هڪ حقيقي مُربي، منهنجو بابا سائين
اِها حقيقت آهي ته ڳوٺ مبارڪپور، تعلقوٺل پنهنجي تاريخ ۾ مَها ڏاها، مفڪر، اسڪالر، استاد، ليڪچرار ۽ سماجي ڪارڪن پيدا ڪيا آهن. انهن منجهان منهنجو بابو سائين استاد ارشاد احمد ڀٽو پڻ هڪ آهي. جيڪو ڳوٺ مبارڪپور جي زرخيز چيڪي مٽيءَ جو رهاڪو آهي. جتي ساڳُ پلي ۽ وَڙ وَڙ جي سبزي ٿيندي آهي جتي ڌؤنرو ۽ لسي جام ٿيندي آهي، جتي چانورن ۽ ڪڻڪ ٿيندي آهي، جتي جَوَ به جهجها ٿيندا آهن. جتي چانور جي ماني ۽ جوئر جي ماني کاڌي ويندي آهي. جتي جَوَ به جهجها ملندا آهن، جتي مهمانوازيءَ جا مَها قدردان آهن، جتي چار موسمون آهن، جتي وَنگا ۽ بادِ رنگ گهڻا ٿيندا آهن، جتان جي ماڻهن جي اقتصادي حالت وچٿري آهي، جتان جي سياسي ماحول جي ڇا ڳالهه ڪجي؟ هر پاسي امن امان جا ڏيئا ٻرندا آهن، جتي وات کي ٻُنجو ڏئي هلڻو پوندو آهي، جتي کوڙ سارا وڻراههَ آهن، جتي ويهي ڇانوري ۾ ساهه پٽبو آهي، جتان جي مذهبي حالت ماٺار ۾ آهي، جيترا وات اوتريون ڳالهيون، البت ڇَتي ڪوريءَ واري ڊيگهه جابجا هوندي آهي، بس ڪو واقعو ٿيو، ڏونڪو وڄائڻ ۾ ڪا ڪسر ڪونه ڇڏيندا آهن.
اهڙيءَ ماحول ۾ بابي سائينءَ جون تعليمي ۽ علمي خدمتون اڻ مِٽِ ۽ اڻ کُٽِ آهن، بابي سائين تازو گورنمينٽ پرائمري اسڪول مبارڪپور جي هيڊ ماستر جي عهدي تان رٽائيرمينٽ ورتي آهي. ان کان اڳ ۾ معلمي جي پيشي سان سلهاڙيل هو، هي پيشو پيغمبري آهي، ان ۾ ڪوبه شڪ ناهي ته دنيا ۾ سڀ کان مشڪل ڪم اهوئي آهي، بند ٻڌڻُ، جايون ٺاهڻ، رستا ٺاهڻ، پُليون تعمير ڪرڻ، ڪاروبار ڪرڻ، ڪارخانو هلائڻ، منصوبو ٺاهڻ، مملڪت جو نظام هلائڻ، عدالتون قائم ڪرڻ ۽ جنگ جوٽڻ آسان آهي، پر انهن مذڪوره ڳالهين کي سرانجام ڏيڻ وارا هٿ ۽ ٻانهون، دل ۽ دماغ کي ترتيب ڏيڻ سهنجو ڪم ڪونه آهي. اهو ڪارنامو اهي انسان سرانجام ڏيندا آهن، جن کي اسان “معلم” يعني “استاد، چوندا آهيون، “استاد” تهذيب وجود ۾ آڻيندا آهن، تمدن تعمير ڪندا آهن، معاشرن کي هيٺاهينءَ کان کڻي بلنديءَ سان همڪنار ڪندا آهن، قومن جي تعمير ڪندا آهن، ۽ انسانن کي انسانيت ۽ ملڪن کي عظمتن سان مالامال ڪندا آهن، اهو سچ آهي ته مختلف ملڪن جي معاشري ۾ استاد کي جيڪو مقام حاصل آهي، ان جو هڪ مثال الطاف شيخ جي ڪنهن سفرنامي ۾ آهي ته اٽليءَ جي عدالتن ۾ جج صاحبان استاد کي ڪُرسي پيش ڪندا آهن. پر اسين ڏسون ٿا ته اسان وٽ استاد جي منزل ۽ قدر جو معيار ڪونهي. ان سلسلي ۾ حضرت عليرضه فرمايو ته جنهن مون کي هڪ اکر به سيکاريو ته مان انهيءَ جو غلام آهيان، اهو چاهي مون کي وڪڻي، آزاد ڪري يا غلام بڻائي ڇڏي. سڪندر اعظم جو پيءُ يونان جي ننڍڙي رياست مقدونيه جو حڪمران هو، پر سڪندر وڏو نالو ڪمائي شهرت حاصل ڪئي، هن تقريباً اڌ دنيا فتح ڪري ورتي هئي، حقيقت ۾ سڪندر جي عظمت سندس استاد ۽ وزير ارسطو جي مرهونِ منت هئي، ڪنهن هن کان پڇيو ته توهان استاد کي پيءُ تي ڇو ترجيح ڏيندا آهيو؟ تنهن تي هن چيو ته، ”منهنجي پيءُ ته مون کي آسمان کان زمين تي آندو ۽ منهنجي استاد ارسطو مون کي زمين کان آسمان تي وٺي ويو“.
هڪ ڏهاڙي مشهور عباسي خليفي هارون رشيد ڏٺو ته سندس پٽ مامون ۽ امين انهيءَ ڳالهه تي جهيڙو ڪري رهيا هئا ته استاد جا جُوتا ڪير کڻي؟ آخرڪار! استاد جي چوڻ تي اهي هڪ هڪ جُتي کڻي آيا، ٻئي ڏينهن خليفي پنهنجي درٻار ۾ اهو سوال ڪيو ته، ”اڄ سڀ کان وڌيڪ عزت ڪنهن جي آهي؟“ ان تي سڀني چيو ته، ”خليفي جي عزت سڀ کان وڌيڪ آهي“. پر هارون رشيد ٻڌايو ته ”سڀ کان وڌيڪ عزت استاد جي آهي، جنهن جا جوتا کڻڻ ۾ خليفي جا پٽ فخر محسوس ڪن“.
علامه اقبال پنهنجي استاد مولوي مير حسن جو تمام گهڻو احترام ڪندو هو، اقبال جي ئي سفارش تي مولوي صاحب کي “شمس العلماء” جو خطاب ڏنو ويو هو، جڏهن ان وقت جي گورنر لارڊ ميڪليگن اقبال کان پڇيو ته، “مولوي صاحب جا ڪهڙا ڪتاب لکيل آهن؟” علامه اقبال ٺهه پهه چيو، “مان ان جو زندهه ڪتاب آهيان. ”
ان حوالي سان جان ايف ڪينڊي ڪيڏو نه سچ چيو آهي ته:
“If you ignore the Education, You ignore the Nation, If you ignore the Teacher, You ignore Education.”
(جيڪڏهن توهان تعليم کي نظرانداز ڪريو ٿا ڄڻ ته توهان قوم کي نظرانداز ڪري ڇڏيو ٿا، جيڪڏهن توهان استاد کي نظرانداز ڪيو ٿا ڄڻ ته توهان تعليم کي نظرانداز ڪري ڇڏيو ٿا).
بابا سائين هنن ڳالهين ۾ پورو پنو اسڪيل هو، هن پنهنجي عرصي ۾ ڪڏهن به بيجا ڊيوٽيءَ کان ڪونه گسايو، جڏهن به ڪاڏي ويندا هئا ته هيڊماستر ڏانهن ريزڪي موڪل لکندا هئا. ابو اڪثر پهريون ڪلاس کڻندو هو، بابي جو اصل مقصد شاگرد کي سنڌيءَ ۾ ڀَڙ ڪرڻ هوندو هو.
