سفرناما

نواڙي کان نيشاپور تائين

هي ڪتاب راز علي گل جو عراق ۽ ايران جي مقدس زيارتن بابت سفرنامو آهي. هي ڪتاب رڳو سفرنامو نہ پر ٽوئرسٽ گائيڊ پڻ آھي، جيڪو ايران ۽ عراق ويندڙ زائرين جي ھر پل ۽ هر قدم تي رهنمائي ڪري ٿو. ڪتاب جي لکڻين ۾ رواني، دلچسپي ۽ معلومات ڀريل آهي. نواڙي کان گمبٽ، گمبٽ کان ڪراچي، ڪراچي کان دبئي ۽ اتان نجف اشرف پھچڻ ۽ اتان زيارتن جو سلسلو، عقيدتون، محبتون... ڪوفي پھچڻ، وري ڪربلا جو ذڪر ۽ منظر. عراق کان ايران ۽ زيارتون ڪندي، مشاهدا ماڻيندي واپس سنڌ پهچي ٿو. 

Title Cover of book نواڙي کان نيشاپور تائين

مقام امام جعفر صادق رضه

مقام امام جعفر صادق رضه قبرستان جي وچ ۾ آهي، هتي چوديواريءَ ۾ هڪ ننڍڙو ميدان آهي، جنهن ۾ هڪ پاسي ڪنڊ ۾ زيارتين لاءِ ڇپرو ٺهيل آهي. دروازي جي ڀرسان سندن کوٽايل هڪ تمام اونهون کوهه آهي، جنهن جو پاڻي ڪوڙو پيئڻ لائق ناهي رهيو، باقي ماڻهو شفا تبرڪ طور ان سان هٿ منهن ڌوئي رهيا هئا. ٻڌايو ويو ته امام پاڪ جڏهن به نجف ايندا هئا ته اتي حجري ۾ قيام ضرور ڪندا هئا. اهو حجرو اڃا موجود آهي. (روايت) هر قبرستان وانگر هن قبرستان ۾ اچڻ ۽ هلڻ لاءِ ور وڪڙ سان رستا آهن. انهن پيچرن سان ڪٿي ڪٿي غارن جيان دروازن سان ڏاڪڻيون آهن. معلوم ڪرڻ تي سالار ٻڌايو ته انهن هيٺ ويندڙ ڏاڪڻين کي دروازا انهي ڪري لڳايا ويا آهن جيئن ڪو اڻ واقف يا اڻڄاڻ ماڻهو هيٺ ڀلجي نه وڃي، ڇو ته هن جاءِ تي قبرستان مٿان قبرستان آهي. هتي گھڻي ڀاڱي قبرن جي سيرانديءَ کان مرحومن جي نالي وارا ڪُتبا يا تصويرن سان پينافليڪس وارا بينر لڳل هئا. اهي بينر خاص طور تي القاعده، داعش ۽ آمريڪا عراق جي سرڪاري فوجن جي درميان ٿيل جنگ ۾ مارجي ويلن جي قبرن تي لڳل هئا. سندن نالي اڳيان شهيد به لکيل هيو. ڪن قبرن تي شيشي جي فريم ۾ لڳل تصويرون به رکيل هيون. اهي قبرون گھڻي ڀاڱي عراقي فوجين جون هيون، ڇو ته سندن تصويرون فوجي ورديءَ ۾ هيون ۽ هيٺان سندن نالن سان گڏ عهدا به لکيل هئا. حد نظر تائين قبرون ئي قبرون هيون ۽ جيئرن لاءِ عبرت جو نظارو هيون. ڪيئي نالي وارا، پير فقير، امير، غريب، حاڪم، شاهه و گدا زمين دوز دفن هئا. هن قبرستان ۾ ٻڌائڻ واري ٻڌايو ته هڪ جاءِ تي مقام علي رضه به آهي. روايت ڪرڻ واري روايت ڪئي آهي ته ان مقام تي مولا علي رضه پنهنجي مشهور صحابيءَ جي جنازي کي غسل ڏنو هيو ۽ پوءِ تدفين ڪرائي هئي. مقام علي رضه جي ڀرسان ئي سندن صحابي صفي صفا جي مزار به موجود آهي. وڌيڪ پتو پيو ته هن قبرستان ۾ ڪيترن ئي امام زادن، ولين، قطبن ۽ صحابه جون مزارون به آهن، جن جي زيارت به ڪئي ويندي آهي. جيڪڏهن هن قبرستان کي تفصيل سان گھمي ان سان لاڳاپيل رڳو تاريخ ۾ ذڪر ٿيل مزارن جو احوال لکجي ته هڪ ڪتاب جُڙي پوندو.
اسان جي قافلي کي به هن قبرستان جي ڏسڻ لاءِ سرسري طور ئي چار ڪلاڪ کن لڳي ويا. وسيع هجڻ ڪري هن قبرستان ۾ موجود مشهور قبرن جو گھڻي ڀاڱي پري کان ئي ٻڌايو ويو. چند خاص مزارن ۽ مقامات جي زيارت ڪرائي وئي. قبرستان م قبرون اڪثر پڪيون هيون. دُر نجف پٿر جي باري ۾ ٻڌايو ويو ته ان پٿر جي نه ته ڪا کاڻ آهي ۽ نه وري ڪو جبل آهي، بلڪه نجف اشرف جي حدود ۾ ڪجھه علائقا آهن، انهن ۾ جڏهن برسات پوندي آهي ته برسات جو ڪرندڙ هر ڦڙو زمين تي دُر نجف ٿي پوندو آهي. (الله بهتر ڄاڻي ٿو).
قبرستان جون زيارتون ڪري واپس هوٽل تي آياسي. منجھند جي ماني کائي ٿورو آرام ڪيوسي. شام جو وري زيارت لاءِ مولا علي رضه جي روضي طرف روانا ٿياسي. زيارت ڪري، نوافل ادا ڪري، سومهڻيءَ جي نماز پڙهي اچي هوٽل ڀيڙا ٿياسي، جتي رات جي ماني کائي ڪچهري ڪندي سمهي پياسي.