21
سندس نرڙ تي چمي ڏيئي هو کانئس جدا ٿي چيو . “ مگر اسان ته ٻڌو هو توکي پٽيءَ جي ڪنڊي ۾ زبردست گولي لڳي هئي ۽.......۽ .........” ڳالهه ڪپي ڪورچاگن ورندي ڏني “ ۽ آءُ مري ويس ائين نه؟ ” ٽهڪ ڏيئي هن چيو ” دوست اڃان ته مرڻ جي تمنا ڪانه اٿم ، پر ( ٿدو شوڪارو ڀري ) اهو افسوس اٿم ، ته هر هند هر فوجي يونٽ ۾ ، مونکي ان فٽ ڪن ٿا . سڀڪو چوي ٿو ته توکي ڪنهن به صورت فوج ۾ رکي نٿو سگهجي اف!ڏاڍي امنگ اٿم ته اڃان گھڻا غدار جھنم رسيد ڪريان پر ڪٿي به نٿا وٺنم !”
“توکي آءُ ٿو وٺان دوست !منهنجي يونٽ ۾ رھ ، فوجي ڊاڪٽر توکي فٽ نه ڪندا پر آءُ توکي في الحال اهڙو ڏپارٽمينٽ ڏيندس جو روزانو ٽريننگ ڪلاس وٺندو رھج ، پوءِ ڪنهن مهل اهڙو موقعو به اچي ويندو جو توکي پنهنجا جوهر ڏيکارڻ کان ڪو روڪي ڪونه سگھندو.”
“ايئن ڪريان گھٽ ۾ گھٽ وطن جي آزادي تائين پينشن وٺڻ تي وڃڻ لاءِ مجبور نه ڪريوم!”
“ چڱو چڱو هيءَ گرما گرڪافي ته پيءُ!”
اڄ ڪيترن مهننن کان بعد ڪورچاگن آرام سان ويهي ڪافي پيتي ، اسپتال کان نڪرڻ بعد هن جي پينشن جو آڊر ٿيو هو، پر هي وائڙن وانگر فوجي يونٽن جا چڪر لڳائيندو ٿي وتيو ۽ نيٽ يوخرائي جي يونٽ ۾ ٽڪاڻو مليو.ڪورچاگن جي مطالعه ۾ تازا ڀرتي ٿيل رنگروٽ هن وٽ ايندا هئا ۽ هن کي ڏسي وائڙا ٿي ويندا هئا . هنن ٻڌو هو ته سندن استاد اهو بهادر ڪورچاگن آهي ، جنهن معرڪن ته دشمن دوست سڀ حيران آهن ، پر روبرو ٿيندي ئي هنن جي نظر هڪ بلڪل نوجوان يوڪئي تي پوندي هئي ،جو ڪنهن ڪنهن مهل نهايت ترنم سان ڳا.يندو هو ؛
“بهي جهان غم جي ٽلڪن ۾ ٻڏل اهي،
نهايت ڏک ڀريل گذر ٿئي ٿو.
زندگي ڪهڙي ڀيانڪ نظر پئي اچي .
ماحول جي اوندائيءَ سبب روح گھٻرائجي پيو .
پر جڏهن به انسان جو شعور سجاڳ ٿي ويو آهي،
اڄ هر ڪنهن طرف کان جمهور جو اواز بلند ٿيو آهي.
عوام پنهنجي ٺوڪرن سان بادشاهن جو غرور ڊاهي پيو.
اڄ هڪ ننڍڙي جھرڪي به باز خلاف ڪمر ٻڌي اٿي آهي .
اڄ گلشن ۾ گل، گل ڇنندڙ خلاف صفون ٻڌي بيٺا آهن،
واٽ ۾ گڻيئي، ڳرا پٿرعوام کي ڪچلڻ آهن،
سوين ارڙ کيس ڳڙڪائڻ لاءِ ويٺا آهن ،
خوفناڪ ڪنڊا هن جي اگاڙن پيرن کي واٽ نٿا ڏين ،
تڏهن انسان پنهنجي منزل ڏي وڪ وڌائي پيو،
منزل دور آهي پر عرم محڪم آهي،
اجهو هوءَ پرھ ڦٽڻ لڳي،
ڀلا هاڻي اونداهي ڇا بيهي سگھندي !
جيڪڏهن دريءَ کي واٽ نه ملندي ،
ته هو پٿر ٽوڙي به واٽ پيدا ڪندو ،
اسانجي هي نغما سيلاب وانگر ساري جهان تي ڇانئجي ويندا .
ڪهڙي شان سان هو جهنڊو پيو جھولائي .
ساري دنيا هن نور سان روشن آ ،
ڀلا ڇو نه !
هن نُورکي اسان پنهنجو رت ڏيئي چمڪايو آهي،
هن جي سوانع،نونهالن کي بهادريءَ جون امنگون ڏنيون،
نوجوانن کي باجذبات خيالن سان انهن کي کانئس وڌيڪ جوش عطا ڪيو، هو فوجن۾ نه هو پر فوجو پئي تيار ڪيائين ، بهادرين ڏيکارڻ کان مجبور هو ، مگر سندس سبقن بهادرين جا بي مثال نظارا پئي ڏيکاريا ؛
هن کي قوي اميد هئي ته نيٽ مونکي فوج ۾ گھڙي.ڪم ڪرڻ جو موقعو ملندو ، پر جنگ هلندي رهي ....پيٽلورا پاران غدارن جو زور هٽندو ويو ، ۽ آخر.. آخراهو موقعو اچي ويو ، جو پولنڊ سان صلح ٿيوهنن جو فوجون هٽي وييون،۽ ۽غدارن جو فوجون صفا ٽٽي وييون.
ٿڌو شوڪارو ڀري هڪ ڏينهن هن يوخرائي کي چيو “بس معلوم ٿو ٿئي ته منهنجي امنگن ڪڍڻ جو وقت انيدوئي ڪونه !”
“ گھٻراءِ نه دوست!اڃا هڪ ٻيو ناٽڪ باقي رهيو پيو آهي ، ۽ توکي به انهيءَ ۾ پارٽ وٺڻ جو موقعو ملي ويندو !” يوخرائي ٽهڪ ڏيئي چئي رهيو هو!