4. قرباني
”تون جي ڪالهه مئين، ته ڪالهه ئي گڏئين پرينءَ کي،
ڪڏهن ڪا سُئي، ته ڪا سگھين گڏئين سڄڻين.“
شاهه صاحب چوي ٿو ته انهيءَ فنا في القوم جي درجي کي پهچڻ جي لاءِ، سر جي سٽ ڏيڻي پوي ٿي. کامڻ سنديون خبرون پتنگن کا پڇي ڏسو، جي پنهنجي جيءَ کي آڻيو آڳ ۾ جلائن ٿا. هو پهه پچايو مچ تي مڙن ٿا ۽ لهس ڏسي لچڪن ڪين ٿا، سچ مٿي سڙيو وڃن ۽ ڳچين سندا ڳچ وڃايو ڇڏين. جڏهن باهه ٻري ٿي ته، هو چڙهيو پيا چڪاسين، ۽ ڏسيو پيا وهسن ۽ پاڻ کنيو کوريءَ ۾ وجھن. ڪنهن جاءِ تي اڱرن جو مثال ڏيئي چوي ٿو ته :
”هيءَ پر اڱارن، ٻه ڏاهين ٻرن جي،
هڪ کوري کانئيا، ٻو ڌوڌيءَ منجھ ڌڳن،
پاڻ لهارن، ميڙي رکيا مچ ۾“
انهن کي لهار ٻاريو اجھائين، وري اجھايو ٻارين ٿا.، ته به هو پنهنجي ڪمن ۾ پورا آهين، وري ملڪ جي خادمن کي مخاطب ٿي چوي ٿو ته :
”جان وڍيو هيئن تان ويهه، نه ته وٺيو واٽ وانءُ تون،
هي تنين جو ڏيهه، ڪاتي جنين هٿ ۾.“
انهن کي وري چوي ٿو ته، جي تون سڪڻ سکيو آهين، ته ڪاتيءَ پئي ۾ ڪنجھ ۽ ڪلالن جي ماٽيءَ وٽ پنهنجو مٿو ڪاٽي رکڻ جي لاءِ تيار ٿي وڃ، ۽ سر سٽ ۾ ڏئي، پوءِ انهيءَ محبت واري مڌ مان ڪي پياليون پئج. اڳتي هلي وري فرمائي ٿو ته :
”اصل عاشقن جو، سر نه سانڍڻ ڪم،
سو سسنئان اڳرو، سندو دوستان دم،
هي هڏ ۽ چم، پڪ پريان جي نه ٻڙي.“
سوريءَ چڙهڻ جو بيان ڪري چوي ٿو ته :
”سوري آهي سينگار، اصل عاشقن جو،
مڙڻ، موٽڻ ميهڻو، ٿيا نظاري نروار،
ڪسڻ جو قرار، اصل عاشقن جو.“
وري چوي ٿو ته هڪ ٻن عاشقن جي پيدا ٿيڻ مان ملڪ ۽ قوم جو ڇٽڪارو ٿيڻ وارو نه آهي، اتي ته ڪيئي ڪوڙين عاشقن جو پيدا ٿين ضروري آهي. ڇاڪاڻ ته ڪلالڪي گھر، ڪسڻ جو ڪوپ پيو وهي، اتي وڍڻ، چيرڻ، چچرڻ، انهن جي پهت ۽ پر ٿي وئي آهي ۽ عاشقن کي وري مرڻ ۾ مشاهدو پيو ٿئي.