8 سيپٽمبر 2012ع
• سنڌ ۾ نئون مڪاني نظام لاڳو، ڪراچي جا 18 ٽائون بحال، پرائمري تعليم سميت ڪيترائي کاتا ميٽروپوليٽن ڪارپوريشنن حوالي. پيپلزلوڪل گورنمينٽ آرڊيننس 2012ع تحت ڪراچي، حيدرآباد، سکر، ميرپور خاص ۽ لاڙڪاڻي ۾ ميٽروپوليٽن ڪارپوريشنون قائم، باقي ضلعن ۾ ضلعي ڪائونسلون، ڪمشنر به قائم رهندا. ڪراچي ميٽروپوليٽن ڪارپوريشن جون حدون پراڻي شهري حڪومت واريون هونديون، جيڪا سڄي ڪراچي ڊويزن تي ٻڌل هوندي، 5 ضلعا ۽ ميونسپل ڪارپوريشنون ختم ڪري 18 ٽائون ۽ 178 يوسيز بحال ڪيون ويون. صوبائي حڪومت جي پرائمري تعليم ۽ بنيادي صحت سميت ڪيترن ئي کاتن جون ذميواريون ميٽروپوليٽن ڪارپوريشن جي ميئرز وٽ هونديون ۽ لاڳاپيل آفيسر ميئر وٽ رپورٽ ڪندا. سنڌ حڪومت جي منتقل ٿيل انهن کاتن جو صوبي اندر هڪ ئي وقت ٻٽو انتظامي نظام قائم ٿي ويندو، ڪراچي واٽر بورڊ ۽ بلڊنگ ڪنٽرول جا معاملا ڪراچي جي ميئر حوالي. نئين نظام کي اٽڪل هڙئي اهي معاملا منتقل ڪيا ويا آهن، جيڪي مشرف دور ۾ شهري سرڪار ۽ ضلعي حڪومتن وٽ هئا، ميٽرو پوليٽن ڪارپوريشن جي نالي تي متوازي حڪومت ٺهندي: ذريعا. پراپرٽي ٽيڪس جي وصولي ۽ ان جي تعين جو اختيار ميٽرو پوليٽن ڪارپوريشنن حوالي هوندو، بي ايڇ يوز، آر ايڇ يوز، چائلڊ هيلٿ ۽ امن امان جا ڪجهه معاملا به نئين نظام کي ڏنا ويا.
• نئون آرڊيننس سنڌ جي مفاد ۽ عوام جي ڀلائي لاءِ آهي، سڀني کي مبارڪون هجن: صدر آصف ۽ توهان جيڪو ويزن ڏنو آهي، ان تحت ڏينهن رات ڪم ڪري رهيا آهيون: وزيراعلي ٰ جون الطاف سان ڳالهيون. اوهان ضعيف العمري ۾ جيڪو ڪجهه ڪيو آهي، ان لاءِ اوهان کي خراج تحسين پيش ڪريون ٿا: الطاف حسين.
• نئون نظام ٻهراڙين کي ترقي ڏيارڻ لاءِ آهي: ناراض اتحادين کي پرچائي وٺنداسين، عام چونڊون التويٰ ۾ نه وينديون. خورشيد شاهه.