اهو 1990ع جو دور آهي، جڏهن مان بابا جي ڪَڍ لڳي اسڪول ايندو هوس، بابا سنڌيءَ جون 13 تختيون پڙهائيندو ۽ لکائيندو هو، تيستائين ڪونه ڇڏيندو هو، جيستائين شاگرد انهن تختين ۾ ڀَڙ ڪونه ٿي وڃي.
اهو سچ آهي ته جيڪا قوم پنهنجي مادري ٻوليءَ ۾ ڀَڙ هوندي آهي، اها ٻي ٻولي سکڻ ۾ دير ناهي ڪندي. بابي سائين پنهنجي مادري ٻوليءَ ۾ جيڪي به شاگرد هوشيار ڪيا، اهي اڄ ليڪچرار، استاد، ۽ مختلف اعليٰ کاتن ۾ سرڪاري نوڪريون ڪري رهيا آهن، انهن منجهان نشانبر ٻه ڪيهر مائٽ اڄ سائنس جي سبجيڪٽ زولاجيءَ ۾ ليڪچرر آهن.
مان پڻ بابي جو شاگرد آهيان، جنهن مون کي ٽيون ڪلاس پڙهايو هو، اڄ مان بابا جي بدولت ڪنهن عظيم عهدي تي آهيان، اهو سڄو بابي جو فيض آهي، جنهن هن ناچيز ۽ خاڪسار بندي کي ونڊُ ڪيو. اڄ اسان ٻه ڀائر سنڌي ادب جي خدمت ڪري رهيا آهيون.
بابا سائينءَ جي ڏهاڙن ۾ ڪچا امتحان به ٿيندا هئا، ان کان پوءِ پَڪا امتحان ٿيندا هئا، اهي امتحان تعلقي جو آفيسر وٺڻ ايندو هو، اسان جي زماني ۾ الهداد ميمڻ صاحب تعلقه تعليم جو آفيسر هو، جنهن مون کي ٽئين ڪلاس جي امتحان دوران سليٽ تي اردوءَ ۾ “ڻماڻر“ لفظ لکڻ لاءِ چيو هو. ان وقت ٽيون ڪلاس بابا پڙهائيندو هو، ها، مان منٽ ۾ “ڻماڻر” لفظ لکي اڳيان ڏنومانس، پوءِ ته هر پاسي واهه واهه ٿي وئي ان سمي الهداد ميمڻ صاحب جن شاباس ڏني ۽ پٺي ٺپيندي چيو ته تون اڳتي هلي ڏاڍو هوشيار ٿيندين ۽ پنهنجي منزل حاصل ڪري وٺندين. ان جون ڳالهيون سورنهن آنا سچ ثابت ٿيون. بابا کي الهداد ميمڻ سٺي پڙهائڻ جي تمام گهڻي واکاڻ ڪئي، ان وقت مون محسوس ڪيو ته بابا کي ڏاڍو سڪون اچي ويو هو، ڄڻ روحانيت جي ماٿريءَ ۾ پهچي ويو هجي، ان وقت هيڊماستر استاد حاجي محمد پناهه هو. استاد حاجي محمد پناهه پنهنجي ڊيوٽيءَ سان سچو هو، هر وقت هر ڪلاس جو وزٽ پئي ڪندو هو، مجال آهي جو ڪو استاد ٽِين ٽان ڪري يا اصل بت بڻجي ويندا هئا. اڄ جا استاد هيڊماستر کي منهن تي ٻڌائن ٿا ۽ ڪاڻ ڪونه ڪڍندا آهن ۽ اهو چون ٿا ته جهڙو تون گورنمينٽ جو ملازم، تهڙو مان گورنمينٽ جو نوڪر آهيان. اڄڪلهه ڪٿي به فرمانبرداري نظر ڪونه اچي ٿي. استاد محمد پناهه جڏهن باباجي ڪلاس ۾ ايندو هو ته کيڪاري ارشاد خان چئي اُڀ ڏاريندڙ ٽهڪ ڏئي هليو ويندو هو ۽ ٻين استادن کي اهو چوندو هو ته ٻيلي ارشاد احمد وانگر پڙهايو. ان کان پوءِ هيڊ ماستر استاد حاجي سردار خان ڀٽو ٿيو. جنهن پڻ اسڪول کي شاندار نموني سان هلايو.
