تاريخ، فلسفو ۽ سياست

نعره مستانه (ڪالمن جو مجموعو)

نعرہ مستانه سنڌ جي تاريخ ساز شخصيت، سياستدان، صحافي ۽ برصغير جي آزاديءَ جي ممتاز اڳواڻ شيخ عبدالمجيد سنڌيءَ جي تحرير جو نالو آھي، جو الوحيد جھڙي تحريڪ ساز اخبار ۾ شايع ٿيندو ھو.
Title Cover of book نعره مستانه (ڪالمن جو مجموعو)

دل جو دولتمند

اي حرص ۽ ھوس جا بندا! تون صد تمنائون رکي مون وٽ اچين ٿو ۽ منھنجون حاضريون ڀرين ٿو. مون قلندر توکي ھيتريون نصيحتون ڪيون پر توتي ڪوبه اثر نه ٿيو. مون توکي ٻڌايو ته دولت ۽ حڪومت مقصود باالذات نه آھن پر ذريعو آھن الله جي مخلوق جي خدمت ڪرڻ جو، برائين ۽ خرابين کي روڪڻ جو، عدل ۽ انصاف ڪرڻ جو، دين ۽ ڌرم جي آزادي قائم ڪرڻ جو، امن امان قائم ڪرڻ جو، ظلم، فساد ۽ خونريزي کان پرھيز ڪرڻ جو، موليٰ جي محبت ۾ مشغول رھڻ جو. ھاڻي غور سان ٻڌ ته خدا حڪومت ۽ دولت ڪنھن کي ڏيندو آھي؟ خدا دنياوي خزانو ان قوم کي ڏيندو آھي جا پنھنجي خزاني کي الله جي مخلوق جي فائدي تي خرچ ڪندي آھي، جا لٽائيندي آھي پنھنجو خزانو الله جي نالي ۾. مسلم قوم خدا کي وساري ڇڏيو آھي، خدا جي دين کي وساري ڇڏيو آھي، خدا جي مخلوق کي وساري ڇڏيو آھي. نه خدا جي حڪم موجب ورثو ڏين، نه خدا جي حڪم موجب زڪوات ڏين، نه اسلام جي حڪم موجب قومي ڪمن تي خرچ ڪن.

[b]اسلامي نظام حڪومت جي معنيٰ
[/b]
خدا کي پنھنجي مخلوق پياري آھي خواہ انھن جو مذھب ڪھڙو به ھجي. ڇا تون نٿو ڏسين ته خدا پنھنجي زمين ۽ پنھنجو آسمان سڀني لاءِ پيدا ڪيو آھي ۽ ڇا تون نٿو ڏسين ته سج، چنڊ، تارا، بارش ۽ ھوائون سڀني لاءِ ھڪ جھڙيون آھن؟ ڇا توکي معلوم نه آھي ته ھن پاڻ کي رب العالمين سڏيو آھي؟ ڇا تون سمجھين ٿو ته تون ھڪ مسلمان جي گھر ۾ پيدا ٿيو آھين ۽ تو پنھنجو نالو مسلماني رکيو آھي تنھنڪري تون خاص نعمتن جو مستحق آھين ۽ ٻيا سزا جا مستحق آھن، ڇاڪاڻ ته ھو ڪنھن مسلمان جي گھر ۾ پيدا نه ٿيا آھن؟ اھي عقيدا رکي تون پاڻ کي پيو خوش ڪر. اسان قلندر دنيا جون حڪومتون ۽ دنيا جون دولتون بدڪارن کان کسي نيڪوڪارن کي ڏياريندا آھيون خواہ انھن جو مذھب ڪھڙو به ھجي، خواہ ھو ڪنھن مسلمان جي گھر ۾ پيدا ٿين يا غير مسلمان جي گھر ۾. خدا وٽ سڀني لاءِ درجا آھن. سندن عملن موجب ۽ سندن نيتن موجب، نه فقط ھن جھان ۾ پر پرئين جھان ۾ به. جنھن خدا جي وحدانيت کي قبول ڪيو، پيغمبرن تي ايمان آندو، آخرت کي به قبوليو۽ وڏي ڳالھه ته نيڪ ڪم ڪيا سي سچا ۽ پڪا ايماندار آھن، خواہ ڪنھن جي به گھر ۾ پيدا ٿين، خواہ ڪھڙا به نالا رکن. خدا جو تعلق نيتن سان آھي، عقيدن سان آھي، عملن سان آھي. عملن ۾ وڏو عمل آھي پنھنجو خزانو خدا جي مخلوق تي خرچ ڪرڻ. تون پنھنجي قوم جي ٻين قومن سان ڀيٽ ڪري ڏس. پوءِ فيصلو ڏي ته خدا پنھنجي دولت ڪنھن کي ڏئي ۽ ڪنھن کي نه ڏئي.

