تاريخ، فلسفو ۽ سياست

فلسفو، سائنس ۽ ادب

ھن ڪتاب کي ٽن ڀاڱن ۾ ورھايو ويو آھي. پھرين ڀاڱي ۾ فلسفي ۽ سائنس بابت چونڊ ڪتابن تي تجزيا شامل آھن. ان کانسواءِ ھڪ مضمون ۾ ھندستاني فلسفي جي خيالن جو جائزو ورتو آھي تہ ھڪ مضمون ۾ يورپ جي ترقي ۽ عروج تي تاريخ جي مختلف نظريئي تي بحث ڪيل آھي. ٻيو ڀاڱو مختلف شخصيتن جي آتم ڪٿائن ۽ سوانح عمرين جو جائزو آھي ۽ ڀاڱو ٽيون مختلف ناولن ۽ ڪھاڻي ڪتابن تي لکيل تبصرن تي مشتمل آھي، جن ۾ تنقيد جو پاسو نہ ھئڻ برابر آھي ۽ نہ ئي تنقيدي مضمون آھن. اھي صرف تعارفي تبصرا آھن جن جو مقصد صرف ھڪ تخليقڪار جي پورھئي کي ساراھڻ ۽ ٻين تائين پھچائڻ آھي. ھن قسم جي تعارفي سلسلي جو ھڪ سبب سنڌ ۾ ڪتاب پڙھڻ واري رحجان کي وڌائڻ جي ننڍڙي ڪوشش آھي.

Title Cover of book فلسفو، سائنس ۽ ادب

پنھنجي پاران

پنھنجي پاران

ادب ۽ فلسفو منھنجي لاءِ پرڪشش رھيا آھن مون پنھنجي شروع وارن ڏينھن ۾ ادب جو مطالعو ڪيو جنھن مون کي تمام متاثر ڪيو مون کي ذھني سگھ ڏني. ادب ھون ئي روح جي غذا آھي، روح کي سرور ڏي ٿو پڙھندڙ ادب جي حسين خيالن، حسين سوچن مان انسپائر ٿئي ٿو ادب ماڻھو جي بي چين روح کي سڪون بخشي ٿو،ادب پڙھندڙ جي تخليقي صلاحيت وڌائي ٿو اھو ئي سبب آھي جو ناول، ڪھاڻيون، آتم ڪٿائون، ادبي مضمون،مون کي وڻندا آھن. ائين ادب جيان فلسفي جو بہ آئون مداح رھيو آھيان فلسفو مون کي بي انتھا وڻندو آھي ۽ جڏھن بہ مون فلسفي جو ڪو ڪتاب پڙھڻ جي شروعات ڪندو آھيان تہ تہ مون کان ٻيا موضوع ڇڏائجي ويندا آھن پوءِ رڳو فلسفي جي مطالعي ۾ مشغول رھندو آيو آھيان پوءِ سقراط جي سچ جو ڳولا، افلاطون جي دليل، بيڪن جي ارسطو کي للڪار،تہ مارڪس جي جدليات جا ڪائناتي اصول ۽ شوپنھار جا رجعت پرستاڻا خيال ۽ مايوسي سان ڀرپور خيال پيا پڙھبا آھن ھڪ چريو ھو فلسفي ڪانٽ، جنھن پنھنجي پنھنجي عمر جو گھڻو حصو پنھنجي مطالعي واري ڪمري تائين محدود ڪري ڇڏي، تي لکڻ جو ارادو ڪيم جڏھن لکڻ ويٺس تہ نوان خيال نيون سوچون اُڀريون تہ صرف ڪانٽ تي ڇو؟ ٻين تي بہ لکجي ائين ٽي مضمون لکجي ويا، ائين مغربي فلسفي تي ڪتاب لکڻ جو خيال آيو جنھن تي ڪم جاري آھي. ان دوران مون جيڪي فلسفي، سائنس جا ڪتاب ۽ ناول پڙھيا انھن تي تبصرا ۽ تجزيا لکڻ پڻ شروع ڪيا جيڪي ڪوشش، سوڀ، آجيان، ڌرتي ۽ سنڌ ايڪسپريس ۾ ڇپجڻ لڳا. جيڪي سنڌي ٻولي ۾ فلسفي ۽ سائنس تي لکيل ڪتاب ۽ سنڌي ادب ۽ عالمي ادب جي چونڊ ترجما ٿيل ناول تي آھن جيڪي مون کي بي حد وڻيا جن کي سھيڙي ھي ڪتاب ڏنو ويو آھي ھن ڪتاب کي مون ٽن ڀاڱن ۾ ورھايو آھي جنھن ۾ پھريون ڀاڱو فلسفي ۽ سائنس تي چونڊ ڪتابن تي منھنجا تجزيا شامل آھن ان کانسواءِ ھڪ مضمون ۾ ھندستاني فلسفي جي خيالن جو جائزو ورتو آھي تہ ھڪ مضمون ۾ يورپ جي ترقي ۽ عروج تي تاريخ جي مختلف نظريئي تي بحث ڪيل آھي جيتوڻيڪ اھو بحث پڻ ڊاڪٽر مبارڪ علي جي ڪتاب يورپ ڪا عروج جي پھرئين باب جو جائزو آھي . جڏھن تہ ھن ڪتاب جو ڀاڱو ٻيو مختلف شخصيتن جي آتم ڪٿائن ۽ سنواح عمرين جو جائزو آھي ۽ ڀاڱو ٽيون مختلف ناولن ۽ ڪھاڻي ڪتابن تي لکيل تبصرا آھن . جن ۾ تنقيد جو پاسو نہ ھئڻ برابر آھي ۽ نہ ئي تنقيدي مضمون آھن اھي صرف تعارفي تبصرا آھن جن جو مقصد صرف ھڪ تخليقڪار جي پورھئي کي ساراھڻ آھي ۽ ٻيو سنڌ ۾ ڪتاب پڙھڻ واري رحجان کي وڌائڻ جي ھڪڙي ننڍڙي ڪوشش آھي ڇوتہ منھنجو ان ڳالھ تي پڪو ايمان آھي سنڌي قوم ڪتاب، ادب، فلسفو ۽ سائنس پڙھڻ، ان کي سمجھڻ سان اڳتي وڌي سگھي ٿي سنڌ ۾ سڀ پھرئين فڪري انقلاب اچڻ گھرجي جيڪو سنڌ جي ماڻھن جي ذھنن کي تبديل ڪري، ۽ ڪتاب ذھن ڌوڏيندڙ ۽ تبديل ڪندڙ آھن، تنھن ڪري منھنجي ھي ننڍڙي ڪوشش سنڌ جي نوجوانن کي ڪتابن ڏانھن راغب ڪرڻ ۽ انھن ۾ پڙھڻ جو رحجان پيدا ڪرڻ جي بہ ڪوشش آھي جيڪڏھن ڪو نوجوانن ھن تبصرن ۽ تجزين کي پڙھي ڪو ڪتاب پڙھي ٿو ۽ ان ۾ ڪتاب پڙھڻ جي ھير پيدا ٿئي ٿي تہ منھنجو ھي پورھيو سجايو ٿيو .
مشتاق جروار
03434487723 موبائل نمبر