سڊني آسٽريليا ۾ الطاف سان رولاڪيون
الطاف يونيورسٽي جو تڪڙو چڪر لڳرايو، ساڳيا ڇوڪرا ڇوڪريون، ڪمپيوٽرن جي اسڪرينن جي اڳيان ويٺل، ٽيبلن تي ڪتاب، چانھہ يا ڪافي جا ٿرماس، ڪجهہ کائڻ پيئڻ جو سامان، مون کي اسٽاڪھولم جو رائل انسٽيٽوٽ آف ٽيڪنالاجي ۽ اسٽاڪھولم يونيورسٽي جو بزنس اسڪول ياد اچي ويو، جتي آءُ پاڻ انھيءَ ساڳئي ماحول جو حصو رهيو آهيان. اتان کان پوءِ ريل گاڏي ۾ چڙهي، سڊني جي سي بي ڊي يعني سينٽرل بزنس ڊسٽرڪٽ ۾ آياسين، پوءِ پنڌ ئي پنڌ گهمندا اچي جڳ مشھور سڊني جي اوپرا هائوس تي پھتاسين، وڏي رونق لڳي پئي هئي. ڀانت ڀانت جا ماڻھو پئي ڦريا. هڪ ڇوڪري تہ لڳي پيو تہ الائي سڌو هوائي اڏي تان هتي آئي هجي، سندس وڏو ٿيلھو ساڻس گڏ هيو ۽ ڦوٽو پئي ڪڍيائين، اسان پڇيوسينس تہ يا تہ تون سڊني هاڻي پھتي آهين يا تہ اڄ تون واپس پئي وڃين، کلي چيائين ها بلڪل صحيح ٿا چئو، هاڻي ئي سڊني پھتي آهيان، اصل ۾ انگلينڊ جي آهيان، کيس رات جو اوپرا هائوس جا ڦوٽو ڪڍڻا هئا. اسان بہ کيس پنھنجي ڪيميرا ڏيندي چيوسينس تہ اسان ٻنھي جا بہ ڪجهہ گڏ ڦوٽو ڪڍ.
اتان واپسي تي اسان ڊارلنگ هاربر جي علائقي ڪوڪل بي تي پھتاسين تہ هڪ پاسي وڏيون عمارتون تہ ٻئي پاسي هاربر جي پاڻي جو نظارو، عمارتن اندر ٻرندڙ بتين جي روشني جڏهن پاڻي تي ٿي پئي تہ ڪم صفا رومانوي پئي لڳو. هر طرف کاڌي پيتي جا هوٽل نظر آيا، بک بہ لڳل هئي ۽ مٿان وري کاڌن جي خوشبو اڳتي وڌڻ کان روڪيو، اتي ئي رات جي ماني کائڻ جو پروگرام ڪيوسين. صلاح بيٺي تہ اڄ آسٽريليا جي مشھور سلو روسٽ لئمب شانڪ کائجي، سولن اکرن ۾ رڍ جو گوشت آهستي آهستي پچايل هو، ايستائين جو وڃي صفا نرم ٿي کائڻ جي لائق ٿئي. ان سان گڏ وري پٽاٽو ماش، ٻين لفظن ۾ پٽاٽن جي ڪريم ڏنائون، کائي ڍئو ڪيوسين.
واپسي تي رهائش واري پاسي ويندي سيون اليون تان چانھہ ورتيسين، دڪان تي ڪم ڪندڙ همراھہ لاهور جو هو. چيائين صبح جو پڙهائي ۽ هتي رات جو نوڪري، پڙهائي جي پڙهائي ۽ خرچ جو خرچ. ترقي يافتہ ملڪن ۾ پڙهائي لاءِ ايندڙ ديسين جي هڪ حقيقت.
