پيارُ به شايد ڌوڪو
ليليٰ جَي پيٽ سان ٿيڻ ڪري، قيصر جِي ان سان چاهَت وَيترِ وڌي ويئي، آفيس وڃڻ ۾ دير ڪرڻ لڳو، ان ڳالهه تان کيس ليليٰ چيو؛ ”قيصر، تون پنهنجي فرض ۾ ڪوتاهِي ڪري رهيو آهين، اها سُٺي ڳالهه ناهَي، مُنهنجَو اُلڪَو نه ڪر، آئون اَميدَ سان آهيان، خدا نه خواسته بيمار ناهيان، ان ۾ پريشان ٿيڻ جِي ڪا ضرورت نه آهي.“
قيصر طرفان ليليٰ جو حد کان وڌيڪ خيال رکڻ، اُن جي ماءُ ۽ ڀيَڻُنِ کي ڪَنڊَي جِيان چُڀڻَ ڪري، اُهي قيصر کي ليليٰ خلاف ڀڙڪائڻ لڳيون. قيصر جلديءَ ۾ منهن موڙڻ وارو نه هو، اُن جِي ليليٰ سان پيار جِي شادي هُئِي. هِڪَ پيارُ ڪندڙ ناريءَ خلاف عورتن جِي رِٿيَل سازش ايئن ڪامياب وئي، جو عَينِ قيصر جي گهر اچڻ وقت، ليليٰ جَي سَسُ، اُن سان جھيڙو ڪيو، کيس گهٽ وڌ ڳالهايو ۽ وڏي ڳالهه، جنهن ليليٰ کي جواب ڏيڻ تي مجبور ڪيو، اُهو هُيو جُملو؛ ”مارَ تُنهنجي اِنَ ڀِڀَ واريءَ بَلا کي پَوي، جنهن قيصر کي تُنهنجَو ڳَيجُهو بڻائي ڇڏيو آهي.“
ليليٰ کان اهو برداشت نه ٿيو، ته اُن وجود کي پِٽيو وڃي، جنهن جِي اها به خبر ناهي، ته اهو ڇوڪرو آهي يا ڇوڪرِي، کيس جواب ڏنائين؛ ”مهرباني ڪري ان معصوم کي نه پِٽيو، جيڪو اڃان هن دنيا ۾ آيو ئي ناهي.“
ليليٰ جي زبان مان، اهي لفظ ڇا نِڪتا، سندس سَسُ ڦاٽَ کائي، قيامت مَچائي ڇَڏِي. سَسُ نُنهن ۾ جُملَي بازي جاري هُئي، قيصر گهر ۾ داخل ٿيو، کيس ڏِسندَي ماڻهس ڳالهايو؛ ”ڏِسِين ٿو پنهنجي لاڏليءَ جا افعال، ڪيئن ٿِي جھيڙو ڪري، ڪَڍُ ڪِنيءَ رَنَ کي گھر مان يا تون نِڪرِي وڃ.“
ليليٰ سَسُ کي جواب ڏنو، اها ڳالهه قيصر کي نه وڻي، جھيڙي کي ختم ڪرڻ لاءِ زال کي پيڪي گهر ڇڏي آيو. قيصر تي ماءَ سخت پابندي لڳائي، ته هُو ليليٰ سان نه ملي ۽ کيس طلاق ڏِئَي. قيصر طلاق جو ٻُڌي حيرت مان ماءُ کي چوڻ لڳو؛ ”امان تون اهو ڇا چَئِي رهِي آهين.“
ماءُ وراڻيس؛ ”صحيح ٿِي چوان، توکي ايئن ئي ڪرڻو پوندو.“
ماءُ کي سخت ڪاوڙ ۾ ڏسي چُپ ٿِي ويو. رات جو ننڊ اکين کان ڪوهين ڏور هُيَس، پاسا ورائيندي سوچيندو رهيو، آخر امان ۽ ليليٰ جو اوچتو، شديد جهيڙو ڪيئن ٿيو، جو امان طلاق ڏيڻ جو فيصلو ٻُڌائي ڇڏيو آهي. ليليٰ اڄ تائين مون سان، ڪا به اهڙي ڳالهه نه ڪئي آهي، ها..، امان ضرور ليليٰ جِي شڪايت ڪندي رَهِي آ، جنهن تي مون ڪڏهن، سَنجيدگيءَ سان غَورُ ناهي ڪيو.