• سنڌ لوڪل گورنمينٽ آرڊيننس 2012ع، حيدرآباد ضلعو ٻن نظامن ۾ ورهايو ويو، شهري ٽائونن تي اتحادي ڌر جي مستقل حڪمرانيءَ جو رستو صاف. پرويز مشرف دور ۾ حيدرآباد ضلعي کي چئن ضلعن ۾ ورهايو ويو، نئين آرڊيننس تحت هاڻوڪي ضلعي کي انتظامي طور ٻن نظامن ۾ ورهايو ويو. 1979ع واري نظام ۾ ضلعي ڪائونسل ٻهراڙي توڙي شهري تعلقن کي ڏسندي هئي، هاڻ ميٽرو پوليٽن ڪارپوريشن جي ميئر جي چونڊ ٽن تعلقن جي 12 يوسيز جا نمائندا ڪندا. ضلعي ڪائونسل جي چونڊ صرف حيدرآباد ٻهراڙي تعلقي جا چونڊيل نمائندا ڪندا، هڪ ئي ضلعي ۾ ميٽرو پوليٽن ۽ ضلعي ڪائونسل جو نظام هلندو. نئين نظام تحت پوليس ۽ روينيو کانسواءِ سمورا کاتا ميئر حوالي هوندا، ٻهراڙي جي چونڊيل نمائندن وٽ تعليم ۽ صحت سميت ٻيا کاتا نه هوندا. نئين مڪاني نظام سان ضلعي جا قديم سنڌي ڳوٺ ترقي کان محروم ٿي ويندا، هڪ ئي وقت ٻن نظامن سبب عملدار ساڳيا هجڻ ڪري مونجهارو به برقرار.
• سکر ميٽرو پوليٽن ٺهڻ بعد ضلعو شهر ۽ ٻهراڙي ۾ ورهائجي ويندو. روهڙي، صالح پٽ ۽ پنو عاقل تعلقا ضلعي ڪائونسل حوالي ٿيندا. ميٽرو پوليٽن ۾ سکر ۽ نيو سکر تعلقا هوندا، يوسيز برقرار رهنديون.
• آرڊيننس سنڌ کي ورهائڻ جي سازش آهي، احتجاج ڪنداسين، رات جي اونداهيءَ ۾ انتهائي تڪراري آرڊيننس جاري ڪيو ويو آهي. سنڌ صوبو ڪنهن جماعت جي جاگير ناهي جو اها صوبي جي تقسيم ڪري. احتجاج لاءِ قومپرست جماعتن سان گڏجي حڪمتِ عملي جوڙي ويندي. چوڌري نثار.
• ”ڪهڙي آرڊيننس تي صحيح ٿي؟“ مسودو گورنر ۽ وزيراعليٰ هائوس وچ ۾ گم، صحافي ڳولهيندا رهيا. سي ايم هائوس مان تيار ٿي گورنر هائوس پهتل مسودو ڪجهه اعتراضن سان واپس. ڪجهه شقن جي وضاحت ۽ ٻوليءَ بابت اعتراضن سبب مسودو جاري ڪرڻ مسئلو بڻيل. 40 صفحن تي ٻڌل مسودي کي حتمي شڪل ڏيڻ لاءِ مڪاني ادارن ۽ قانون جا سيڪريٽري سرگرم رهيا. مسودي جي ڄاڻ ناهي (گورنر هائوس). مسودو ملڻ شرط ميڊيا کي جاري ڪبو: وزيراعليٰ هائوس.
• ميرپور خاص ميٽرو پوليٽن ۾ 2 تعلقن جون 10 يوسيز شامل ٿينديون. تعلقي ميرپورخاص جي 12 مان رڳو 4 يوسيز کي ٻهراڙي ۾ شمار ڪيو ويندو. 3 يوسيز تي ٻڌل حسين مري جون 3 مالدار ديهون ميٽرو پوليٽن جو حصو بڻبيون.
• ڪراچي جي ٻهراڙين وارين ڪائونسلن جا 5 ارب ڪي ايم سي وٽ هليا ويندا. نئين مڪاني آرڊيننس ۾ ٻهراڙي وارا علائقا ڪي ايم سي جو حصو بڻايا ويا. 1979ع جي نظام موجب تاريخي فارمولي تحت ٻهراڙي جي 9 يوسيز جو حصو ساڍا 6 ارب آهي.