سيون اليون کان ٻاهر نڪتاسين تہ هڪ نوجوان جوڙو پاڻ ۾ ڀاڪرن ۾ ورتل هو، رکي رکي هڪ ٻئي کي چميون بہ ڏنائون پئي، نہ ڇوڪري کي ڪاري ٿيڻ جو ڊپ ۽ نہ ئي وري ڇوڪريءَ کي ڪاري ٿيڻ جو. اسان بہ چانھہ جا ڍڪ هڻندا اچي انھيءَ هڪ فوجيءَ واري ڇانوڻي ۾ گهڙياسين، ٻئي ڏينھن اسان کي سڊني جي ڀرسان هنٽر ويلي گهمڻ لاءِ وڃڻو هو جنھن جي اسان اڳواٽ بڪنگ ڪرائي ڇڏي هئي. سمھڻ کان پھريان آن لائن سنڌي اخبارون پئي پڙهيم، سوچيم تہ ﷲ ڪري اهڙي ڪا خبر اڳيان نہ اچي جنھن ۾ ڪنھن نياڻي نماڻي کي ڪاري ڪري ماريو هجين.
ٻئي ڏينھن صبح جو سوير اٿي تيار ٿي وقت تي سڊني جي ريلوي اسٽيشن جي ڀرسان ٻڌايل روڊ تي اچي بيٺا سين، اسان اڃا چانھہ بہ ختم نہ ڪئي هئي تہ دائود ( ڊيوڊ) پنھنجو ڪوسٽر ڪاهي آيو. ڪجهہ گهوماڪڙ اڳ ۾ ئي ويٺا هئا، اسان بہ بسم ﷲ ڪري چڙهي ويٺاسين. هڪ ٻن ٻين جڳھين تان بہ سياح چڙهيا. آخر ۾ انگلينڊ جون ٽي ڇوڪريون چڙهيون ۽ قافلو هنٽر ويليءَ طرف روانو ٿيو. انگريز ڇوڪرين سان ڳالھہ ٻولھہ ٿي تہ ٻڌايائون تہ ٽنھي ڄڻين ڏندن جي ڊاڪٽري پڙهي پوري ڪئي آهي ۽ هاڻي آسٽريليا گهمڻ آيون آهن. هنٽر ويلي سڊنيءَ کان تقريبن 120 ڪلو ميٽر اتر ۾ نيو سائوٿ ويلز جو علائقو آهي ۽ علائقي تي نالو 1797 ۾ برطانيہ جي نيو سائوٿ ويلز تي مقرر ڪيل گورنر ڪيپٽن جان هنٽر جي پويان رکيل آهي. دائود گاڏي هلائڻ سان گڏوگڏ علائقي جي باري ۾ پڻ ٻڌائيندو پئي هليو. ڪن غور سان پئي ٻڌو، ڪن ٻڌو اڻ ٻڌو پئي ڪيو پر همراھہ رڳو پئي ڳالھايو جيڪو سندس نوڪري جو حصو هئو. تقريبن ٽيھارو کن ڪلو ميٽر اسڪوائر تي ڦھليل هن هنٽر ويلي ۾ 150 جي لڳ ڀڳ وائنريز آهن جتي مقامي توڙي ٻاهرين ملڪن جا سياح اچن ٿا ۽ مختلف وائنريز ۾ وائن کي پرکين ٿا. دائود ٻڌايو تہ هي علائقو آسٽريليا جو مشھور ۽ پراڻي ۾ پراڻو وائن پيدا ڪندڙ علائقو آهي. هنٽر ويلي ۾ جهنگلي ڪئنگرو بہ جام هئا، ٿورو ويجهو وڃجي تہ ڀڄي پئي ويا. وائن ٽيسٽ ڪرڻ وارن وائن پئي ٽيسٽ ڪيو، الطاف ۽ مون ڪئنگرو پئي ڳڻيا. شام جو دير سان واپسي ٿي.
ٽيون ڏينھن اسان رڳو سڊني کي گهمڻ لاءِ رکيوسين. انھيءَ هڪ فوجيءَ واري ڇانوڻي مان نڪري سڌو سڊني يونيورسٽي آياسين، جيڪا پنڌ ئي پنڌ رڳو ڪجهہ منٽن جي فاصلي تي هئي يا پاڻ جنھن کي سنڌي ۾ چئون تہ سڏ پنڌ تي هئي. سڊني يونيورسٽي ۽ سڊني شھر ۾ گهڻي ۾ گهڻا چيني نظر ايندا. اڄ اسان سڊني جو اوپيرا هائوس ڏينھن جي روشني ۾ ڏٺو. الطاف کي انھن سڀني جائين جي خبر هئي تہ ڪٿان کان ڦوٽو سٺا ايندا، ڪٿي ٻيڙيءَ ۾ چڙهي ان هنڌ پھتاسين تہ ڪٿي پنڌ ئي پنڌ. سڊني جي مشھور پل پڻ گهمي سين. پل تان اوپيرا هائوس جو نظارو ڀلو هو ۽ هيٺان وري گذرندڙ ٻيڙين پڻ ماحول کي لاجواب پئي ڪيو.
