دوستو ئيفسڪي جي اڇين راتين جي روئيداد White Nights ناول بابت ڪي ڳالھيون
دوستوئيفسڪي سدائين زار شاهيءَ جي سماج، ان وقت جي نا انصافي، برائين، ان سيڪيورٽي ۽ ٻھروپي کي بي نقاب ڪرڻ سان گڏوگڏ انساني ويڳاڻپ ۽ من جي سائنس جو چٽ چٽيو آهي. جيڪو اوهان کي هن ناول “بي رنگ راتيون” ۾ ملي ٿو.
белые ночи
بي رنگ راتيون دوستو وسڪي جو 1848ع ۾ ڇپيل ڪتاب آهي. جنھن جا ڇھہ حصا آهن. پھريون حصو پھرين رات جي نالي سان آهي. پھرين رات: هن ۾ ليکڪ پيٽرسبرگ جي شھر جي گهٽين ۾ رات جي تجربي جو ذڪر ڪيو آهي. هو رات جو رنگ ڏسندي هڪ ڇوڪري سان ملي ٿو جنھن کي ڪوئي اجنبي تنگ ڪري رهيو هوندو آهي. هو ان کي هن کان بچائي ٿو ۽ ان سان پنھنجا احساس ونڊي ٿو. ان ڪردار جو نالو ناستينڪا آهي.
ٻئي رات : ڪھاڻي ضمير غائب ۾ ٻڌايل آهي ۽ هيرو، ناستينڪا سان ملڻ جو وقت رکي ٿو ۽ هڪ ٻئي سان خيالن جي ڏئي وٺ ڪن ٿا. جيتوڻيڪ هن ناول جو بيانيو/اظھار تمام گهڻو سادو سودو ۽ سنهجهو آهي. دوستو وسڪي عورت جي وهم، بي قراري، خيال جي اڏام، ديوانگي، دل فريبي ۽ بيوقوفي کي چٽڻ جي ڪوشش ڪئي آهي.
ناول جي هيروئن پنھنجي اڳئين عاشق سان بہ پيار جا پيچ اڙايون ويٺي آهي، جيڪو اوچتو هن کي بنا ڪنھن سبب جي ڇڏي وڃي ٿو.
ناول جو هيرو هن جي محبت ۽ هن جي بيوفائي تي وچ وارو همدردي جو ڪردار ادا ڪري ٿو. اهو هڪ اڪيلو ماڻھو آهي. جنھن جو ڪوئي دوست ناهي. نہ ئي هن جي زندگيءَ ۾ ڪي واقعا رونما ٿيا آهن. هو رڳو سينٽ پيٽرسبرگ شھر جي عمارتن جي روح ۽ جسمن کي ڄاڻي ٿو.
هو سج جي روشني کان لڪندو رهي ٿو. رات جي وقت شھر جي هر گهٽيءَ ۾ گهمندو، رولندو ۽ پنھنجي خالي پڻي کي پنھنجي ڪردارن ۾ چٽيندو ۽ لاهيندو رهي ٿو.
هي ناول هڪ اهڙي مھم جوئي آهي. جيڪا چئن رنگين راتين تي مشتمل آهي.
هن ناول ۾ سينٽ پيٽرسبرگ شھر جي زندگيءَ جا رنگ دوستوئيفسڪي پنھنجي ڏانءُ سان ڀريا آهن. هڪ نوجوان خواب ڏسندڙ ۽ سپنا سرجيندڙ جو ڪردار رنگين راتين جو مک ڪردار آهي. جيڪو جنھن ڇوڪري سان پيار ڪري ٿو ان اڳيان پنھنجو عڪس/ اندر اوري ٿو.
A Belkin اي بيلڪن لکي ٿو:
However, this intiail period of the writer’s literary career was burtaly cut shot by an event that spilt his life in to two halves.
دوستوئيفسڪي توڻي جو پنھنجي شروعاتي زماني ۾ هي ناول لکيو. پر ان جي باوجود بہ هو ڏيکاري ٿو تہ ڪيئن هڪ سونھرا سپنا سرجيندڙ کي هن گهٽ واري ماحول ۾ نہ چاهيندي بہ پاڻ کي تباھہ ڪرڻو پوي ٿو. جڏهن تہ ولگر حقيقتون کي فروغ ڏنو وڃي ٿو.
بي رنگ راتيون ناول جا ڪردار هيرو ۽ هيروئن جي ذاتي خوشي کي بحال ڪرڻ رڳو عجيب ۽ دلڪش خوشي آهي.