15 ڊسمبر 2012ع
• سورهيه بادشاهه ”وطن يا ڪفن“ جو نعرو هڻي ملڪ بچايو، موجوده پاڳارو سنڌ ۽ ملڪ لاءِ قرباني ڏيڻ لاءِ تيار آهي: صدر الدين شاهه. سنڌ جو سودو ڪيو ويو آهي، عوام شهيدن جو ڪشڪول کڻي ووٽ وٺڻ لاءِ ايندڙ پ پ سان حساب ڪندو. سياسي ۽ مذهبي قيادت. سنڌ ورهائڻ جي فيصلو ڪندڙن جو مقابلو ڪرڻو پوندو، (غلام مصطفيٰ کر) ڪارو قانون لاڳو ڪندڙن جو وقت ختم ٿي چڪو آهي: حسين هارون. سنڌ پير پاڳاري طرف ڏسي رهي آهي، حر سنڌ ورهائڻ نه ڏيندا (مرتضيٰ جتوئي)، عوام ثابت ڪيو ته ڪو به سنڌ کي ورهائي نٿو سگهي: سليم ضياءَ. حڪمرانن سنڌ سان وڏو ظلم ڪيو آهي (ظفر علي شاهه) پاڳارو سنڌ جي مالڪي ڪرڻ لاءِ نڪري چڪو آهي (امتياز شيخ) سنڌين خلاف کڏا کوٽيا پيا وڃن: غوث بخش مهر. حڪمران ملڪ مٿان الله جو قهر آهن (خالد سومرو)، پاڳاري مخالف ڌر کي گڏ ڪري ورتو (اسد الله ڀٽو)، پاڳارو چونڊن بعد متحده سان ڳجهي ڊيل نه ڪري: جامي چانڊيو.
• جلسي سبب باءِ پاس سڄو ڏينهن بند، ماڻهو پنڌ ڪري پهتا. ڪيترائي قافلا پنڊال تائين پهچي نه سگهيا، هزارين ماڻهن باءِ پاس وٽ بيهي خطاب ٻڌو. حُر جماعت ذريعي جلسي جي سيڪيورٽي سخت ڪئي وئي. هزارين حُر جماعت جا ماڻهو سڄي جلسي کي ڪڙو چاڙهي بيٺل رهيا. حيدرآباد انتظاميا پاران به هزارن جي تعداد ۾ پوليس اهلڪار مقرر ڪيا ويا.
• جلسي ۾ سڄي ملڪ مان مختلف پارٽين جي اڳواڻن جي شرڪت. پارٽين جي اڳواڻن سميت اديبن، دانشورن ۽ ليکڪن به شرڪت ڪئي. اردو ميڊيا پاران گهٽ ڪوريج ڏيڻ تي مذمتي ٺهراءُ. جلسي دوران سنڌي ٽي وي چئنلن جي ڪوريج سبب بجلي بند ڪرڻ جي مذمت.
• سرڪاري خرچ تي جعلي جلسو ڪندڙ ڏسن، سنڌ اسان سان گڏ آهي، قوم عظيم ٻڌيءَ جو ثبوت ڏنو آهي: جلال شاهه. سنڌ جي وحدت لاءِ رت جي آخري ڦڙي تائين وڙهنداسين، اڄوڪو جلسو دشمنن جي منهن تي چماٽ آهي: قومي قيادت. پهرين آڪٽوبر تي چورن جيان پاس ڪرايل ٻٽي مڪاني نظام کي سنڌين رد ڪري ڇڏيو، لکين ماڻهن جوجلسو عوامي ريفرينڊم آهي: قادر مگسي. پ پ عوام کي بک ۽ ڏک کانسواءِ ڪجهه ناهي ڏنو، نياڻين کي پنڻ تي مجبور ڪيو پيو وڃي، نئين سنڌ جوڙڻ لاءِ متحد ٿيڻ گهرجي: اياز لطيف. غدار حڪمرانن ڌرتي ماءُ کي ورهائڻ جي سازش ڪئي آهي، سنڌ ۾ ٻٽو نظام هلڻ ۽ ڪالاباغ ڊئم ٺهڻ نه ڏينداسين: صنعان قريشي. پاڳاري اقتدار ڇڏي سنڌ جي حقن جو نعرو هنيو آهي، ڪالاباغ ٺهڻ ۽ هندو نياڻين جي اغوا لاءِ ذميوار زرداري آهي: رياض چانڊيو.
