علامتي ڪهاڻيڪار: ابراهيم کرل
ڳالهيون، آکاڻيون ۽ قصا، سينن مان نڪري پنن تي آيا، ناول ڳوٺن، علائقن، شهرن جي رستن گهٽين مان گهمندا قلم وسيلي ڪتابن جي زينت بڻيا.
ڀٽ، ڀان، مڱتا، ناٽڪ منڊيلن وارا، دڦ، دڦليون، چپڙيون، نڙ وڄائي، ماڻهن کي ميڙي، ڳالهه ٻڌائيندا هيا.
ڪهاڻيڪار، ناول نگار، افساني نگار، اکين جي ماڻڪين ۾ محفوظ ڪيل منظرن ذهن جي اسڪرين تي آيل وارتائن، دل کي لوڏي ڇڏيندڙ واقعن، اکين ۾ آيل ڳوڙهن جي پس منظر کي قلم وسيلي ڪاغذ تي اتاري، اخبارن، رسالن، ڪتابن، ٽي وي ڊرامن، فلمن ۾ بيان ڪري، هنياءَ کي هلڪو ڪري رهيا آهن ۽ معاشري ۾ ٿيندڙ انيڪ تبديلين کان آگاهه ڪري رهيا آهن.
رسول ميمڻ پوئين ڪرت ڪرڻ وارن مان آهي، ليڪن ان جو پس منظر اهو ساڳيو ئي آهي، ڪچهريءَ ۾ ڪانڀ ڪڍي ويهڻ، سياري جي سرد راتين ۾ ڪنڊيءَ جي بنڊيءَ کي ٺاٺوڪو ڏئي وَر وَر مچائڻ ۽ ڪنڊ ۾ ويٺل، موسي يا خميسي جي واتان چوريل قصو ٻڌندڙ ۽ ان ڏانهن به ڌيان ڏيندڙ جيڪو ننڊ کي اکين مان ڀڄائيندي وچ تي پڇي ٿو “هائو ٻيلي خميسا! پوءِ ڇا ٿيو؟... ۽ خميسو اهڙي سوال تي گنگهڪر ڪري چوي ٿو. “ٿيندو اهو جيڪو مالڪ کي منظور هوندو، ويهي ٻڌ ته ڇا ٿو ٿئي؟” رسول ميمڻ جون ڪهاڻيون ويهي ٻڌڻ جهڙيون آهن، منجهن اهو ئي رس چس ۽ رچاءَ آهي، سندس ڪتاب “حليمان” ۾ آيل ڪهاڻيون جنهن لاءِ هو پاڻ ئي چوي ٿو ته: “منهنجي وجود جا ڪيئي ورهايل حصا پويان آواز ڏئي رهيا آهن، مان ماضيءَ جا سڏ ٻڌندو آهيان ته ڪنڌ ورائي پنهنجا پوئتي ڇڏي آيل ڪيئي روپ ڏسي سگهندو آهيان، حليمان، نانڪ، احمد زوار، ڏاتو، سونين والين وارو سچل، ستارو ۽ ٻيا اهي سڀ نالا منهنجين يادن تي اڪريل آهن.”
“ڏاتوءَ جي آتم ڪهاڻي” ۽ “حليمان” ٻه اهڙيون ڪهاڻيون آهن، جيڪي مسلسل وارتا کي بيان ڪري رهيون آهن، ڏاتوءَ جو ڪردار ان جو اٿڻ ويهڻ، کائڻ پيئڻ، رويو، پاڙيوارن جي پروڙ ۽ سندس مذهب، اهڙي پناهه گاهه هيو، جنهن جي اڱڻ ۾ سڪون جا بيد مشڪ لڳل هئا. هن سڄي زندگي خدا کي ياد ڪيو ۽ ان جي حڪمن تي عمل ڪيو. هن پنهنجي گهرواريءَ کي خوش رکيو ۽ غير ضروري پابنديون نافذ نه ڪيون، هن پيدل گهمڻ کي ترجيح ڏني، هن سڄي ڪهاڻيءَ ۾ رسول ميمڻ انساني عظمت، انساني سڀاوَ، انساني آدرشن جي ڳالهه ڪرڻ کان علاوه پنهنجو ڪم هڪ سٺي ڊاڪٽر وارو پڻ ڪري ويو آهي.
