لطيفيات

پيغام لطيف

شاهه عبداللطيف جي شخصيت ۽ سندس شاعريء تي اڻ ڳڻيا ڪتاب ڇپيا آهن پر لطيفيات ۽ لطيف جي پيغام کي سولائيء سان سمجهڻ لاء سائين جي ايم سيد جو لکيل هي ڪتاب ”پيغامِ لطيف“ اهم ڪتاب آهي۔ هن ڪتاب ۾ لطيف سرڪار جي شخصيت، سندس ڪلام، لطيف سائين جو علامه اقبال سان تقابلو ڪرڻ سان گڏ سندس هر پهلو تي تمام گهرائي سان سمجهاڻي ڏنل آهي۔ هي ڪتاب لطيف سرڪار کي سمجهڻ لاء اهم حيثيت رکي ٿو۔هن ڪتاب جي ڪمپيوٽر ڪمپوزنگ محترم عبداللطيف انصاري ڪئي آهي
  • 4.5/5.0
  • 6696
  • 2003
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • جي ايم سيد
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book پيغام لطيف

3. سوشلزم جي طرف رجحان

شاهه صاحب غريب جو طرفدار هو ۽ ستايلن کي گڏ ڪرڻ جي ڪوشش ٿي ڪيائين، ان جا مثال اڳيئي پيش ڪيا ويا آهن، هتي سندس ڪلام مان ٻيا مثال ڏيئي، ان ڳالهه کي واضع ڪرڻ جي ڪوشش ڪندس ته جيتوڻيڪ شاهه صاحب سموري وطن جي آزاديءَ ترقيءَ لاءِ بارش (انقلاب) جي دعا پي گهري آهي، پر سندس انهيءَ مان مقصد غريب عوام جو سک هو ۽ نه شاهوڪار طبقي جي سک جو مطلب هو. هو صاف چئي ٿو ته اي سارنگ (انقلاب) اڃين ۽ بکين جي سار لهيج ۽ ان (رزق) گهڻو ڪج، جو سنگهار (عوام) سکيا ٿين.

سارنگ سار لهيج، الله لڳ اڃين جي
پاڻي پوڄ تي، ارزان ان ڪريج
وطن وسائيج، ته سنگهارن سک ٿئي

انهيءَ سوسائٽي جي انقلاب مان جو ملڪ جي اقتصادي ازاديءَ جي بارش بعد پيدا ٿئي ٿو، سندس مقصد هاري ڪلاس جي خوشنودي هئي، چوي ٿو ته:

من ٿي منڊل وجھيا، تاڙي ڪي تنوار
هارين هر سنڀاهيا، سرها ٿيا سنگهار
اجھ پڻ منهن جي يار، وسڻ جا ويس ڪيا

شاهه صاحب ڏڪارين، مانگو ميڙڻ وارن، پنجن مان پندرهن ڪرڻ وارن، ظالم زميندارن جي سخت بر خلاف هو، انهن جي ختم ٿيڻ لاءِ دعا گهريون اٿس، سندس چوڻ موجب سچي اقتصادي آزاديءَ جي بارش (انقلاب) اهي سڀ آفتون ملڪ تان ٽاري ڇڏيندي:
حڪم ٿيو بادل کي، ته سارنگ ساٺ ڪجن،
وڄون وسڻ آئيون، ٽهه ٽهه مينهن ڏسن،
جن مهانگي لئي ميڙيو، سي ٿا هٿ هڻن،
پنجن مان پنڌرهن ٿيا ائين ٿا، ورق ورن،
ڏڪاريا ڏيهه مان، شال موذي سڀ مرن،
وري وڌي وس جون، ڪيون ڳالهيون ڳوارن،
سيد چوي سڀن، آءٌ توهه تنهنجي آسرو.

پنهنجي سنڌڙيءَ جي عوام کي، جڏهين ڏتڙيل ٿي ڏٺائين ته دعائون ٿي گهريائين ته شل اهي سکيا ستابا ٿين ۽ گهر اڏي تمدن جي حياتي گذارين، فرمائي ٿو ته:
”ونهيان ٿين وٿاڻ، ڏوکا هي هئان جي
اوءِ ڀيڻيون ۽ ڀاڻ، موٽي مارن اڏيا“

غريب مڇي مارڻ وارن اڌ اگهاڙن ۽ اڌ بکين کي به نه وساريو اٿس ۽ دعا گهري چوي ٿو ته :
“گند جن جي گوڏ ۾، پاٻوڙا پينام
انهين کي انعام، مڃر ميڙيوئي ٿيو”

شاهه صاحب وٽ ڄام تماچي عوام جو حقيقي ليڊر اهي، جنهن وٽ وڏ ماڻهپ جي شيخي نه آهي ۽ ڄارو ڪلهي تي ڪيو جبيرن جي وچ ۾ جهلي رهيو اهي، جنهن جي اڳيان سميون ۽ سومريون جي اوچي ڳاٽ اچن ٿيون. سي ياد نه آهن، ان کي صرف ڪينجهر ڄائين جي تات آهي ۽ وٽس، گند سان گوڏين ڀريل، مٿي تي ککيءَ هاڻيون کاريون ۽ هٿن ۾ ڇڇيءَ هاڻان ڇڄ ساڻ ڪري، ڪاريون، ڪوجهيون مهاڻيون، صبح ۽ شام اچن وڃن ٿيون. راڻين ۽ سمين حڪمران قوم جي وڏن ماڻهن جي لاءِ، ڪا جاءِ نه آهي، هن گندرن کي گاڏيءَ چاڙهي کڻي نوازيو آهي. هن انهن کي سڃاڻي سندن ٻانهن ۾ پنهنجي محبت جو ٻيڙو ٻڌو آهي ۽ کين مڏ، مياڻيون، مڪڙا مڙئي معاف ڪري ڇڏيا اٿس، شاهه صاحب چوي ٿو ته :

ٿيا تماچي ڄام سين، مهاڻا محروم،
ننڍي وڏي گندري، مٿي ماڙي ڌوم،
جي ڪينجهر جي روم، سي سڀ انعامي ٿيا.
ڪاريون، ڪوجهيون، ڪُ وڙيون، مور نه موچاريون،
وڍي ويٺيون واٽ تي، ککيءَ جون کاريون،
انهن جون آريون، سمي ريءَ ڪير سهي.