تسبيح مڻيادار
اڇي ڏاڙهي مٿي تي ٽوپي اڇي ..... پنج وقت نماز .... ڏهه دفعا عمره ادا ڪيل، ٻه ٽي حج جي سعادت به ماڻي چڪو آهي، سدائين هٿ ۾ تسبيح ..... اکيون پوريل، وات ۾ ڀڻ ڀڻ جو انداز ...... تسبيح .... تي آڱرين جو ٺڪاءُ .... الله هو .... الله هو ۽ درود شريف جو ورد .... ٻيو جيڪو به ڏسيس، ڄڻ ته ديوانو ٿي پويس ته هي ڪيڏو الله لوڪ ماڻهو آهي، درويش نيڪ صفت ۽ مومن ماڻهو .... پر اها مون کي ۽ آفيس اسٽاف ۽ آفيس ۾ ايندڙ غريب ماڻهن کي خبر هئي ته هو اندر جو ڪيڏو ابليس ۽ نمرود ماڻهو آهي .... هر وقت هر ڪم ۾ رشوت طلب ڪندو هو ايتري قدر جو غريب بيواهن جو به خيال نه ڪندو هو جو هنن جا پنج، اٺ، ڏهه هزارن جا چيڪ پاس ڪندو هو ته خرچي طلب ڪندو هو، آفيس جو اسٽاف، هن جي ماتحت ڪم ڪندڙ ته هن آفيسر مان بيزار هئا ..... اوستائين ڪاغذ تي صحيح نه ڪندو هو، جيسيتائين هن کي خرچي نه ملندي هئي پوءِ هو ڪاغذ، ڪنهن بيوه جو هجي يا غريب پينشن وٺندڙ جو.....
آءُ هن جو ماتحت ڪلرڪ هوس، پر سينيئر هئڻ جي ناتي هن سان حجتي به هوس ۽ ويجهو به هوس، ڪڏهن ڪڏهن ڀوڳ ٺڪاءُ ڪندي چئي به ڏيندو هو سانس ..... ته سائين ........ هر ڪاغذ ۽ هر فائيل تي پئسا نه ملندا آهن ....... بيواهن ۽ غريب پينشر جي فائلن تي صحيح ڪندا ڪريو ..... هنن کان خرچي اسان به نه وٺندا آهيون ته توهان کي خرچي ڪيئن ڏينداسين، چوندو هو ..... بابا مون کي هر سال عمري جي لاءِ وڃڻو آهي ...... ۽ واقعي هو هر سال عمري تي ويندو هو ...... چوندو آهي، توهان خرچي وٺو نه وٺو ..... مون کي ڏيو...... جو عمري جو خرچ ڪٿان ڪڍندس.....
چوندو هو مانس ..... توهان تسبيح ۽ درود شريف جو ورد ائين ڪندا آهيو .... ڄڻ سچا مومن هجو، تسبيح سدائين توهان جي هٿ ۾ هوندي آهي ۽ چپن تي الله پاڪ ۽ نبي پاڪ (صه) جو نالو ڀلا .... اها تسبيح الله واري آهي ..... يا سياستدانن واري آهي .... ته چڙي پوندو هو ..... چوندو آهي، ابا .... ڀلا .... منهنجا ٻچا ماڻهن جو اولاد آهن، اهي نانگ ته ڪونهي جو مٽي کائيندا ..... اهي ماني کائيندا ۽ ماني کائڻ لاءِ خرچي وٺڻي پوندي.......
هڪ ڏينهن چيومانس ته سائين توهان جي خرچي وٺڻ تي ڪنهن کي به اعتراض ڪونهي پر غريبن جو خيال ڪندا ڪريو، غريب ..... پٽون ۽ پاراتا ٿا ڏين توهان کي ..... توهان هنن جي فائلن تي صحيح نه ٿا ڪريو ته اهي بد دعائون ٿا ڏين بس ڪجهه خيال ڪريو .... سڄو ڏينهن تسبيح ذريعي الله الله ته ڪريو ٿا، پر الله جي غريب مخلوق جو خيال نه ٿا ڪريو .... اها ڳالهه ڌڻي کي به پسند نه آهي ..... پر منهنجي ڳالهه تي ويتر هو وڙهي پوندو هو.
هڪ ڏينهن چيومانس ته سائين، الله پاڪ کي تنهنجي اها عبادت ڪڏهن به قبول نه پوندي مون کي چيائين .... هل هل تون آيو آهين نصيحت ڪرڻ وارو ... جزا ۽ سزا الله ڄاڻي .... آئون ماٺ ئي ڪري ڇڏيندو هوس ... جو هو منهنجو بوس هو، اٿندي اٿندي چيو مانس ته سائين الله پاڪ جو شڪر ڪريو..... جو وري .... پنج اٺ هزار روز ڪمائي ٿا وڃو .... ڪجهه غريبن جو دعائون به حاصل ڪندا ڪريو .... پر هو ..... پنهنجي ڪنهن به حال مان خوش نه هو .....
هڪڙي هٿ ۾ تسبيح، چپن ۾ درود شريف آڱرين جو ٺڪاءُ .... انهي تسبيح واري هٿ سان ڪاغذ تي صحيح ڪندو ۽ ٻي هٿ سان خرچي وٺندو هو، ڏوڪڙ کيسي ۾ وجهي وري ورد شروع ....
ائين وري هڪ ڏينهن اوچتو اهو سائين ڏهه هزارن جي رشوت ۾ ڪنهن سڳ سوڌو جهلرائي وڌس ..... گرفتار ٿي ويو ۽ جيل جي هوا کائڻ لڳو، آفيس وارن ۽ غريبن اٻوجهه ماڻهن ته خوشي منجهان مٺايون ورهايون ..... ڪنهن کي به پنهنجي آفيسر جي گرفتار ٿيڻ جو ڪو به ڏک ڪو نه هو.
آئون هڪ ڏينهن جيل ۾ ملڻ ويو مانس ..... پري کان ڏٺم .... سائين روئي رهيو هو .... تسبيح کي چمي چمي اکين مان ڳوڙها وهائي رهيو هو .... اها ئي تسبيح تي آڱرين جو هلڻ .... چپن ۾ درود شريف جو ورد .... مون سمجهيو ته هن کي غريب ۽ اٻوجهه ماڻهن کي ستائڻ جو غم ٿيو هوندو، پنهنجي گرفتاري ۽ عزت نفس روئاريو هوندس، پشيمان ٿيو هوندو پر چيائين، ادا ..... منهنجا ٻچا .... نانگ ته نه آهن جو مٽي کائيندا.....