ڊائريءَ جو ورق
ڪراچي _ سن 1972
هن پڇيو، “ڇا پيو سوچين؟”
“من منهن ورائي دل ڏانهن ڏٺو.
ان وقت مان جھانگير ڪوٺاري پريڊ جي ڏاڪڻ تي بيٺو هوس. پريان سمنڊ جون ڇوليون پٿر جي ڀت سان مٿو هڻي موٽي پئي ويون.
پوءِ، سج جڏهن پنهنجي ڪني پاڻيءَ ۾ پسائي، تڏهن سمنڊ جو سمورو مٿاڇرو لال لهوءَ ۾ بدلجي ويو.
ٿوري دير کان پوءِ سج ٻڏي ويو.
آسمان جي تهن مان ڌرتيءَ تي اوندھ لهڻ لڳي.
“ڇا پيو سوچين؟” دل پنهنجو سوال ورجايو.
ڪو جواب سجھي نه آيو، تڏهن چيم، “تنهنجي باري ۾ پيو سوچيان.”
“منهنجي باري ۾!” هوءَ حيران ٿيڻ لڳي.
“ها، تنهنجي باري ۾.” چيم، “مان سوچيندو آهيان، تنهنجو نالو دل ڇو آهي.”
هوءَ کلي پيئي. پڇيائين، “توکي اعتراض آهي؟”
“مان اعتراض ڪرڻ جو ڪوبه حق نه ٿو رکان.” چيم، “مان فقط تنهنجي باري ۾ سوچي سگھان ٿو.”
چيائين، “چريا، منهنجي باري ۾ سوچڻ ڇڏي ڏي.”
وراڻيم، “منهنجي سوچ منهنجي وس ۾ ناهي.”
هوءَ خاموش ٿي ويئي.
چيم، “مون ڪوشش ڪري ڏٺي آهي، ته تنهنجي باري ۾ نه سوچيان، توکي وساري ڇڏيان، پر مون هميشه هار کاڌي آهي.”
هن ڪوبه جواب نه ڏنو، سمنڊ جي مٿاڇري تي اوندھ مان ظاهر ٿيندڙ ڇولين جي جھڳ ڏانهن ڏسندي رهي.
پڇيومانس، “ڇا پئي سوچين دل؟”
مون ڏانهن ڏٺائين. ٿڌو ساھ کنيائين، چيائين، “تو پنهنجي ڪنهن ڪهاڻيءَ ۾ سمنڊ جي باري ۾ ذڪر ڪندي لکيو هو، ته سمنڊ ڪنهن ازلي عذاب کان ڦتڪندو آهي.”
“مون کي ياد آهي.” چيم، “ان ساڳيءَ ڪهاڻيءَ ۾ مون سي بريز ريسٽورنٽ جو به ذڪر ڪيو هو. سي بريز ڊهي ويئي آهي. ڪهاڻي رهجي ويئي آهي.”
اوچتو پڇيائين، “لکڻ مان ڇا ملندو اٿئي؟”
مون جواب ڏيڻ کان اڳ سمنڊ ڏانهن ڏٺو، سمنڊ اوندھ ۾ ڍڪجي ويو هو.
وراڻيم، “اڳاڻو سج جي ڪني سمنڊ سان وڃي لڳي هئي. اُهو منظر ڏٺو هيئه؟”
ڪنڌ لوڏي چيائين، “ها.”
“۽ پوءِ سموري سمنڊ جو مٿاڇرو لال لهوءَ ۾ رڱجي ويو هو.” چيم، “ساڳي طرح، جڏهن انسانن جي عزم جي ڪني ڌرتيءَ سان وڃي لڳندي آهي، تڏهن ڌرتيءَ جو مٿاڇرو لال لهوءَ ۾ رڱجي ويندو آهي.”
دل جي چپن تي زهريلي مرڪ تري آئي. چيائين، “شطرنج جا مهرا مات کائي مري ويندا آهن، پر ڌرتيءَ جي سڪل سينڌ ۾ رت جو سينڌور ڀري نه سگھندا آهن.”
چيم، “مان لکندو نه آهيان. مان وچن پاڙيندو آهيان.”•