سڊني جو سي بي ڊي يعني سينٽرل بزنس ڊسٽرڪٽ انتھائي سھڻو علائقو آهي. تمام وڏيون عمارتون، ماڻھن جي اچ وڃ ، گھما گھمي، زندگي روان دوان، هي ڪارپوريٽ ورلڊ جو نمايان مثال آهي. مون کي وڪٽوريہ بلڊنگ تمام گهڻي وڻي، تمام حسين جھڙي اندران تھڙي ٻاهران. اندر تمام گهڻا سجايل دڪان اٿس، جنھن کي وڻي سامان وٺي. شام جو الطاف ۽ مان وري تيار ٿي سڊني ۾ رهندڙ منھنجي هڪ پراڻي قلمي دوست سان ملڻ لاءِ وياسين. قلمي دوستن سان ملڻ جو بہ هڪ پنھنجو مزو آهي، ڪافي ڪچري ٿي، نہ چاهيندي بہ اٿياسين جو ٻئي ڏينھن وري اسان کي صبح سوير اٿڻو هو، ڪنھن ٻئي ماڳ جي کوجنا ڪرڻ لاءِ.
جروس بي ۽ هائمز بيچ تي وڃڻ لاءِ اڄ 2 ڇوڪريون ڪوسٽر ڪاهي آيون. هڪ آسٽريلين ۽ ٻي وري ڊئنمارڪ جي هئي، شايد ورڪنگ هاليڊيز تي آيل هئي. هن ٽرپ ۾ اڄ رڳو شاگرد هيا، جيڪي سڊني جي مختلف يونيورسٽين جا هيا، ڪي ايڪسچينج تہ ڪي پروگرامن ۾ داخل هيا. الطاف اتي ڪافي شاگردن کي پڻ سڃاڻي پيو جيڪي سندس هاسٽل واري بلڊنگ ۾ رهندا هئا. سفر جي دوران ڊئنمارڪ واري سونھين ڇوڪريءَ تمام کليل ۽ ڪچا سوال پئي ڪيا جيڪي هتي لکي نہ ٿا سگهجن، انھن سوالن جا جواب يورپ جي ٻين ملڪن جي ڇوڪرين پڻ ڏيڻ کان پئي شرمايو.
جروس بي ۽ هائمز بي نيو سائوٿ ويلز جي ڏکڻ وارو سامونڊي ڪنارو آهي، جيڪو دنيا ۾ سندس اڇي واريءَ واري ڪناري طور مشھور آهي. اتي پھچڻ کان پوءِ اسان هڪ ٻيڙي ۾ چڙهياسين، تقريبن 25 کن سياح هئاسين. ٻيڙي پھريان تہ تمام تيزي سان هلي وچ سمنڊ ۾ هلي بيٺي جتان پوءِ اتان کان آهستي آهستي ڊولفن مڇين کي ڳولھڻ لڳاسين، ڪافي تعداد ۾ هيون جيڪو سڄو سال اتي موجود هجن ٿيون. اتي ڪڏهن ڪڏهن وهيل بہ اچيو وڃي، بھرحال اسان کي ڊولفن کان سواءِ ٻيو ڪجهہ نظر نہ آيو. ڪنارو انتھائي سھڻو ۽ صاف سٿرو هيو، جيئن اتي اڃا سيارو هو ان ڪري گهڻا ماڻھو ڪناري تي نہ هيا. جروس بي ۽ هائمز بي پنھنجي قدرتي خوبصورتي سان گڏوگڏ ڪايڪنگ، پيڊل بورڊنگ، سيلنگ ۽ اسڪوبا ڊائيونگ جي ڪري پڻ گهڻا مشھور آهن. واپسي تي رات جو اسان منھنجي رائل انسٽيٽيوٽ آف ٽيڪنالوجي اسٽاڪھولم جي هم ڪلاسي پيٽي ڊيوس سان ملاقات ڪئي ۽ ڪافي وقت ڪچھري ڪندا رهياسين، ڊيوس ٻڌايو تہ سندس چار نسل پھريان اسڪاٽلينڊ کان ڪوئنزلينڊ آيا هيا. ڊيوس هاڻي سڊني جي ٽرانسپورٽ واري کاتي ۾ انجنيئر آهي. ٻئي ڏينھن صبح سوير الطاف ۽ مون کي سڊني کان ميلبورن ريل رستي منھنجي دوست رابرٽ وٽ ٽن ڏينھن لاءِ وڃڻو هو ۽ اڄ اسان الطاف واري هاسٽل تي ئي رهياسين.
