19 - موڪلاڻي | سنڌسلامت ڪتاب گهر

ارپنا
سنڌسلامت پاران
مترجم متعلق
ديباچو
موڪلاڻي
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64

19

تڏهن هنن سڀني حالتن ۾ هڪ جهڙين ۽ پڻ مختلف شين ڏسڻ سان يادگيري پئجي سگهي ٿي؟
هائو.
پر جڏهن ڪنهن ماڻهوءَ کي هڪ جهڙين شين ڏسندي ڪا يادگيري پوي ٿي، تڏهن هن کي هڪڙي وڌيڪ حس دل ۾ ڪونه ايندي ۽ هو خيال ڪونه ڪندو ته جيڪا شبيهه هن کي جنهن شيءِ جي يادگيري ڏياري ٿي سان هن کان ڪنهن طرح گهٽ آهي يا نه؟
هن چيو ته، هائو.
هن چيو ته، هاڻي ڏس ته هي ڳالهه برابر آهي؟ اسان کي برابري جي هستيءَ ۾ اعتبار آهي، نه ڪاٺين يا پٿرن جي ٽڪرن جي برابريءَ ۾، پر انهيءَ کان به ڪنهن وڌيڪ شيءِ ۾، يعني ڪامل برابري ۾؟ اسين چئي سگهنداسون ته اهڙي شيءِ آهي؟
هن جواب ڏنو ته، بيشڪ.
اسان کي انهيءَ جي ڪل ڪيئن ۽ ڪڏهن پئي؟ جيئن اسان هينئر هڪ جيڏن ڪاٺي ۽ پٿر جي ٽڪر جي ڳالهه ٿي ڪئي، انهن کي ڏسندي اها خبر پئي ڇا؟ اسان جي دل ۾ انهن کي ڏسندي ڪيئن ڪامل برابريءَ جو تصور پيدا ٿيو، جو انهن سڀني کان نرالو آهي؟ يا تون ڀائين ٿو ته اهو نرالو نه آهي؟ سوال کي هن ريت جاچ. اسان کي ڪيئن ڪاٺيءَ ۽ پٿر جا هڪ جيڏا ٽڪر ڪڏهن هڪ جيڏا ڏسڻ ۾ ايندا آهن ۽ ڪڏهن وڏا ننڊا ڏسڻ ۾ ايندا آهن، جيتوڻيڪ هو هر وقت هڪجهڙا ئي رهندا آهن؟
هائو، برابر.
پر توکي ڪڏهن به ڪامل برابري واريون شيون ننڍيون وڏيون ڏسڻ ۾ آيون آهن، يا ڪامل برابريءَ ۾ ڪو فرق ڏسڻ ۾ آيو آهي؟
سقراط، بلڪل نه.
هن ورندي ڏني ته، اها ڳالهه بلڪل درست آهي.
۽ اها به خبر توکي انهن مان ئي پئي ته هوءَ انهن جهڙي آهي يا نه؟
هائو.
هن چيو ته، پر انهيءَ جي ڪري ڪا حرڪت آهي، جيڪڏهين هڪ شيءِ جو ديدار ڪنهن ٻيءَ شيءِ کي دل تي ٿو آڻي ته، انهيءَ کي چئجي يادگيري، پوءِ ڀل اهي ٻه شيون هڪ جهڙيون هجن يا نه.
ائين ته آهي.
هن چيو ته، چڱو تڏهن ڪاٺيءَ جا هڪ جيڏا ٽڪر ۽ ٻيون اهڙيون هڪ جيڏيون شيون، جن بابت اسان ذڪر پئي ڪيو آهي، سي اسان تي هن طرح اثر ڪن ٿا؟ اهي اسان کي اهڙي طرح هڪ جيڏا نظر اچن جهڙيءَ طرح ڪام برابري آهي يا اهي ڪامل برابري کان گهڻو گهٽ نظر اچن ٿا يا نه؟
