سوال؟
زينو: (سس کي مخاطب ٿيندي) امان ڏسين ٿي، اڄ به پٽهين اڃا ڪين موٽيو آهي. سج ڪاپار تي چڙهي آيو آهي. اجها ٿي ٻپهري لڙي.
ساران: هائو، چوين ته سچ ٿي. ماني به ته کائي ڪين ويو آهي. مٿان جهولو ۽ گرمي، چيائين پئي ته بس اجهو ٿو موٽي اچان. ڪلاڪ ڏيڍ جو ڪم آهي، سيٺ اڄ ٽيڻا ماڻهو ڪم تي گهرايا آهن.
زينو: مون سان پاڻ ساڳي ڳالهه ڪئي هئائين. هميشه کان جمعي جي ڇوٽي ڪندا آهن. مزدوريءَ جي لالچ ۽ نماز کان اڳ ۾ موڪل جي آسري تي هليو ويو.
ساران: سيٺ جي ٽماڙ واري جاءِ، خبر ناهي ڪهڙي وٺ وٺان اچي لڳي اٿس، سڄو سڄو ڏينهن پاڻ پيرن ڀر بيٺو آهي.
زينو: پاڻ بيٺو آهي، تڏهين ته ٻن مهينن ۾ جاءِ جڙي راس ٿيڻ تي آهي، باقي رڳو هڪڙيءَ ڀت جون درزون رهيل آهن، ائين پئي چيائين!
ساران: ستون ڏينهن ٿيو اٿس ته جو جهڙيءَ مانيءَ واري ڳنڍ هتان ٻڌيو کڻيو وڃي، اُهڙي شام جو ورايو واپس کنيو اچي! پيٽ خالي، ڪم ڪيئن ٿو اُڄهيس؟ تو الاجي ڇا ڪيو اٿس، چي ”ڪنوار سان گڏجي ماني نٿو کان ته وڻي ئي نٿي.“
زينو: (ٿورو شرمائجي) الا! مون کي ڪهڙي خبر! پٽ ته تنهنجو ئي آهي، توئي ته کيس اهڙي پٽي پڙهائي هوندي!
ساران: هائو رمضو آهي ته منهنجو پٽ، پر توسان پرڻائي توکي جو ڏيئي ڇڏيو اٿم. دل تي هٿ رکي ڏس، هاڻي ته ماءُ ٿي آهين، پنهنجو پٽڙو ٿيو اٿئي، ڇو سڄو ڏينهن ڇاتيءَ سان لڳائي ويٺي آهينس!
زينو: ڇاتيءَ سان نه لڳايانس ته اڇلائي ڇڏيانس. چاليهه ڏينهن ته مس گذريا آهن......
ساران: هاڻي پاڻهي خبر پونديئه- منهنجو رمضو آهي ته چاليهن سالن جو پر آءٌ ڀانيان ٿي ته ڪالهوڻي ڪالهه ڄڻيو اٿم.
زينو: خدا ڏينهن ڏئيس، وٺي ڏسجانءِ. منهنجو پٽ جوان ٿيندو، مُڇن جي ساوڪ اينديس ته ميندي لڳائي، وني ڏيئي ٽولي ڇڏيندي سانس، ٽولي! تو وانگر آرو ڪين ڪنديسانس. هيڏي عمر آندي اٿئي، مٿو اڇو ٿي ويو اٿئي، ته به اويل سويل پيئي نهارينس.
(زينوءَ جو ننڍڙو روئي ٿو، ۽ هوءَ چولو مٿي ڪري ٿڃ ڌارائيس ٿي.)
ساران: ڪتو، ڪتو، ڏس ته سهي ماريو ٺهي جڙي پلٿي ماري اچي ويٺو آهي- نڪو ٻاهر نپٽا! هتي اندر اچي ويٺو آهي سهڪڻ ۽ ڄڀ ڪڍي لڙڪائڻ! اما زينو هڻينس اها ڀر واري سؤنٽي، مئو جاءِ ٿو خراب ڪري.