• جلسو حيدرآباد جي تاريخ ۾ سڀ کان وڏو هيو، ماڻهو جذبي سان شريڪ ٿيا، پ پ کان بيزاريءَ جو اظهار. 72 ايڪڙ زمين تي جلسو ٿيو، پري تائين رڳو ماڻهو نظر پئي آيا، حفاظت لاءِ 7 هزار اهلڪار مقرر ڪيا ويا. ماڻهو رضا ڪاراڻي طور پنهنجي خرچ تي جلسي ۾ پهتا، جيڪي قومي گيتن تي جهمريون هڻي رهيا هئا. پ پ جو ناراض ايم اين اي ظفر علي شاهه ۽ ق ليگ ڇڏيندڙ غوث بخش مهر به پُٽ سميت جلسي ۾ موجود هو.
• فنڪشنل ليگ جو جلسو تاريخي ٿيو، عورتن ۽ ٻارڙن سميت لکين ماڻهن شرڪت ڪئي. جلسي گاهه کي پيرپاڳاري جي تصويرن ۽ جهنڊن سان سينگاريو ويو، داخل ٿيڻ لاءِ واڪ ٿرو گيٽ لڳايا ويا هئا. (روزاني عوامي آواز)
• حيدرآباد ۾ لکين ماڻهن جو جلسو، ٻٽو نظام قبول ناهي. پاڳارو. حيدرآباد جي تاريخ جو وڏو جلسو، حد نظر تائين انسانن جو سمنڊ، جلسي گاهه ۾ ماڻهو ئي ماڻهو، ”هڪ سنڌ - هڪ نظام، متحد سنڌ- متحد پاڪستان، ٻٽو نظام- نامنظور نامنظور“ جا نعرا. منهنجو والد حڪومت جو اتحادي هو، ان ڪري آئون به اتحاد ۾ هلندو رهيس، پر مون محسوس ڪيو ته هي اتحاد سنڌ ۽ سنڌين کي خطري ۾ پيو وجهي، ان ڪري ان مان نڪري آيس، اصولن تي حڪومت ڇڏي آهي: پيرپاڳارو. سنڌ ۾ نئين گيم جي خبر پئي آهي ته پ پ متحده کي اپوزيشن ۾ ويهاري نگران حڪومت بابت انهن سان صلاح ڪري چونڊن ۾ ڌانڌلين جي رٿابندي ڪئي آهي، متحده سان ڪو پرابلم ناهي، اها سرڪار جي گيم ۾ نه اچي. ايوب، يحيٰ ۽ ضياءَ ڪالاباغ ڊئم تي ڪم نه ڪيو، پر ڀُٽي ڪالاباغ ڊئم ميگا پراجيڪٽ شروع ڪيو ۽ بينظير ان کي ري ڊزائن ڪري فنڊ رکيا، اسان کي ڊئم کپن، ڪالاباغ بدران ٻيا ٺاهيو، پاڻ تغاريون کڻنداسين.
• مڪاني نظام ۽ ڪالاباغ ڊئم نامنظور جا ٺهراءُ. لکين ماڻهن مطالبو ڪيو ته ايس پي ايل او واپس ورتو وڃي، ڪالا باغ ڊئم منظور ناهي. مصطفيٰ کر، جامي چانڊيو، غفار قريشي، ارباب ذڪاءُ الله، مشتاق ڦل، شوڪت شورو ۽ ٻيا شريڪ.
