ڳورا قدم
سمجھان ٿو.....پنج يا ڇھ سال سندس عمر هوندي، تن تي ميرا ڪپڙا پاتل، مٿي ۽ پيرين اگهاڙو......نازڪ ڪلهن تي ٻوري جيڪا به سندس جسامت کان وڏي لڳندي هئي.....روزانو صبح جو آفيس وڃڻ مهل مون سان شهر جي ڪپڙي مارڪيٽ ۾ ٽڪرندو هو. صبح جو هن ڪپڙي مارڪيٽ ۾ صفائي ٿيندي هئي ۽ هو ٻين ٻارن سان گڏ مونکي اتي نظر ايندو هو. جڏهن به کيس صبح جو آفيس وڃڻ مهل ڏسندو هوم ته هو پنهنجي تيز ۽ روشن اکين سان، ڪپڙي مارڪيٽ ۾ پاٺا، پلاسٽڪ جون ٿيلهيون ۽ پنن کي ڳولهيندي ۽ انهن کي ميڙيندي نظر ايندو هو. انهيءَ ٻار تي ترس کائيندو ڪپڙي مارڪيٽ کان تڪڙو تڪڙو آفيس طرف روانو ٿي ويندو هوم ۽ هڪ ڏک جي ڪيفيت به ذهن جي وشال اڱڻ تي ڊوڙي ويندي هئي ته هن عمر ۾ ته هن کي اسڪول ۾ هجڻ گھربو هو پر پيٽ جي بک اجھائڻ لاءِ ٻاروتڻ ۾ ئي کيس ڀوڳڻو پئجي رهيو هو.
هڪ واري صبح جو ڏٺم ته ڪپڙي مارڪيٽ جي وچين چوڪ تي صفائي دوران ڪافي پاٺا، پلاسٽڪ جون ٿيلهيون ۽ پنا ڍير جي صورت ۾ پيا هئا. هن ٻار جو اهو ڏٺو ۽ اهو ڍير هن جي ميڙڻ کان به گھڻو هو ته هن هڪ زوردار وات سان سيٽي وڄائي ته موٽ ۾ هن کي به سيٽيءَ ۾ ئي جواب مليو ۽ پوءِ ٻه ٽي ننڍڙا ٻار پنهنجن ڪلهن تي ٻوريون لڙڪائيندا پهچي ويا ۽ جلدي ٻوريون ڪلهن تان لاهي پنهنجن پتڪڙن هٿن سان ٻورين کي ڀرڻ ۾ لڳي ويا. ان وقت هي ڏاڍا خوش نظر پئي آيا پر هي انهن سڀني کان وڌ خوش نظر پئي آيو ڇو ته هن ئي اهو ڍير سڀني کان اڳ ۾ ڏٺو هو ۽ کين ئي سيٽي هڻي گھرايو هو. ايترو ڏسندو آفيس لاءِ اڳتي وڌي ويم.
ڪافي ڏينهن کان مان آفيس وڃڻ مهل ڪڏهن ان ٻار کي اڪيلو ته ڪڏهن ٻين ٻارن سان گڏ ڏسندو رهندو هوم يا وري ڪڏهن نظر نه ايندو هو ته مونڍي ڦيرائي ڪپڙي مارڪيٽ جي ٻين گھٽين ۾ به ڳولهڻ شروع ڪندو هوم پر ائين ڇو ڪندو هوم سا ته مونکي اها خبر نه هئي پر ايترو ضرور هو ته صبح جو آفيس وڃڻ مهل ڪپڙي مارڪيٽ ۾ ڪجھ دير لاءَ ڏسڻ وارو رشتو هن سان ضرور جڙي چڪو هو شائد ان رشتي جي ڪري....وڌيڪ مان ڪجھ به نه پئي ڄاتم.....
اهو ٻالڪ جنهن جي مون کي ڪابه خبر نه هئي ته اهو ڪير هو نه ئي مون ڪڏهن هن کان پڇڻ جي ڪوشش ئي ڪئي پر سندس وڏيون ويڪريون ۽ گھريون اکيون هن جي مڪمل معصوميت جو ثبوت ۽ پرتوو هيون. الائي ڇو اهو ٻالڪ مون کي ٻين ٻارن کان الڳ لڳندو هو.