ميلبورن کان واپسي تي مون وٽ رڳو هڪ ڏينھن هيو، يا تہ ماڻھو بس آرام ڪري جو اڳيان وري وڏو سفر هيو، يعني سڊني کان دبئي 14 ڪلاڪ رڳو جھاز ۾ وري دبئي ۾ ڪجهہ ڪلاڪ انتظار ۽ وري ڪراچي ۽ پوءِ وري موري. اسان جي موري ۾ سائين عباس علي شاھہ هوندو هيو، مالڪ جنت نصيب ڪريس، سائين چوندو هو تہ بابا بادامي ڀلي ڪڙي هجي پر تيل ان مان بہ ڪڍبو آهي، اهو ئي سوچيم پئي تہ هتي سڊني ۾ هڪ ڏينھن ڇو خراب ڪيان. ٿڪ تہ ضرور ٿيندو پر هڪ ٻہ ٻيون جايون ڇونہ گهمي وٺان. انھيءَ آخري ڏينھن تي الطاف ۽ مون بليو مائونٽين ۽ جينولن غار گهمڻ جو رٿيو.
ساڳي جاءِ تان وري اسان جو سفر شروع ٿيو، ڪوسٽر هلائڻ وارو بہ ساڳيو تہ سونھون بہ ساڳيو. ڏاڍو ٿا ڳالھائين سائين، صفا ٿڪجن ئي ڪونہ ٿا. پھريان بليو مائونٽين تي وٺي آيو، انتھائي دلڪش ۽ سھڻو نظارو هيو، هتي بہ ماڻھو مختلف شيون جن ۾ راڪ ڪلائمبنگ، جبلن ۾ سائيڪلون هلائڻ، هائيڪنگ ۽ ڪئمپنگ ڪري سگهي ٿو. اسان اتي بيھي پري کان ئي جيميسن ويلي، ٿري سسٽرز، سوليٽري پھاڙ ۽ نارونيڪ پلاٽو جو ديدار ۽ نظارو ڪيو، ڇاڪاڻ تہ اتي ٻيون شيون ڪرڻ لاءِ ڏينھن گهرجن. آخر ۾ اسان قدرت جا خلقيل غار ڏسڻ وياسين. اندر گهڙڻ کان پوءِ سج جي روشني ٻاهر رهجي وئي، انھن غارن ۾ بہ وري مختلف روٽ هيا، ڪن سياحن جو ڪو ٽرپ بڪ هيو تہ ڪن جو وري ڪو ٻيو، اسان جنھن غار ۾ وياسين ان جو نالو هيو لوڪس جيڪو 1860 ۾ لڌو هو. تقريبا اسان ڪلاڪ اندر هئاسين، چن جي پٿر جا اهي غار هيا، هٿ نہ لائڻ جي لاءِ هر هر پئي چيائون. غار تمام وڏا آهن ۽ کوڙ اندر ۽ ٻاهر وڃڻ جا رستا آهن پر چون ٿا تہ اڃا انھن تي وڌيڪ کوجنا جاري آهي. اندر چن جي پٿرن جون عجيب و غريب شڪليون نظر اچن ٿيون، هر جڳھہ تي روشني جو بندوبست ڪيل آهي تہ جيئن سياح سولائي سان هن قدرت جي عجوبي کي ڏسي سگهن.