائڊ بخار ۾ مبتلا هيو، جيڪا واشنگٽن ڊي سي ۾ هڪ عام بيماري هئي. انھن ئي ڏينھن ۾ ولي ايليينوس ۾ لنڪولن جو ٽيون پٽ ڄائو هو، 21 ڊسمبر 1850 جو ڏينھن هيو. هن ساڳئي سال سندن ٻيو پٽ مري ويو. هاڻي وليم جي موت سان، خانداني دائرو اڃا ننڍو ٿي ويو. رابرٽ، هارورڊ ڪاليج ۾ هڪ شاگرد هو، وڏو پٽ هو، جيڪو صرف پنھنجي والدين کان پري رهندو هو.
هڪ سرڪاري آفيسر جي زال جي لفظن ۾،"وائيٽ هائوس اداس آهي ۽ اڃا تائين، ان جي خوشي ۽ روشني ننڍڙي وليم سان گڏ رُسي وئي آهي، هو هڪ تمام روشن ٻار هو، پنھنجي عمر جي لحاظ کان غير معمولي هو ۽ پاڻ کي هر ڪنھن لاء تيار ڪيو هو. هن وٽ سڃاڻپ واري اک هئي." ميري لنڪن جي ڪزن چيو تہ هو ”وڏو، سھڻو... پنھنجي پيءُ جو هم منصب هو، سواءِ ان ڳالھہ جي تہ هو سھڻو هو. ميري پاڻ هن کي سڏيو "بت پرست ٻار، گهر جو."
ولي جي لاش کي گرين روم ۾ ھيٺ لٿو ويو جتي اھو دفن ٿيڻ تائين رھيو. ڊاڪٽر براون ۽ اليگزينڊر ايمبلنگ کي سنڀاليو، هڪ طريقيڪار جيڪو صدر جي قتل کان پوء ٽن سالن بعد انجام ڏنو ويندو هيو. ولي جو لاش هڪ گلن سان ڍڪيل تابوت ۾ رکيل هيو جيڪو گلاب جي گل جي ڪاٺي سان مشابھت رکي پيو، جنھن ۾ سندس نالو،ڄم ۽ موت جي تاريخ چانديءَ جي پليٽ تي اڪريل هئي. 24 فيبروري صبح جو جنازي جي نماز ادا ڪرڻ لاءِ دوست گڏ ٿيا هيا.
روانگيءَ کان ٿورو اڳ لنڪن خاندان هڪ خانگي الوداع لاءِ تابوت جي چوڌاري گڏ ٿيو هو. بينجمن فرينچ، جيڪو انتظامن جي نگراني ڪري رهيو هو، لکي ٿو تہ،”جڏهن اهي مصروف هئا تہ مينھن ۽ واءُ جو هڪ تمام وڏو طوفان آيو، اهڙو طوفان هن شھر ۾ سالن کان نہ گهليو هو، ۽ اهو خوفناڪ طوفان، ڄڻ تہ ڪو غم جو طوفان پي ماءُ جي اندر ۾ گهليو هجي. مسز لنڪن لاءِ، مون کي ٻڌايو ويو آهي تہ، هن جي پٽ جي وڇوڙي تي هن کي جيڪو اندريون ڌڪ لڳو هو، ان هن کي چريو ڪري ڇڏيو هو. هن آرام ڪرڻ کان انڪار ڪري ڇڏيو هو. ميري لنڪن جنازي ۽ تدفين دوران پاڻ کي گهر جي مٿين ڪمري ۾ بند ڪري ڇڏيو هو.
جنازي نماز 2 وڳي شروع ٿي. ايسٽ روم ۾، جتي وڏا وڏا گلٽ آئينا ماتم ۾ ڍڪيل هئا، فريمن ۽ گهر جي شيشن کي سفيد ڪپڙي سان ڍڪيو ويو هو. ڊاڪٽر فيناس ڊي گرلي، جيڪو هنن جي گهر جي ڀرسان واري نيويارڪ ايونيو پريسبيٽرين چرچ جو پادري هيو، ان هن جي وڏي خدمت ڪئي. لنڪن خاندان ڊاڪٽر گرلي واري چرچ ۾ موجود هيو. جتي ولي ڪجهہ ڏينھن اڳ ۾ پنھنجي اسڪول جي استاد کي ٻڌايو تہ هو هڪ استاد يا انجيل جو مبلغ ٿيڻ چاهي ٿو.