• ٻهراڙين مان عورتن جو وڏو انگ جلسي ۾ شريڪ. عورتون پير پاڳاري بابت گيتن ۽ قومي نغمن تي رقص ڪنديون رهيون. هزارين عورتن جو جوش ۽ جذبو جلسي ختم ٿيڻ تائين جاري رهيو. جلسي گاهه ۾ موبائل فونن ڪم ڪرڻ ڇڏي ڏنو. لکين فونن جي دٻاءُ سبب موبائل ٽاور جام ٿي ويا، سگنل گم. دهشتگردي جي خطري سبب جيمرز لڳايا ويا، فون بند رهيا، گاڏين جي وڏي رش، 6 ڪلوميٽرن تائين بسون ۽ ڪارون. ماڻهو پنڊال کان 5 ڪلوميٽر پري گاڏيون ڀري جلسي گاهه تي پهتا. باءِ پاس تي شديد ٽريفڪ جام، ٽريفڪ پوليس جا اهلڪار بيوس. جلسو ڏيکارڻ لاءِ لڳايل وڏيون اسڪرينون اوچتو خراب ٿي ويون. جلال شاهه، قادر مگسي، اياز لطيف پليجو ۽ خالد محمود سومري جي تقريرن تي ماڻهو جوش ۾ اچي ويا. (روزاني سنڌ ايڪسپريس)
• قومپرستن سان وڙهڻ نٿا چاهيون، صنم ڀٽو کي خبر هوندي بينظير کي ڪنهن شهيد ڪيو. نئين مڪاني نظام تي قومپرستن سان ڳالهائي سگهجي ٿو، ٻٽو مڪاني نظام ته مشرف وارو هو، ان خلاف قومپرستن ڇو جدوجهد نه ڪئي: قائم علي شاهه.
• حرن جي روحاني پيشوا جو 40 سالن کانپوءِ پهريون ڀيرو عوامي جلسي کي خطاب، حيدرآباد شهر ڀيڄ پاڳارا جي نعرن سان گونجي اُٿيو، فنڪشنل ليگ جو جلسو عوامي ريفرنڊم ۾ تبديل، سنڌ جي لکين ماڻهن پاران پير سائين پاڳاري جا هٿ مضبوط ڪرڻ جو وچن. حيدرآباد ۾ فنڪشنل ليگ جو تاريخي جلسو، لکين ماڻهن جي ريفرينڊم ٻٽي مڪاني نظام کي رد ڪري ڇڏيو، سنڌ وارا چريا ناهن، ڌرتي کي گڏجي بچائينداسين: پير سائين پاڳارو.
• اڄ ڪامياب جلسو ڪرڻ تي سنڌ بچايو ڪميٽي سميت سڀني سنڌ دوست ڌرين کي مبارڪباد پيش ڪريان ٿو، پيپلزپارٽي کي ايم ڪيوا يم سميت ڪنهن جي به ضرورت ناهي، پوءِ اها ايتري ويساهه گهاتي ڇو پئي ڪري؟ پيپلزپارٽي وارن ٻٽو نظام لاڳو ڪرڻ کان پوءِ مٺايون ورهايون، انهن سان ڪهڙيون ڳالهيون ڪيون ها، مڪاني نظام واري قانون خلاف سڄي سنڌ متحد آهي پر پنج ماڻهو سمجهن ٿا ته سڄي سنڌ وارا چريا آهن ۽ اهي ئي علقمند آهن. اسان مڪاني نظام واري آرڊيننس جون ڪاپيون گهريون ته حڪمرانن ڪاپيون فراهم نه ڪيون، ڪجهه ذريعن سان ڪاپيون هٿ ڪري قانوني ماهرن کي ڏيکاريون، انهن چيو ته سنڌ جا ته ڪم ئي لهي ويا آهن، مڪاني نظام آڻيندڙن چيو ته مڪاني نظام وارو قانون پڙهيو، اهو