ڪربلا روانگي
نجف کان 15 ڪلوميٽرن جي فاصلي تي هڪ وستي آئي، جتي الله جي نبي حضرت ايوب عليه الّسلام جي مزار جي زيارت ڪئي سي. مقبري جي پڌر ۾ کيس شفا ڏيڻ وارو چشمو اڄ به موجود آهي، جنهن مان هاڻي موٽر ذريعي پاڻي ڪڍجي ٿو. چشمي جي ڀرسان وضو ڪرڻ ۽ هٿ منهن ڌوئڻ لاءِ ٽوٽيون لڳل آهن. پڌر ۾ ٽِين جي ڇت سان سادا مسافرخانا ٺهيل آهن، جن ۾ پلاسٽڪ واريون نکون يا دريون وڇايل آهن. مزار هڪ وسيع ميدان جي وچ ۾ آهي. مزار جي اڳيان ڪوفي طرز تعمير سان ٻه مينار ٺهيل آهن. هيءَ مزار به اندر مڪمل طور اي سي آهي. اندر شيشي جو عمدو ڪم ٿيل آهي. حضرت ايوب عليه السلام هڪ طويل بيماريءَ دوران صبر ڪرڻ جي ڪري صابرين جي لقب سان مشهور آهن. پاڻ وڏا امير هئا. ربّ العزت پاران آزمائش ۾ باغات، زراعت، جانور، اولاد سڀ ڪجھه ختم ٿي ويو. بيماريءَ جي زخمن ۾ جيوڙا پئجي ويا. اگر ڪو جيوڙو زخم مان ڪري پوندو هو ته کڻي کيس ساڳئي زخم ۾ رکندا هئا ۽ پوءِ به پنهنجي رب اڳيان سر بسُجود هوندا هئا. قرآن پاڪ ۾ سندس ذڪر تفصيل سان ڪيل آهي. بيماريءَ جي ڊپ کان کيس ڳوٺ وارن ڳوٺ نيڪالي ڏيئي ڇڏي هئي ۽ ريگستان حوالي ڪري ڇڏيو هيو. ان صبر جي آخر تائين صرف سندس گھرواري ساڻس گڏ هئي. بيبي صاحبه جڏهن کاڌ خوراڪ جي تلاش ۾ نڪتي، رستي ۾ شيطان مليس، جنهن چيس ته پنهنجا ٿورا وار ڪٽي ڏي ته کاڌو ڏيانءِ. بي بي صاحبه مجبوريءَ ۾ ائين ڪيو. حضرت ايوب جن کي جڏهن اها خبر پئي ته ڏڪي ويا. عهد ڪيائون ته صحت مند ٿي ان غلطيءَ تي کيس سزا ڏيندس. نيٺ الله جي رحم سان کين شفا ملي ۽ پوءِ الله تعاليٰ کين الهام ڪيو ته ٻوهارو کڻي پنهنجي زال کي هڻ ۽ پنهنجو ڪيل واعدو پورو ڪر. اهو سڄو ذڪر قرآن پاڪ ۾ بيان ڪيل آهي.
هِلا شهر ۾ ئي مقامِ ولادت حضرت ابراهيم عليه السلام جي زيارت ڪري آتش ڪده نمرود ڏٺوسي، جنهن جا آثار اڃا تائين واضح ۽ باقي آهن. ان دور ۾ هتي بت پرست ۽ آتش پرست رهندا هئا. حضرت ابراهيم عليه السلام کي پيدا ٿيندي ئي لڪائي رکيو ويو هيو. جڏهن وڏو ٿي دنيا آڏو ظاهر ٿيو ته مختلف شين کي خدا سمجھندو هيو، مگر سندس سو چ ۽ عقيدو هڪ جاءِ تي نه بيهندو هيو. خدا شناسيءَ کانپوءِ ماڻهن کي بت پرستي ۽ آتش پرستيءَ کان روڪڻ لڳو. روڪڻ وارن ۾ سندن پيءُ آذر به شامل هيو. ان ئي آتش ڪده نمرود ۾ ئي حضرت ابراهيم عليه السلام کي عقيدي جي بنياد تي سڙڻ لاءِ وڌو ويو. پاڻ پنهنجي پٽ حضرت اسماعيل عليه السلام جي به قرباني ڏني. حوالي طور اهو سمورو ذڪر قرآن ڪريم ۾ آهي.