تاريخ، فلسفو ۽ سياست

هڪ سنڌ: ٻه نظام

هي ڪتاب ” هڪ سنڌ : ٻه نظام “ نامياري ليکڪ ۽ پبلشر يوسف سنڌي جو لکيل آهي. هي ڪتاب 2013ع ۾ سچائي اشاعت گهر، دڙو پاران ڇپايو ويو. پيپلزپارٽي حڪومت پاران مڙهيل ٻٽي مڪاني نظام خلاف سڄي سنڌ سراپا احتجاج هئي. سنڌ جا ماڻهو پارٽين کان مٿانهان ٿي ان انياءَ خلاف اُٿي کڙا ٿيا. ون يونٽ کان پوءِ هي ٻيو سنگين ڏوهه هو، جيڪو سنڌ جي چونڊيل عيوضن قانوني طور سنڌ اسيمبليءَ وسيلي سنڌ مٿان مڙهيو. ڪالاباغ ڊيم، ڌارين آبادڪاري وغيره جهڙن انيائن جي ڀيٽ ۾ هي معاملو ان ڪري وڌيڪ سنگين هيو جو اهو اسلام آباد پاران ڏنڊي جي زور تي نه مڙهيو ويو. پر سنڌ واسين جي محبوب پارٽيءَ وڏي اڪثريت سان ان کي اسيمبليءَ مان منظور ڪرائي، سنڌ جي ڳچيءَ ۾ ڳٽ جيان وڌو.
  • 4.5/5.0
  • 5556
  • 1056
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • يوسف سنڌي
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book هڪ سنڌ: ٻه نظام

01 ڊسمبر 2012ع

• سنڌين هڪ ڀيرو وري ٻٽي مڪاني نظام خلاف فيصلو ٻڌائي ڇڏيو، حرن ۽ قومي ڪارڪنن جو اتحاد جياپو بڻجي ويو. سنڌ مڪمل طور بند. پُرامن احتجاج خلاف طاقت جو استعمال، جيالن جا به حملا. ڪراچي جا سنڌي ۽ بلوچ اڪثريتي علائقا بند، مختلف هنڌن تي احتجاجي مظاهرا، پوليس جون چڙهايون، 20 کان وڌيڪ قومپرست ڪارڪن گرفتار، مڇريل ماڻهن جون ٽائرن کي باهيون. حيدرآباد ۾ مڪمل ڪاروبار بند، هڪ ٽرالر کي باهه، 2 ڄڻا زخمي، 7 گرفتار، اڻڄاتل هنڌ منتقل، نواب شاهه ۾ به چڪريون، 10 ڪارڪن کنڀيا ويا، سکر ۾ 15 ڄڻا لاڪ اپ. پني عاقل ۾ 10 ڪارڪن گرفتاري بعد آزاد، ٺٽي پوليس 2 قومي اڳواڻ ٿاڻي پهچايا، چودڳي، ٺل ۽ مٺياڻي ۾ جلوسن تي پ پ حامين جا حملا، 20 کان وڌيڪ ڄڻا زخمي ٿي پيا. مٺي، ڏيپلي، ننگرپارڪر، ڇاڇرو، مٽياري، هالا، ڀٽ شاهه، اڏيري لال، نيو سعيد آباد، کيبر، ٽنڊي الهيار، چمبڙ، ٽنڊي محمد خان، بلڙي شاهه ڪريم، گهاري ۽ گهوڙا ٻاري ۾ به ڪاروبار بند. ميرپور خاص، ڊگهڙي، جهڏي، نئين ڪوٽ، عمرڪوٽ، ڇور، سانگهڙ، ٽنڊي آدم، جهول، کپري، رڪن ٻرڙا، ڄامشوري، مانجهند ۽ نوري آباد ۾ به ڪو ڪاروباري مرڪز نه کليو. ڄام صاحب، سڪرنڊ، خيرپور، ناري، ٺري ميرواهه، شڪارپور، لکي، ڳڙهي ياسين، قمبر، ڪنڌڪوٽ، ڳڙهي خيرو، لاڙڪاڻي، جيڪب آباد، گهوٽڪي، اوٻاوڙي، ماٿيلي، باقراڻي ۽ ڏوڪري ۾ ڦيٿو به نه ڦريو.