“هن ناشتي ۾ هميشه ڏهي استعمال ڪئي ۽ جڏهن هن جي عمر چاليهه سال ٿي ته هن مڇيءَ کانسواءِ ڪو به گوشت نه واپرايو، هن اهڙيون سبزيون استعمال ڪيون جيڪي ڏسڻ ۾ سائي رنگ جون هيون، هن ڪڏهن سگريٽ يا ٻيڙي کي نه ڇُهيو ۽ نه ئي ڪڏهن شراب کي چپن تي آندو.” ڏاتوءَ 135 سالن جي عمر ماڻي، ان جا سڀئي راز رسول ميمڻ پنهنجي هن ڪهاڻيءَ ۾ ٻڌايا آهن، ته هڪ حوالي سان ڪهاڻي ميڊيڪل اويئرنيس پيدا ڪرڻ ۾ به رهنمائي ڪري ٿي.
“حليمان” ڪهاڻي پڻ هن ئي سلسلي جي ڪڙي آهي، عورت گهر ۾ ڪهڙا ڪم ڪري ٿي؟ ڪيئن سگهڙائپ ۽ ڏاهپ سان گهر جو چرخو هلائي ٿي؟ گهر جي هر ڀاتيءَ تي سندس نظر آهي، اوڙي پاڙي جي اٿي ويٺي، شادي غميءَ ۾ ڀرپور ڪردار ادا ڪري ٿي، تڪليف ۾ ڪيئن سهارو بڻجي ٿي؟ وڏي پيٽيءَ ۾ ڪيئن ڪپڙا ۽ شيون سنڀالي رکي ٿي؟ انهن سان سندس يادون وابستا آهن، انهن يادن کي هوءَ ٽڪرين ۾ ورهائي رلهي ٺاهي ٽانڪي ٿي ڇڏي، هن ڪهاڻيءَ ۾ پڻ رسول ميمڻ بيمارين جو ذڪر ڪيو آهي ۽ ان جون تدبيرون پڻ هڪ ماهر ڊاڪٽر جيان ٻڌايون آهن، ڪيئن هڪ سوئر جي ڦٽي ٿيل انسان لاءِ تدبيرون بيان ڪيون اٿس؟ ڇتي ڪتي جي چڪ پائڻ سبب انسان ڪهڙين مشڪلاتن مان گذري ٿو ۽ ان جي تڪليف ڪهڙي ٿئي ٿي. ان جو علاج ڇا آهي؟... ته ڊاڪٽر صاحب واقعي پنهنجي ڪهاڻين ۾ ڏاهپ جي ڳالهين سان گڏوگڏ بيمارين جا علاج پڻ Suggest ڪري ٿو، جيڪو سندس پيشو به آهي، ان سان گڏ هو معاشري جو ڊاڪٽر ٿي مسئلن کي حل ڪرڻ جا گُر پڻ ٻڌائي ٿو. سندس ڪهاڻي بيان ڪرڻ وارو طريقو اهو ئي آهي “ها ته خميسا! ٻڌاءِ پوءِ ڇا ٿيو؟” (انهي موضوع تي تمام گهڻو تفصيلي لکي سگهجي ٿو.)
ڊاڪٽر رسول ميمڻ جي ڪهاڻي “ڪوما، سڪرات ۽ موت” ۾ پڻ اهڙي ڪيفيت بيان ڪئي وئي آهي، جيڪا هڪ ڊاڪٽر ئي محسوس ڪري سگهي ٿو. ڇو ته ان جي آڏو اهڙا ڪيترائي دفعا حادثا ٿي چڪا آهن. هن ڪهاڻيءَ ۾ خودڪشي ۽ بيوفائيءَ جهڙين ڪيفيتن کي شاندار نموني سان بيان ڪيو ويو آهي. ڊاڪٽر رسول ميمڻ جي ڪهاڻين ۾ ورهاڱي جي درد کي پڻ جڳهه مليل آهي، “لالواڻيءَ جي لائبريري جا ڪئا” ۾ خاص ڪري هتان لڏي ويل هندو اديب جي ڏک کي چٽيو ويو آهي، جنهن جي گهر ۾ هڪ پناهگير اچي رهي ٿو. جيڪو بعد ۾ هجرت ڪري ويل هندوءَ واريون عادتون اپنائي ٿو ته کيس ذهني سڪون ميسر ٿئي ٿو. ۽ موهن لالواڻيءَ جي لکيل سِٽ جيڪا اڻپوري آهي، ان کي ٻي سٽ ملي ٿي.
اڄ وڃان ٿو ڏور، جيئن ڪونج وڇڙيل اي وطن!
تو ڏني مونکي پناهه هيس اجڙيل اي وطن!
رسول ميمڻ مسلسل لکي رهيو آهي، سندس ڪهاڻين ۾ رومانيت، حقيقت نگاري، علامت نگاري، نفسياتي ۽ ٻيا جديد لاڙا موجود آهن، جن تي ڌار ڌار لکي سگهجي ٿو.
•