ڪي ڏور به اوڏا سپرين
“سنڌو.” چيم، “اجازت ڏئين ته مان تنهنجي سوال جي جواب ۾ پنهنجي هڪ ڪهاڻيءَ جو جملو ورجايان.”
“وقت ۽ حالتن توکان گھڻو ڪجھ ڦري ورتو آهي.” سنڌوءَ چيو، “پر وقت ۽ حالتون توکان تنهنجيون ڳالهيون ڦري نه سگھيا آهن.”
چيم، “وقت ۽ حالتون مون کان تنهنجي ياد به ڦري نه سگھيا آهن. مون تنهنجي ياد کي املھ ميراث وانگر روح ۾ سانڍي ڇڏيو آهي.”
سندس خشڪ اداس چپن تي اُداس مرڪ تري آئي، چيائين، “تو پنهنجيءَ ڪنهن ڪهاڻي جي جملي جي ڳالھ پيئي ڪئي!”
پنهنجي ڪنهن ڪهاڻيءَ جو جملو ورجائيندي چيم، “مان مرڻ کان پوءِ جيڪڏهن موهن جو دڙو ٿي پوان، ته ماڻهو منهنجي وجود جي کنڊرن مان تنهنجي ياد جا ياقوت کوٽي ڪڍندا.”
کلي پيئي. چيائين، “مونکي خبر آهي، تون انتها پسند آهين.”
“ها.” چيم، “منهنجين محبتن ۽ نفرتن جو ڪو انت ڪونهي.”
پڇيائين، “زندگي ڪيئن پئي گذريئي؟”
ورڻيم، “ڪجھ گذري ويئي آهي. ڪجھ گذري ويندي.”
چيائين، “تنهنجي ڳالهائڻ مان مايوسي پئي بکي.”
“مون اميدن جي تڪميل جي آرزو نه ڪئي آهي سنڌو.” چيم، “تنهنڪري منهنجي مايوس ٿيڻ جو سوال ئي پيدا نٿو ٿئي.”
پوءِ هن عجيب سوال ڪيو. پڇيائين، “تون مونکي ياد ڇو ڪندو آهين؟”
“ڇو جو مان توکان ڌار ٿي ويو آهيان. مان توکان جدا ٿي ويو آهيان.”
ورڻيم تو وٽ هجان ها، توسان ملندو رهان ها، توکي ڏسندو رهان ها، ته شايد ياد نه ڪريان ها. توکي وساري ويهان ها.”
“مون کي شاھ لطيف جو هڪ بيت ياد ٿو اچي.” سنڌوءَ چيو، “مان سمجھان ٿي، تون اُن بيت جي فلسفي جو معتقد آهين.”
پڇيومانس، “شاھ سائين جي ڪهڙي بيت جي ڳالھ پيئي ڪرين.”
سنڌوءَ شاھ سائين جو بيت جھونگاريو.
“ڳوليان ڳوليان مَ لهان، شال مَ ملان هوت،
من اندر جا لوچ، ملڻ سان ماٺي ٿئي.”
چيم، “اهو بيت منهنجي حياتيءَ جي عمل جو سونهون آهي.”
ڪجھ اٻاڻڪي لهجي ۾ پڇيائين، “مون کي ڪيستائين ياد رکندين؟”
“ماڻهو هڪٻئي جي حوالي سان سڃاتا ويندا آهن.” چيم، “مان تنهن حوالي سان سڃاتو ويندس، منهنجو پنهنجو ڪو وجود ڪونهي.”
منهنجون ڳالهيون ٻڌي سنڌو اُداس ٿي پيئي. مون کي اعتراف آهي ته مان پنهنجي غم پسند طبيعت جو عڪس، سنڌوءَ جي سدا حيات وجود تي وجھي ڇڏيندو آهيان. مان پنهنجي ڳالهين سان کيس اُٻاڻڪو ڪري ڇڏيندو آهيان. مڃان ٿو ته ائين ڪرڻ نه گھرجي. پر مان مجبور آهيان. مان مٽيءَ جو ماڻهو آهيان ڀڄي پوندو آهيان. ڀري پوندو آهيان. فقط اهي ماڻهو اسان کي سمجھي سگھندا آهن، جن ڌرتي جي حوالي سان محبت ڪئي آهي. جن ڌرتيءَ سان توڙ نڀائڻ جو وچن ڪيو آهي.
سنڌوءَ پڇيو، “موڪلايون؟”
“محبت وصال ۽ قربت جي محتاج نه ٿيندي آهي سنڌو.” چيم، “تون وڃ، مان توکان پري رهي به توسان محبت ڪري سگھان ٿو. تون ڀلي وڃ.”
سنڌو ويئي ته شاھ سائين جي بيت جي هڪ سٽ جھونگاريندي ويئي.
“ڪي اوڏائي ڏور، ڪي ڏور به اوڏا سپرين!”•