تاريخ، فلسفو ۽ سياست

موڪلاڻي

هن ڪتاب ۾ سقراط جي حياتيءَ جي پوئين ڏينھن جو احوال ڏنل آهي، جنھن ڏينھن هن زهر جو پيالو پيتو ۽ رحلت ڪئي. جڏهين سقراط ٻيءَ دنيا جي سفر جي سنبت ڪري ٿو ۽ هن دنيا کان ڪولائي ٿو، تڏهن سندس دوستن جي اندر ۾ اندوھہ پيدا ٿئي ٿو تہ هو روڄ ۽ راڙو ڪن ٿا. سقراط کي پنھنجي دستن جي هن رواجي ليڪن ٻاراڻي هلت تي افسوس ٿئي ٿو ۽ هنن کي چوي ٿو تہ کين ڪوبہ سبب غمگين ٿيڻ ڪونھي، ڇو تہ زهر پيئڻ سان سندس حياتي پوري ٿي ڪانہ ويندي. هو هنن کي دلجاءِ ڏئي ٿو ۽ سمجهائي ٿو تہ زهر جو اثر فقط سندس خاڪي پتلي تي پوندو جو ڊهي پوندو، ليڪن سندس اندر واري اعليَ شيءِ کي ڪي ڪين ٿيندو ۽ اها سلامت رهندي.

  • 4.5/5.0
  • 89
  • 14
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • افلاطون
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book موڪلاڻي

8

هن ورندي ڏني ته، چڱو آءُ ڪوشش ڪندس ته منهنجو بچاءُ اوهان وٽ وڌيڪ سوڀارو ٿئي، انهيءَ بچاءَ کان جيڪو مون ڪيس وقت منصفن جي روبرو پيش ڪيو هو.
هن چيو ته، ڪيبيز ۽ سمئس، جيڪڏهن مون کي خيال نه هجي ته آءُ ٻين انهن خدائن وٽ رهندس، جي وڌيڪ چڱا ۽ سياڻا آهن، ۽ ٻين اهڙن فوت ٿيل ماڻهن وٽ وڃي پهچندس، جي هن دنيا جي ماڻهن کان گهڻو بهتر آهن ته، پوءِ موت تي افسوس نه ڪرڻ منهنجي وڏي غلطي ليکجي؛ پر اوهان کي سمجهڻ گهرجي ته مون کي اميد آهي ته آءُ چڱن ماڻهن سان وڃي رهندس، جيتوڻيڪ مون کي انهيءَ لاءِ پڪي خاطري نه آهي؛ ليڪن مون کي انهيءَ لاءِ بلڪل خاطري آهي ته آءُء اهڙن خدائن وٽ وڃي رهندس، جي بلڪل چڱا ۽ سياڻا آهن. تنهن ڪري مون کي موت تي ايترو افسوس نٿو ٿئي. مونکي يقين آهي ته فوت ٿيلن کي به هڪ قسم جي هستي ٿئي ٿي، ۽ جيئن قديم چوڻي آهي ته، ”اها هستي نيڪو ڪارن لاءِ بدڪارن کان گهڻو بهتر آهي.“
سمئس چيو ته، چڱو، سقراط اهو اعتقاد تون رڳو پاڻ وٽ ئي رکندين ۽ هليو ويندين، يا اسان کي به انهيءَ مان ڪو حصو ڏيندين؟ ڇو ته اسان جو هن فائدي ۾ واسطو آهي. جيڪڏهن هن ڳالهه جو تون اسان کي اعتبار ڏياري وٺين ته، ڄڻ تون پنهنجو بچاءُ پيش ڪري چڪين.
هن جواب ڏنو ته، آءُ ڪوشش ڪندس. پر آءُ ڀانيان ٿو ته ڪريٽو کي مون سان ڳالهائڻو آهي. اچو ته پهريائين ٻڌون ته هن کي ڇا چوڻو آهي.
ڪرٽيو چيو ته، سقراط، فقط ايترو ته، جيڪو ماڻهو توکي زهر ڏيندو، سو چوي ٿو ته، توکي گهڻو ڳالهائڻ نه کپي. هو چوي ٿو ته ڳالهائڻ ماڻهوءَ کي گرم رکي ٿو ۽ گرمي زهر جي اثر کي آڏو اچي ٿي. جيڪي پاڻ کي جوش ۾ آڻيندا آهن، تن کي ٻه يا ٽي دفعا به زهر پيڻو پوندو آهي.
سقراط چيو ته، ڀلي ائين ٿئي، هن کي پنهنجي ڪم تي ڌيان ڌرڻ کپي، ۽ جي ضرورت ٿئي ته هو ڀلي مون کي ٻه يا ٽي ڀيرا زهر جو پيالو پيش ڪري، آءُ هن سان سراسر سهڪاري رهندس.
ڪرٽيو چيو ته، مون کي معلوم هو ته تون اهوئي جواب ڏيندين، پر هن ماڻهوءَ مون کي گهڻو تاڪيد ڪندي چيو آهي.
سقراط جواب ڏنو ته، هن جو خيال نه ڪر، پر هاڻي منهنجا منصفو مون کي اوهان کي سمجهائڻو آهي ته، آءُ ائين ڇو ٿو سمجهان ته جنهن ماڻهوءَ ساري عمر فيلسوفي ۾ گذاري آيه، تنهن کي مرڻ وقت خوش ٿيڻ جو سبب آهي، ۽ هو مرڻ بعد ٻيءَ دنيا ۾ سڀ کان اعليَ فائدي جي اميد رکي سگهي ٿو. سمئس ۽ ڪيبيز، آءُ اوهان کي سمجهائڻ جي ڪوشش ڪندس ته هيءَ ڳالهه ڪيئن آهي.