سفرناما

نواڙي کان نيشاپور تائين

هي ڪتاب راز علي گل جو عراق ۽ ايران جي مقدس زيارتن بابت سفرنامو آهي. هي ڪتاب رڳو سفرنامو نہ پر ٽوئرسٽ گائيڊ پڻ آھي، جيڪو ايران ۽ عراق ويندڙ زائرين جي ھر پل ۽ هر قدم تي رهنمائي ڪري ٿو. ڪتاب جي لکڻين ۾ رواني، دلچسپي ۽ معلومات ڀريل آهي. نواڙي کان گمبٽ، گمبٽ کان ڪراچي، ڪراچي کان دبئي ۽ اتان نجف اشرف پھچڻ ۽ اتان زيارتن جو سلسلو، عقيدتون، محبتون... ڪوفي پھچڻ، وري ڪربلا جو ذڪر ۽ منظر. عراق کان ايران ۽ زيارتون ڪندي، مشاهدا ماڻيندي واپس سنڌ پهچي ٿو. 

Title Cover of book نواڙي کان نيشاپور تائين

ڪجهه ٻيا مقام ۽ دروازا

مسجد جي ڏاکڻي صحن ۾ خادمه اهلبيت، دائي فضاءِ رضه جو مقام به ڏيکاريل آهي. اها تحرير باب رحمت جي ٻن دروازن وٽ لکيل آهي، جيڪي اڀرندي ورانڊي جي پوئين ديوار ۾ آهن. ڏاکڻي پاسي باب الجنت نالي هڪ وڏو دروازو هن مسجد جي قد و قامت جي گواهي ڏئي رهيو آهي. مولا علي رضه جي محراب و منبر ڀرسان مقام نوح عليه السلام به آهي. محراب وارو حصو درجنين فانوسن سان چمڪي ٿو. عراق ۽ ايران ۾ هر زيارت ۽ مسجد کي پردي خاطر عورتن ۽ مردن لاءِ الڳ الڳ ٻن حصن ۾ ورهايو ويو آهي، درميان ۾ گتي ۽ ڪاٺ جون ديوارون آهن. مقامِ حضرت نوح عليه السلام جي ڀرسان مقام امام زين العابدين رضه به آهي. صحن ۾ هڪ ٻي جاءِ تي مقامِ آدم عليه السلام به آهي، جنهن لاءِ ٻه روايتون آهن، هڪ ته هو پاڻ هن جاءِ تي آيا هئا، ٻي ته حضرت آدم عليه السلام جي توبهه ان جاءِ تي قبول ٿي هئي. الله بهتر ٿو ڄاڻي. انهن مقامات ۽ دروازن لاءِ مختلف روايتون ٻڌايون پيون وڃن. مسجد جي داخلي دروازي جو نالو باب الثعبان آهي. جڏهن ته اتر واري دروازي جو نالو باب الاشتر آهي. مسجد ڪوفه جي انتظاميا پاران شايد ٻاهرين مسافرن لاءِ مسجد اندر موبائيل کڻي وڃڻ تي پابندي هئي شايد حفاظتي لحاظ کان. جڏهن ته مقامي عربن تي اها پابندي لاڳو نه هئي، ڇو ته انهن وٽ مسجد اندر موبائيل موجود هئا ۽ استعمال به ڪري رهيا هئا. موبائيلون ٻاهر دخل تي جمع ڪرائي ٽوڪن وٺڻو پيو پوي، جنهن لاءِ ڪا به مسواڙ يا ڪرايو ادا ڪرڻو نه پيو پوي. واپسيءَ تي ٽوڪن ڏيئي جتين وانگر موبائيلون واپس پيون وٺجن. مقامي ۽ غير مقامي جو فرق هر جاءِ تي نظر آيو.