18 - موڪلاڻي | سنڌسلامت ڪتاب گهر

ارپنا
سنڌسلامت پاران
مترجم متعلق
ديباچو
موڪلاڻي
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64

18

ڪيبيز چيو ته، سقراط، هن کانسواءِ جيڪا تون وري وري ڳالهه ڪندو آهين ته، سکڻ فقط هڪڙي ياد ڪرڻ جي روش آهي، سا جيڪڏهن سچي آهي ته پوءِ، آءُ ڀانيان ٿو ته، جيڪي اسين هينئر ياد ڪريون ٿا، سو ضرور ڪنهن اڳئين وقت سکيا هونداسون ۽ ائين ٿيڻ تڏهن ممڪن ٿيندو جيڪڏهن اسان جا روح انساني جسم ۾ اچڻ کان اڳ ڪنهن هنڌ حيات رهيا هوندا. تنهنڪري هي ٻيو سبب آهي روح جي بقا ۾ اعتبار رکڻ لاءِ.
ڪيبيز جواب ڏنو ته، هڪ دليل ۾ سڀ کان زبردست دليل هيءُ آهي ته، جيڪڏهن ماڻهن کان ڪو سوال درست نموني پڇيو ويندو آهي ته هو انهيءَ جو جواب پاڻهي درست ڏيندا آهن. پر جيڪڏهن هنن وٽ علم ۽ پوري تميز موجود نه هجي ها ته هو ائين ڪري ڪين سگهن ها. وري، هنن کي ڪي شيون علمِ پئمائش (ماپ جي علم) سان لاڳاپي رکندڙ ڏيکاربيون ته هن مسئلي جي ثابتي پوري طرح ملي ويندي.
سقراط چيو ته، سمئس، جيڪڏهين توکي هن مان يقين نٿو اچي ته، هن ڳالهه کي هن طرح سان جاچ ۽ پوءِ ڏس ته تون اسان سان متفق راءِ ٿين ٿو يا نه. آءُ سمجهان ٿو ته توکي شڪ آهي ته ڪيئن جنهن شيءِ کي علم ٿو چئجي سان يادگيري هوندي.
سمئس جواب ڏنو ته، نه، مونکي ڪو شڪ ڪونهي. پر يادگيريءَ وارو دليل آءُ وري دل تي آڻڻ ٿو گهران. جيڪي ڪيبيز سمجهائڻ منظور ڪيو آهي، تنهن ڳالهه تنهنجي مسئلي کي ذري گهٽ منهنجي دل سان لاتو آهي ۽ مون کي خاطري ڏياري آهي؛ پر جنهن دستور موجب تون اها ڳالهه سمجهائڻ ٿو گهرين، تنهن ٻڌڻ لاءِ به آءُ گهڻو شائق آهيان.
هن ورندي ڏني ته، هن قانون موجب آءُ‏ ڀانيان ٿو ته اسين متفق راءِ آهيون ته جيڪڏهن ڪو ماڻهو ڪا ڳالهه ياد ڪري ٿو ته، اها ضرور هن ڪنهن اڳئين وقت/ جنم معلوم ڪئي هوندي.
هن چيو ته، تحقيق.
۽ اسين قبول ڪريون ٿا ته جڏهن علم هيٺين طرح حاصل ٿئي ٿو، تڏهن انهيءَ کي يادگيري چئجي؟ جڏهن ڪنهن ماڻهوءَ ڪا شيءِ ڏٺي يا ٻڌي آهي، يا انهيءَ کي ڪنهن واس سان معلوم ڪيو اٿس، ۽ پوءِ نه رڳو انهيءَ شيءِ جي خبر اٿس، پر دل ۾ ڪنهن ٻيءَ شيءِ نسبت به اثر ٿئيس، جنهن جو علم بلڪل نرالو آهي، ته پوءِ اسين ائين چوڻ ۾ صحيح ڪين ٿينداسون ته، جنهن شيءِ نسبت هن کي دل ۾ اثر ٿو ٿئي تنهن کي هو ياد ٿو ڪري؟
تنهنجو ملطب ڇا آهي؟
منهنجو مطلب هيءُ آهي: ماڻهوءَ جو علم چنگ جي علم کان ٻيءَ طرح جو ڪين آهي؟
تحقيق.
توکي خبر آهي ته جڏهين عاشق ڪو چنگ يا ڪا پوشاڪ يا ڪا ٻي چيز، جا سندن معشوق اڪثر ڪري ڪم آڻيندا آهن، ڏسندا آهن تڏهن هنن جي دل ۾ هي حس پيدا يٿندي آهي: هو چنگ کي سڃاڻندا آهن، ۽ هنن جي دل ۾ انهيءَ نينگر جو نقشو نڪري ايندو آهي جنهن جو اهڙو چنگ هوندو آهي. انهيءَ کي چئبو آهي يادگيري. مثلا جڏهن ڪنهن کي سمئس ڏسندي گهڻو ڪري ڪيبيز جي يادگيري پوي. ۽ اهڙا ڪيئن مثال آهن.
سمئس چيو ته، تحقيق آهن.
هن چيو ته هيءَ هڪ قسم جي يادگيري ڪين آهي، ۽ خاص ڪري جڏهن اهڙي حس ڪنهن ماڻهوءَ جي دل ۾ پيدا ٿي ٿئي، تڏهن هو ڪي شيون ڪجهه عرصي گذرڻ بعد ٿو ڏسي ۽ جي ڌيان نه ڏيڻ سبب هن کان وسري ويون آهن؟
هن جواب ڏنو ته، هائو برابر.
هن چيو ته، چڱو ڀلا، اهو ممڪن آهي ته ڪنهن گهوڙي يا چنگ جي مورت ڏسڻ سان ڪنهن ماڻهوءَ جي يادگيري پوي، يا ڪيبيز جي تصوير ڏسندي سمئس جي ياد پوي؟
بيشڪ.
۽ سمئس جي تصوير ڏسندي خود سمئس جي يادگيري پوڻ جو امڪان آهي؟
هن چيو ته، بيشڪ.

تاريخ، فلسفو ۽ سياست

موڪلاڻي