[b]دولتمندن کي خطاب
[/b]
ٻڌاءِ اي دولت جا بيکاري! تو پنھنجي دولت ڪھڙي طرح خرچ ڪئي آھي؟ تنھنجي قوم جا ۹۵ سيڪڙو مرد ۽ زالون جاھل آھن، مسڪين ۽ مقروض آھن، ڪا يونيورسٽي ٺاھي اٿئي، ڪو ڪاليج کوليو اٿئي، ڪيترا اسڪول قائم ڪيا اٿئي، ڪيترا مدرسا قائم ڪيا اٿئي؟ ڪٿي آھن يتيم خانا، ڪير ٿو بيواھن جي امداد ڪري، ڪو بيوہ گھر، ڪو ويم گھر، ڪا اسپتال، ڪو مسافر خانو، ڪا مسجد، ڪو بورڊنگ ھائوس، ڪو ڪتبخانو، ڪو جماعت خانو، ڪو ميٽنگ ھال، ڪو عام تفريح گاہ، ڪا تبليغ دين جي، ڪا تجارت قوم لاءِ، ڪو ھنري اسڪول، ڪو ورزش جو انتظام، ڪو تعليمي ادارو، ڪا قوم جي اصلاح، ڪو اخلاقي سڌارو، ڪو زڪوات جو انتظام، ڪا خيرات جي تنظيم، ڪا فئڪٽري، ڪو ڪارخانو، ڪا قرض حسنه جي بئنڪ، ڪو زائرين بيت الله لاءِ حڪومتي بندوبست، ڪا زائرين لاءِ جھازران ڪمپني يا ڪا ھوائي سروس، ڪو اڃايل ماڻھن ۽ حيوانن جي پاڻي پيارڻ جو بندوبست، ڪو بيروزگارن لاءِ انتظام، ڪا قيدين جي خدمت ۽ سڌارو، ڪا علم جي اشاعت ۽ مفت ڪتابن جي طباعت، ڌارين ملڪن ۾ علم ۽ ھنر ۽ سائنس سکڻ لاءِ امداد، غريب شاگردن لاءِ وظيفا، ڪا علمي محفل ۽ مجلس، روز افزون گناھن کي روڪڻ لاءِ ڪا سوسائٽي، ستايل ۽ مظلومن لاءِ ڪا قانوني امداد، ڪو انڌن ۽ اپاھجن لاءِ آرام گھر، ڪو لاوارثن جو وسيلو ۽ حيلو. آخر قوم جي اميرن ۽ دولتمندن ھن وقت تائين ڇا ڪيو آھي، جو تون به انھن ۾ داخل ٿيڻ ٿو گھرين!
دنيا جي آخرين پيغمبر اھڙي خيرات جو حڪم ڪيو آھي جنھن جو فيض سدائين جاري رھي ۽ جنھن جو فائدو انسان ۽ حيوان سدائين حاصل ڪندو رھي. پر تنھنجي قوم جا ڪروڙپتي ۽ لک پتي ڇا ڪري رھيا آھن، انھن جا خزانا وقف آھن ، عياشين، راڳن ۽ ناچن ۽ پنھنجي اولاد لاءِ، انھن جي صحبت کان پري ٿي. انھن جي ڄار ۾ پاڻ کي نه ڦاساءِ، تون روحانيت جي عالم ۾ اچ. ان جا خزانا لازوال آھن ۽ ڪڏھن به فنا ٿيڻ وارا نه آھن. جنھن خزاني پٺيان چور ۽ ڌاڙيل لڳل آھن ۽ تنھنجي جان ۽ ايمان کي خطرو ۽ جنھن خزاني تان دنيا جي قومن جي وچ ۾ قتل ۽ خونريزي ٿيندي رھي ٿي، سو ڀائرن ۽ ڀينرن، مائن ۽ پٽن جي وچ ۾ جنگ ٿيندي رھي ٿي. سو الله جي نالي ۾ تقسيم ڪري ڇڏ. جڏھن ائين ڪندين تڏھن تون به امن ۾ رھندين ۽ قومون به امن ۾ رھنديون، خواہ حڪومت جون واڳون ڪنھن جي به ھٿن ۾ ھجن. دل جو دولتمند حقيقي دولتمند آھي خواہ بئنڪ ۾ بقايا به نه ھجيس. پر دل جو بخيل سدائين بکيو ۽ ڏکيو ۽ ڪنگال آھي، جتوڻيڪ بئنڪ ۾ ھنجي ڪروڙن مٿان پيا ڪٽ چڙھن.

*