پڙهيوسين ته ان ۾ سنڌ سان وڏو دوکو ڪيل هو، تجويزون موڪليون سين، پر ڪو نتيجو نه نڪتو. ڪالاباغ ڊيم بابت عوام سان ڪوڙ ڳالهايو وڃي ٿو، ڪالاباغ ڊيم نه پر بيراج بڻجي چڪو آهي، اسان کي ڪو بيراج به نه کپي. ڊيم ڀلي ٺاهيو وڃي، پر اهو ڪهڙي حديث ۾ لکيل آهي ته ڪالاباغ واري هنڌ ئي ٺاهيو وڃي، ٻئي ڪنهن هنڌ ٺاهيو وڃي ته اسان جا سنڌي ماڻهو اتي تغاريون وڃي کڻڻ لاءِ به تيار آهن، ايم ڪيو ايم وارا سازشن کان باز رهن، نوشهروفيروز جي هڪڙي تڪ تي وڏي پيماني تي ڌانڌلي ڪئي وئي ته عام چونڊن ۾ ڪهڙو حشر ٿيندو، اسان کي اردو ڳالهائيندڙن سان ڪو به مسئلو ناهي، ايم ڪيوا يم وارن کي اسان سان گڏ هلڻو آهي ۽ اسان کي ايم ڪيو ايم وارن سان گڏ هلڻو آهي، اسان جو هڪ ئي نعرو آهي ”يونائيٽيڊ سنڌ يونائيٽيڊ پاڪستان“. پير پاڳارو
• فنڪشنل ليگ جي جلسي جي ڀيڄ پاڳارا جي نعرن سان شروعات ۽ پڄاڻي، سنڌ جي ڪنڊ ڪُڙڇ مان لکين ماڻهن جا قافلا جلسو شروع ٿيڻ کان 6 ڪلاڪ اڳ ئي جلسي گاهه پهچي ويا، مختلف قومپرست پارٽين جسقم، ايس ٽي پي، عوامي تحريڪ جي ڪارڪنن جي به وڏي انگ ۾ شرڪت، جلسي گاهه وارو هنڌ فنڪشنل ليگ جي جهنڊن سان سائو ٿي ويو.
• جلسي ۾ سنڌ جي اديبن، دانشورن ۽ ليکڪن جي وڏي انگ ۾ شرڪت. جلسي ۾ صبح کان شام تائين مختلف شهرن مان هزارين گاڏين جا قافلا پهچندا رهيا. ٽنڊي باگو مان سيّد پپو شاهه، کوسڪي مان فقير گل محمد کوسو، وهڻائي شريف مان سيد سڪندر علي شاهه جي اڳواڻي ۾ هزارين گاڏين جا قافلا پهتا. پيرونمل مان محمّد عمران جوڻيجو ۽ ٻين جي اڳواڻي ۾ سوين گاڏين، هالا مان مخدوم شهزاد ۽ ٻين جي اڳواڻي ۾ قافلا پهتا. ڪرم خان نظاماڻي مان رئيس علي احمد نظاماڻي، ڀاڻوٺ مان سيّد شاهه زمان شاهه، نيو سعيد آباد مان انور علي شاهه جي اڳواڻي ۾ قافلا پهتا. قاضي احمد، سرهاڙي، سيٺارجا مان سيد آصف شاهه، فرحان علي مگسي، ڊاڪٽر رفيق ٻانڀڻ ۽ ٻين جي اڳواڻي ۾ هزارين گاڏين جا قافلا پهتا.
• سانگهڙ سميت ضلعي جي مختلف علائقن ۾ جلسي سبب ڪاروبار پاڻمرادو بند. عوام پاران جلسي ۾ شرڪت سبب سانگهڙ، چوٽياريون، گڻنگ بنگلو ۽ ٻين علائقن ۾ ڪاروبار بند رهيو. پير سائين پاڳاري جو خطاب ختم ٿيڻ بعد دڪان ٻيهر کلي ويا، جلسي ۾ ويل ماڻهن جي واپسي شروع.