• ”غلامي قبول ناهي“ جيڪب آباد کان باضابطه لانگ مارچ شروع: دشمنن سان جنگ جوٽي آهي: صفدر سرڪي. سنڌ جي مختلف ضلعن کان جيڪب آباد پهتل قافلا مارچ ۾ شامل ٿي صفدر سرڪيءَ جي اڳواڻي ۾ نڪتا. وطن جي وحدت تي ٿيل وار ۽ سنڌ کي قومي غلامي مان نجات ڏيارڻ لاءِ ڪراچي تائين مارچ ڪنداسين. سنڌي ماڻهو پاڻي جي واري تي پاڻ ۾ وڙهڻ بدران ڌرتي جي دشمنن سان جهيڙو ڪن: جلسي کي خطاب.
• عدالتون صرف ٻاهران آزاد آهن، اندران نه، پ پ ڪاري مڪاني قانون خلاف هلندڙ جدوجهد کي دٻائڻ چاهي ٿي. سنڌ ۽ پاڪستان جي ورهاڱي جي خلاف آهيون، ڪالاباغ ڊئم جو فيصلو پ پ ڪرايو آهي: رسول بخش پليجو. ذوالفقار ڀُٽي ايوب جي دور ۾ پاڻيءَ وارو وزير هوندي ان اهم معاملي تي هڪ لفظ به نه ڳالهايو هو. دهشتگردن جو لنڊن ۾ ويٺل سربراهه پاڻ کي داناءُ سمجهي فتوائون جاري پيو ڪري، حڪمران کيس گلدستا پيش پيا ڪن. ذوالفقار آباد به سنڌ کي ٻه اڌ ڪري نئون صوبو ٺاهڻ جو منصوبو آهي، عالمي سامراج خطي تي قبضو ڪرڻ چاهي ٿو: پريس ڪانفرنس.
• ڪامياب هڙتال کانپوءِ ٻٽي نظام جي ڪا اهميت ناهي رهي. سنڌ جي نياڻين سان اسيمبليءَ ۾ ٿيل بدتميزي سڄي قوم رد ڪئي آهي: ڄام مدد
• سنڌ ورهائڻ خلاف ريلي تي چودڳيءَ ۾ زرداري برادريءَ جو حملو، گاڏيءَ کي باهه، 18 زخمي. شهداد پور ايندر فنڪشنل ليگ جي ماڻهن مٿان هٿيارن جا منهن کوليا ويا، ڪار تي به حملو. اطلاع ملڻ تي حر جماعت جا سوين ماڻهو پهچي ويا، چڪريون، علائقو جنگ جو ميدان بڻجي ويو. پوليس چوڪي تي به ڪاهه، اهلڪارن ڀڄي جان بچائي، علائقي ۾ سخت ڇڪتاءُ، زخمي اسپتال منتقل. چوڪ تي کليل اڪيلي هوٽل کي بند ڪرڻ جي اپيل ڪئي ته حملو ڪيو ويو: زخمي همراهه.
• سنڌ جي عوام پ پ کي ڏنل مينڊيٽ واپس وٺي ڇڏيو، سانگهڙ ضلعي ۾ بربريت زرداري جي چوڻ تي ڪئي وئي: پاڳارو. ٻٽي مڪاني نظام خلاف هڙتال حڪومت خلاف عوامي ريفريڊم آهي: پير پاڳارو، جلال شاهه. سنڌ جي ماڻهن چوٿون ڀيرو مڪمل هڙتال ڪري ثابت ڪيو ته اهي تڪراري نظام خلاف آهن: حرن جو سربراهه. 91ع واري سي سي آءِ اجلاس ۾ پاڻي ٺاهه ۾ ڪالاباغ ڊيم بابت ڪو به فيصلو نه ٿيو هو، لاهور هاءِ ڪورٽ ۾ ڪيس نه وڙهيو ويو: پيرپاڳاري جي پريس ڪانفرنس. ڪالاباغ ڊيم بابت عدالت ۾ درخواست ڏيندڙ ڊوگر ڪورٽ جو ماڻهو هو، ڪراچي ۾ تڪ بندين بابت اختيار ڪيل زبان توهين عدالت آهي: جلال شاهه. وقت اچي ويو آهي ته سنڌي حق ڇني وٺن، جمهوريت جي ڳالهه ڪندڙن ۾ اخلاقي جرئت نه آهي: حسين هارون.
