تاريخ، فلسفو ۽ سياست

هڪ سنڌ: ٻه نظام

هي ڪتاب ” هڪ سنڌ : ٻه نظام “ نامياري ليکڪ ۽ پبلشر يوسف سنڌي جو لکيل آهي. هي ڪتاب 2013ع ۾ سچائي اشاعت گهر، دڙو پاران ڇپايو ويو. پيپلزپارٽي حڪومت پاران مڙهيل ٻٽي مڪاني نظام خلاف سڄي سنڌ سراپا احتجاج هئي. سنڌ جا ماڻهو پارٽين کان مٿانهان ٿي ان انياءَ خلاف اُٿي کڙا ٿيا. ون يونٽ کان پوءِ هي ٻيو سنگين ڏوهه هو، جيڪو سنڌ جي چونڊيل عيوضن قانوني طور سنڌ اسيمبليءَ وسيلي سنڌ مٿان مڙهيو. ڪالاباغ ڊيم، ڌارين آبادڪاري وغيره جهڙن انيائن جي ڀيٽ ۾ هي معاملو ان ڪري وڌيڪ سنگين هيو جو اهو اسلام آباد پاران ڏنڊي جي زور تي نه مڙهيو ويو. پر سنڌ واسين جي محبوب پارٽيءَ وڏي اڪثريت سان ان کي اسيمبليءَ مان منظور ڪرائي، سنڌ جي ڳچيءَ ۾ ڳٽ جيان وڌو.
  • 4.5/5.0
  • 5556
  • 1056
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • يوسف سنڌي
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book هڪ سنڌ: ٻه نظام

7 آگسٽ 2011ع

• وڏيرا وطن پنهنجو هارائي ويٺا،
مٺي سنڌ پنهنجي کي مارائي ويٺا،
حقن پنهنجن کي ڪهارائي ويٺا،
ٻچن مائرن کي رئارائي ويٺا،
تڏهن به دعويٰ آهي ”پهلوان آهيون“
اڃا به چون ٿا انسان آهيون.
(حيدربخش جتوئي)

تون ڏسجانءِ ويٺو، پيپلز پارٽي سنڌ جي مفادن سان غداري ڪندي، سنڌ جي واحد سرڪاري زبان سنڌي نه ٿيندي، ۽ ٻوليءَ جو هي بل ته سرڪاري زبان بنائڻ لاءِ نه پر ترقي ۽ واڌاري لاءِ آهي ۽ سنڌي ٻولي قومي ٻولي به نه ٿيندي. نه مڪمل صوبائي خودمختياري ملندي. پيپلز پارٽي سنڌين کان وڌيڪ پنجابين ۽ پناهگيرن جي مفادن جو خيال رکندي.