• جلسي ۾ عورتن ۽ ٻارڙن جي به وڏي انگ ۾ شرڪت. اسٽيج کي پنڊال کان 150 فٽن تائين پري رکيو ويو، داخلي رستن تي واڪ ٿرو گيٽ لڳايا ويا. جلسي گاهه کي پير سائين پاڳاري جي تصويرن ۽ فنڪشنل ليگ جي جهنڊن سان سينگاريو ويو.
• جلسي ۾ حر جماعت ۽ فنڪشنل ليگ جي اڳواڻن جي وڏي انگ ۾ شرڪت، ڀيڄ پاڳارا جا نعرا. اسٽيج کي ٻن حصن ۾ ورهائي اڳواڻن کي ويهاريو ويو، عورتن به وڏي انگ ۾ شرڪت ڪئي. سيد علي گوهر شاهه راشدي، سيّد صدرالدين شاهه راشدي، پيرزاده ياسر سائين، غلام مصطفيٰ کر، سيد عنايت شاهه، سيّد جلال محمود شاهه، ڊاڪٽر قادر مگسي، اياز لطيف پليجو، غلام مرتضيٰ جتوئي، صنعان قريشي ۽ ٻين خطاب ڪيو.
• قومپرستن ڪالاباغ ڊيم، ذوالفقار آباد ۽ ٻٽي نظام خلاف جدوجهد جاري رکڻ جو اعلان ڪري ڇڏيو. ٻٽي نظام خلاف جلسو سنڌ دشمنن جي منهن تي چماٽ آهي، سنڌ برابري ۽ وقار سان جيئڻ چاهي ٿي: جلال محمود شاهه. هي جلسو جدوجهد جي آغاز جو پهريون قدم آهي (قادرمگسي) هاڻي اسان کي نئين سنڌ جوڙڻ لاءِ متحد ٿيڻ گهرجي: اياز لطيف پليجو. سنڌ ۾ ٻٽو نظام هلڻ ۽ ڪالاباغ ڊيم ٺهڻ نه ڏينداسين صنعان قريشي. سنڌ جا وارث ڪوبه دشمن منصوبو قبول نه ڪندا: رياض چانڊيو. پ پ ۽ ايم ڪيو ايم وارا تاريخي ويساهه گهاتي ڪري رهيا آهن، عوام کي وطن بچائڻو پوندو: ابرار قاضي، علي حسن چانديو ۽ ٻين جو خطاب. فنڪشنل ليگ سربراهه پير سائين پاڳارا جي اسٽيج تي پهچڻ تي اڳواڻن اٿي سندس خطاب ٻڌو.
• جلسي ۾ ناميارا راڳي شمن ميرالي جي پير سائين پاڳاري بابت ڳايل گيت تي حرن جون جُهمريون. جلسي ۾ ڏيهي توڙي پرڏيهي ملڪن جي صحافين جي شرڪت. انتظاميه پاران صحافين لاءِ هڪ الڳ ميڊيا سيل جو بندوبست ڪيو ويو. (روزاني مهراڻ)
• حيدرآباد ۾ لکين سنڌين جو هڪ آواز ”مڪاني ادارن جو ٻٽو نظام نامنظور“، چونڊن ۾ ڌانڌلي ٿي ته نفرت جو طوفان اٿندو: پاڳارو. پنجاب کي خبر آهي ته سنڌ جي وڏي اهميت آهي، اسين سنڌ ۾ رهندڙ اردو ڳالهائيندڙن ۽ پنجابين جون زمينون هتي آهن، انهن کي سنڌي سمجهون ٿا، پر سنڌي رڳو انصاف ۽ عزت گهرن ٿا، اهو ڏيو ته ڪير به توهان کي نه ڇيڙيندو، تڪراري نظام خلاف گڏ آهيان ۽ رهندس. پاڳارو اڄوڪو جلسو سنڌ دشمنن جي منهن تي چماٽ آهي، سنڌ ڪو ڪارڊ نه پر حقيقت آهي (جلال شاهه) سنڌي ماڻهن ريفريڊم ڏئي ڇڏيو آهي. ته ڪاري قانون کي سنڌ جو عوام رد ڪري ٿو (قادر مگسي) اسان کي نئين سنڌ ۽ نئون پاڪستان اڏڻون آهي: اياز لطيف. اسين ڪنهن به صورت ۾ سنڌ امڙ کي ورهائڻ نه ڏينداسين (مرتضيٰ جتوئي) هاڻي سنڌ کي ورهائڻ جي ڪير به ڪوشش نه ڪندو (غلام مصطفيٰ کر) هي ڏسي وٺن ته سنڌ هتي گڏ آهي (عبدالله حسين) ملڪ لاءِ رت جو آخري ڦڙو به قربان ڪنداسين: صدرالدين شاهه. لکين ماڻهن تڪراري نظام رد ڪيو آهي (نصرت سحر) سنڌ جا حلالي پٽ ڌرتي بچائڻ لاءِ نڪتا آهيون (صنعان قريشي) سنڌين متبادل قيادت چونڊي ورتي (امتياز شيخ) سنڌي قوم ننڌڻڪي ناهي: (رياض چانڊيو) جلسي کي خالد محمود سومري، اسد الله ڀٽو، مخدوم احمد محمود ۽ ٻين جو خطاب.
• بدعنوانين جا رڪارڊ ٽٽي ويا، ننڍي ذهن جي حڪمرانن کان ڪجهه گهرڻ ٻٻرن کان ٻير گهرڻ برابر آهي: ظفر علي شاهه. ذوالفقار آباد رٿا اڏي اتي ٻاهريان ماڻهو ويهاري سنڌ تي قبضي جي سازش ڪئي پئي وڃي، سنڌ جو دشمن پاڪستان جو دشمن آهي. ٻٽو نظام ۽ ڪالاباغ ڊيم قبول نه ڪنداسين، سنڌين جي مالڪي ڪرڻ وارا ويٺا آهن، سنڌ جي ورهاست قبول ناهي. سنڌ پاڳاري کي پنهنجو قائد چونڊي ڇڏيو آهي، سنڌ واسي هڪ نظام جي گهر ڪئي آهي، سنڌي هجوم نه پر قوم آهي. سنڌ جي ماڻهن کي اها خاطري ڪرايون ٿا ته اسين سنڌ لاءِ پنهنجو سر گهورڻ لاءِ به تيار آهيون: جلسي کي مختلف اڳواڻن جو خطاب.
• تڪراري نظام نامنظور ۽ ڀيڄ پاڳارا جي نعرن جي گونج. حر فورس جا ماڻهو جلسي دوران پير اُگهاڙا ڪري بيٺل رهيا، سيڪيورٽي سخت. شمن ميرالي، گلاب چانڊيو، صلاح الدين تنيو ۽ ٻيا اداڪار پهتا، قومي گيتن تي رقص. ماروي راشدي فنڪشنل جي جهندي وارا ڪپڙا پائي آئي، نصرت سحر هٿ مٿي ڪرائي مڪاني نظام رد ڪريو جي قرارداد پاس ڪرائي جلسي ۾ شرڪت لاءِ هزارين ماڻهن هڪ رات جلسي گاهه ۾ گذاري، ڏيهي ۽ پرڏيهي ميڊيا جي ڪوريج.
• جلسي جي سيڪيورٽي جا انتظام حر جماعت جي سيڪيورٽي بابت ٺهيل 12 چوڪين جي 25 هزار ماڻهن حوالي هئا. کر ۽ سليم ضياءُ فنڪشنل ليگ جي جلسي کي ملڪي تاريخ جو وڏي ۾ وڏو جلسو قرار ڏنو. (روزاني ڪاوش)