مختلف موضوع

پنھنجن جا پيغام (خط)

خطن جي هن مجموعي ۾ سنڌ جي برک اديب، محقق ۽ تاريخدان دادا سنڌي ڏانھن ٽيھن سالن دوران لکيل مختلف اديبن جا خط شامل آهن، جن ۾ هر قسم جي موضوعن يعني ادبي، سماجي ۽ ڪجهہ ذاتي نوعيت جا خط بہ شامل آهن. خطن جي هن مجموعي مان اسان کي ليکڪ جي واسطن ۽ رابطن سان گڏ ان جي زندگيءَ جي تلخ تجربن، جدوجھد، خوشين ۽ غمن جي جهلڪ پڻ نظر اچي ٿي تہ ان ليکڪ ڪيئن پنهنجي مقصد کي قائم ۽ دائم رکيو.

  • 4.5/5.0
  • 6
  • 1
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • دادا سنڌي
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book Panhenjan Ja Paigham

1981

53
سڪرنڊ
1981 - 9 – 20

محترم دادا سنڌي
اميد تہ خوش باش هوندا.

اوهان صاحبن جو منھنجي ڪتاب ” سنڌو وسندي سير “ تي لکيل عالمانہ مھاڳ نظر مان گذريو. ان لکڻ تي آءُ اوهان جو نھايت شڪرگذار آهيان، جو اوهان مون ناچيز جي قلمي ڪاوش کي ايتري عزت بخشي آهي.
مواد ۾ ڪيل درستگيون ۽ ڏنل صلاحن لاءِ بہ اوهان جو وڌ کا وڌ ٿورائتو آهيان. مون کي اميد آهي تہ اوهان جھڙا بزرگ اديب اسان نوجوانن جي هر طرح رهنمائي ڪندا رهندا. ۽ اهو اوهان جو فرض بہ آهي تہ ايندڙ ٽھيءَ کي ڪنھن سئين دڳ لائي وڃو. مان اوهان جا چند مضمون ” صبح سنڌ “ هفتيوار ڪراچي ۾ ۽ ان کان سواءِ ٻين بہ ڪافي هنڌن تي پڙهي چڪو آهيان. هر مضمون پنھنجي جاءِ تي هڪ وڏي اهميت جو حامل هوندو آهي. اوهان جا مضمون اسان جي رهنمائي لاءِ ڪافي آهن. شل ڪو سنڌي ٻولي ۽ ادب جو گهڻ گهرو مولائي شيدائي ۽ اوهان صاحبن جا مضمون ڪتابي صورت ۾ ڇپرائي. جيئين هي علمي سرمايو تباھہ ٿيڻ کان بچي ۽ هن سرمائي مان سنڌي ادب جا شياقين وڌ کان وڌ فائدو وٺي سگهن.
آخر ۾ آءُ اوهان جو وري بہ ٿورو مڃيندي اوهان جي عمر دراز لئه دعاگو آهيان. جيئن اوهان جھڙا مھربان ۽ شفيق استاد اسان ٻچن جي رهنمائي ڪري سگهن.

چڱو سائين سدائين گڏ

اوهان جو
اصفر آزاد
يونين ڪائونسل پير ذاڪري
پوسٽ سڪرنڊ ، ضلع نواب شاھہ

54

هن ڌرتي جا دودا جاڳيا، جاڳيو دريا خان وري
هن ڌرتي جي مٽي لھندي، مرڪي پنھنجو مان وري
(نياز همايوني )

1981 – 9 – 1
پيارا ڀاءُ ، جيئي سنڌ ۽ سلام.

اوهان جو خط مليو. ڪتاب به. آءُ ڪن مصروفيتن ڪري جويي وٽ وڃي نہ سگهيس. اڄ ويو مانس. ٽي وي پئي ڏٺائين. مون اوهان جو خط ڏنو مانس. خط کان اڳ ئي چيائين تہ ڪتاب واپس کڻي وڃ. آءُ ان تي ڪونہ لکندس. خط ڀرسان ڪرسي تي پڙهي رکي ڇڏيائين ۽ چيائين تہ پروگرام مڪمل ٿيئڻ کان پوءِ ڏيان ٿو. آءُ ويٺو رهيس. ڪتاب پوءِ ڳوليائين ۽ واپس ڪيائين. چيائين مون ڏٺو بہ ڪونھي. مون کي پڪ هئي تہ اهو مون تي تنقيدي مضمون لکڻ کان پوءِ ڪاوڙيل آهي. ان ڪري نہ لکيو اٿس. اوهان وارو تازو خط وري پڙهيائين ۽ پوءِ چيائين ويچاري ايلاز ڪيا آهن، اوهان 15 ڏينھن ڇڏي وڃو. 16 ڏينھن تائين اچي وري وٺي وڃو.
ڪاوڙ تہ لڳي دوست! پر ڪتاب اوهان جو هو ۽ اوهان جيئن چئو. نہ تہ آءُ تہ جويي وٽ آيو بہ اوهان جي ڪري آهيان.
شابس آهي اوهان کي جو آزاد جو ڪتاب پڙهي ان تي پيش لفظ بہ لکيو اٿئو ۽ ان جي همت افزائي ڪيئو. اهو هو اوهان جو خلوص ۽ ٻين سان پيار. هي وڏن اديبن جو تہ مٿو ئي اونڌو ٿيل آهي. اهي چون ٿا تہ ٻيو ڪير بہ نہ اچي.
اسان ٻارن جو رسالو ” گلستان “ ڪڍندا آهيون. ان جو ٻيو ڪتاب ڇپجي ويو آهي. ڇا اسڪول ۾ ڪاپيون هلائي ڏيندئو؟
وڌيڪ جيڪو اوهان جو حڪم.
منھنجا ٻہ ڪتاب اچڻ وارا آهن. ” ڏکيون جان نہ مڙن “ ( ڏهن ليکڪن سان ملاقات) ۽ ٻيو آهي ”شھيد هيمون ڪالاڻي“. اهي آخري مرحلن ۾ آهن.
اميد تہ خط لکي، گلستان بابت ٻڌائيندا تہ اوتريون ئي ڪاپيون ڏيان.