• ڪراچي جي اڪثر علائقن ۾ ڪاروبار بند، مک مرڪز بند رهيا، چڪريون، 8 گرفتار. ڪافي علائقن ۾ ٽريفڪ به روڊ تان غائب رهي، گلشن معمار، قائد آباد ۽ ٻين علائقن ۾ ڇڪتاڻ. ملير، گهگهر، گلشن اقبال، موسميات، صفوران، منگهو پير، نيو ڪراچي، جوهر، ڪياماڙي ۾ شٽر ڊائون. لانڍي ۾ به چڪريون، هوائي فائرنگ، سپر هاءِ وي، نيشنل هاءِ وي تي ٽريفڪ گهٽ رهي.
• دائو جهان پور ۾ ٻٽي نظام خلاف احتجاجي مظاهرو. احتجاج ۾ خاصخيلي اتحاد، (ن) ليگ ۽ جسقم جا ڪارڪن شامل. حيدرآباد ۾ به ڪاروبار مڪمل بند، ڌرتي ڌڻين جي ريلي تي فائرنگ، چڪريون. شهر جا سمورا علائقا ڪراچي ۽ ٻين شهرن ڏانهن ويندڙ ٽرانسپورٽ بند، اردو آبادي به هڙتال ۾ شامل. نسيم نگر چوڪ تي ڌرڻو، پوليس طرفان مارچ کي روڪڻ جي ڪوشش، ماڻهو رنڊڪون ٽوڙي ويا. فائرنگ بعد هٿياربند فرار، سنڌ ۾ هڪ ئي نظام لاڳو ڪيو وڃي: اڳواڻن جو خطاب. (روزاني عوامي آواز)
• سنڌ ۾ هڙتال، ڦيٿو جام. مڪاني نظام خلاف مظاهرا ڌرڻا، گرفتاريون. ڪراچي جي سنڌي وسندين ۾ هڙتال، حيدرآباد ۾ بازارون، تعليمي ادارا ۽ آفيسون بند، ريلي تي فائرنگ، ٽرالر کي باهه. سکر ۾ ڪاروبار بند رهيو. لاڙڪاڻو، قمبر، شهدادڪوٽ، ٽنڊو محمد خان، مٽياري، ڄامشورو، ٺٽو ۽ ٽنڊو الهيار ۾ هڙتال رهي. بدين، ٿرپارڪر، سانگهڙ، خيرپور، نوشهروفيروز، نوابشاهه، شڪارپور، گهوٽڪي، جيڪب آباد، ڪشمور ۽ ڪنڌڪوٽ بند رهيا. ڪارڪنن طرفان مظاهرا ڪري ڌرڻا هنيا ويا، مختلف شهرن ۾ ڪيترائي ڪارڪن کي گرفتار، فائرنگ جا واقعا به پيش آيا.
• شاهپور چاڪر ۾ ريلي دوران فائرنگ، 10 ڄڻا زخمي. سنڌ بچايو ڪميٽي جي سڏ تي شٽربدن ۽ ڦيٿاروڪ هڙتال، ف ليگ ۽ پ پ ڪارڪنن ۾ چڪريون. هڪٻئي تي فائرنگ، ٻنهي ڌرين جا 10 ڄڻا زخمي ٿي پيا ڇڪتاڻ سبب رينجرز ۽ پوليس گهرائي وئي.
• جيڪب آباد ضلعي ۾ هڙتال، بلوچستان جي شهرن ۾ مظاهرا. ٺل، جيڪب آباد، ڳڙهي خيرو، مبارڪپور، جونگل، ميرپور ٻرڙو ۾ شٽربند. صفدر سرڪي ۽ ٻين جي اڳواڻي ۾ ڪارڪنن مظاهرا ڪري ڌرڻا هنيا. جعفرآباد، اوستا محمد، گنداخا، ڊيرامراد جمالي، گنداواهه ۽ نوتال ۾ ريليون.
