قَمَرِي سالَ جا ڏَهَه ڏِينهَن
دوستيءَ ۾ بيحد لحاظ رکڻ جو قائلُ، تمام حَساس ڪنهن جِي ڳالهه نه وَڻندَسِ، ٽَوڪِڻَ کان سوا، ڪچهري ڇڏي هليو ويندو، بلڪل مُنفَرد طبيعت جو ماڻهو، ڪِنِ معاملن ۾ کَيسِ چَڱيءَ رِيتِ سَمجِھي وَٺِبَو، پر ڪِنِ حوالن سان هُو سمجھ ۾ ناهَي ايندو، سراسري طور سُٺَو اِنِسانُ. موبائيل فونِ تي پَرڀَرو ٿِي ڳالهائيندو، ٻِيُون ٽِيُون دفعو ڳالهائيندَي ڏِسِي وَٺِبُسِ، پاڻ اچي ٻُڌائيندَو، سائين ڀاءُ جِي فونِ هُئِي، يا چوندو ڪنهن هارِي نارِيءَ سان پئَي ڳالهايُمِ. ڪجھ وَقتُ اَڳُ ڪنهن سان، عِشقَ ۾ پِرويَل هُئڻَ ڪري، هر وَقتِ موبائيل تي ڳالهائيندَو هو، خبر ناهي اهو سِلسِلو ڇو ٽُٽِي ويُسِ، پر ڀاءُ سان يا هارِي نارِي سان ڳالهائڻ وارِي وَضاحتَ، اُنَ ڪري ڪندو آهي. مون کي خبر آهي ته هاڻِ هُو، ڪنهن پِرِين پِيارَي سان ڪونه ٿو ڳالهائَي، پر نَظِرُنِ کي جانچَي وٺندو آهي، ته دوستَنِ کي گُمانُ ٿِئَي ٿو، ڪنهن صِنفِ نازُڪ سان ڳالهائڻ جو.
مُون اِهڙا نَفِيس ۽ شِرمِيلا ماڻهو، ٿورا ڏٺا آهن، ڪچهريءَ دؤران خِيالُ ڪندو آهيان، ته هُنَ جَي حوالي سان، يا ساڻس ڳالهائيندَي اِهڙو لَفظُ نه نِڪرَي، جو کَيسِ ڏُکيو لَڳَي، هُونئَن به شَرمَ وارَي شخص سان، هر ڪنهن کي اِهڙو ئِي رَوَيَو رکڻ گُھرجَي، ڇو جو حَياءَ جِي اِها تقاضا آهي.
چيائين؛ ”سائِين هاڻي ڪَيڏِيون گرميون ٿيون پَوَنِ، اَڳُ ته اِيئَن نه هُيو، آئون سمجھان ٿو اِهَو، گِلَوبَل وارِمِنگِ جو معاملو آهي.“
مُون وَراڻِيُس؛ ”اِهو اوهان جو سَبجَيڪٽُ آهي، توهان کي وڌيڪ خبر هُوندِي اِنَ سِلسِلَي ۾، آئون مُعاشِياتِ جو ماڻهو آهيان، شاگردن کي سمجھائيندو آهيان ته قَيمَتون، شَيُنِ جي طَلَبَ ۽ پَهُچَ سان گَھٽِجَنِ ۽ وَڌَنِ ٿِيون. وَڏِي مَٿَي مارِيءَ کان پوءِ کَينِ، شَيُنِ جَي قِيمتُنِ گَھٽِجَڻَ ۽ وَڌَڻَ جو معاملو سمجھ ۾ ايندو اَٿَنِ، سو گِلَوبَلِ وارِمِنگِ وارو مَنطَقُ، مَعَيشِيَتَ وارن کي ڏُکِيَو سمجھ ۾ اِيندو.“
”سائين خِلا ۾ مَوجُود اَوزَونِ جَي تَههَ ۾، سَوراخُ ٿِي ويو آهي، اُنَ جو سبب فَيڪِٽريُنِ، کُورَنِ ۽ دنيا تي هلندڙ ڪروڙين گاڏيُن جو دُونهون، فَصُلَنِ جِي باقياتِ کي باهه لڳائڻ ۽ مُختَلفُ ڪِيمِيائِي عَملَنِ مان پيدا ٿِيندڙَ بُخاراتِ وغيره آهن.“
”اوهان اِنَ مضمون جا اُستادَ آهيو، سَبِيجَيڪٽَ ۾ ماسِٽَرسِ ڪَئِي اَٿَوَ، هاڻي پِي اَيڇِ ڊِي ڪرڻ لاءِ، تَحقِيقِي ڪَمُ ڪري رهيا آهيو، يَقِينَنِ توهان جِي ڄاڻَ دُرِستُ هُوندي.“
”سائين اوهان جِي راءِ ڇا آهي، هِي گَرمِيُنِ سَردِيُنِ جَي موسم ۾ تبديلي، ِمينهَن ڪِٿي گھٽ ۽ ڪِٿي گھڻا پَوڻُ، ڇا ٿا سمجھو اِهو اِيئَن ڇو آهي؟“
”مون کي ٻِي خبر ناهَي، پر سمجھ ۾ اِهو ٿو اَچَي، ته اِها قادِرَ جِي قُدرَتَ آهي، عِيسوِي سَنَ جي ڀيٽ ۾ هَرِ سالِ، قَمَرِي سالَ جا ڏَهَه ڏِينهَن، کُٽڻ وارَي مَنِطَقَ ۾، مَوسَمُنِ جِي ڦَيرِ گَھيرِ، بَرساتِ جَي گَھٽِ وَڌِ پَوَڻُ ۽ هَوائُنِ جَي تَبدِيليءَ جو رازُ سَمايَلُ آهي. باقِي ظاهِرِي سَبَبُ جَنهَن جو ماهِرَ ذِڪِرُ ڪَنِ ٿا ۽ مُون کي به سمجھ ۾ اَچَي ٿو اُهو آهي، وَڻَنِ جِي واڍِي ۽ ڪَچَي وارَي عِلائقَي مان ٻَيلَنِ جو خاتِمو. قدرت جو ”اِيڪَو سِسٽَمُ“ اِنَ سان بيحد مُتاثِر ٿِئَي ٿو، نَتِيجَي ۾ گَرمِي پَدُ ۽ بَرساتِي نِظامُ به اَثَرِ پَذِير ٿِئَي ٿو. اِنَهنِ ڏَهَنِ ڏِينهَنِ جَي فَرَقَ سان ئِي، هر پَنجَٽِيهَين سالِ، عِيسوِي سالَ جَي حساب سان، ساڳِيُنِ تاريخُنِ تي ساڳِي مُندَ هُجَي ٿِي، ساڳيا مِينهَن وَسَنِ ٿا ۽ ساڳِي هِيرَ گھُلَي ٿِي.“
مُنهنجِي راءِ غَورَ سان ٻڌائين، مُنهَن تي حَيرتَ جو تاثُرُ آندائِين، ڪُرسيءَ تان اُٿَندَي چَيائِين؛ ”واقعِي سائِين پَنجَٽِيهَه سالَ اَڳُ به، هِنَ سالَ جِهڙِي مَوسمَ هُئِي...“