9
سمئس کلي ڏنو ۽ چيائين ته، پڪ سان، سقراط، تون ته مون کي کلائين ٿو، جيتوڻيڪ هن وقت آءُ کلڻ جي خو ۾ ناهيان. جيڪڏهن عام خلق هيءَ ڳالهه ٻڌي ته، آءُ ڀانيان ٿو ته، هو قبول ڪندا ته جيڪي تون فيلسوفن نسبت چوين ٿو، سو بلڪل سچ آهي، ۽ منهنجا ڳوٺائي به توسان بلڪل شامل راءِ ٿيندا ته بيشڪ فقط فيلسوف مرڻ لاءِ مشتاق رهن ٿا، ۽ هو چوندا ته، کين پوري خبر آهي ته فيلسوف قتل ڪرڻ لائق آهن.
سمئس، هنن جي ڳالهه صحيح آهي، پر هو غلط چون ٿا، جڏهن چون ٿا ته هنن کي انهيءَ جي سڌ آهي. هنن کي پروڙ ڪانهي ته ڪهڙي طرح هڪ ڏاهو يا فيلسوف مرڻ لاءِ مشتاق آهي، يا ڪهڙي قسم جي موت جو هو لائق آهي. هاڻي انهن کي دل تان لاهي وٺ ته پاڻ ۾ گفتگو ڪريون.
آهي اسان کي اعتبار ته موت به ڪا شيءِ آهي؟
سمئس ورندي ڏني ته، هائو، اسان کي اهڙو ويساهه آهي.
اسين ائين ڪين ٿا ڀانيون ته موت، روح ۽ جسم جو وڇوڙو آهي؟ موت جي معنيَ آهي ته جسم، روح کان جدا ٿي وڃي ۽ روح، جسم کان الڳ ٿي پاڻ مرادو گذاري؟ موت انهيءَ کي نه چئجي تڏهن ڇا کي چئجي؟
هن چيو ته، هائو، انهيءَ کي چئجي.
پيارا دوست، هاڻي ويچار ڪر ۽ ڏس ته اسين هڪڙيءَ ٻيءَ ڳالهه تي شامل راءِ ٿيون ٿا يا نه، اها اسان کي هن سوال کي سمجهڻ ۾ مدد ڪندي.
تون ڀائين ٿو ته، ڪو فيلسوف انهن ڳالهين جي پرواهه رکندو، جن کي لذتون سڏبو آهي، جيئن ته پيئڻ ۽ کائڻ؟
سمئس چيو ته، سقراط، بلڪل نه.
يا هو نفس جي لذتن جو خيال رکندو؟
هرگز نه.
۽ تون ڀائين ٿو ته بدن جي ٻين گهرجن لاءِ هن کي ڪا عزت هوندي؟ هن کي ڪو سٺن ڪپڙن يا جتين يا جسم جي آرائش جي يا ڪنهن ٻيءَ شيءِ جي ڪا غرض هوندي، يا هو انهن سڀني شين کي ڌڪاريندو ۽ فقط لاچار انهن مان ڪن ضروري شين سان واسطو رکندو؟
هن جواب ڏنو ته، فيلسوف انهن سڀني شين کي حقارت جي نظر سان ڏسندو. هن چيو ته، نيٺ تون ڀانئين ٿو ته هن جو سمورو اڀياس بدن سان لاڳاپو نه رکندو؟ هن کان جيترو ٿي سگهي ٿو، هو جسم کان پري رهي ٿو، ۽ روح ڏي ميل رکي ٿو؟
هائو، آءُ ائين ڀانيان ٿو.
چڱو تڏهن، هنن ڳالهين ۾ پهريائين صاف آهي ته فيلسوف کان جيترو ٿي سگهي ٿو، هو تيترو ٻين ماڻهن کان وڌيڪ، پنهنجي روح کي جسم جي رفاقت کان رها ڪري ٿو؟
هائو، ائين آهي.
۽ سمئس، دنيا ائين ڪين ٿي سمجهي ته، جيڪڏهن ڪنهن ماڻهوءَ کي اهڙي ڳالهين ۾ لذت ٿي اچي ۽ هو انهن مان پنهنجو حصو نٿو وٺي ته ڀلا هن جي جيئڻ جو ڪهڙو ضرور؟ هو ائين نٿا ليکين ته، جنهن ماڻهوءَ کي جسماني فرحتن جو خيال ڪونهي سو ڄڻڪ مئن مثل آهي؟
تحقيق، تون سچ ٿو چوين.