نَيڻَنِ مان لَڙيَل لُڙڪَ
جڏهن کان پنهنجو نِينهُن اَڙيو، مون تُنهنجَي وجود کي، پاڪ نطر سان ڏٺو ۽ توکان به ساڳي توقع رَکيَمِ. سَچَي پيار جَي جُنونَ ۾ وساري ويٺس، ته آئون ڪو فرشتو ناهيان، جو مِڙنِي احساسن کان پاڪ هجڻ ڪري، هڪ ئي هستيءَ جَي عبادت ۾ مَگَن هُجان. فَرشتَي ۽ انسان جَي فرق وارِي ڀُلَ، پشيمانيءَ جو سبب بَڻِي، پيارَ پَيچرَي تي هلندَي ڀُلائي وَيٺُس، ته جنهن راههَ سان هَلِي پيو هان، ان جَي چؤواٽي تي پهچڻ کان پوءِ، هِڪَ واٽَ جِي چُونڊَ مشڪل ۾ وِجھندِي.
تُنهنجَي پيار جَي سڏ کي ورنائڻ ۾، مون ڄاڻِي واڻِي دير ڪئي، جلد موٽ کي بهتر نه ٿَي سمجھيم. ڇو ته ڪڏهن ڪڏهن پَريتِ جِي پُڪارَ ڏاڍي تڪليف ڏيندي آهي، پڇتاءَ کان سواءِ ڪجهه حاصل ناهي ٿيندو ۽ جڏهن مِٺيءَ مَوٽَ جَي بدلي، پڇتاءَ جو ڦَلُ مِلَي، ته آسَ وارَي جهول ۾، نِراس جو ثمر ڀَرجِي ويندو آهي.
مُحبت جي راهه تي هلندي، پيارَ کي وصال جي لالچ کان بَي نياز ڪري اڳتي وَڌيُم، هر قدم سنڀالي کڻڻ جِي ڪوشس ڪَيَم، جيئن آزمائش جي پلصراط کي ڪاميابيءَ سان پار ڪري وڃان، پر شايد اڻانگِي واٽ تي، منهنجا قدم پُختَگيءَ سان کَڄِي نه سگهيا ۽ تُنهنجي تحريري فتويٰ مطابق، آئون هِڪُ بَي وفا ۽ دوکيباز شخص بَڻجِي وَيُس.
تو مون کي ڏوهي ۽ بي وفا چئي ڇڏيو پر ڪهڙي بنياد تي؟ ڪنهن کي گناهگار قرار ڏيڻ لاءِ، جُرم ثابت ڪرڻو پوندو آهي، قاضي به شاهديُن جي بنياد تي فتويٰ ڏيندو آهي، پر تو ڪهڙي فتويٰ ڏني، جنهن تي صرف ٻه لفظ لکيل آهن، بي وفا / دوکيباز. حقيقي مُجرمَ کي به، صفائيءَ جو موقعو ڏِبَو آهي، پر تو اهو به مناسب نه سمجھيو. وضاحت جو موقعو ملڻ جي صورت ۾، يادُن جي فائيل مان ڪجھه فِقرا چونڊيا هُيَم، ته جيئن حقيقت کي ظاهر ڪري سگهان، هاڻي اُهي حوالا بَي معنى بَڻجِي ويا آهن، پر پوءِ به دل تي پَيَل بارَ کي، هَلڪَو ڪرڻ لاءِ اُهي شِقون بَيانُ ڪريان ٿو.
پهريون فِقرو؛ پنهنجَي پيار جِي شروعات، قلم جَي ذريعي ٿِي هُئي، نه ڪِي نَظرنِ جَي ملڻ سان، ان ۾ ڪنهن ظاهري ادا، سُونهن ۽ ڇِڪَ جو دخل نه هو. مُنهنجي محبت جو مُحرَڪُ مرد ۽ عورت جِي هڪٻئي ڏانهن فطري ڪشش نه هئي. باقي آئون تُنهنجي باري ۾، ڪجھه نه ٿو چئي سگهان، تو پيار جِي ابتدا ڇو ڪئي، ان جون ڪهڙيون تقاضائون هُيون؟ وقتَ گذارو هو، حقيقي محبت هئي يا ڪا ٻِي مَنشا.
پيار جَي پَيچرَي تي هلندي، مُنهنجا احساس لَوڀَ ۽ لالچ کان پاڪ هئا، جنهن جي ثابتيءَ لاءِ تو وٽ مُنهنجُون تحريرون موجود آهن، پر جيڪڏهن تو اُهي سڀ لِکتون، نفرت جي غَلبي ۾ اچي ضايع ڪري ڇڏيون آهن، ته ان لاءِ آئون ذميوار نه آهيان.
ٻيو فِقرو؛ مون تُنهنجَي پيار جَي درياءَ کي، سامونڊي وِيرَ جَي نُقصانَ کان بچائڻ لاءِ مَصلحَتَ اختيار ڪئي، ان جو اهو مطلب نه آهي ته، مون تو سان ڌوڪو ڪيو، توکي دولابُ ڏنو ۽ تو سان ڪوڙا واعدا ڪَيَم. مون محبت جِي آجيان ڪَندَي، تُنهنجَو مانُ مٿانهون ڪرڻ جِي ڪوشش ڪئي. پر ان ڳالهه کي به نه وِساريُم، ته پنهنجَي پيار جِي حَدَ لِيڪِيَلَ آهي. ان هوندي به انساني فطرت سانتِ ۾ جِي نه سَگِهي ۽ هوريان هوريان ڪَرُ کڻندَي، وصال جَي جذبي کي اُڀاريائين، ته پَوِتَر ماحول ۾، ٻُوسَٽَ جو عنصر نمايان ٿيڻ لڳو. بدلجندڙ احساسَ کي ڏسندي، ڪوشش ڪَيَم ته قدمن کي سنڀاليان، ڇو ته مُنهنجون حالتون وصال جي قابل نه هيون، پر گهڻي دير ٿي چُڪي هئي، مُنهن مَوڙَي وڃڻ سان نه رڳو تُنهنجا آدرش ٽُٽَنِ ها، بلڪه خودڪشيءَ جِي نَوبَتَ اچڻ جو گُمان هُيو.
ٽيون فِقرو؛ بي وفا اُهو هوندو آهي، جيڪو وفا نه ڪري ۽ دوکيباز اُهو، جيڪو دوکو ڪري، مون نه بي وفائي ڪئي آ ۽ نه ئي ڪو فَريبُ. پنهنجو پيارُ جسماني ميلاپ کان گھڻو پري نِيرَي آڪاش جيان اُجرو هُيو، پاڻ زندگي گڏ گھارڻ جا، وَچنَ نه ڪيا ها ۽ نه ئي پَنهنجَي تعلق ۾ وَصل جِي آسَ هُئي. پوءِ به اهو چوندي عارُ محسوس نه ٿو ڪريان، ته تون عظيم آهين، مون کي مُحبَتَ جِي مالها پارايَئي، جنهن جِي خوشبوءِ اڄ به محسوس ڪريان ٿو. تو پاران ڏنل فتويٰ لاءِ به، توکي قصور وار نه ٿو سمجهان، ڇو ته محبت ۽ نفرت ۾ سڀ ڪجهه جائز هوندو آهي.