جڏهن اسان پنجين ڪلاس ۾ هئاسون ته استاد سردار احمد اسان کي اڌ سال پڙهايو، پوءِ هيڊماستر ٿي ويو، پنجين ڪلاس جو رهيل اڌ سال استاد عبدالجبار ڀٽو پڙهايو.
استاد سردار به وڏو کلمک هو، اهو به بابا جي ڪلاس ۾ اچي ادا ارشاد چئي ماحول خوشگوار ڪري ويندو هو، مون کي ياد ناهي ته استاد محمد پناهه ۽ استاد حاجي سردار احمد فضول ڊيوٽيءَ کان گسايو هجي. بابا به ڄڻ هنن جي ڪاپي هو، ڄڻ ته بابا سڀ ڪجهه هنن کان سکيو هجي، بابا ڪڏهن به ڪونه گسايو، ۽ پڙهڻ پڙهائڻ کي ترجيح ڏيندو هو، اڳ ۽ هاڻي جي هيڊماسترن ۾ ڏينهن رات جو فرق آهي. بابا پنهنجي دور ۾ SMC جي فنڊ منجهان اسڪول جي مرمت ڪرائيندو هو ۽ هڪ روپيو به ڪونه کائيندو هو، جڏهن ته ٻيا هيڊماستر گهر ٺهرائيندا هئا.
اسڪول ۾ بابا سائينءَ جي دوستن جو حلقو بنهه گهٽ هو، البت هڪ ئي اسڪول ۾ بابا استاد انور علي مهر سان گهڻو ويجهو هوندو هو، استاد انور ڏاڍو ڀوڳائي ۽ چرچائي قسم جو ماڻهو هوندو هو، اڪثر بابا صبح جو ناشتو اسڪول ۾ استاد انور سان گڏجي ڪندو هو. اهو گهڻو ڪري ڏٺو ويو آهي ته ڪنهن به اداري يا اسڪول ۾ ڪم ڪندڙ هڪٻئي جي گلا ۽ چغلي هڻندا آهن، پر بابا ۾ اها عادت ڪونه هئي جو هو هڪ جي ٻڌي ٻئي کي ٻڌائي يا چغلي هڻي ويڙهائي، بابا پنهنجي هيڊماسترن ۽ اعليٰ عملدارن جو وڏو خيال ڪندو هو، ۽ عزت ڪندو هو، اسان جي معاشري ۾ اهڙا به استاد آهن جيڪي هيڊماستر کان ڪاڏي ويندا آهن ته اجازت به ڪونه وٺندا آهن ۽ جيڪڏهن پوءِ هيڊماستر ڪجهه چوي ته پوءِ ان کي اکيون ڏيکاريندا آهن يا وري انهن جي بيعزتي ڪندا آهن، پر مون ڏٺو آهي ته جيڪي اهڙو رويو روا رکندا آهن، انهن جي گهر ۾ عزت ناهي هوندي ۽ سدائين پيا بيعزتا ٿيندا آهن، اهو سچ آهي ته اڳي آفيسرن جي وڏي عزت هوندي هئي، ڇاڪاڻ ته اهي ڊيوٽي صحيح نموني سان ڪندا هئا ۽ حرام به ڪونه کائيندا، اڄ جي آفيسرن ۾ اهي ٻئي عمل گهڻا ڏٺا ويا آهن، جيڪي ائين ڪندا آهن، انهن جا نسل ئي تباهه ٿي ويندا آهن.