ڪجھ ڏينهن کان هو مون کي ڪپڙي مارڪيٽ ۾ نظر نه آيو پئي، باقي ٻيا ٻار نظر پئي آيا.... هر روز مهنجي اڻ تڻ وڌندي رهي ته اهو ٻالڪ نظر نٿو اچي ۽ ان کي ٻين ٻارن سان گڏ نه ڏسي ذهن ۾ عجيب الڪا، وسوسا ۽ وهم پلجڻ شروع ٿيا هئا ۽ ائين انهيءَ اڻ تڻ واري ڪيفيت ۾ ڪپڙي مارڪيٽ مان نڪري ويندو هوم ته اهو ٻالڪ ڪيڏانهن ويو. اهو سوچيندو هوم ته ٻين ٻارن کان ڪيئن پڇان جنهن جي مون کي نالي جي به خبر نه هئي......ايترو ضرور هو جو اهو ٻار ٻين ٻارن کان ننڍڙو ضرور هو. خير اهو ذهن ۾ پڪو پھ ڪيم ته صبح جو ٻين ٻارن کان پڇندم ته اهو ننڍڙو ڪٿي آهي.....يا....ڇا ٿيو اٿس.......ڇونٿو اچي...... ڪيڏانهن ويو آهي ڇا.....اهڙا سوال سوچيندو رهيم.....ڪجھ به هجي صبح سان پڇي وٺندم.....الائي ڇو ائين ڀاسندو هو ته ان ننڍڙي سان منهنجو ڪو نه ڪو رشتو ضرور آهي پر هن ته مون کي ڪڏهن غور سان ڏٺو به نه هو.....هو ته هميشه پنهنجي تيز اکين سان پنهنجي ڪم جي شين کي ڏسي جاچي پنهنجي وڏي ٻوري ۾ وجھندو ويندو هو ۽ مان اڳتي وڌي ويندو هيس عام واٽوهڙو جو هيم....ڪجھ به هجي صبح جو هن جي جاچ ضرور ڪندم.
صبح جو سوير پنهنجي آفيس جي وقت کان ٿورو اڳ ۾ ڪپڙي مارڪيٽ پهتم ته مون کي اهي ٻار نظر نه آيا مون گھڙيءَ تي نظر وڌي آفيس وڃڻ ۾ اڃان ڪجھ وقت پيو هو، سوچيم ڇو نه ڪپڙي مارڪيٽ جي ڪجھ گھٽين ۾ کين ڳولهي وٺان متان ٻئي ڪنهن گھٽي ۾ پاٺا ميڙيندا هجن پر هو ٻئي ڪنهن گھٽي ۾ به مون کي نظر نه آيا......ذهن ۾ سوچيم شائد گھڻو سوير اچي ويو آهيان تنهنڪري هو اڃان پهتا ئي نه آهن ۽ انهن جي انتظار ۾ پوءِ به ڪپڙي مارڪيٽ جي گھٽين ۾ آهستي آهستي پسار ڪرڻ لڳم.
جئين ئي گھٽين مان گھمندو ڪپڙي مارڪيٽ جي وچين چوڪ تي آيم ته اتي پاٺن، پلاسٽڪ جي ٿيلهين ۽ پنن جو ڪافي وڏو ڍير جمع هو پر نه هئا ته اهي ٻار جيڪي خوشي خوشي هن ڍير کي ميڙيندا هئا. ڪپڙي مارڪيٽ جي چوڪ تي ڍير موجود هو پر نه سيٽي هيڏانهن وڳي نه وري هوڏانهن ۽ نه ئي ٻار آيا....مان مايوسي منجھان آفيس طرف وڌي ويم.مسلسل ٽي ڏينهن گذري وڃڻ کان پوءِ به ڪپڙي مارڪيٽ ۾ نظر نه آيا.
اڄ صبح جو جئين دستور موجب ڪپڙي مارڪيٽ مان گذري رهيو هوم ته ڪپڙي مارڪيٽ جي وچين چوڪ تي ٻار بيٺا هئا ۽ مون ڏٺو ته اهو ٻار ساڻن اڄ به نه هو، بس پوءِ پڇي ويٺم،
”ٻه ٽي ڏينهن توهان سڀئي ظاهر نه هئا خير ته هو ۽ توهان جو ٻيو ننڍڙو دوست به نظر نٿو اچي......اهو ڪٿي آهي....؟“
منهنجي ايتري پڇڻ تي هنن سڀني مون کي حيران ٿي ڪري ڏٺو....انهن مان هڪ چيو،
”ان کي هفتو اڳ ۾ هڪ گاڏي ڳاهي ويئي هئي.....ٽيون ڏينهن مري ويو....اسان جو مائٽ هو ان ڪري اسان به نه آياسي........“
مان هڪو ٻڪو ٿي ويم......پڇيم،
”گاڏي ڳاهي ويس پر ڪئين...؟“
ٻئي ننڍڙي چيو،
”ائين ئي پاٺا ميڙي شام جو دوڪاندار کي ڏيڻ وڃي رهيو هو ته روڊ ڪراس ڪندي گاڏي ڳاهي ويس ڏاڍو زخمي ٿي پيو هو، گھر کڻي وياسيس ماءُ پٽي ڪيس پر ڪجھ ڏينهن کان پوءِ مري ويو....هاڻي ته ماءُ به ڏاڍو ٿي روئيس.....اڪيلي ويچاري صرف ماءُ ۽ پٽ هئا.......“
ايترو چئي ٻار پاٺا ميڙڻ ۾ لڳي ويا ۽ مان ڳورا قدم کڻندو اندر ئي اندر ۾ ڪڙهندو آفيس طرف وڌي وڃان ٿو.
***