24
“اوھ سبب ڳولڻ ۾ ته ڪمال ڪئي،پر خدا جا بندا ! هتي علاج گھرجي . ڪنهن به صورت ۾ پوڻا ٻه لک ميٽر ڪاٺيون گھرجن ، نه ته اسپتالون ، ڪارخانا ، اسڪول آفيسون ۽ ٻيا لکين انسان فرفاني شنڪنجي ۾ جڪڙيل هوندا ۽ ساري ڊويزن تباھ ٿي ويندي ! هونهه وڏو آيو آهي سبب ڳولڻ وارو .......” “ پر استاد ٻڌ ته سهي ، اسان کي ڪنهن به صورت ۾ پنج ميل ريلوي لائين تيار ڪرڻي پوندي . ” “ ڇا مطلب ؟“يوخرائي باھ ٿي اٿيو” پنج ميل ريلوي لائين ؟ خزان جي برسات ڄاڻ شروع ٿي۽ اسين ويهي پنج ميل ريلوي لائين ٺاهڻ شروع ڪريون ؟اها ٺهندي ڪيئن ؟ تنهنجو هوش ته ٺڪاڻي آهي؟ ” “ جي ها ،بلڪل ٺڪاڻي اٿم . برسات شروع ٿئي،کڻي ڇا به ٿئي ، اهو ڪم ڪرڻوآهي ۽ضرور ڪرڻو آهي، فضائي آسمان است اين، بهر صورت شود پيدا! ” “مگر....”
“مگر ٻگر ڪجھ به ناهي، هڪدم حڪم ڪڍ استاد ،نه ته توتي به چابڪن جي وارون وار لڳائي ڏيندس ....جھٽ ڪر ....هڪدم”
“ يوخرائي وائڙن وانگر حڪم ڪڍيو ؛”ساڍا ٽي هزار مزدور ۽ٻه انجنيئر ڪورچاگن جي حوالي ڪيا ويا وڃن ، ۽پنج ميل ريلوي ٺاهڻ لاءِ سڀ گھربل سامان ڏنو وڃي .....” ۽ ٻئي ڏينهن ڪورچاگن حڪم ڪڍيو ؛“ساڍا ٽي هزار مزدور ۽ به اجنيئر هڪدم مونکي ڏنا وڃن۽ يا به ايترا تيار ڪيا وڃن.........” “ٻيا ڇو ؟” ماتحت آفيسرپڇيو. “ڇاڪاڻ ته پندرهن ڏينهن بعد انهن جي جاءِ تي گھربل ٿيندا ” “هي ڇو نه ؟ ” “ هي سڀ اڌ مئا ٿي ويندا ، ۽ برسات ڄاڻ شروع ٿي . بويارڪا اسٽيشن وٽ رهڻ جو ڪوبه چڱو ٺڪاڻو ڪونهي ،سڀ نمونيا ۽ ڀرجي واپس ٿيندا . پورن ڇوڏهن ڏينهن اندرٻيا نه پهتا ته هنن مان هڪ به ڪم نه ڪندو....۽ هان.....هر پندرهن ڏينهن ٻي ٻي ٻاري اچڻ گھرجي... ” “پر جناب ايترا مزدور ڪٿان ايندا رهندا!”
“ڪٿان به اچن ، هر تندرست کي زوريءَ ڀرتي ڪريو ، جنگ ۽ عشق ۾ سڀ ڪجھ روا آهي. لکن ماڻهن کي بچائڻ خاطر هزارن کي ضرور وهائڻو آهي... ...حڪم جي تعميل ڪريو ...ڪوبه سوال جواب نه ٻڌو ويندو .....ڪنهن به حالت ۾ 1جنوري 1922ع تائين ٽي ميل رستو تيار ٿي وڃي ....”
”ٽن مهينن اندر ٽي ميل؟.......۽ ڪاٺين جي کڻائي .....؟ آفيسر جو گلو خشڪ ٿي ويو ، “مگرسائينجن کي پتو آهي جيڪي انجڻيون اسان کي ملن ٿيون سڀ بيڪار آهن؟”
“جي ها ،اهي سڀ مرمت ڪيون وينديو.” “مگرمرمت لاءِ سامان؟”
“ڪٿان به کڻي اچو ، ڪنهن به ورڪشاپ مان زوريءَ کڻبو،چاهي ڪيتروبه چيخيندا رهن ، ۽ هان......اسانکي هڪ سو فل هتيار بند ملٽري گهرجي، جا هر وقت هر حڪم جي تعميل ڪري، اسان تي ڌاڙيلن جا حملا به ٿيندا ، خود اسان جي ريلوي آفيسرن جا به جن جي ورڪشاپن مان زوريءَ سامان کڻندا سون .1_جنوري 1922ع تي ريلوي چالو ٿيندي ۽ضرور ٿيندي ..... فضاء آسمانست اين ، بهر صورت شود پيدا!