• ٺٽي ضلعي ۾ مڪمل هڙتال، ڦيٿو نه ڦريو. بٺورو، جاتي، دڙو، ٻيلو، سجاول، کورواهه ۽ جهوڪ شريف ۾ ڪاروبار بند. چوهڙ جمالي، گهوڙا ٻاڙي، ميرپور ساڪري ۾ روڊ رستا ويران، آفيسن ۾ حاضري گهٽ. سنڌ بچايو ڪميٽي ۽ فنڪشنل ليگ جي ڪارڪنن احتجاجي مظاهرا ڪري ڌرڻا هنيا.
• سکر ضلعو مڪمل طور بند، چڪريون 20 گرفتار. هڙتال واري سڏ کي سکر شهر ۾ زبردست موٽ ملي، گاڏيون روڊن تان غائب، ملٽري روڊ تي ڌرڻي جي ڪوشش. چڪرين بعد قومپرست تنظيمن جا 20 ڪارڪن لاڪپ، روهڙي، ڪنڌرا ۽ صالح پٽ ۾ به شٽربند هڙتال رهي.
• نوابشاهه ضلعي ۾ ڪاروبار بند، چڪريون، 10 ڄڻا گرفتار. سڪرنڊ، ٻانڌي، شاهپورجهانيان، گپچاڻي، قاضي احمد، دولتپور صفن، ڪنب ۽ ڄام صاحب ۾ احتجاجي ڌرڻا. زين شاهه جي اڳواڻي ۾ ڌرڻي تي پوليس جي لٺبازي، رينجرز ۽ ايس ايس پي مٿان پٿراءُ گاڏين جا شيشا ٽوڙيا ويا. آصف مگسي، مسعود شاهه، علڻ سنڌي، مجاهد عمراڻي، وقار چانڊيو ۽ منصور سميت 10 ڪارڪنن کي پوليس گرفتار ڪيو.
• لاڙڪاڻي ضلعي ۾ ڪاروبار ۽ ٽرانسپورت بند، احتجاجي مظاهرا. سنڌ بچايو ڪميٽي ۽ (ف) ليگ جي سڏ تي لاڙڪاڻي ۾ ڪاروبار بند رهيو، گاڏيون نه هليون. رتوديرو، ڏوڪري، باقراڻي، خيرمحمد آريجا، ڳيريلو، باڊهه، رشيد وڳڻ ۽ بنگل ديري ۾ ڪاروبار بند رهيو.
• مٺي سميت ٿرپارڪر جي سمورن شهرن ۾ هڙتال. اسلام ڪوٽ، ننگر پارڪر، ڏيپلو ۽ ٻيا ننڍا وڏا شهر بند رهيا. فنڪشنل ليگ ۽ قومپرست پارٽين مڪاني نظام خلاف جلوس ڪڍيا.
• پر امن ريلي تي فائرنگ جي مذمت ڪيون ٿا. دهشتگردي ۽ غنڊه گردي کي ڪنهن به صورت ۾ برداشت نه ڪيو ويندو. گوليون هلائڻ واري روايت حڪمرانن کي مهانگي پوندي، ڪارڪن آزاد ڪيو: قادر مگسي
• لاڙڪاڻو ۾ بم ڌماڪي جو منصوبو ناڪام بڻائڻ جي دعويٰ. بولان ميل کي نقصان پهچائڻ لاءِ پٽڙي تي بم رکيو ويو: ايس ايس پي. 2 وڳي ٽرين روڪي اين ايس پي بم ڪڍيو، بم ڊسپوزل عملو نه پهتو. مارڪيٽ پوليس طرفان جسمم جي 6 ڪارڪنن تي ڪيس داخل.