صبح جو قيصر ڪَمرَي کان ٻاهر آيو، ماڻهس ليليٰ خلاف ڀڙڪائڻ لَڳيَس، جنهن ۾ سندس ڌيئرُ ساٿ ڏيئي رهيون هُون. ان وقت قيصر کي خبر پئي، ليليٰ جو هِنَ گهر ۾، شروع کان ڪو اهڙو ڏينهن نه گذريو آهي، جو ان سان جهيڙو نه ٿيو هُجَي. کيس ماءُ جيڪي ڳالهيون ٻڌايون، انهن ۾ هوءَ ليليٰ کي ڏوهي بڻائي پَئِي. قيصر حيران هُيو، جيڪڏهن ليليٰ اهڙي هئي ته، هُن مون سان ڪڏهن، امان جي خلاف ڪا ڳالهه ڇو نه ڪئي؟ هُو آفيس جي وقت دورانِ، ليليٰ ڏانهن ويو ان کي چيائين؛ ”تنهنجو ۽ امان جو جهيڙو ٿيندو رهيو آهي، تو مون کي ڪڏهن ٻڌايو به ناهي!“
ليليٰ روئندي جواب ڏنس؛ ”ان ڏينهن امان، اُن وجود کي پِٽيو، جيڪو اڃا دنيا ۾ آيو ئي ناهي، جنهن تي مون کيس ڳالهائڻ کان روڪيو.“
قيصر ليليٰ کي وري اچڻ جو چئي گهر آيو، ماڻهس پُڇيس؛ ”هُن مَنحُوس ڏي ته ڪو نه ويو هئين؟“ ماءُ جي ايئن ڳالهائڻ تي کيس ڪاوڙ لڳي پر بغير جواب ڏيڻ جَي، ڪمري ۾ هليو ويو.
ليليٰ جي گهر ۾ نه هئڻ ڪري، قيصر جي ماءُ ۽ ڀينرن کي ورغلائڻ جو ڀرپور موقعو مليو، هُنَنِ کيس ليليٰ متعلق اهڙيون مَن گَهڙَتِ ڳالهيون ٻڌايون، جو هُو پريشان ٿِي ويو، سندس دل ۾ ڪَئين وَسوَسا پيدا ٿيڻ لڳا، هُن جي اعتبار جا پُختا قدم، شڪ جَي ڌُٻڻ ۾ ڦاسِي پيا. قيصر جي مَنَ ۾ هَورا کَورا وڌي وَيئي، هڪ ڏينهن بيچينيءَ واري ڪيفيت ۾ آفيس مان بيخود ٿِي، ليليٰ ڏانهن وڃڻ لڳو. واٽ ۾ ليليٰ بابت ٻڌايَل ڳالهيُنِ، اندر کي جھِيرَ ڏِنَس، ته اُن سان مِلَڻ جِي تَڙپَ، جَهڪِي ٿيِ ويس ۽ پنهنجي گهر اچي ويو.
آرام ڪرڻ لاءِ ليَٽيو پر کيس ننڊ نه آئي، بستري تي پاسا ورائيندو رهيو. ماڻهس ڪمري ۾ اچي کانئس طبيعت پڇڻ بجاءِ، ليليٰ کان پري رهڻ جو تاڪيد ڪَيو. قيصر ماءُ جون ڳالهيون بي ڌيانيءَ سان ٻُڌيون پر سندس دل ۾، ليليٰ سان نفرت جو سيڪڙو وَڌِي ويو.
