18
مگر ٻئي طرف سڀ هاري ۽ مزدور انقلابين جو ساٿ ڏيئي رهيا هئا ، ڇاڪاڻ ته انهيءَ ساٿ وسيلي ئي کين ڪجھ کاڌو ۽ ڪپڙو ملي پئي ويو ، هونئن ته منجهن ڪابه طاقت نه هئي .
هي جھيڙا جهٽون ايڏا زور وٺي ويا جن شخصن لاءِ شهر شپيتووڪا ۾ رهڻ ضروري ڪونه هو ، تن لڏڻ ٿي مناسب سمجھيو . وڪيل ليشچنڪي وري به ٽپڙ ٻڌي ڀڄي ويو ، ۽ تانيا جي پيءُ رهڻ مناسب نه سمجھيو ڪيف ڏي کسڪڻ جو تيارون ڪيون .
گھر وارا ته هن لڏ پلاڻ ۾ ايترو گھڻو غمگين ڪونه هئا ، پر تانيا نهايت مغموم هئي.جيتوڻيڪسندس محبوب کي وئي ڪيئي مهينا ٿي ويا هئا۽ ڪوبه احوال ڪونه مليو هئس ، ته به اها اميد هيس ته هئي رهڻ ڪري ڪڏهن هو اچي ملندم هاڻي لڏپلاڻ کان پوءِ هو مونکي ڪٿي پيو ڳوليندو!
سامان ٻڌجي تيار ٿيو ، تانيا به هڪ آخري نظر گھر تي وجھي ٻهر نڪتي، اوچتو اوچتو کيس آرتيم ڏسڻ ۾ آيو ،هن کي ڏاڍو اتساھ ٿيو ، اڄ من ڪو کائنس پتو ملي پوي ، پر مئٽن جي ڊپ کان هوءَ هڪ مزدور سان گھڻو ڳالهائي به نٿي سگھي .
آرتيم چڪر ڏيئي رهيو هو ۽ آخر هو انهيءَ ۾ ڪامياب ٿي ويو، هلندي هلندي تانيا جي هٿ ۾ هڪ ڪاعذ ڏيئي ويو . اها اهڙي مهل ڪونه هئي ، جو تمام خط کي پڙهي سگھي ، هن نهايت خبرداريءَ سان ان کي اندرئين کيسي ۾ وجھي ڇڏيو . هوءَ انهيءَ خط کي پڙهڻ لاءِنهايت اتاولي هئي پر موقعو نٿي مليس ، ڳاڏي وهڻ بعد ، باوجود سخت سوڙھ جي ڪاڪوس ۾ پهچي هن دروازو بند ڪري خط پڙيو ؛“ پيارا آرتيم ! آءُ هي خط توکي فقط هن اطلاع لاءِ لکان ٿو ، ته آءُ جيئرو آهيان ، اگي اگرچه سندم صحت بلڪل خراب آهي ، منهنجي ڪلهي ۾ هڪ گولي لڳي ويئي هئي ،۽ هاڻي آهستي آهستي ٺيڪ ٿي رهيو آهيان، ڊاڪٽر جو چوڻ آهي ، ته هڏيءَ کي چوٽ ڪانه آئي آهي ، ان ڪري پريشان نه ٿج.
ڳالهه هيءَ آهي ته آءُ آزاديءَ بعد ڀڃندو ڀڃندو وڄي دولينڪ سان مليس ۽ باوجود ننڍيءَ عمر جي به هن ڇاپامار فوج ۾ شامل ڪري ڇڏيو ، ڇاڪاڻ مون وٽ به پل ڀڃڻ ۽ استاد يوخرائيءَ کي ڇڏائن جون ڊگريون موجود هيون.هن باھ ۽ رت جي راند ۾ آءُ حياتيءِ ڪابه پرواھ ڪانه ٿو ڪريان۽ نڪي اميد ، آهي ته ڪڏهن ڪندس به ! مون جھڙا ڪئين ڪونڌر قوم تان قربان پيا ٿين ، ۽ آءُ ڪهڙي وڏي چيزآهيان؛
جڳ مرن تان ناھ جوکو ، شال مون جانب جيئي،
هي هيڻو هڏ ، ماھ، چم، سڀ آھ حاضرهوت لئي احمد
___ تنهنجو ڪورچاگن.
انهيءَ وقت ، جڏهن سڄو ملڪ باھ ۽ رت جي راند سان کيڏي رهيو هو ، هڪ ڇاپامار انقلابيءَ جو خط پهچي وڃڻ نهايت اهم ڪم هو ، ان ڪري تانيا هن کي وڏي نعمت سمجھي ور ور ڏيئي پڙهيو پڙهيو ۽ کيس جان سان قابو ڪري رکيائين .
اڃان هنن کي روانو ٿئي ٿورائي ڏينهن ٿيا ، ته انقلابي فوجون به شهر ۾ پهچي ويون . گهرن ۾ ، گهٽين ۾ ۽ رستن تي لڙائي هلڻ لڳي ۽ نيٺ پولينڊي فوجون پچ پائي ڀڄي ويون . شهر تي انقلابين جو قبضو ڪري ورتو ۽ وڪيل صاحب جي بنگلي ٽي اڄ هي ننڍو بورڊ لٽڪي رهيو هو؛
”صدر دفتر انقلابي ڪميٽي“