سفرناما

نواڙي کان نيشاپور تائين

هي ڪتاب راز علي گل جو عراق ۽ ايران جي مقدس زيارتن بابت سفرنامو آهي. هي ڪتاب رڳو سفرنامو نہ پر ٽوئرسٽ گائيڊ پڻ آھي، جيڪو ايران ۽ عراق ويندڙ زائرين جي ھر پل ۽ هر قدم تي رهنمائي ڪري ٿو. ڪتاب جي لکڻين ۾ رواني، دلچسپي ۽ معلومات ڀريل آهي. نواڙي کان گمبٽ، گمبٽ کان ڪراچي، ڪراچي کان دبئي ۽ اتان نجف اشرف پھچڻ ۽ اتان زيارتن جو سلسلو، عقيدتون، محبتون... ڪوفي پھچڻ، وري ڪربلا جو ذڪر ۽ منظر. عراق کان ايران ۽ زيارتون ڪندي، مشاهدا ماڻيندي واپس سنڌ پهچي ٿو. 

Title Cover of book نواڙي کان نيشاپور تائين

روضه امام حسين رضه

روضه غازي عباس رضه کان نڪتاسي ته سامهون روضه امام حسين رضه تي ديد پئي. ٻنهي روضن جي درميان مُني ميل جو فاصلو انهن کي ملائي ٿو. اهو سمورو رستو سنگ مرمر جي سرن سان سنواريل آهي. انهيءَ رستي تي ۽ روضن اندر ڪيئي سفيد شيشي جون نذراني واريون مهربند پيتيون پيون هيون، جنهن ۾ سڀ ڪجھه نظر اچي رهيو هيو. اهو ڏسي سوچيم ته اسان جي ملڪ ۾ بزرگن جي مزارن تي پيل سرِ عام پيتيون رکيل هجن ته جوان ڪلهو ڏيون وڃن. ان وڏي ويڪري ۽ ڊگھي صحن جي پاسن کان کجين جي قطار سِڌائيءَ ۾ ۽ ان جي پويان گلن جون قطارون، وري تن جي پويان وڏا ويڪرا ٽِين جي چادرن وارا ڇانوري وارا صحن مسافرن جي ويهڻ ۽ آرام لاءِ ٺهيل آهن، جن ۾ پڻ غاليچا ۽ قالين وڇايل آهن، جن جي پويان وري قدآور پڪي حفاظتي ديوار ڏنل آهي. روضي جي ٻنهي پاسي ڏکڻ ۽ اتر ٻاهران وڏيون ويڪريون گذرگاهون بازارن جي شڪل ۾ آهن. جن سان وري پکي وارا ڦوهارا زائرين جي گرميءَ کان بچڻ لاءِ آهن. بازارن ۾ هوٽلن کان علاوه ضرورت جي مختلف شين جا دڪان سينگاريل آهن. عراق ۾ جتي جتي اسان وياسي اتي بجلي غائب ٿيڻ جو سوال ئي نه هيو. هاڻي وري هلون ٿا حرم جي اندرئين حصي ڏانهن امام حسين رضه جي روضي جي داخلي دروازي وٽ بيهي پوئتي غازي عباس رضه جي روضي ڏانهن نهاريو سي ته اهو حصو مٿي نظر آيو ۽ امام حسين رضه جو روضو هيٺانهينءَ تي لهوارو هيو. ٻنهي روضن جا قبا سونهري رنگ جي ڪري بجليءَ جي روشنيءَ ۾ چمڪي رهيا هئا. دروازي کان سلام ڪري امام حسين جي روضي ۾ داخل ٿياسي ته ڪربلا جي شهيدن جي سفر، جنگ، پياسن ۽ شهادتن ۽ قيد وارا منظر اکين اڳيان ڦري آيا. امام حسين رضه جي مزار جي ضريح روضي جي وچ ۾ آهي، جتي حضرت علي اڪبر رضه ۽ معصوم شهيد علي اصغر رضه جون مزارون به آهن. پاسي ۾ شهداءِ لطف نالي ضريح آهي جنهن ۾ سندن ٻارهن اصحابن ۽ عزيزن جون مزارون آهن. انهن ٻارهن شهيدن جا نالا ضريح ٻاهران تحرير ٿيل آهن.
امام حسين رضه جي پيرانديءَ ۾ سندن پياري بزرگ صحابي ۽ ڪربلا جي شهيد حبيب ابن مظاهر جي مزار جي ضريح مبارڪ آهي. زيارتي وڏي عقيدت سان انهن ضريحن ۾ نذرانو وجھي رهيا هئا. روضي اندر موبائيل کڻي وڃڻ تي پابندي هئي. موبائيلون توشيخاني تي جمع ڪرائي ٽوڪن وٺڻو پيو. نفل پڙهي قل خواني ڪري روضي کان نڪري ساڳئي کليل صحن ۾ آياسي. هتي به جڏهن پاڻيءَ جي سبيل جا گلاس زنجيرن ۾ ٻڌل نظر آيا ته ڏاڍو تعجب ٿيو ته هتي به اسان وانگر سبيل جا گلاس چوريءَ جي خوف کان زنجيرن حوالي آهن. بهرحال تسلي ڪرڻ خاطر پڇڻ تي معلوم ٿيو ته گلاس چوريءَ جي ڪري نه ٻڌا ويا آهن، مگر گلاسن جي سبيل وٽ موجودگيءَ کي يقيني بڻائڻ لاءِ کين ٻڌو ويو آهي. ڇو ته زيارتي پاڻ سبيل پي وري ٻين ساٿين کي پيارڻ لاءِ گلاس هيڏي هوڏي کڻي وڃن ٿا ۽ اتي ئي ڇڏي ٿا ڏين، جنهن ڪري ٻين زيارتين کي گلاس نه ملڻ ڪري پريشاني ٿئي ٿي. ٻئي پاسي هر جاءِ تي بچيل پاڻي هارجڻ جي ڪري گندگي به ٿئي ٿي. ان طريقي سان صحن ۾ صفائي رهي ٿي، جنهن لاءِ جڳهه جڳهه تي گند وارا دٻا به رکيل هئا.
روضهءِ غازي عباس رضه جي ڪُنڊ کان ٻاهران زيارت بازار عباس رضه شروع ٿئي ٿي. اولهه ۾ مقامِ امام موسيٰ ڪاظم رضه آهي، جتان پاڻ پنهنجي بزرگن لاءِ فاتحه خواني ۽ دعا ڪئي هئي. ساڳئي رستي ۾ اهو مقام به آهي جتي امام حسين رضه ۽ يزيدي لشڪر جي سالار عمر بن سعد جي درميان آخري مڪالمو ٿيو هو. ان مقام تي به زيارتين جي پيهه هئي ۽ ٿڌي پاڻي جون سبيلون لڳل هيون. ٿورو اڳتي هڪ سوڙهي گھٽيءَ ۾ ٻيون زيارتون به آهن. رات گھڻي گذري چڪي هئي، جنهن ڪري هوٽل تي موٽي اچي آرامي ٿياسي.