بابا سائين پنهنجي ڊيوٽيءَ جو ايترو پابند هوندو هو جو جيڪڏهن اسڪول جو ٽائيم پورو ٿي ويندو هو ته گهر ۾ صبح جو ناشتو ڪونه ڪندو هو ۽ اهو اسڪول ۾ گهرائي استادن ۽ هيڊماسترن کي گهرائي ڪندو هو، مون کي ياد آهي ته امان خيران (ڏاڏي) مڇي، پٽاٽا ۽ ٽماٽا تري بابا ڏانهن موڪليندي هئي، ان سان گڏوگڏ ٿرماس چانهه جو ڀري موڪليندي هيس، مون کي ياد آهي ته محمد پناهه، استاد سائين محمد پناهه ڀٽو، استاد انور ۽ استاد نواب، علي مهر وغيره جن بابا سائينءَ سان گڏ جي صبح جو ناشتو ڪندا هئا. اڄڪلهه ڪنهن کي ڳَتي پئي آهي جو اسڪول ۾ ناشتو ڪري وٺي، ٽائيم ٿي وڃي ته ٿي وڃي گهر ۾ ئي ناشتو ڪرڻو آهي. هاڻي جيڪڏهن ڪوئي استاد قضا الاهيءَ سان ڪوئي استاد ماني گهرائيندو به ته ڪنڌ هيٺ ڪري کائيندو.
هڪڙو وقت هو جو نصابي ڪتاب پاڻ وٺي اسڪول پڙهڻو پوندو هو، پر هڪ دور اهڙو به آيو جو مفت ۾ ڪتاب ملڻ لڳا، ۽ مفت ۾ ڪتاب محترمه بينظير ڀٽو شروع ڪيا، جڏهن گورنمينٽ پرائمري بوائز اسڪول مبارڪپور ۾ ڪتاب ايندا هئا ته بابا سائين هر شاگرد کي ڪتاب ڏيندو هو، پر ٻيا هيڊماستر ائين ڪونه ڪندا هئا، اهڙا به استاد هوندا هئا جيڪي شاگردن کي ڪتاب ڏيڻ بجاءِ پنهنجا ڪٻٽ ڀريندا هئا. هن اسڪول جي لائبريريءَ جا ٻه ڪٻٽ ادبي ۽ علمي ڪتابن سان ڀريل هوندا هئا. جنهن وقت پاڻ هيڊماستر هئا، بابا سائين انهيءَ لائبريريءَ جي تمام گهڻي حفاظت ڪئي. مان کوڙ سارا ادبي ڪتاب اُتان پڙهيا، اهوئي سبب آهي جو اڪيچار شاگردن انهيءَ منجهان لاڀ حاصل ڪيو، تان ته ڳوٺ مبارڪپور ۾ جهجها شاعر، اديب پيدا ڪيا. هن اسڪول کي سٺا هيڊماستر ۽ استاد مليا، جنهن جي ڪري ٻين قومن منجهان ڀٽو قوم وڏو فائدو حاصل ڪيو. هن اسڪول ۾ استاد فيض محمد ڀٽو، استاد نظام الدين ڀٽو ۽استاد روشن علي ڀٽو سون جهڙا استاد ۽ منتظم هئا. هنن استادن وڏا شاگرد پيدا ڪيا، پر اڄ اهڙا استاد ڪونه ملن ٿا، جن جا ڳيچ ڳائجن.