هوڏانهن ليليٰ، قيصر جَي اچڻ وارين راهُنِ تي، محبت جا گُلَ ڇَٽيندَي، روزانه رات لڙيءَ تائين دروازي ۾ اکيون وجهيو، قيصر جو انتظار ڪَندِي رهِي، سندس اهو سلسلو مهينن تائين طويل ٿِي ويو. معمول جَي اهڙيءَ هِڪَ رات، سندس يَقينَ کي، بَي يَقينيءَ جِي چَوٽَ لَڳِي، ساڻِي ٿِي آهِلجِي پَئِي، ننڊ جي ديويءَ هنج ۾ وَرتُس، خواب ۾ قيصر سان ملاقات ٿِيَس، ان کي نه اچڻ جون ميارون ڏنائين، ساڻس احتجاج ڪيائين. اچانڪ سندس اک کُلِي ويئي، خواب ۾ قيصر کي چَوندَي ٻُڌائين؛ ”آئون اهڙي عورت کي نه ٿو رکي سگھان، جيڪا مُنهن سامهون گهورَ ويندي هُجَي ۽ پَرپُٺ مُنهنجي عزت کي نيلام ڪندي هُجَي.. آئون توکي طلاق ٿو ڏيان... طلاق ٿو ڏيان .. طلاق ٿو .....“
ليليٰ جاڳي پيئي، زبان تي لفظ هُيَس؛ ”اهو سچ نه آهي، آئون صرف تو سان محبت ڪريان ٿِي، توکي مُنهنجَي باري ۾ غلط ٻڌايو ويو آهي... غلط ٻڌايو ويو آهي...“
ليليٰ خواب ڏٺو هو، پر قيصر حقيقت ۾، اهو ڪجھه سَوچَي رهيو هو، ڇو ته هُو عورت سان عورت واري دشمنيءَ جَي وَرِ چَڙهي، مُقدس رشتن جي ڌوڪي ۾ اچي، محبت جي رِشتَي کي ٽوڙڻ لڳو هو. ليليٰ کان جدائيءَ جو سوچَي، قيصر سُڏڪڻَ لڳو ٿَي، پر قيصر جو عقل جواب ڏئي ويو، آخر ڪوڙيُن ڳالهين ۾ اچي، ليليٰ جَي سِرَ تان، عزت جو تاج لاهڻ جو فيصلو ڪري ورتائين.
ان وچ ۾ قيصر چاهيندَي به، ليليٰ سان ملاقات نه ڪَِئي، ليليٰ قيصر پاران واعدو ڪَرَي، نه اچڻ وارَي عمل تي، خوفزده ٿيندَي خواب ۾ ٻُڌل لفظن جِي گُونج ٻُڌندِي رَهِي. هڪ ڏينهن اهي لفظ، ڪاغذ تي اُڪريل صورت ۾، اُن جي آڏو هئا، جن کي پڙهڻ سان هن تي غَشِي طاري ٿي وئي، کيس وقت کان اَڳُ، ٻار ڄمڻ جا سُورَ شروع ٿِي ويا.
ليليٰ کي اسپتال نِيَو ويو، سندس وَجودُ رُوحاني طور ٻن حصن ۾ ورهائجي ويو، هوش ۾ اچڻ تي خبر پيس ڇوڪرِي ڄائي آ. طلاق جَي ڏُهاڳَ سان، وقت جي رفتار ۾ ڪَمِي نه آئِي، ننڍڙيءَ جي ڇٺيءَ تي سندس نالو ”پِرڀاتِ“ رکيائين.
پيءُ جي شَفقتَ ۽ پيار کان پَرَي پَلجَندڙ پِرڀاتِ کي، پنهنجي نانيءَ وِهنجارَي، ليليٰ جَي هَنجَ ۾ ڏنو، هوءَ ٿڃ پيئڻ لاءِ واتَ مِرِڪائِڻ َلَڳِي. اُن سَمَي ليليٰ، پِرڀاتِ کي ٿَڃُ ڏِيندَي، پيار جا سڀُ جذبا اَوتَي ڇڏيا ۽ قيصر سان گھاريَل خوبصورت وقت کي ياد ڪَندَي سَوچِيائِين؛ ”آ پيارُ به شايد ڌوڪو.“