زينو: پر امان، هي پاڻ وارو موتي ته آهي، ٻاهر گرميءَ ۽ جهولي تنگ ڪيو اٿس، تڏهن لنگهي آيو آهي اندر (زينو جو ڇوڪرو هنج ۾ روئي ٿو. هوءَ نراڙ تي پگهر اگهندي، چوي ٿي.) اڄ ته جنسي دوزخ ٿي پيو آهي، جهڙي ڪا بٺي پئي ٻري. ننڍڙي کي وهنجاري ٿي اچان.
ساران: (پنهنجي سر) پنهنجي آنڊي جي ڪيئن نه ڇڪي آئي اٿس؛ هلي آهي کيس وهنجارڻ. منهنجو ٻچڙو اُس ۾ پيو ڳهي ۽ مزوري ڪري- دستگير جي ڪا وٺ پئين! جمعي جو ڏينهن، ههڙي گرمي، ههڙو جهولو، پوءِ به ڪم! جانورن تي به ڪهل ڪبي آهي! هي سيٺيون، شل قيامت ڪاري ٿئينِ.
زينو: (پري کان پٽ کي وهنجاريندي) اما هي ٻاهرئين مٽ وارو پاڻي ته ڪوسو ٿي ويو آهي، اتان اندران دلي مان نه گلاس ڀري اچين!
(ساران اندران گلاس ڀري وڃي ٿي ٻارڙي جي مٿان آهستي آهستي ڪري پاڻي هاري.)
زينو: دل ۾ نه ڪرين، هڪڙو ٻيو ڪم چوانءِ!
ساران: آءٌ ڪا ٿورو ئي تنهنجي نوڪرياڻي آهيان. مون کي ته ڪابه ڳالهه ڪانه ٿي اُچهي. بس اهائي ڳڻتي اٿم ته پٽم ڪيڏيءَ مهل ٿو اچي ماني کائي.
زينو: (پٽ کي گنديءَ ۾ ويڙهيندي) پوءِ ڀلا کيس ڇو نٿي وٺي اچين.
ساران: تون به گڏجي هل نه، ڇوڪري کي چولڙو پاراءِ ته گڏجي هلون.
زينو: ڳالهه ته واهه جي ٿي ڪرين، بس ٻيڪڙي اچ در کي. (ڪُتي کي) موتي! موتي! نڪر ٻاهر!
(سس ۽ نُنهن ڳالهيون ڪنديون، سيٺ واريءَ جاءِ ڏانهن هلن ٿيون.)
زينو: ڀلا پٽهين پاڻ تي ڪاوڙبو ته ڪين؟
ساران: آءٌ جو توسان گڏ آهيان، مزال آهي، جو ٻڙڪ ٻاهر ڪڍي. جي گوڙ ڪيائين ته هي ڏسين ٿي ٿڦڙ، وهائي ڪڍندي مانس.
زينو: امي، ائين ته نه چئو، ننڍڙو ته ڪونهي.
ساران: وڏو هوندو ته ٻين جي لاءِ، پورا ڏهه مهينا پيٽ ۾ سانڍيو اٿمانس. ماءٌ سان ٿوروئي منهن ڏيندو.
زينو: اهو ته آءٌ به مڃان ٿي، پر وات مان وائي ته چڱي ڪڍجي.
ساران: کير پي ڄڻيو اٿمانس، ڏسجئين ويٺي، پاڻ کي پري کان ڏسي سهي.................
زينو: بس بس، گهڻو نه پڏائينس.
ساران: اما، اڃا گهڻو پنڌ آهي، منهنجا ته پير ٿا پڄرن مٿو ٿو سڙي.
زينو: هاڻي اچي پهتا آهيون. جهولي به هانيون ڪري ڇڏيون آهن.
ساران: ننڍڙي کي ته چڱيءَ طرح ويڙهه، متان ڪٿي لهس نه اچي وڃيس.