صدر لنڪن، سندس پٽ رابرٽ، ۽ ڪابينا جا ميمبر هڪ ئي ويڙهي ۾ ويٺا هئا، جن جي چوڌاري هڪ ميڙ هو، جنھن ۾ ڪانگريس ۽ ٻاهرين ملڪن جا نمائندا شامل هئا. ليکڪ نٿنيئل پارڪر وليم کي ڏاڍي سڪ سان ياد ڪيو. جنرل ميڪ ڪليلن جون اکيون ان مھل ڳوڙهن سان نم ٿي ويون هيون، جڏهن هن نماز ۾ سجدو ڪيو... ۽ سينيٽر، سفير ۽ سپاهي، سڀ پنھنجن ڳوڙهن سان وڙهندا رهيا- وڏيون دليون صدر سان ڏکايل انسان ۽ ڀاءُ وانگر آٿت ڏينديون رهيون.
ڊاڪٽر گرلي جي واعظ جي پٺيان، چوٿين پريسبيٽرين چرچ جي ڊاڪٽر جان سي سمٿ آخر ۾ دعا گهري پنھنجي تقرير کي ختم ڪيو. اڪثر ماتم ڪندڙ ماڻھو وليم جي لاش سان گڏ جارج ٽائون ۾ اوڪ هيل قبرستان ڏانھن گڏ هليا هيا. هي هڪ ڊگهو جلوس هيو، جنھن ۾ ٻہ اڇا گهوڙا وارثن کي ڇڪيندا هئا، جڏهن تہ ٻہ ڪارا گهوڙا صدر لنڪن جي گاڏي کي واشنگٽن جي اڻڄاتل گهٽين ۽ ٽڪريء کان قبرستان ڏانھن ڇڪيندا هليا.
جڏهن جلوس قبرستان ۾ پھتو، وليم جي لاش سان گڏ ڪتبو ۽ مختصر دعا جو پنو رکيو ويو. هن کي بعد ۾ قبرستان جي اتر اولھہ جي آخر (لوٽ 292) تي ڪيرول خانداني والٽ واري مصلي ۾ منتقل ڪيو ويو. 1857ع ۾ وليم ۽ سالي ڪيرول طرفان خريد ڪيل هن زمين تي سندن ٽن پٽن جون قبرون ٺھيل هيون. Orville H. Browning، ايلينواءِ کان لنڪنز جو هڪ سياسي دوست، سپريم ڪورٽ جي ڪلارڪ وليم ڪيرول سان گڏ جنازي کان هڪ ڏينھن اڳ والٽ جو معائنو ڪيو. ڪيرول هن جڳھہ کي عارضي طور لنڪن خاندان کي اوسيتائين پيش ڪيو جيستائين اهي ايلينواءِ ڏانھن واپس نہ آيا. اپريل 1865 ۾ صدر لنڪن جي قتل کان پوء، ولي جي تابوت کي ان جاءِ تان هٽايو ويو ۽ جنازي کي ٽرين تي رکيو ويو. ٻئي پيءُ ۽ پٽ مستقل طور تي اسپرنگ فيلڊ، ايليينوس ۾ اوڪ ريج قبرستان ۾ دفن ٿيل آهن.
وليم جي موت لنڪن خاندان تي غم ۾ نڍال ڪري ڇڏيو هو. ايلزبيٿ ڪيڪلي چيو تہ ان وڇوڙي کان پوءِ ميري جي حالت ڏاڍي ابتر هئي، هوءَ ڏاڍي مٽجي وئي هئي.... هن ڪڏهن بہ ان گيسٽ روم کان ٻاهر قدم نہ رکيو هو جنھن ۾ ولي جو موت ٿيو هو، يا وري اهو گرين روم جنھن ۾ هو مرڪيو هو.
آرٽسٽ البان جيسپر ڪانيٽ ولي جي موت کان پوءِ صدر لنڪن جي باري ۾ ڪجهہ مختلف محسوس ڪندي چيو، ”جڏهن تہ هن جي رويي ۾ هڪ نئين ڪيفيت هئي - ڪجهہ حيران ڪندڙ شيءِ ۽ مون هن کي ڪيترن ئي موقعن تي مختلف ڏٺو.
وائيٽ هائوس جي هڪ ٻي سيڪريٽري جان هي لکيو آهي تہ صدر ”پنھنجي پٽ جي موت جي ڪري تمام گهڻو متاثر ٿيو هو، جيتوڻيڪ هن پنھنجي مصيبت جي ڪا بہ ظاهري نشاني نہ ڏني هئي ۽ هن پنھنجي ڪم کي هميشہ وانگر برقرار رکيو هو. جنھن ڏينھن آمريڪي صدر لنڪن کي قتل ڪيو ويو، ان ڏينھن هن ميري کي چيو، ”اسان ٻنھي کي مستقبل ۾ وڌيڪ خوش رهڻ گهرجي، جنگ ۽ اسان جي پياري ولي جي وڇوڙي ڪري يا انھن ٻنھين مصيبتن جي وچ ۾ اسان ڏاڍا ڏکيا ٿيا هئاسين.