ماڻڪ: لڙهندڙ نسل (ناول) 1972ع
(ماڻڪ مِٽ سندوم، (ماڻڪ جون تحريرون) صفحو 244، ڇاپو 2004)
************************************************************************************
پ پ حڪومت پاران سنڌ ۾ ٻه انتظامي نظام رائج، ڪراچي حيدرآباد ۾ ناظمي ۽ سنڌ جي باقي 21 ضلعن ۾ ڪمشنري سرشتو لاڳو، حيدرآباد ۽ ڪراچي جي مشرف دور واري حيثيت بحال. پيپلزپارٽي ۽ ايم ڪيو ايم وچ ۾ سڄو ڏينهن ڳالهين جا دور هلندا رهيا، اسلام آباد بعد ڪراچي ۾ گورنر هائوس ۾ رات دير تائين ڳالهيون ڪري ايم ڪيو ايم جون فرمائشون پوريون ڪيو ويون، ڳالهين جي اڳواڻي سنڌ جي نمائندن بدران سينيٽر بابر اعواڻ ڪئي. ڪراچي ۽ حيدرآباد کي 2001ع واري پوزيشن ۾ بحال ڪيو ويو، حيدرآباد جي مشرف دور واري بحالي سان ٽنڊو محمد خان، مٽياري ۽ ٽنڊو الهيار هڪ ڀيرو وري ضلعا ٿي ويا، ڪراچي ۽ حيدرآباد ۾ ڊي سي اوز ۽ باقي ضلعن ۾ ڪمشنر ۽ ڊپٽي ڪمشنر مقرر رهندا. پوليس جو بحال ڪيل پراڻو نظام سڄي صوبي ۾ ساڳيو هوندو، ڪراچي هڪ ڀيرو ٻيهر هڪ ضلعو ٿي ويو، پيپلزپارٽي جي حڪومت ايم ڪيو ايم جي ڌار ٿيڻ بعد ڪراچي ۽ حيدرآباد کي پراڻي حيثيت ۾ بحال ڪري ڇڏيو هو، جنهن ڪري ملير ضلعو به پنهنجي پراڻي حيثيت ۾ اچي ويو هو، اهڙي فيصلي تي پ پ پاران جشن به ملهايا ويا هئا. تعليمي بورڊن جي اختيارن ۾ به گورنر کي ٻيهر ڀائيواري ملي وئي. سنڌ جي معاملن تي توهان ڇو ڳالهيون ڪري رهيا آهيو، سنڌ جا نمائندا موجود آهن ته توهان جي ڪهڙي ضرورت آهي؟ (بابر اعواڻ کان هڪ صحافي جو سوال) بابر اعواڻ ڪو جواب ڏيڻ بدران اهو چيو ته مان واپس وڃان ٿو. سنڌ بابت ٿيل اهم فيصلن بعد جڏهن پريس ڪانرنس ڪئي وئي ته سنڌ جي وڏي وزير سميت سنڌ جي ڪنهن به نمائندي هڪ لفظ به نه ڳالهايو، سڀئي خاموش بيٺل رهيا، فيصلا ملڪ جي قومي مفادن کي سامهون رکي ڪيا ويا آهن: گورنر عشرت العباد. سنڌ ۾ هڪ ئي وقت ٻه انتظامي نظام ڇو رائج ڪيا ويا آهن؟ (بابر اعواڻ کان سوال) ائين رڳو سنڌ ۾ ناهي ٿيو، اسلام آباد ۾ به شهر ۾ ڪمشنري نظام ۽ ٻهراڙي ۾ مڪاني ادارن جو نظام لاڳو ٿيل آهي، ٻيا به ڪيترائي فيصلا ڪيا آهن، جيڪي عيد تائين سامهون اچي ويندا: پ پ سينيٽر ڊاڪٽر بابر اعواڻ جي گورنر، سنڌ جي وڏي وزير ۽ صوبائي وزيرن سان گڏ پريس ڪانفرنس. سنڌ ۾ پراڻو پوليس نظام برقرار رهندو. پوليس آرڊر 2002ع کي ختم ڪرڻ صحيح هو: بابر اعواڻ.
• تعليمي بورڊن بابت آرڊيننس واپس نه ٿيندو، گورنر جو ڪردار برقرار رهندو: بابر اعواڻ. سنڌ جي تعليمي بورڊن بابت گورنر جو ڪردار ٻيهر بحال ٿي ويو. ڪراچي ۽ حيدرآباد لاءِ ڌار نظام سنڌ جي عوام خلاف سازش هوندي: اي اين پي. ڳالهين ۾ ڪو به ڊيڊ لاڪ نه هو، قيادت پاران مليل ذميواري پوري ڪئي آهي: بابر اعواڻ
• ڪوبه حڪومتي عهدو نه رکندڙ بابر اعواڻ ڳالهين بابت آگاهي ڏني، وڏو وزير خاموش رهيو. بابر اعواڻ صحافين کي سوالن جا جواب به پاڻ ڏنا، صوبائي وزير آغا سراج دراني ۽ ڄام مهتاب ڏهر به موجود هئا.
• ڪراچي ۽ حيدرآباد جون يوسيز باقي 21 ضلعن کان ننڍيون ۽ شيئرز وري وڌيڪ هوندو. ناظمن جي اين او سي کانسواءِ بين ضلعن جا ملازم مقرر نه ٿي سگهندا. رڳو ڪراچي ۽ حيدرآباد جي ٽي ايم ايز ۽ ٽائونن کي او زيڊ شيئر مان حصو ملندو. ڇا حيدرآباد جي ضلعي حڪومت ڪمشنر حيدراباد جي ماتحت هوندي؟ قانوني ماهر. (روزاني ڪاوش)
• متحده پ پ کي اهم مطالبو مڃرائڻ ۾ ڪامياب ٿي وئي، ڪراچي ۽ حيدرآباد ۾ شهري حڪومتون قائم ٿينديون، باقي21 ضلعن ۾ ڪمشنري نظام تحت وهنوار هلندو، آرڊيننس جاري. سنڌ انتظامي طور ٻن حصن ۾ ورهائجي وئي، ڪراچي ۽ حيدرآباد ۾ ضلعي حڪومتن وارو نظام بحال. پيپلزپارٽي ۽ ايم ڪيو ايم ۾ معاملا نيٺ طئي ٿي ويا، ڪراچي ٻيهر هڪ ضلعو بڻجي وئي، ملير واسين کي خوشيون ڀانءِ نه پيون، مٽياري، ٽنڊي الهيار ۽ ٽنڊي محمد خان جي ضلعي حيثيت بحال. صدر زرداري ۽ وزيراعظم گيلاني طرفان وفاقي وزير بابر اعواڻ کي ڏنل ٽاسڪ ڪامياب، گورنر سنڌ سان تفصيلي ڳالهين بعد سنڌ جي ٻن اهم شهرن ۾ متحده جي مطالبي تي شهري حڪومتون بحال ڪيون ويون. گورنر سنڌ جو صدر آصف علي زرداري ۽ وزيراعظم يوسف رضا گيلاني سان فون تي رابطو، متحده سربراهه الطاف حسين کي پڻ اتحادي ڌرين جي فيصلي بابت اعتماد ۾ ورتو ويو. ڪراچي جي صورتحال جي ڪري سڄي دنيا ۾ پاڪستان جو تاثر خراب ٿي رهيو هو، ساڳئي صوبي ۾ هڪ کان وڌيڪ نظام جاري رهڻ جا مثال موجود آهن: بابر اعواڻ جون ميڊيا سان ڳالهيون.
• ڪمشنري نظام واپس نه ٿيندو، ضلعي حڪومتون آئين مٿان ڌاڙو هيون: وڏو وزير. وڏي وزير جي صدارت هيٺ ڪمشنرن ۽ ڊپٽي ڪمشنرن جو اجلاس، ڪم ڪار بابت بريفنگ. قومپرستن شهري حڪومت جي ٻيهر بحالي کي سنڌين جي مينڊيٽ جي توهين قرار ڏئي ڇڏيو. مڪاني نظام کي بحال ڪرڻ خلاف مزاحمت جو چتاءُ، پ پ اسيمبلي ميمبرن کان استعيفي ٰ جو مطالبو. (روزاني عوامي آواز)