ديباچو

ارپنا
سنڌسلامت پاران
مترجم متعلق
ديباچو
موڪلاڻي
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64

هيٺين صفحن ۾ قديم زماني (عيسوي سن کان اٽڪل چار سئو ورهيه اڳ) جي مشهور يوناني فيلسوف، فلاطون، جي هڪ نامور ڪتاب، نالي فيڊو (Phedo) جو ترجمو ڏنل آهي. ساڳئي فيلسوف جا ٽي ڪتاب اڳ سنڌي زبان ۾ شايع ٿي چڪا آهن. پهرئين ڪتاب ۾ ”پاڪيزگي“ جي وڏي مسئلي تي بحث ٿيل آهي ۽ ڏيکاريل آهي ته ڪئين افلاطون جي استاد، سقراط، سان عام ماڻهن جي عداوت پيدا ٿي ۽ هن کي ڪورٽ جي ڪوٺ ٿي. ٻئي ڪتاب ۾ ڏيکاريو ويو آهي ته ڪهڙي دليريءَ سان سقراط ڪورٽ ۾ پنهنجن فريادين جي باطل بيانن جي سامهون ٿيو ۽ ڪهڙي سچائيءَ سان پنهنجي پاڪيزهه زندگي جو احوال منصفن اڳيان عرض رکيائين ۽ ڪيئن سر کان وڌيڪ سچ کي گهريائين. ٽئين ڪتاب ۾ ڏيکاريل آهي ته موت جي خوفناڪ فتويَ ملڻ بعد سقراط پنهنجي حياتي جا باقي ڏينهن زندان ۾ ڪهڙي استقامت سان بسر ڪيا ۽ ڇا وٽس قاعدي جو قدر هو. هن ڪتاب ۾ سقراط جي حياتيءَ جي پوئين ڏينهن جو احوال ڏنل آهي، جنهن ڏينهن هن زهر جو پيالو پيتو ۽ رحلت ڪئي. جڏهين سقراط ٻيءَ دنيا جي سفر جي سنبت ڪري ٿو ۽ هن دنيا کان ڪولائي ٿو، تڏهن سندس دوستن جي اندر ۾ اندوهه پيدا ٿئي ٿو ته هو روڄ ۽ راڙو ڪن ٿا. سقراط کي پنهنجي دستن جي هن رواجي ليڪن ٻاراڻي هلت تي افسوس ٿئي ٿو ۽ هنن کي چوي ٿو ته کين ڪوبه سبب غمگين ٿيڻ ڪونهي، ڇو ته زهر پيئڻ سان سندس حياتي پوري ٿي ڪانه ويندي. هو هنن کي دلجاءِ ڏئي ٿو ۽ سمجهائي ٿو ته زهر جو اثر فقط سندس خاڪي پتلي تي پوندو جو ڊهي پوندو، ليڪن سندس اندر واري اعليَ شيءِ کي ڪي نه ڪين ٿيندو ۽ اها سلامت رهندي. انهيءَ ڳالهه ٻولهه مان هڪ عاليشان بحث اڀري پوي ٿو ۽ سقراط پنهنجن لاثاني دليلن سان ثابت ڪري ڏيکاري ٿو ته جيتوڻيڪ بدن بيشڪ بي بقا آهي ۽ روح سدا حيات آهي. سقراط جي سمجهاڻي سندس دوستن ۾ صبر پيدا ڪري ٿي ۽ هو قاعدي جي حڪم موجب زهر پي لاڏاڻو ڪري ٿو.
ٺهڻ ۽ ڊهڻ، ڄمڻ ۽ مرڻ، اهي ڳالهيون دنيا ۾ هر روز جو معاملو آهي، ۽ انهن جي ڪري انسانن ۾ گهڻي اجائي خوشي ۽ گهڻو اجايو افسوس پيدا ٿين ٿا. نتيجو اهو نڪري ٿو جو انسان ڪڏهن به پنهنجي اندر جي املهه طاقتن کي اوج تي اسرڻ نٿا ڇڏين ۽ سدائين جانورن وانگر پنهنجي جسماني خواهشن پوري ڪرڻ ۾ غلطان رهن ٿا. يقين آهي ته هن ڪتاب پڙهڻ سان نه رڳو اندر کي عجيب راحت ايندي، پر ڪي قدر هن بدل سدل واري دنيا تان دل کڄي ويندي ۽ وڃي اتي لڳندي جتي نڪا آهي ابتدا ۽ نڪا آهي انتها، نڪا دوستي نڪا دشمني، نڪا خوشي ۽ نڪو غم- يعني اعليَ قدرت، جا پنهنجي اندروني طاقت ۽ قانوني موجب چوڌاري جوڙ ۽ جنسار بڻايو بيٺي آهي.

شاهه نواز پيرزادو
21 آڪٽوبر، 1931ع
حيدرآباد، سنڌ

تاريخ، فلسفو ۽ سياست

موڪلاڻي