• جي يو آءِ، جماعت اسلامي، نواز ليگ، پنجابي پختون اتحاد ۽ ٻين پارٽين پاران به آرڊيننس جي مخالفت. قومپرستن جو 13 سيپٽمبر تي هڙتال جو اعلان، پاڳاري ۽ ٻين جماعتن جي حمايت. ڪراچي ۾ حيدر منزل تي ٿيل اجلاس ۾ جلال شاهه ، قادر مگسي، نياز ڪالاڻي، خالد محمود سومرو ۽ ٻيا شريڪ. پ پ حڪومت هڪ ڀيرو ٻيهر رات جي اونداهيءَ ۾ سنڌ جي يڪجهتي ۽ سلامتي تي حملو ڪيو آهي: جلال شاهه / قادر مگسي. اسان آرڊيننس کي رد ڪريون ٿا، سنڌ کي ڪنهن به صورت ۾ ورهائڻ نه ڏينداسين، پ پ آئين سان به غداري ڪئي آهي. 11 سيپٽمبر تي سپنا اجلاس طلب، 13 سيپٽمبر تي سڄي سنڌ ۾ هڙتال هوندي، 21 کان 24 سيپٽمبر تائين ڌرڻا هڻبا: اياز لطيف پليجو. مڪاني ادارا صوبائي معاملو آهي، گورنر کي سنڌ اندر نئون نظام لاڳو ڪرڻ جو حق ناهي: محمد ابراهيم جويو. نئون بلدياتي آرڊيننس 15 ڏينهن اندر منظوري لاءِ سنڌ اسيمبلي ۾ پيش ڪيو ويندو: سردار احمد.
• ٻٽو نظام لاڳو ناهي ڪيو، پوليس ۽ روينيو کاتا سنڌ سرڪار وٽ ئي هوندا: شرجيل / سراج در اني. سنڌ پيپلزلوڪل گورنمينٽ آرڊيننس 2012ع تحت 5 ڊويزنل هيڊ ڪوارٽرن کي ميٽروپوليٽن ڪارپوريشن جو درجو ڏنو ويو آهي: شرجيل. هن نظام ۾ وڌيڪ ميٽروپوليٽن ڪارپوريشنون قائم ڪرڻ جي گنجائش موجود آهي، 18 ضلعن ۾ ضلعي ڪائونسلون هونديون. ميٽروپوليٽن ڪارپوريشنز ۾ سول ادارا، پرائمري اسڪول، رورل هيلٿ سينٽر ۽ ٻيا کاتا شامل آهن. آرڊيننس اڃا ڇپائي هيٺ آهي، ايڪٽ بدران آرڊيننس جاري ڪرڻ جو مقصد ان ۾ وڌيڪ تجويزون شامل ڪرڻ آهي: دراني. هن مڪاني نظام ۾ آئين جي آرٽيڪل 140-اي جو خيال رکيو ويو آهي ايڊمنسٽريٽر جي مقرري مشاورت بعد ڪنداسين: ايم ڪيو ايم جو رضا هارون ۽ واسع جليل.
• (ق) ليگ اڳواڻ اعجاز علي شاهه شيرازي جي وڏي ۾ وڏي وزير سان ملاقات، مڪاني نظام واري آرڊيننس جي حمايت . نئون مڪاني نظام سنڌ جي وحدت تي وار آهي: عبدالحڪيم بلوچ.
• لاڙڪاڻي کي ميٽروپوليٽن سٽي جو درجو ملڻ بعد انتظامي اختيارن ۾ ڦير ڦار. نئين متعارف ڪرايل مڪاني نظام تحت شهري ميئر ۽ ڊپٽي ميئر جي چونڊ ڪندا. ضلعي جي تعلقن ڏوڪري، باقراڻي ۽ رتوديرو جي ميونسپل جي حدن اندر سٽي جو چيئرمين ۽ وائيس چيئرمين هوندو. ٻهراڙيون پراڻي نظام جيان ضلعي ڪائونسل جي ماتحت هونديون ۽ ميمبر پڻ سڌي ريت چونڊيا ويندا. نئين نظام ۾ ڪي به نوان اختيار نه ڏنا ويا آهن، ميئر سميت سمورا ميمبر چونڊيل هوندا: اياز سومرو.
(روزاني ڪاوش)