1972
سکر
1972 – 10 – 23
دلبر دادا سائين!
مٺا اوهان جا بي انت احسان ۽ قربانيون جو ڪڏهن نہ ڪڏهن ڪنھن نہ ڪنھن بھاني سان ياد ڪندا آهيو. اوهان جي قلمي ڪوشش ۽ ڪاوش قابل داد ۽ تحسين جي لائق آهي. اسين اوهان جي تحقيق ۽ تاليف جو اوهان جي پرپٺ دوستن ۽ احبابن جي هدين ڀرين ڪچھرين ۾ اعتراف ڪرڻ بيحد ضروري ڄاڻيندا آهيون.
سڄڻ! اسين اوهان جھڙن مخلص دوستن جي سھڪار سان هڪ ادبي رسالي جي اجراءَ بابت خيال ڪري رهيا آهيون. ان خيال کي عملي جامو پھرائڻ لاءِ 29 آڪٽوبر تي صبح جو 11 بجه سيد اظهر گيلاني جي پريس تي گهوٽڪي شھر ۾ روهڙي ڊويزن جا باذوق دوست گڏ ٿيندا. جتي دوستن جي فيصله ۽ شوق موجب ڪو موزون لائه عمل تيار ڪيو ويندو ۽ ساڳئي ڏينھن تي مقالن ۽ مشاعرن جي محفل پڻ رچائي ويندي. تنھن ڪري اوهان جھڙي اورچ ۽ محقق دوست جو هن ميڙ ۾ شريڪ ٿيڻ اسان سڀني لاءِ باعث فخر ٿيندو. اميد تہ اوهان صاحب اسان جي هن عرض کي قبوليت جو شرف بخشي. هن مجلس کي زيبائتي بنائڻ خاطر گهوٽڪي تائين اچڻ جي تڪليف برداشت ڪندا. چڱو ادا.
اوهان جو دعاگو
جتوئي عبدالرحيم ” آزاد “
پنو عاقل
30
بئنڪاڪ
1972 – 11 ¬– 24
سدا سلامت رهو
پيارا ڀاءُ
اسلام عليڪم!
ادا اوهان جو مٺڙو محبت ڀريو مسرت نامو مليو. پڙهي اسڪول ۾ گڏ گذريل هر هڪ گهڙي ياد اچي ويئي. اهو ڏينھن بہ ياد آهي ،جڏهن پھرين دفعو اوهان سان ملاقات ٿئي ياد آهي. اوهان کي اوهان روئي رهيا هئا ۽ مان اوهان جو دوست ٿي اوهان کي پرچائي رهيو هئس. پيارا! اوهان جو اهو الزام غلط آهي تہ مان توهان کي يا ٻين دوستن کي وساري ڇڏيو آهي. پر منھنجا هن مختصر زندگي ۾ ايترا گهڻا دوست ٿيا آهن جو هڪ وقت سڀني کي ياد رکڻ ڏاڍو مشڪل آهي. پر هر دوست جي ياد دل تي بلڪل اهو اثر رکي ٿي جيڪو اڳئي هيو. وقت انسان کي هڪ ٻئي کان جدا ڪندو آهي.انھي ۾ منھنجو قصور ڪونہ آهي.
ادا مان ننڍي هوندي کان پنھنجن سان پيار ڪيو آهي. انھيءَ جو اهو ثبوت آهي جو مان شادي پنھنجي مرضي سان اوهان جي ڳوٺ مان ڪئي. جنھن تي مون کي ناز آهي ۽ پنھنجن سان ايترو پيار آهي جيڪو لکي نہ ٿو سگهان.
ادا اوهان جو عيد ڪارڊ مليو. مھرباني منھنجي طرف کان بہ عيد جي عيد مبارڪ قبول ڪندا. ادا مون ۾ ڪوبہ فرق نہ آيو آهي. مان سنڌي ٿي رهندو آهيان. هت اسان ويھن ملڪن جا ڇوڪرا پڙهندا آهيون. سڀني کي مون سنڌ جي ثقافت ۽ تمدن کان واقف ڪرايو آهي. هت ايشياءِ کنڊ طرف هڪ ” ايشين ايوننگ “ ملاهائي هئي. جنھن ۾ سنڌ جي ثقافت پيش ڪئي. جنھن تي مون کي هڪ قيمتي ڪپ انعام مليو آهي. هت منھنجي رلي، اجرڪ ۽ ٻروچڪي ٽوپي دنيا جي سڀني ملڪن جي ڇوڪرن ڏاڍي پسند ڪئي آهي. اوهان کي خبر آهي يا نہ. سنڌ لاءِ 4 مارچ واري واقعي ۾ مان شامل هوس ۽ 7 ڏينھن جيل جي هوا کاڌي هئي.
ادا هت منھنجي دوستي ڪافي ملڪن جي ڇوڪرن سان آهي. گهڻا گهرا دوست برما، جاپان، ويٽنام ۽ ٿائي آهن. چيني ڇوڪرا دوست آهن. پر اهي ماڻھو گهٽ ۽ مشين وانگر آهن. هت اچي مون ڏاڍو پرايو آهي. مون کي دنيا جي ويھن ملڪن جي ڇوڪرن سان گڏ ڪم ڪرڻ جو موقعو مليو آهي. ادا! احوال ڪافي آهن. انشاءَ ﷲ امتحان ڏئي جڏهن ڳوٺ آيس تہ روبرو ملاقات ڪبي. منھنجو امتحان پھرين ڊسمبر کان شروع آهي ۽ پوئين هفتي تائين هلندو. پوءِ انشاءَ ﷲ جلد ملاقات ٿيندي.ڇو تہ اوهان جي ڳوٺ ضرور اچڻو پوندو. مون هڪ فوٽو مامي حافظ ايوب ڏانھن موڪليو آهي ۽ اهو اوهان کي ڏيکاريندو. سلام پنھنجي وڏي ڀاءُ ۽ چاچا سائين کي ڏيندا.
اوهان جو
عبدالرحمان لغاري