اسان جي ملڪ ۾ ڊاڪٽر ۽ انجينيئر ٿيڻ ڏکيو آهي، جڏهن ته استاد ٿيڻ بلڪل آسان آهي، دنيا جي ٻين ملڪن ۾ ڊاڪٽر ۽ انجنيئر ٿيڻ صفا سهنجو آهي پر استاد ٿيڻ مشڪل آهي. پرڏيهه ۾
پي ايڇ.ڊي وارو استاد پرائمري سطح جي شاگردن کي پڙهائيندو آهي، پر اسان وٽ پي ايڇ.ڊي هولڊر يونيورسٽي سطح جي شاگرد پاڙهيندو آهي. جيڪر اسان جي ملڪ ۾ تعليم جو اهڙو ڍانچو هجي ته هر پاسي واهه واهه ٿي وڃي.
بابا سائين اسڪول کان پوءِ ٽيوشن به پڙهائيندو هو، يعني بابا پڙهائڻ کي گهڻي ترجيح ڏيندو هو، جڏهن گهر ايندو هو، ته بابا سائين جي هٿن ۾ ڪونه ڪو رسالو، ڊائجيسٽ، اخبار ۽ ڪتاب هوندو هو، اهو سچ آهي ته جيڪو مطالعو ڪندو آهي، اهو سٺو پڙهائيندو آهي، اڄڪلهه جا استاد اڀياس کان بنهه پري آهن، جڏهن استاد ئي اڀياسي ڪونه آهي ته پوءِ اهو شاگردن کي ڪهڙا ڏس ڏيندو. ڪنهن ڪتاب ۾ پڙهيو هو ته:
انگريزن جي دور ۾ انهيءَ استاد کي ڀرتي ڪندا هئا، جيڪو اديب هوندو هو، ڇو ته اديب ئي نفسيات کان سٺو واقف هوندو آهي، ان مطابق اهو پڙهائيندو آهي.
بابا سائين پنهنجي زندگيءَ ۾ ايترا سوشل ڪونه ٿيا، بس اسڪول کان گهر، گهر کان مسجد، اها حقيقت آهي ته سٺو استاد معاشري کي به پرکي ويندو آهي ته هي معاشرو منهنجي لاءِ ڪيترو ڪارگر آهي. بابا سائين جي دوستيءَ جو حلقو اسڪول جي دنيا کان ٻاهر به مختصر رهيو آهي. مون پنهنجي ڄمار ۾ بابا جا صفا چند دوست ڏٺا، جن سان بابا اٿندو ويهندو هو، انهن منجهان محمد صالح ڀٽو ۽ محرم علي ڀٽو هئا. محمد صالح ڀٽو ڪراچيءَ ۾ رهائش پذير آهي ۽ هن وقت K.D.A ۾ ڊائريڪٽر آهي. جناب محمد صالح ڀٽو جاين جا نقشا ٺاهڻ ۾ تمام گهڻو ماهر آهي. هي ڏاڍو سکيو ستابو آهي. نه ڪنهن جي تيريءَ ۾ هوندو آهي نه ڪنهن جي ميريءَ ۾ هوندو آهي، البت هن وٽ کوڙ سلامي هوندا آهن. هي گهڻو “ڀٽو صاحب” سان مشهور آهي. صوم صلوة جو پابند آهي، ڳوٺ ۾ نئين جامع مسجد ٺهرائڻ ۾ هن جو وڏو ڪليدي ڪردار آهي. اڳتي ڏاڙهي لاهيندو هو، هاڻي وڏي سونهاري رکي اٿائين. هي تمام گهڻو ديندار ۽ متقي ماڻهو آهي. جڏهن ڪراچيءَ کان ڀٽو صاحب جن ڳوٺ ايندا هئا ته اڪثر بابا سان سندس مکاميلو هوندو هو. اسان جي ڏاڏي پير بخش ڀٽو جي اوطاق ۾ رات جو دير تائين ويهي حال احوال ڪندا هئا، مان به بابا سان گڏ هوندو هوس، استاد محمد مراد، استاد سليمان، ملان محرم ۽ اظهر چنو ۽ خالد چنو، ڀٽو صاحب سان ٻٽ هوندا هئا. سيٺ جا ڇيلا ڪُسبا هئا، بابا ڏونگا ڀرائي اوطاق ۾ کڻي ايندو هو، وڙ وڙ جون ڀاڄيون هونديون هيون، تريل مڇين جا پيس هوندا هئا، کائڻ وارا به چند بس ڇا ڳالهه ڪجي؟
وہ زمانہ اور تھا جب پسینہ گلاب تھا
بابا سائين جو ٻيو دوست جيڪو گهرو رهيو، اهو مامو محرم علي ڀٽو آهي، جنهن سان بابا زندگيءَ جو گهڻو عرصو گڏ گهاريو آهي، محرم علي ڀٽو ايڪسائيز کاتي ۾ ASI هو، جنهن هاڻي رٽائيرمينٽ ورتي آهي، هن درويش صفت انسان جي بابا کان سواءِ ٻيو ڪنهن سان به ڪونه لڳندي آهي. هي اڄڪلهه جيڪب آباد شهر ۾ رهائش پذير آهي.