زينو: هو ڏس! او، اها، سامهين جاءِ! پٽهين مٿي، او..... اهو..... ڏائيءَ ڪنڊ وٽان، بنهه چوٽيءَ تي، تغاري پيو لاهي.
ساران: مون پوڙهيءَ کي ته ڏسڻ ۾ ڪجهه ڪين ٿو اچي. بچي شل؛ گهوري وڃانس!
زينو: موتي، موتي، ڊوڙ پنهنجي ڌڻيءَ وٽ، توکي ڏسي من هيڏانهن لؤڻو هڻي.
(زينو ننڍڙي ڇوڪري کي ٿورو مٿي ڪري، نِوڙي پٿر کڻي جاءِ واري پاسي اڇلائي ٿي، ڪتو پڇ لوڏي اوڏانهن لُوهه ٿو ڪري.)
ساران: چري، هي وري ڇا ٿي ڪرين! مڙسهين ڇا سمجهندو، پاڻ به ايڏانهن هلون پيئون.
زينو: بس پهچي ته ويون آهيون.
ساران: هائو، هائو، هاڻي ته آءٌ ڏسان پئي، اهو چوٽيءَ تي بيٺو آهي نه- ابول! منهنجو ته مٿي نهاريندي مٿو ٿو ڦري. (ڪتو ڀؤڪندو موٽي ٿو اچي.)
زينو: هيترا سارا مزور! مار، امان پٽهين پاڻ کي ڏٺو آهي.
ساران: هيڏانهن نهاري ته پيو.
زينو: هو ڏس! هٿ سان اشارو ڪري رهيو آهي.
ساران: ڇا ٿو چوي؟
زينو: چوي ٿو اتي ترسو، اجهو ٿو اچان.
ساران: ڀلا تون به ته سڏ ڪرينس.
زينو: هائو، هائو.
ساران: اڃا لهي ته ڪونه ٿو.
زينو: ڀلا وچ ۾ ڪم ڇڏي ڪيئن ايندو. هو پريان سيٺ جو بيٺو آهي.
ساران: سيٺ هوندو پنهنجي لاءِ، منهنجو ته هاڻي گرميءَ کان هانءُ ئي ٿو ماندو ٿئي. ننڍڙو مون کي ڏي. آءٌ ٿي ويجهو وڃانس.
زينو: هان وٺ،. پر ڏاڪڻ کان پري ٿي. بيهجانءِ- اُس کان ته ڍڪينس........
رمضو: (مٿان ڪاوڙ مان رڙ ڪري ٿو) امان! امان! هي ڇا ٿي ڪرين، ننڍڙي کي اُس لڳندي.....پري ٿي..... ڍڪينس..... پاڇولي ۾ بيهه، هٽي وڃ، پري ٿي!
ساران: (ڏاڪڻ جي ڀرسان اچي) نه ته، ڀلي ته گرمي لڳيس، توکي گرمي ڪانه ٿي لڳي- لهي هيٺ اچ، هيٺ لهي آ.
رمضو: امان، امان! الله جي نالي، اُستاد، استاد آءٌ لهان ٿو. آءٌ وڃان ٿو.
(تڪڙ ۾ رمضوءَ جو پير ترڪي ٿو ۽ ٽماڙ تان ڪلٽي کائي اچي پٽ تي ڪِري ٿو.)
ساران: آءٌ مري ويس، گهوڙا!
(ساران اوراٽجي ڪري پئي، ٻارڙو ڌڪ لڳڻ سان ڪيهون ڪرڻ لڳو، زينو ڊوڙي اڳي اچي ٿي ۽ پنهنجي ڇوڪري کي کڻي ٿي، مڙس کي ڏسي اکيون ڦاٽي ٿيون وڃنس، سيٺ اچي ٿو ۽ رمضوءَ جي ڦاٽل اجرڪ سان رمضو کي ڍڪيندي چئي ٿو.)
سيٺ: اِهي رنون هتي ڇو رلي رهيون آهن. پري ٿيو پري ٿيو! شيءِ وڃي ڌڻين کي رسي.