مھرباني
اوهان جو
ناز سنائي

55

ناز سنائي
سن، ضلعو دادو، سنڌ
10 جون 1981ع

منھنجا پيارا ادا، سلام
اوهان جو موڪليل ڪارڊ هن وقت مليو. سچ پچ تہ اوهان منھنجي همت کي وڌايو آهي. جڏهن هتي آءُ اڪيلو سڄي سنڌ جي ادبي ۽ سياسي دوستن جي مسلسل سازشن جو شڪار ٿيندو رهيو آهيان، ان وقت اوهان جي خط، منھنجي حوصلن کي وڌايو آهي.
ادا سائين! سچ پچ تہ گهڻي وقت کان منھنجي تمنا هئي تہ اوهان سان خط و ڪتابت جو سلسلو هجي، پر سوچيو هيم جي پاڻ جيڏن نوجوان ليکڪن کي وڏن اديبن ڏانھن خطن لکڻ واري جي رفتار ۽ انھن جي موٽ ڏسي، من ۾ خيال آيو هئم تہ متان پيارو دادا سمجهي تہ ناز بہ ٻاراڻي شوق ڪري وڏن اديبن جون تصويرون ۽ خط گڏ ڪرڻ ٿو چاهي. ان ڳالھہ کي نظر ۾ رکي، مون اوهان سان خط و ڪتابت نہ ڪئي. حالانڪ مون کي اها بہ خبر هئي تہ اوهان منھنجي چڻنگ سلسلي کي پسند ڪندا هئا ۽ پھرين بہ پڻ تعريف ڪندا هئا. منھنجي اديبن واري انٽرويو واري سلسلي کي بہ اوهان پسند ڪندا هئا ۽ هڪ دفعو شايد اوهان ڪنھن هنڌ ذڪر بہ ڪيو هو. جڏهن بہ داد لغاري مان ڪو خط ، ڪا اخبار ۽ خبر پڙهندو آهيان تہ دادا سنڌي ياد ايندو اٿم.
ڇاڪاڻ تہ دادا، اوهان ڌرتي جي ماضي جي تاريخي ڪھاڻين کي نئين انداز ۾ لکڻ شروع ڪيو. جنھن ماضي کي نظر ۾ رکي آءُ سنڌ وطن جي شاندار مستقبل لاءِ ڪنھن رٿا تحت ڪم ڪري رهيو آهيان. مون کي نہ رڳو وطن، پر وطن سان محبت ڪندڙ ، وطن جي تصوير جوڙڻ ۽ انھن ۾ مختلف رنگ ڀرڻ وارن سان بہ بي اتھا محبت رهي آهي. اوهان هاڻي پنھنجي دل تي هٿ رکي ڏسو تہ آءُ اوهان سا ڪيتري ه محبت ڪندو آهيان. پر يار، آءُ چوندو آهيان تہ ڪو بہ ماڻھو مون کان مايوس نہ ٿئي ۽ نہ ئي آئون هن وٽان. مون کي اوهان جا مضمون پسند ايندا هئا ۽ آهن، ان ڪري مون اوهان جا ٻہ مضمون ” سنڌڙي جو اولاد “ ۽ ” شجاع سنڌ ۾ “ پراڻن رسالن تان کڻي شايع ڪري ڇڏيا هئم. ۽ هڪ ڪتاب تي نالو بہ اوهان جي مضمون جو رکيو هئم. آءُ نون مضمونن لاءِ بہ لکي پئي سگهيس، پر سوچيم تہ نہ مليو تہ دادا، جيڪو مون وٽ وڏي حيثيت ٿو رکي، اها تصوير ڪٿي ڀورا ڀورا نہ ٿي وڃي.
اڄ جڏهن اوهان جو ڪارڊ مليو اٿم تہ سمجهيو تہ ڪيڏي نہ مون کي خوشي ٿي اٿم. اڳ اوهان جو هڪ ڪارڊ مومل موڪلڻ لاءِ مليو هئو. موڪلي ڏنو هئم. ها آئون اوهان جو سچل وارو مضمون ضرور ڇپرائيندس. وڏو هوندو تہ ڪتابي ( جدا ) صورت ۾ شايع ڪرائيندس. ڇاڪاڻ تہ مون کي قوم کي اهڙو ئي ادب ڏيڻ جو ارادو آهي ۽ اوهان سان وعدو تہ اوهان جي تاريخي ڪھاڻين وارن، مضمونن وارا مجموعا بہ ڇپرائيندي مون کي خوشي محسوس ٿيندي.
اوهان جي موڪلي ڏيو تہ آءُ جيڪي منھنجا ٻہ ٽي ڪتاب پريس ۾ آهن، انھن کان پوءِ پھرين فرصت ۾ اوهان جي مواد کي شايع ڪرائيندس.
اميد تہ خيريت سان هوندا.
ٻي ڳالھہ تہ اسان جا رسالا مومل ، گلستان ۽ ٻيا ڪتاب ٿا اچن. اوهان جو ڪو ايجنٽ وغيرہ دوست آهي. ان سان ڳالھايو. 33 سيڪڙو رعيات ڏيندا سون.

سدائين گڏ
اوهان جو پنھنجو
ناز سنائي