هن جواب ڏنو ته، تحقيق، اهي هن کان گهڻو گهٽ نظر اچن ٿا.
اسين هن ڳالهه بابت متفق راءِ آهيون؟ ڪو ماڻهو ڪا شيءِ ڏسي ٿو ۽ دل ۾ چوي ٿو ته، ”هيءَ شيءِ جيڪا آءُ ڏسان ٿو سا فلاڻي شيءِ جهڙي ٿيڻ لاءِ ڪوشش ڪري ٿي، پر هوءَ انهيءَ کان گهٽ آهي ۽ انهيءَ جهڙي ٿي نٿي سگهي، هوءَ نيچ قسم جي آهي. “ جيڪو ماڻهو اهڙيءَ طرح ويچار ٿو ڪري تنهن ضرور اها ٻي شيءِ اهڙي ڪنهن اڳئين وقت تي ڏٺي هوندي، جنهن جهڙي هو پهرينءَ شيءِ کي ڀائين ٿو ۽ چوي ٿو ته اها نيچ قسم جي آهي. برابر؟
چڱو تڏهن اسان کي هڪ جيڏين شين ۽ ڪامل برابريءَ نسبت دل ۾ اهڙو خيال اچي ٿو يا نه؟
هائو، ضرور اهڙو خيال اچي ٿو.
تڏهن هڪ جيڏين شين ڏسڻ کان اڳ ۾ اسان کي ضرور برابريءَ جي ڄاڻ هوندي، ۽ اسين تڏهين چئون ٿا ته اهي شيون برابريءَ موافق ٿيڻ جي ڪوشش ڪن ٿيون، پر اهي سڀئي برابريءَ کان گهڻو پوئتي پون ٿيون.
هائو، ائين آهي.
۽ اسين هن بابت به متفق راءِ آهيون ته برابري جو خيال اسان جي اندر ۾ نڪي آيو آهي ۽ نڪي اچي سگهي ها، پر فقط ڏسڻ يا ڇهڻ جي قوتن جي ڪري ئي يا ڪنهن ٻئي حواس جي وسيلي ئي ائين ٿيو آهي. هي ڳالهه سڀني حواسن سان لاڳو آهي.
هائو، سقراط، مباحثي لاءِ ائين قبول ڪبو.
لٿي پٿي ائين ته قبول ڪبو ته حواسن جي وسيلي ئي اسان کي معلوم ٿو ٿئي ته، سڀئي مظهر شيون ڪامل برابرين وانگر ٿيڻ جي ڪوشش ڪن ٿيون، پر هن کان پست پون ٿيون. ائين آهي يا نه؟
هائو.
تڏهن ڏسڻ يا ٻڌڻ جي قوتن يا ٻين حواسن جي پيدا ٿيڻ کان اڳ ۾ اسان کي ڪامل ۽ خالص برابريءَ جي سيرت جي ڄاڻ پئي هوندي، نه ته جيڪر اسين هڪ جيڏين مظهر شين کي ڪامل برابريءَ سان ڀيٽي ڪين سگهون ها ۽ چئي ڪين سگهون ها ته هو هن جهڙي ٿيڻ جي ڪوشش ڪن ٿيون، پر سدائين هن کان پست پون ٿيون. برابر؟
سقراط، اسين جيڪي چئي رهيا آهيون، تنهن مان ضرور هي نتيجو نڪري ٿو.
ڏسڻ يا ٻڌڻ جون قوتون ۽ ٻيا حواس اسان وٽ ڄمڻ کان وٺي موجود ڪين رهيا آهن؟
هائو، تحقيق.
تڏهن، ڏسڻ ۾ اچي ٿو ته، اسان کي اها ڄاڻ ڄمڻ کان اڳ حاصل ٿي هوندي؟
ائين ٿو ڏسجي.

تاريخ، فلسفو ۽ سياست

موڪلاڻي