بابا سائين جي ڏيهي معاملن جو واءُ سواءُ وٺڻ ۾ تمام گهڻي دلچسپي آهي، اخبار، ريڊيو ۽ ٽيليويزن بابا جي وندر ورنهن آهن. بابا سائين شهيد ذوالفقار علي ڀٽو کي تمام گهڻو پسند ڪندو آهي، اهوئي سبب آهي جو شهيد جي زندگيءَ تي اڪيچار ڪتاب گڏ ڪيا اٿائين، ڪنهن وقت بابا شهيد ذوالفقار علي ڀٽو جو فوٽو ڊرائينگ ڪرائي اوطاق ۾ لڳايو هو، بابا سياست جي باري ۾ چڱي چوکي معلومات رکندو آهي ۽ بي.بي.سي لنڊن جي نشريات، مينهن هجي يا جُهڙ، تندهيءَ وچان ٻڌندو آهي، پر بحث ڪنهن سان ناهي ڪندو، ڇو ته سياست ۽ مذهب تي بحث مباحثو جهيڙي جهٽي جو باعث هوندو آهي.
بابا سائين مذهبي به تمام گهڻو آهي، صوم صلواة جو پابند آهي، اها هيرَ کيس ننڍپڻ کان وٺي آهي، قرآن شريف روزانو پرهه ڦٽيءَ جو پڙهندو آهي، بابا سائين ٻالجتيءَ کان روزا رکندو آهي. تراويحون پڙهندو آهي، بابا کي حج ڪرڻ جو به جهجهو شوق آهي، جيڪو هاڻي ترت پورو ڪندو.
هاڻي جڏهن بابا رٽائيرمينٽ ورتي آهي ته اڪثر پنهنجو وقت گهر ۾ گهاريندو آهي. خوب عبادت ڪري ٿو. ان کانسواءِ اخبارن، رسالن، ڪتابن ۽ ٽيليويزن منجهان لطف اندوز ٿئي ٿو، بس هاڻي بابا جو ڄڻ ته هي موقف آهي ته زندگيءَ جا باقي ڏهاڙا آرام عبادت ۽ رياضت سان گذرن. منهنجي دعا آهي ته بابا سائين پنهنجي زندگيءَ جا ڏينهڙا خير ۽ عافيت سان گهارين ۽ شل ڪوسو واءُ نه لڳي. شالَ سٺي صحت رب تعاليٰ عطا ڪرين. شالَ الله سائين پنهنجي ٻاجهه هر وقت مٿان ڪرين. الله سائين کيس سَدا خوش رکي. (آمين)
مون کي مون پرين ٻڌي وڌو ٻار ۾،
اُڀا ائين چون مڇڻ پاند پسائين.
(شاهه لطيفؒ )
اياز ڀٽو
سبجيڪٽ اسپيشلسٽ (سنڌي)
ڳوٺ مبارڪپور, تعلقو ٺل
ضلعو جيڪب آباد