• حيدرآباد ۾ زندگي مفلوج، تعليمي ادارا ۽ آفيسون بند. حيدرآباد ۾ شٽربند ۽ ڦيٿا روڪ هڙتال، تعليمي ادارا ۽ آفيسون بند، ريلي تي فائرنگ، ٽرالر کي باهه. سنڌ بچايو ڪميٽيءَ پاران نڪتل ريلي تي حيدر چوڪ تي هٿياربندن جي فائرنگ، واقعي بعد ڇڪتاڻ پيدا ٿي وئي. ريلي تي فائرنگ جا فوٽيجز ٺاهيندڙ ٽي وي ڪيمرامين تي هٿياربندن تشدد ڪرڻ بعد کانئس ڪئميرا ڦري ڀڃي ڇڏي. (روزاني سنڌ ايڪسپريس)
• سنڌ ۾ تڪراري مڪاني نظام خلاف ڪارو ڏينهن، ڪاروبار بدن، ڦيٿو جام، ريليون، چڪريون، فائرنگ، 100 کان وڌيڪ گرفتار. سنڌ بچايو ڪاميٽي ۽ فنڪشنل ليگ جي سڏ تي تڪراري نظام ۽ سنڌ اسيمبلي ۾ عورت ميمبرن خلاف گٿا لفظ ڳالهائڻ تي سڄي سنڌ هڪ آواز ٿي وئي، ڪيترن ئي شهرن ۾ ڇڪتاڻ. حيدرآباد ۾ ڪارڪنن نسيم نگر کان حيدرچوڪ تائين ريلي ڪڍي، فائرنگ جي اطلاع تي گاڏين ۽ دڪانن تي پٿراءُ، شهر جا ننڍا وڏا علائقا بند رهيا. ڪراچي ۾ ملير سوڌو ڪيترائي علائقا بند، بلاول ڪالوني ۾ ريلي. جيڪب آباد ۾ صفدر سرڪي جي اڳواڻي ۾ ريلي نڪتي، ڪاروبار بند رهيو، ٺل ۾ پٿراءُ، ضلعي جي سمورن شهرن ۾ هڙتال سبب زندگي مفلوج، خيرپور، گهوٽڪي ۽ ميرپوخاص ضلعن ۾ ڪاروبار بند ٿي ويو. دادو ۾ ڪريڪر جو ڌماڪو ٿيو، ظفر ڪوريجو جي ڀاءُ سميت 10 ڄڻا گرفتار، ميهڙ ۾ به ڇڪتاڻ، ضلعي جي وستي واهڻ ۾ مڪمل هڙتال، نوابشاهه ۾ هڙتال دوران 8 ڪارڪن گرفتار ڪيا ويا، ڇڪتاڻ. ڄامشوري، ڪوٽڙي، سانگهڙ، قمبر، لاڙڪاڻو، مٽياري، ٽنڊو الهيار، ٺٽو، بدين، شڪارپور ۽ ٻين شهرن ۾ ڪاروبار ۽ ٽرانسپورٽ بند رهي، سانگهڙ ۽ چودڳي ۾ ريلين تي فائرنگ ۾ 12 ڄڻا زخمي. سکر ۾ پوليس مختلف هنڌن تي ڇاپا هڻي 15 ڄڻا حراست ۾ ورتا، مختلف شهرن ۾ ڪارڪنن تي ڪيس داخل، هڙتال ڪامياب ٿي آهي، سنڌي ماڻهن کي مبارڪون ڏيون ٿا: قادر مگسي، اياز لطيف، صنعان قريشي، رياض چانڊيو، خالق جوڻيجو ۽ اظهر جتوئي. (روزاني ڪاوش)
• بلدياتي نظام ڪڳ خلاف سندھه ميڻ هڙتال مظاهرڳ اور دھرنڳ. ريلي پر فائرنگ 15 افراد زخمي.
• ريلي پر فائرنگ ڪڳ بعد ڪشيدگي، مشتعل افراد ڪا پوليس وين پر حمله، 8 زخمي، ٽرالر پر پٽرول بم حمله، ڊرائيور اور ڪلينر زخمي، سيڪورٽي سخت، پوليس اور رينجرز ڪي بهاري نفري تعينات، درجنوڻ گرفتار. ڪراچي ميڻ جزوي طور پر ڪاروبار زندگي متاثر هوا، اندرون سندھه مڪمل شٽر ڊاؤن رها، تعليمي ادارڳ اور پٽرول پمپ بند، مظاهرين ڪا ٽائر جلا ڪر احتجاج، توڙ پھوڙ، هوائي فائرنگ، خوف وَ هراس. (روزانه جنگ)
]پهرين دسمبر کان وٺي 13 ڊسمبر تائين سڄي سنڌ ۾ لڳ ڀڳ روزانو ڪنهن نه ڪنهن شهر ۾ مظاهرا، جلسا، جلوس ۽ بک هڙتالون ٿينديون رهيون. نسيم نگرچوڪ تي ۾ ايس ـ ٽي ـ پي جي بک هڙتالي ڪئمپ به جاري رهي.[